Morgunblaðið - 03.11.1992, Blaðsíða 30

MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 3. NÓVEMBER 1992
30
BANDARISKU FORSETAKOSNINGARNAR
Washington. Frá Ásgeiri Sverrissyni, blaðamanni Morgunblaðsins.
AUÐKYFINGURINN sérkennilegl Ross Perot er óneitanlega sá fram-
bjóðandinn í forsetakosningunum í Bandaríkjunum sem vakið hefur
einna mesta athygli. Reynist skoðanakannanir réttar mun Perot fá
um 15% fylgi á landsvísu og hugmyndir þær sem hann hefur lagt
fram um hvernig leysa beri vanda bandarísks efnahagslífs hafa feng-
ið umtalsverðan hljómgrunn. Það er þó almennt mat manna hér vestra
að Perot eigi enga möguleika á að sigra í forsetakosningunum. Þessu
eru fylgismenn hans hins vegar ekki sammála og fullyrti talsmaður
kosningaskrifstofu hans hér í Washington í samtali við Morgunblað-
ið, að Perot myndi fá um helming greiddra atkvæða.
Kosningaskrifstofa Perots er við
H-götuna hér í bæ og glaðlegt fólk
með skrautlega hatta tekur vegfar-
endum fagnandi. í boði eru merki
og myndir af frambjóðandanum,
ekki gegn greiðslu heldur gegn
framlagi í kosningasjóð milljarða-
mæringsins. Fyrir eitt barmmerki
er ætlast til að viðkomandi gefi fimm
dollara í sjóðinn. Erlendir blaðamenn
fá sérlega hlýlegar móttökur; þannig
var þeim sem þetta ritar gefið barm-
merki, nokkrir blýantar og prýðilega
litríkur límmiði með nafni mannsins
sem telur að unnt sé að reka heims-
veldið Bandaríkin með sama hætti
og pylsuvagn.
„Við tökum ekkert mark á þessum
skoðanakönnunum og er ég sann-
færð um að við fáum helming at-
kvæða í kosningunum," sagði tals-
maður kosningaskrifstofunnar, sér-
lega geðsleg kona sem kvaðst vera
dæmi um þær milljónir manna sem
nú hygðust taka þátt í forsetakosn-
ingunum hér vestra vegna þess
ófremdarástands sem hin ráðandi
öfl hefðu kallað yfir bandarískt efna-
hagslíf. „Hendur þeirra eru bundnar
af þeim ólíku hagsmunhópum sem
þeir eru að reyna að höfða til. Sjáðu
Bill Clinton, hann lofar öllum öllu
fögru og það er algerlega útilokað
að hann geti staðið við stóru orðin.
Okkar maður hefur ekki gerst sekur
um slíkar blekkingar.“
Brosmild, aldurhnigin kona spyr
blaðamann er hann gerir sig líklegan
til að kveðja hvort hundahald sé enn
bannað í Reykjavík en önnur réttir
sendisveini Morgunblaðsins miða þar
sem er að finna upplýsingar um út-
sendingartíma 30 mínútna langra
auglýsinga Ross Perots. Sérstöku
kjaratilboði á myndbandsspólu með
ræðum og auglýsingum frambjóð-
ands er hafnað en eitt barmmerki í
viðbót bætist í safnið áður en haldið
er út í örtröðina á strætum Washing-
tonborgar.
Reuter.
Perot var sigurviss á kosningafundi í Kaliforníu á sunnudag og minnti líkt og Bush forseti hafði gert áður
á að stundum hefði kosningapspámönnum brugðist bogalistin. Hér heldur hann á forsíðu dagblaðs þar
sem ranglega er sagt að Dewey hafi sigrað Truman í kosningum.
Þingmeirihluti Demókrataflokksins tæpast í hættu
Um 100 nýir þingmenn
kunna að bætast við
BANDARISKU FORSETAFRAMBJOÐENDURINIR
George Bush, forseti
12. júnf 1924:
Fæddur íMilton, Massachusetts.
1942-45:
Yngsti flugmaöur sjóhersins (síöari heims-
styrjöld. Var á flugmóðurskipi (marg-
heiðraöur fyrir framgöngu sfna).
Janúar 1945:
Kvænist Barabðru Pierce. Þau eiga fimm
böm.
