Morgunblaðið - 06.02.1994, Blaðsíða 24

24 B
MORGUNBLAÐIÐ VELVAKANDI SUNNUDAGUR 6. FEBRÚAR 1994
Ég veit að þú varst lyftinga-
meistari 6. bekkinga á Pat-
reksfirði í gamla daga, en
getur ÞU aldrei gleymt því?
Þegar þú lýstir honum, hélt
ég að þú værir að grínast.
í
4
Framtalsaðstoð
- Skatttrygging
Get bætt við einstaklingum með og án reksturs.
Innifalið í gjaldtöku er svonefnd skatttrygging, en
hún felst í því að framteljandi hefur með einu gjaldi
í upphafi greitt fyrir:
1. Framtalsaðstoð.
2. Skattútreikning.
3. Svör við hverskonar fyrirspurnum frá skattyfir-
völdum.
4. Kærur til skattstjóra og æðri yfirvalda.
5. Munnlegar upplýsingar um skattamál viðkomandi
allt árið 1994.
Upplýsingar, tímapantanir og frestbeiðnir veittar á
skrifstofu minni kl. 9.00-17.00 alla virka daga.
Notaðu tækifærið og tryggðu þér áratuga reynslu
undirritaðs meðan færi gefst.
Bergur Guðnason, lögfr.
- Skattþjónustan,
Suðurlandsbraut 52, 108 Reykjavík.
Sími 682828 - Fax 682808.
BRÉF TIL BLAÐSINS
Kringlan 1 103 Reykjavík - Sími 691100 - Símbréf 691329
Þingmenn þjóni fólk-
inu sem kýs þá!
Frá Sævarí Þór Jónssyni:
Alþingismenn eru kosnir af fólk-
inu í landinu og eiga að vinna fyrir
fólkið í landinu. Þeir eiga að bæta
hag þess. Það sést þó ekki. Svo er
að sjá sem þeir hugsi aðeins um
eigin hag. Kannski er ástæðan sú
að kjósendur geri þeim ekki nógu
ljóst, að þeir eru starfsmenn al-
mennings.
Fólkið verður að gera þessum háu
herrum ljóst hjá hverjum þeir eru í
vinnu. Það þarf að sýna þingmönn-
um að þeir geti ekki boðið fólkinu
Frá Siguijóni Davíðssyni:
Fyrir skömmu ritaði blaðamaður-
inn, bóndinn, skáldið og Skagfirð-
ingurinn Magnús H. Gíslason all-
langa grein í Velvakanda um tilurð
ljóðsins „Undir bláhimni" sem hann
orti fyrir margt löngu við farmanna-
leg eða sjómannalag (höf. óþekktur).
Fyrir alit að 60 árum söng ungt
fólk þetta lag með texta eftir Arn-
firðinginn Sigfús Elíasson. Sigfús
var fæddur og alinn upp í Selárdal
í Arnarfirði, vandist sjómennsku á
ungum aldri bæði á smábátum og
þilskipum og þekkti því sjómannslíf-
ið af eigin raun. Sigfús gaf út ljóða-
kver um 1940 og þar er kvæðið
„Kveðja farmannsins“, sem Magnús
vitnar í. Sigfús gerðist hárskeri og
vann við iðn sína nokkur ár á Akur-
eyri og síðar í Reykjavík, þar sem
hann stofnaði og rak Dulspekiskól-
ann, sem ég kann ekki frekari skil á.
í landinu hvað sem er og ætlast til
þess að það þegi. Fólk er búið að
gleypa of mikla kúgun frá þessum
svokölluðu háu herrum. Einhvern
tíma verðum við að segja stopp og
rísa upp og sýna að ekki er hægt
að bjóða okkur hvað sem er.
Þeir skera niður allt, sem fyrir
verður, og segja, að ekki séu til
peningar. Ekki sést peningaskort-
urinn í bílakosti þeirra. Það er víða
hægt að spara annars staðar en í
brýnustu nauðsynjum fólksins. Og
meðan þeir spara í heilbrigðis- og
félagsmálakerfum byggja þeir
Ljóð Magnúsar er fagurt, en er
að ófyrirsynju troðið við tregafullt
sjómannalag, sem dægurlagasöngv-
arar og samkórar syngja á manna-
mótum og síðar glymur það oft í
útvarpi. Vafalaust má deila um
skáldskapargildi á kvæði Sigfúsar,
en þar sem Magnús er gott skáld
er hér með skorað á hann að yrkja
jafn fagurt sjómannakvæði við til-
greint lag og mansöngur hans er,
sem nú fylgir laginu, sem óneit-
anlega minnir frekar á skagfirska
sveitasælu en rómantískt sjómanna-
lag, og koma því á framfæri í blöð
og aðra fjölmiðla. Vonandi tæki
hljómlistar- og söngfólk það upp í
nýjum flutningi og allir mundu njóta
þeirra áhrifa (stemmningar) sem því
var upphaflega ætlað að veita.
