Morgunblaðið - 21.08.1992, Blaðsíða 40

£L

LETTOL

Gæfan fylgi þér
í umferðinni
SJOVÁQoALMENNAR
MORGUNBLAÐIÐ, ADALSTRÆTl 6, 101 REYKJAVÍK
SlMl 691100, SlMBRÉF
:F 691181, PÓSTHÓLF 1555 / AKUREYRl: HAFNARSTRÆTl 85
FOSTUDAGUR 21. AGUST 1992
VERÐ I LAUSASOLU 110 KR.
Skýrslur um prófanir á sjóhæfni Heriólfs
Draga þarf úr
hámarkshraða sé
ölduhæð yfir 2 m
I SKÝRSLU um niðurstöður tankprófana sem gerðar voru á sjóhæfni
Vestmannaeyjafeijunnar Heijólfs áður en ráðist var í smíði skipsins
segir að þegar ölduhæð nái tveimur metrum verði að draga úr hraða
skipsins niður fyrir uppgefinn 17 mílna hámarksganghraða. Ólafur
J. Briem skipaverkfræðingur, einn hönnuða skipsins, segir eðlilegt
og óhjákvæmilegt að draga úr ganghraða skips þegar ölduhæð eykst
á svipaðan hátt og ökumenn haga ökuhraða bíls i samræmi við ástand
vegar. Því hærri og krappari sem öldur verði því meira þurfi að draga
úr hraða. Aðspurður sagði Ólafur að hér við Iand væri sjaldnast fylgni
milli ölduhæðar og vindhraða vegna stöðugra breytinga á veðurhæð
og vindstefnu en jafnan væri miðað við tveggja metra ölduhæð í fjór-
um vindstigum og fjögurra metra ölduhæð í um sjö vindstigum.
- Ólafur segir einnig að ákvarðanir
sem teknar höfðu verið áður en haf-
ist var handa við hönnun skipsins
um að það ætti að vera 70 metra
langt og mætti ekki rista dýpra en
fjóra metra, hafi takmarkað mögu-
leika hönnuða til að leita lausna við
hönnunina. Óhjákvæmilegt sé að
skip sem ristir aðeins fjóra metra
reisi stefni úr sjó í sex metra öldu-
hæð eða meira þegar siglt er á
móti vindi.
Unnið er að mælingum á hegðan
^ikipsins í framhaldi af orðum Jóns
Eyjólfssonar skipstjóra Herjólfs um
að sjóhæfni skipsins sé áfátt og að
það beiji ölduna, í því skyni að kanna
hvort samræmi sé á milli hegðunar
skipsins og niðurstaðna þeirra tank-
mælinga sem gerðar voru snemma
á síðasta ári og lagðar til grundvall-
dr við smíði skipsins og hönnun.
Samkvæmt upplýsingum Morgun-
blaðsins hafa hönnuðir skipsins með-
al annars sent skeyti út í skipið með
beiðni um að sigiingum þéss milli
lands og Eyja verði hagað með
ákveðnum hætti. Aðspurður um það
sagði Ólafur Briem það segja sig
Atvinnuleysis-
tryggingasjóð-
urstefniríþrot
I ATHUGUN sem Rikisendurskoð-
un hefur gert á Atvinnuleys-
istryggingasjóði kemur fram að
sjóðurinn stefnir í gjaldþrot að
öllu óbreyttu árið 1994.
Sjóðinn vantar um 500 milljónir
króna til að geta staðið við skuldbind-
ingar sínar í ár og á næsta ári er
áætlað að um milljarð króna vanti
til að sjóðurinn geti staðið við skuld-
bindingar sínar. Halli hefur verið á
rekstri sjóðsins frá 1989 og frá árinu
1987 hafa eignir hans, að fasteign
' úfidanskilinni, rýmað um 23%.