1948:
BA (hagfræði frá Yale-háskóla.
1953-64:
Frammámaöur f olluiðnaöinum.
1966:
Kosinn í fulltrúadeildina fyrir Táxas.
1968:
Endurkosinn I fuiKrúadeildina.
1971-72:
Sendiherra Bandarlkjanna hjá Samoinuöu
þjóöunum.
1973- 74:
Formaöur Repúblikanafiokksins.
1974- 75:
Sendifulltrúi Bandaríkjanna f Klna.
1976-77:
Yfirmaöur leyniþjónustunnar, CIA.
1981-8°:
Varaforseti Bandaríkjanna.
Janúar 1989-:
Forseti Bandarlkjanna.
Bill Clinton,
forsetaframbjóðandi demókrata
19. ágúst 1946:
Fæddur (Hope, Arkansas.
1968-70:
Fær Rhodes-styrk til náms viö Oxford-
háskóla. Útskrifast frá lagadeild Yale-
háskóla. Lýkur við námsgráöu (utanrikis-
málum viö Georgestown-háskóla.
1974:
Nær ekki kjöri í kosningum til þings.
1974 - 76:
Sundar nám viö lagaskólann (Arkansas.
1975:
Kvænist Hillary Rodham. Þau eiga eina
dóttur.
1976:
Kjörinn dómsmálaráöherra I Arkansas.
1979:
Kjörinn ríkisstjóri í Arkansas og er yngstur
til að gegna sllku embætti.
Washington. Frá Ásgeiri Sverrissyni, blaðamanni Morgunbiaðsins.
HORFUR eru á að rúmlega 100 nýir menn taki sæti á Bandaríkja-
þingi eftir kosningarnar sem fram fara í dag. Demókrataflokkurinn
hefur meirihluta í báðum þingdeildum og má heita nánast útilokað
að breyting verði þar á. Þá er þess að vænta að staða kvenna í
bandarískum stjórnmálum muni styrkjast nýög eftir þingkosningarn-
ar í dag.
Demókrataflokkurinn hefur haft
meirihluta í fulltrúadeildinni, þar
sem 435 þingmenn starfa, allt frá
árinu 1954, og er kosið um þá alla
nú. Kjörtímabilið er aðeins tvö ár í
þessari deild þingsins sem gerir það
að verkum að þingmenn eru nánast
dæmdir til að stunda stöðuga bar-
áttu til að ná endurkjöri. Demókrata-
flokkurinn hefur nú 266 menn í full-
trúadeildinni, þingmenn Repúbl-
ikana eru 166, einn er óháður en tvö
þingsæti eru óskipuð.
I öldungadeildinni eru menn
kjömir til sex ára í senn og er keppt
um 34 þingsæti að þessu sinni. Þing-
menn Demókrataflokksins eru 57
en repúblikanar eru 43. Alls eru því
100 þingmenn í öldungadeildinni,
tveir frá hvetju ríki. Repúblikanar
höfðu meirihluta í þessari þingdeild
frá 1981 til 1986 í forsetatíð Ron-
alds Reagans. Sigri Bill Clinton í
forsetakosningunum 1 dag munu
demókratar því ráða ríkjum bæði í
Hvíta húsinu og á þingi líkt og í
forsetatíð Jimmys Carters frá 1977
til 1981.

/
jjí'" "'uu.
Ross Perot,
óháður forsetaframbjóðandi
27. júnf 1930:
Fæddur f Texarkana, Texas.
1953
Útskrifast frá bandaríska sjóliðsforingja-
skólanum.
1953-57
Gegnir herskyldu I sjóhernum.
1956
Kvænist Margot Birmingham. Þau eiga
fimm böm.
1957-62
Starfar hjá IBM-fyrirtækinu.
1962
Sofnar Electronic Data System Corporation.
1969
Reynir aö koma matvælum og lyfjum til
bandarískra strfösfanga í Norður-Víetnam.
1979
Reynir aö bjarga tveimur starfsmanna
slnna frá Iran á dögum byltingarinnar.
1982-86
Stjómarformaður og aðalframkvæmda-
stjóri Electronic Data System.
1984
General Motors kaupir Electronic Data
System.
1986
Forstjóri Perot- samsteypunnar f Dallas.
1. október 1992
Lýsir formlega yfir forsetaframboði sfnu.
