Morgunblaðið - 07.07.1993, Blaðsíða 1

56 SIÐUR B/C
150. tbl. 81.árg.
MIÐVIKUDAGUR 7. JÚLÍ 1993
Prentsmiðja Morgunblaðsins
Gífurlegir og vaxandi fólksflutningar áhyggjuefni
Ottast að þeir geti
valdið „mannkyns-
kreppu okkar tímau
London. Reuter.
MEIRI fólksflutningar eiga sér nú stað um heim allan en dæmi
eru um áður og er undirrótin aðallega leit að betri lífskjörum
en bjóðast í heimalandinu. Kemur þetta fram í nýrri skýrslu frá
Sameinuðu þjóðunum en þar segir, að margir óttist, að þessir
flutningar geti orðið að því, sem kallað er „mannkynskreppa
okkar tíma“.
„Það er ekkert nýtt, að heilu lönd-
in hafi byggst og ný samfélög risið
vegna fólksflutninga en nú eru þeir
að verða meiri en við verður ráðið,“
sagði Nafis Sadik, framkvæmdastjóri
mannfjöldasjóðs SÞ, þegar hann
kynnti skýrsluna en í henni segir,
að um 100 miiljónir manna búi nú
utan síns heimalands, helmingi fleiri
en 1989. Inni í þeirri tölu eru 17
milljónir, sem flúið hafa undan of-
sóknum í landi sínu, og 20 milijónir,
sem hrökklast hafa burt vegna
stríðsátaka, þurrka og annarra um-
hverfishörmunga. Það eru ekki síst
síðastnefndu þættirnir, sem hafa æ
meiri áhrif á búsetuna.
Hinar 67 milijónirnar eru fólk í
leit að betra lífi. í iðnvæddum löndum
vinnur það oft verk, sem innfæddir
forðast heldur, það er að segja þegar
vel árar, en þegar á móti blæs er
þetta fólk sakað um að taka störfin
frá landsmönnum. Dæmunum um
þetta færi fjölgandi, til dæmis í
Þýskalandi og Frakklandi.
Mestir milli þróunarþjóða
í skýrslunni segir raunar, að fólks-
flutningarnir séu miklu meiri milli
þróunarþjóða en milli fátækra þjóða
og ríkra. Þannig væri það með 35
milljónir manna í Afríku sunnan
Sahara og 15 milljónir manna í Asíu
og Miðausturlöndum en fólksflutn-
ingar til Vestur-Evrópu og Norður-
Ameríku væru aðeins 13 milljónir.
Því er hins vegar spáð, að ástandið
eigi eftir að versna mikið vegna auk-
ins mannfjölda en jarðarbúum fjölgar
um næstum 100 milljónir á ári og
aðallega í þróunarríkjunum.
Flóttinn af landsbyggðinni til
borganna í þróunarríkjunum heldur
áfram að aukast og hann mun að
lokum, um eða upp úr næstu alda-
mótum, víða leiða þar til samfélags-
legs hruns.
Þungaviktarmaðurinn Clinton
BILL Clinton Bandaríkjaforseti og Kiichi Miyazawa, starfandi forsæt-
isráðherra Japans. Clinton hefur styrkt stöðu sína á heimavelli síð-
ustu vikurnar en hinir leiðtogarnir sjö á Tókýófundinum eiga nær
allir við mikinn vanda að stríða.
Norðmenn
bjóðaEB
engan kvóta
Ósló. Reuter.
NORÐMENN lýstu því yfir í
gær að þeir myndu ekki gefa
Evrópubandalaginu (EB) kost á
veiðiheimildum í norskri lög-
sögu í viðræðum um aðild að
bandalaginu. Þeir myndu enn-
fremur fara fram á frjálsan
aðgang að mörkuðum EB. „Við
bjóðum engan fisk falan,“ sagði
Jan Henry Olsen, sjávarútvegs-
ráðherra Noregs, á frétta-
mannafundi í gær.
Olsen hafnaði því að stefnan, sem
sett hefur verið fram í Ósló og Bruss-
el, í viðræðum um aðild, væri
óraunsæ. Hann sagði að Norðmenn
hlytu að fá fijálsan aðgang að mörk-
uðum EB fyrir fisk og fiskafurðir
sínar frá og með inngöngu þeirra í
bandalagið. Hann sagði ennfremur
að EB hlyti að verða mikill ávinning-
ur að inngöngu Noregs, til dæmis
með þátttöku þeirra í stjórnun fisk-
veiða.
Norskir sjómenn flytja út fisk og
fiskafurðir fyrir sem svarar 160 millj-
örðum íslenskra króna á hvetju ári.
Talið er að fijáls aðgangur að mörk-
uðum EB myndi geta sparað þeim
sem svarar þrem milljörðum. Skoð-
anakannanir benda til að meirihluti
Norðmanna sé mótfallinn EB-aðild,
ekki síst af ótta við að landið muni’
giata yfirráðum yfir fiskimiðum og
olíulindum.
Lögreglu-
maðurinn
of stuttur
í starfið
Dublin. Reuter.
LÖGREGLUÞJÓNN í
London, sem sækist eftir
því að komast í írsku lög-
regluna, hefur hótað máls-
sókn á forsendum kyn-
ferðislegrar mismununar,
vegna þess að hann var
sagður of stuttur í starfið.