Sjá nánar á miðopnu
sjálft að þegar fram komi fullyrðing-
ar skipstjórnarmanns um að sjó-
hæfni skips sé áfátt þá reyni menn
að afla upplýsinga um hvers eðlis
málið sé og við hvaða aðstæður
þannig að þeir geti áttað sig á þeim
vanda sem við sé að giíma. Einn lið-
ur í því að kanna málið sé að breyta
um stefnu miðað við stefnu sjávar
til að sjá hvernig skipið bregðist við
og bera upplýsingar um það síðan
saman við forskrift um hvers hefði
mátt vænta.
Ólafur sagði aðspurður að skip-
stjórnarmenn yrðu væntanlega
beðnir að kanna hvernig skipið hagi
sér við siglingar nær ströndu og
einnig utar í því skyni að kanna
hvort rétt kunni að vera, líkt og
gert var við eldri Heijólf, að þreifa
sig áfram með nokkrar breytilegar
siglingarleiðir eftir vindátt og veðri.
Lundapysjurnar geta verið erfiðar
Morgunblaðið/Sigurgeir
V estman naeyj u ni.
Lundapysjutíminn stendur nú sem hæst og fara
Eyjakrakkar í hópum um bæinn á kvöldin til að
bjarga pysjunum sem fljúga úr björgunum á ljósin
í bænum. Síðan er haldið niður í fjöru er nýr dagur
rennur og þar er pysjunum sleppt. Þótt krakkarnir
séu í björgunarstörfum þá skynja pysjurnar ekki
góðmennsku þeirra og reyna að veija sig af bestu
getu þegar haldið er á þeim og bíta og klóra ef
færi gefst. Það er ekki alltaf sem lítil hjörtu þola
slíka framkomu pysjanna og þrátt fyrir góðan hug
brestur kjarkinn stundum þegar á reynir. Þannig
fór fyrir henni Elísu litlu Guðjónsdóttur sem var
ásamt fleiri krökkum að sleppa pysjum suður í Klauf
í vikunni. Pysjan náði að losa um sig í höndum
hennar og fór að bíta og klóra. Þá fór gamanið að
kárna hjá Elísu og þrátt fyrir hughreystandi orð og
góð ráð Maríu stóru systur, dugði það skammt,
enda kjarkurinn brostinn að sinni hjá þeirri stuttu.
Grímur
Utanríkisráðherra um kröfur um stj ómarskrárbr eytingu vegna EES-samnings
Fremur byggðar á póli-
tísku mati en lögfræðilegu
UTANRÍKISRÁÐHERRA, Jón Baldvin Hannibalsson, segir að kröfur
um stjórnarskrárbreytingar vegna samningsins um evrópskt efna-
hagssvæði, EES, byggi fremur á pólitísku mati heldur en lögfræði-
legu. Stjórnarandstaðan hyggst leggja fram frumvarp til breytinga
á stjórnarskránni.
Utanríkisráðherra mælti í gær
fyrirfrumvarpi til laga um evrópska
efnahagssvæðið, EES. Ráðherra
sagði m.a. að tvíhliða samningar
við Evrópubandalagið, EB, myndu
alls ekki hafa skilað íslendingum
viðlíka árangri og ávinningi eins
og samningurinn um EES gerði.
Samningurinn væri sögulegt tæki-
færi og það væri fullreynt að betra
væri ekki í boði. Hefðu samnings-
viðræðurnar frestast um eitt eða
Gjaldþrot 57% færri en í fyrra
KVEÐNIR voru upp 168 gjaldþrotaúrskurðir á fyrstu sex mánuð-
um þessa árs, en þeir voru 387 á sama tíma I fyrra. Þá bárust
borgarfógetaembættinu í Reykjavík, sem annaðist gjaldþrotamál
til 1. júlí, alls 498 gjaldþrotabeiðnir á fyrstu sex mánuðum árs-
ins, en sambærileg tala fyrir 1991 er 876. Fækkun úrskurða er
því um 57%, og beiðna um 43%. Af gjaldþrotaúrskurðum sem
kveðnir hafa verið upp á þessu ári stafa 84 af gjaldþrotabeiðnum
frá fyrra ári, en 297 úrskurða ársins 1991 eru frá árinu á undan.