REUTER
Meirihluti gegn málþófi?
Talsmenn repúblikana kveðast
telja að flokkurinn eigi möguleika á
að bæta við sig allt að 35 sætum í
fulltrúadeildinni. Tom Foley, forseti
fulltrúadeildarinnar, hefur sagt að
demókratar muni vissulega tapa ein-
hverjum sætum en því fari fjarri að
þau verði svo mörg. Demókratar
vonast á hinn bóginn til þess að
bæta við sig sætum í öldungadeild-
inni, þótt trúlega verði þau ekki fleiri
en tvö eða þtjú. Af þeim 34 þing-
mönnum sem nú sækjast eftir endur-
kjöri í öldungadeildinni eru 20 demó-
kratar en 14 repúblikanar. Vinni
demókratar þijú þingsæti geta þeir
í krafti 60 gegn 40 þingsæta meiri-
hluta komið í veg fyrir að þingmenn
Repúblikanaflokksins haldi uppi
málþófi. Með því móti geta þeir því
knúið fram mun skjótari afgreiðslu
þingmála.
A meðal þeirra demókrata sem
eiga á hættu að missa sæti sín í
öldungadeildinni eru geimfarinn og
þjóðhetjan John Glenn frá Ohio,
Ernest Hollings í Suður-Karólínu og
Terry Sanford í Norður-Karólínu
sem átt hefur við alvarleg veikindi
að stríða. Demókratar gera sér á
hinn bóginn vonir um að kjósendur
hafni þeim Alfonse D’Amato frá
New York, John Seymour í Kaliforn-
íu og Robert Kasten í Wisconsin.
Þetta ár hefur verið ákaflega erf-
itt mörgum þeirra sem sækjast eftir
endurkjöri. Hér í Bandaríkjunum er
almenna reglan sú að sá sem sækist
eftir áframhaldandi umboði kjósenda
vinnur nánast alltaf. Hann hefur
fjölmennt starfslið sem er á launum
hjá alríkisstjórninni og hefur yfir-
burðastöðu með tilliti til fjármagns,
þeirrar þjónustu sem þingið og flokk-
arnir veita og aðgangs að fjölmiðl-
um. Hneykslis- og spillingarmál sem
upp hafa komið hér vestra og upplýs-
ingar um að margir þingmenn hafi
gróflega misnotað aðstöðu sína hafa
hins vegar komið mörgum í koll.
Margir þeirra sem sóttust eftir end-
urkjöri voru felldir í forkosningum
fyrr í ár, mörgum kjördæmum hefur
vetið breytt og pólitísk staða minni-
hlutahópa hefur víða styrkst. Nú eru
því horfur á að metið frá 1948, er
118 nýir menn tóku sæti í fulltrúa-
deild þingsins, verði slegið.
Rúmlega 50 konur í
fulltrúadeildinni?
Fjölmargar konur sem nú eru í
framboði eiga möguleika á að ná
kjöri en almennt má segja að hlutur
kvenna í bandarískum stjórnmálum
hafi farið ört vaxandi að undan-
förnu. Gera má ráð fyrir að rúmlega
50 konur taki sæti í fulltrúadeildinni
eftir kosningarnar í dag en þær eru
nú 29. Það sama á hins vegar ekki
við um öldungadeildina þar sem að-
eins tvær konur eiga þingsæti. Tals-
menn hinna ýmsu kvennasamtaka
höfðu látið í Ijós vonir um að þetta
reyndist „ár konunnar“ í öldunga-
deildarkosningunum en nýlegar
kannanir gefa til kynna að sú verði
ekki raunin. Líklegt þykir að Dianne
Feinstein, fyrrum borgarstjóri San
Francisco, sem er demókrati, nái
kjöri í Kaliforníu en kvenframbjóð-
endur í Illionis, Pennsylvania og
Washington eiga nú undir högg að
sækja eftir að hafa haft frumkvæðið
lengi vel, samkvæmt skoðanakönn-
unum. I fimm öðrum ríkjum þar sem
konur eru í framboði má heita útilok-
að að þær nái að leggja karlpening-
inn að velli.
Stuðningsmenn Ross Perots sann-
færðir um að sigurinn sé þeirra
„ Skoðanakannanir
þvæla - við fáum
helming atkvæða“
I