Lögregluþjónninn Paul
Keenan er 1,5 metrar á hæð,
sem er fimm sentímetrum of
lítið samkvæmt reglum írsku
lögreglunnar. Væri hann hins
vegar kvenkyns myndi hann
uppfylla hæðarkröfur fyrir
starfið, og mætti þess vegna
vera tveim sentímetrum styttri.
„Ég er fómarlamb mismun-
unar vegna kynferðis míns,“
sagði Keenan, sem hefur leitað
til írskra dómstóla. „Ég fer ein-
ungis fram á að mér sé sýnd
sanngirni. Eftir þriggja ára
starf í borgarlögreglunni tel ég
mig hafa sýnt og sannað að ég
er fær um að gegna starfinu."
Keenan er reyndar of stuttur
samkvæmt kröfum lögreglunn-
ar í London, en þar á bæ var
ákveðið að falla frá hæðarkröf-
unni, vegna þess að Keenan
uppfyllti allar aðrar kröfur
vegna starfans.
Fjármálaráðherrar sjö helstu iðnríkja heims sammála í Tókýó
Telja brýnt að lækka út-
gjöld til velferðarmála
Tókýó. Reuter, The Daiiy Telegraph.
BILL Clinton Bandaríkjaforseti og Kiichi Miyazawa, forsætis-
ráðherra Japans, ræddust við í klukkustund í Tókýó í gær
áður en fundur sjö helstu iðnrílga heims, G-7, var settur í
gærkvöldi. Leiðtogarnir ræddu ágreining ríkjanna í viðskipta-
málum en Clinton krefst þess að Japanar geri ráðstafanir til
að minnka hagnað af utanríkisviðskiptum sínum með því að
kaupa meira af öðrum þjóðum. I skýrslu sem fjármálaráðherr-
ar G-7-ríkjanna sömdu fyrir leiðtogafundinn er hvatt til þess
að dregið verði úr fjárlagahalla og niðurgreiðslum, jafnframt
að framlög til velferðarkerfisins verði skorin niður.
„Ég vil ekki að menn geri sér
miklar vonir um árangur," sagði
Warren Christopher, utanríkisráð-
herra Bandaríkjanna, að loknum
viðræðum Clintons og Miyazawa í
gær. Hann sagði að það kæmi fljót-
lega í ljós hvort eitthvað hefði þok-
ast áleiðis.
Stjórnvöld í Japan segja að úti-
lokað sé að skipuleggja efnahags-
mál og milliríkjaviðskipti með þeim
Owen lávarður skorar á múslima að ræða skiptingu Bosníu
Eina vonin wn stríðslok
Sar^jevo, Dyflinni. Reuter.
OWEN lávarður, alþjóðlegur
sáttasemjari í deilum þjóðarbrot-
anna í Bosníu, skoraði í gær á
múslima að ræða við Serba og
Króata um skiptingu landsins.
Kvað hann þá ekki þurfa að fall-
ast á eitt né neitt en án viðræðna
yrði seint bundinn endi á stríðið.
Owen sagði á fréttamannafundi í
Dyflinni á írlandi, að þeir sáttasemj-
ararnir, hann og Thorvald Stolten-.
berg, gætu litlu
komið til leiðar ef
engar viðræður
ættu sér stað.
Sagði hann, að svo
væri komið, að von
um stríðslok í
Bosníu yæri að
mestu undir mú-
slimum komin. „Ég
skil vel afstöðu
þeirra en þeir þurfa
Owen lávarður
ekki að fallast á hugmyndir Serba
og Króata um skiptingu lándsins.
Eins og ástandið er geta hins vegar
engir leyft sér þann munað að sitja
með hendur í skauti og ræðast ekki
við,“ sagði Owen.
Astandið í Sarajevo og öðrum
griðasvæðum múslima verður alvar-
legra með degi hverjum vegnabrku-,
vatns- og matarskorts. Er óttast,
að mannfellir verði í borginni af
þessum sökum.
hætti sem Bandaríkin krefjist af
Japönum og saka stjórn Clintons
um að vilja miðstýra markaðskerf-
inu. Skoðanakannanir í Japan gefa
til kynna að meira en 60% lands-
manna vantreysti Clinton og telji
að samskipti þjóðanna tveggja séu
slæm um þessar mundir.
Opinberar skuldir
í skýrslu fjármálaráðherranna
sjö segir að þau vandkvæði sem
fylgi viðvarandi atvinnuleysi og
horfur á hratt vaxandi útgjöldum
til heilbrigðismála valdi því að þörf-
in á aðhaldssemi í ríkisútgjöldum
sé nú mjög brýn. Miklar opinberar
skuldir séu fóður fyrir verðbólgu,
þær dragi úr arðbærum fjárfesting-
um einkafyrirtækja [vegna sam-
keppni um lánsfé]. Auk þess þurfí
að nota mikið af opinberum tekjum
til þess eins að greiða afborganir
og vexti af skuldunum.
Stjórnmálaskýrendur eru yfirleitt
á því að lítils árangurs sé að vænta
af G-7-fundinum, einkum vegna
þess að pólitísk staða flestra leið-
toganna á heimavelli sé afar veik
og þeir geti því vart tekið umdeild-
ar og skuldbindandi ákvarðanir.
Sjá frétt á bls. 20