Morgunblaðið - 05.05.1993, Blaðsíða 11

MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 5. MAÍ 1993
11
Gréta Mjöll Bjarnadóttir
Elín Magnúsdóttir
og kettir fylgjast gjarna með. í
nokkrum stærstu myndunum er
hljóðfærið sett með silkiþrykki á
pappírinn, og síðan er verkið byggt
upp í kringum það, hvort sem um
er að ræða belgvíðan bassa eða
stílfagran saxófón. Það er oft mikil
munúð fólgin í framsetningu Elínar
á þessu myndefni, þannig að tónlist-
in og ástarleikurinn rennur saman
í eitt; titlar verkanna fylgja slíku
oft og tíðum eftir með ákveðinni
tvíræðni, t.d. „Stjömuljós í myrkri"
(nr. 20).
Listakonan starfaði um árabil
með götuleikhúsi, og hefur í list-
námi sínu fengist nokkuð við leik-
búningagerð og sviðsetningu. Ef til
vill má sjá merki þessa í uppbygg-
ingu verkanna, þar sem gott jafn-
vægi er á milli persóna og hljóð-
færa, jafnvel ákveðin spenna
árekstrar og átaka, sem minna á
leikhúsið; það er heldur aldrei langt
á milli tónlistarflutnings og leik-
sviðsins, og í því samhengi verða
þessi myndverk ef til vill ríkulegri
en ella.
Hér er á ferðinni ljúf myndlist,
sem flestir ættu að geta haft
ánægju af. Gulur pappír og gylltir
rammar einkenna góða uppsetn-
ingu sýningarinnar, þannig að mild-
ur svipur fæst á heildina. Helsta
hættan er að munúðin og lystisemd-
ir lífsins verði klisjukenndar og nái
yfirhöndinni á kostnað vandaðrar
myndbyggingar og vinnubragða, en
listakonan hefur forðast þær freist-
ingar og náð að skapa hér ferska
heildarmynd, sem er í anda þeirra
viðfangsefna, sem hún er að fást
við.
Sýningu Elínar Magnúsdóttur í
Gallerí einn einn við Skólavörðustíg
lýkur fimmtudaginn 6. maí.
SKALDATAL OG
SKÁLDATAL
Bókmenntir
Sigrún Klara Hannesdóttir
Fyrir síðustu jól kom út ritið
Skáldatal, íslenskir barna- og ungl-
ingabókahöfundar, sem nær til þeirra
íslensku barnabókahöfunda sem
skrifað hafa tvær bækur eða fleiri
fyrir börn og unglinga. Var til þess
vandað eins og kostur var, skráðar
barnabækur þeirra og umsagnir um
verk þeirra. Auk þess voru upplýs-
ingar um lífshlaup þeirra og starfs-
feril og birtar af þeim myndir. Þá
hafði ekki komið út heimildarit um
íslensk skáld og rithöfunda frá því
Menningarsjóður gaf út íslenskt
skáldatal í tveim bindum árið 1973-
1976. Var því orðið tímabært að
bæta þar úr.
Varla var Skáldatalið komið á
markað þegar Námsgagnastofnun
gaf út bók með sama nafni. Er síðar-
nefnda Skáldatalið talið fylgirit með
þeim ljóðabókum sem notaðar eru í
grunnskólum, þ.e. Ljóðsprotum,
Ljóðsporum og Ljóðspeglum. í ritrnu
eru æviágrip og stuttar ritaskrár
þeirra ljóðskálda sem eiga verk í
þessum Ijóðasöfnum, venjulega að-
eins getið um ljóðabækur og stundum
barnabækur. Höfundur er Sigurborg
Hilmarsdóttir og ber formáli sem
undirritaður er af höfundi dagsetn-
inguna 15. júlí 1991.
Því er þetta hér gert að umtals-
efni að bókaútgáfa á vegum hins
opinbera er hér í beinni samkeppni
við almennan markað. Markaðsað-
staða þessara tveggja rita er mjög
ólík. Önnur bókin er gefin út af for-
lagi í einkaeign sem þarf að standa
sjálft undir öllum sínum kostnaði og
markaðssetningu, en hin bókin gefin
út af ríkisstofnun sem hefur einka-
rétt á að gefa út kennsluefni fyrir
grunnskólastigið. Það er einnig svo
að skólar landsins mega aðeins
kaupa bækur frá Námsgagnastofnun
út á kennslubókakvóta sinn. Þeir
mega því kaupa annað skáldatalið
en ekki hitt út á þennan kvóta.
Þetta framtak Námsgagnastofn-
unar vekur einnig upp þá spumingu
hvers vegna ekki er leitað til hins
almenna markaðar með rit sem
þetta. Tæplega verður það skilgreint
sem brýnasta kennslubókin í þeim
kennslubókavandræðum sem virðist
hrjá gmnnskóla landsins.
Bókaútgefendur hér á landi eru
metnaðarfullur og beijast hetjulega
fyrir því að halda íslenskri bókaút-
gáfu gangandi og það em þeir sem
sjá um að íslenskir höfundar nái til
fjöldans og almenningur hafi lestrar-
efni á sínu móðurmáli. íslenskir útgef-
endur hafa sýnt ótrúlega mikla hag-
sýni og útsjónarsemi við útgáfu í
þeirri hörðu samkeppni sem ríkir á
innlendum markaði. Kennslubóka-
markaðurinn er hins vegar stór og
þar gæti komið nokkur lyftistöng fyr-
ir íslenskan bókamarkað en á meðan
þessi einokun gildir geta menn ekki
sótt þangað. Vandvirkni er aðals-
merki í íslenskri bókaframleiðslu,
tæknin er ein sú besta sem völ er á
og íslenskir höfundar em nógir til að
spreyta sig á nýjum verkefnum. Sam-
keppni á þessu sviði gæti sannarlega
örvað marga til dáða og komið fram
með nýjar hugmyndir.