Samkvæmt upplýsingum frá er talið að innheimtuaðilar hafi
Gretu Baldursdóttur hjá sýslu-
mánnsembættinu í Reykjavík er
líklegt að breyttar reglur um
gjaldþrotabeiðnir valdi þama
miklu, þar sem meiri kostnaður
fylgi beiðnunum en áður, og því
horfið frá því að nota beiðnimar
sem innheimtuaðgerð í jafnríkum
mæli og verið hefur. Samkvæmt
nýju reglunum sem tóku gildi á
seinni hluta síðasta árs hækkar
tryggingagjald sem leggja þarf
fram eftir að gjaldþrotabeiðni
hefur verið gerð í 150 þösund
krónur, en það var áður milli tíu
og tuttugu þúsund. Þá vom um
áramótin lögð kostnaðargjöld, svo
sem dómsmálagjöld, á gjaldþrota-
beiðnir.
Gréta sagði að einnig væri
hugsanlegt að einhveijir hafi kos-
ið að fresta gjaldþrotabeiðnum
fram yfír 1. júlí og fá þannig
beiðnir sínar meðhöndlaðar sam-
kvæmt nýrri skipan eftir gildis-
töku laga um aðskilnað dómsvalds
og umboðsvalds.
tvö ár væri ekki víst að hægt hefði
verið að leiða þær til lykta.
Utanríkisráðherra gagnrýndi
mjög úrtölur sem heyrst hefðu víðs-
vegar í þjóðfélaginu, t.d. varðandi
röskun á vinnumarkaði vegna inn-
flutnings útlendinga. Danmörk
hefði bæði verið aðili að sameigin-
legum vinnumarkaði Evrópubanda-
lagsins og einnig sameiginlegum
vinnumarkaði Norðurlanda, samt
væru erlendir ríkisborgarar frá EB-
og EFTA-löndum innan við eitt
prósent af íbúafjölda landsins. Mik-
ið af þeim ugg eða kvíða sem lands-
menn virtust bera í bijósti gagn-
vart EES væri grundvallaður á fá-
fræði. Þrátt fyrir mikið átak til að
kynna EES-samninginn bentu
skoðanakannanir til þess að fæstir
landsmenn teldu sig hafa nægiiega
þekkingu á honum. Það væri miður
því flestir sem kynntu sér hann
væru honum hlynntir.
Utanríkisráðherra vísaði því _ á
bug að breyta yrði stjórnarskrá ís-
lands til þess að Alþingi gæti sam-
þykkt samninginn. Menn og flokkar
hefðu fullan rétt til að krefjast
stjómlagabreytinga en það álit
byggði frekar á pólitísku mati held-
ur en lögfræðilegum forsendum.
Stjómskipuleg hlið EES-málsins
verður rædd í næstu viku. Forsætis-
nefnd hefur orðið við beiðni frá
forystumönnum stjórnarandstöð-
unnar um að samhliða staðfesting-
arfmmvarpinu um EES verði rætt
fmmvarp sem þeir hyggjast leggja
fram um breytingar á stjómskipun-
arlögum.
Sjá einnig á þingsíðu, bls. 24.
Land undir
stúpu vígt
í Kópavogi
TÍBETSKUR ábóti leggur í
dag blessun sína yfir Hádeg-
ishóla í Kópavogi þar sem er
fyrirhugað að reisa stúpu eins
og þær eru gerðar þjá Búdda-
trúarmönnum í Austurlöndum
fjær.
Stúpur eru fyrst og fremst
eins konar leiðarljós Búddatrú-
arfólks á þroskaveginum. Fyr-
irhugað er að stúpan verði fjög-
urra metra há og grunnflöturinn
4x4 m þar sem hún er breiðust.
Sjá bls. 1, B-blað.