Því er ekki úr vegi að velta því
fyrir sér hvort ekki fari að verða
tímabært að skólayfirvöld landsins
bjóði út þær kennslubækur sem þeir
vilja láta semja og láta forlögin keppa
um að koma með bestu tillögurnar.
Besta handritið yrði þá framleitt og
selt til skólanna fyrir þann kvóta sem
þeim er úthlutað. Fleiri handrit gætu
komið til álita og fjölbreytnin aukist
ef þessari ríkiseinokun yrði aflétt.
Úrval kennslubóka yrði meiri og
aukning yrði á fræði- og kennslubók-
um fyrir íslensk börn. íslenskir kgnn-
arar kynnu jafnvel að hafa valkosti
um það kennsluefni sem þeir nota.
Það skyldi þeó ekki vera að niður-
staðan yrði svipuð og hjá Vegagerð-
inni að tilboðin yrðu undir kostnaðar-
áætiun, fleiri verkefni mætti vinna
fyrir sama fjármagn og allir gætu
glaðst yfir bættum árangri og betri
nýtingu opinberra fjármuna!
Sinfóníuhljómsveit Islands heldur tónleika annað kvöld
Síðustu tónleikar
í rauðri áskriftaröð
FIMMTUDAGINN 6. maí kl. 20.00 verða sjöttu og síðustu
tónleikarí rauðri áskriftaröð Sinfóníuhljómsveitar Islands á
þessu starfsári. Á þessum tónleikum teflir hljómsveitin fram
tveim ungum listamönnum sem hafa slegið í gegn á síðustu
árum, að því er fram kemur í frétt frá hljómsveitinni.
Hljómsveitarstjórinn Pavo Járvi
kemur frá Eistlandi, er fæddur í
Tallin 1962. Hann er sonur hins
þekkta hljómsveitarstjóra Neemi
Járvi og er greinilegt að þar hefur
eplið ekki fallið langt frá eikinni.
Pavo stundaði fyrst nám í heima-
landi sínu en eftir að hann fluttist
ásamt fjölskyldu sinni til Banda-
ríkjanna árið 1980 sótti hann nám
í Julliard-tónlistaskólann og síðar
í Curtis-tónlistarháskólann þar
sem hann var samnemandi Sigrún-
ar Eðvaldsdóttur. Árið 1989 stofn-
aði hann tónlistarhópinn Lyra
Borealls í Toronto en aðalmarkmið
þess hóps er að flytja samtímatónl-
ist frá Eistlandi. Pavo Járvi hefur
stjórnað fjölda hljómsveita í Evr-
ópu og Bandaríkjunum við góðan
orðstír og nú hefur hann verið
ráðinn listrænn stjórnandi við sin-
fóníuhljómsveitina í Malmö og á
næsta ári mun hann einnig taka
við stöðu listræns stjórnanda við
óperuna í Osló.
í fremstu röð
Píanóleikarinn Leif Ove Ands-
nes er fæddur í Karmoy í Noregi
1970. Hann er tónleikagestum
væntanlega ekki ókunnur þar sem
hann hefur tvisvar áður haldið
tónleiká á íslandi. Það má segja
að frægðarferill hans hafi byijað
eftir að hann hlaut 1. verðlaun í
keppni ungra norrænna einleikara
sem haldin var hér á landi í októ-
ber 1988. Síðan hefur sigurbrautin
verið bein og breið og er hann
þegar kominn í röð fremstu píanó-
leikara heims. Hefur honum jafn-
vel verið líkt við Walter Geseking
og Wilhelm Kempf.
Upphaflega átti Leif Ove að
leika píanókonsert nr. 3 eftir Rac-
hmaninoff. Þar sem sá konsert
krefst mikillar líkamlegrar
áreynslu og Leif Ove hefur undan-
farið mátt stríða við eymsl í hand-
legg treysti hann sér ekki til að
leika þann konsert. í staðinn varð
fyrir valinu píanókonsert eftir Gri-
eg sem er mjög við hæfi þar sem
í ár eru hundrað og fimmtíu ár
frá fæðingu Grieg. Auk píanókon-
sertsins verða á efnisskrá tónleik-
anna Jónsmessuvaka eftir Jugo
Alfvén, en það verk mun fara á
næstu geislaplötu SÍ, og 5. sinfón-
ía Tsjajkofskíjs.
Pavo Jarvi, hljómsveitarstjóri
Leif Ove, píanóleikari
Nýsköpun er nauðsyn
Fundur á Selfossi
Ræðumenn verða Jón Sigurðsson,
iðnaðarráðherra og fulltrúar frá Iðnlánasjóði,
Iðntæknistofnun og Iðnþróunarsjóði.
Fundurinn er öllum opinn en höfðar einkum til
þeirra sem láta sig varða atvinnumál. Fjallað
verður um aðgerðir og verkefni til að styðja við
frumkvæði í nýsköpun.
Fundartími:
Fundarstjóri:
Staður:
6. maí 1993 kL 20.00
Þorsteinn S. Ásmundsson
Hótel Selfoss
IÐNAÐARRÁÐUNEYTIÐ
IÐNÞRÓUNARSJÓÐUR
(J) IÐNLÁNASJÓÐUR
lóntæknistof nun 11