SIGURJÓN DAVÍÐSSON,
Álfhólsvegi 34,
KópavogL
glæsibyggingar. Væri ekki hægt að
nota þessa glæsibyggingaijármuni
til þyrlukaupa? Hvað myndi sparast
ef við létum þingmennina ganga eða
taka strætó?
Heilbrigðiskerfið þjónar þörfum
okkar allra. Það þjónar hagsmunum
almennings betur að skera niður í
yfirbyggingunni, til dæmis í ferða-
og risnukostnað ráðherra og emb-
ættismanna, en í heilbrigðisþjón-
ustunni. Ef þessir herrar geta ekki
verið án jeppa þá gæti Lödu-jeppi
verið góður kostur!
Einstaklingur, sem þarf að sjá
fyrir fjölskyldu og fær til dæmis um
eða rétt yfir 45 þúsund krónur í
laun á mánuði, getur naumast greitt
skatta, sem af honum er krafist,
t.d. í vöruverði. Það er ekki sífellt
hægt að hækka skattana en halda
laununum niðri.
Mér finnst að þjóðemiskennd
okkar hafi sett niður á þessum
þrengingartímum. Mér er t.d. spurn:
kannt þú, sem þetta lest, íslenska
þjóðsönginn? Það sýnir galla á
skólakerfínu ef þar er ekki lengur
lögð áherzla á það kenna börnunum
þjóðsögninn.
Ég tel að ríkisstjórnin eigi að
selja útvarpið og sjónvarpið. Fjöl-
miðlar eiga ekki að lifa á því að
fólkið í landinu sé neytt til að borga
áskrift að þeim. Brýtur slíkt ekki
gegn almennum mannréttindum?
Eg vil meiri jöfnuð milli manna.
Það er kominn tími til þess að stjórn-
málamenn hjálpi þeim, sem mest
þarfnast hjálpar, fremur en hinum
sem hafa meir en nóg.
SÆVAR ÞÓR JÓNSSON,
nemi,
Langholtsvegi 97,
Reykjavik.
Undir bláhimni
Víkveiji skrifar
Víkveiji les það út úr fréttum
og umsögnum _ hagfræði-
þenkjandi fólks að við íslendingar
náum kreppubotningum á þessu
nýbyijaða ári — og að hægrar upp-
sveiflu gæti á haustmánuðum.
(„Undir septembersól brosti sumar-
ið fyrst“!) Þá verða að baki sex eða
sjö kreppuár, sem leikið hafa þjóð-
arbúið, fólk og fyrirtæki, grátt,
suma mjög grátt.
Bakland gjaldþrota, sem krepp-
an kallaði fram, og ekki síður afleið-
ingar, eru þyngri en tárum taki.
Gjaldþrot einstaklings eða fyrirtæk-
is hafði ekki einungis niðurbijótandi
áhrif á hvem þann, sem varð gjald-
þrota, heldur jafnframt á aðra, er
sitja uppi með ónýtar skuldakröfur.
Þannig getur, svo dæmi sé tekið,
gjaldþrot stórs og illa skuldsetts
fyrirtækis leitt til Ijöldagjaldþrota
einstaklinga og smærri fyrirtækja.
xxx
Stóri bróðir, ríkið, hefur einnig
farið mjög illa út úr kreppu-
gjaldþrotum. Tjóni ríkissjóðs má
skipta í fjóra tegundaflokka: 1)
Afskrifaðir, tapaðir skattar og
gjöld, 2) útgjaldaauki vegna
ógreiddra launa fólks hjá gjaldþrota
fyrirtækjum og vegna aukinna at-
vinnuleysisbóta, 3) töpuð útlán
banka og lánasjóða í eigu ríkisins,
sem nema hrikalegum íjárhæðum
og 4) skattatap vegna minni gjalö-.
stofna, það er vegna færri starfa
og minni umsvifa í atvinnu- og
efnahagslífi.
Fjármálaráðherra svaraði fyrir
skömmu fyrirspurn um tjón ríkisins
vegna gjaldþrota. Fram kom í svari
hans að afskrifuð opinber gjöld og
kröfur ársins 1991 námu 2.170
m.kr. og ársins 1992 3.477 m.kr.
Þá kom einnig fram að beinn kostn-
aður ríkissjóðs vegna ríkisábyrgða
á launum í gjaldþrotum nam, 490
m.kr. 1991 og 543 m.kr. Í992.
Afskrifuð og töpuð útlán ríkisbanka
og íjárfestingarlánasjóða í eigu rík-
isins námu samtals hvorki meira
né minna en 3.444 m.kr. 1991 og
3.944 m.kr. 1992.
xxx
að undrar engan, sem gerir sér
grein fyrir þeim milljarða-
skelli hins opinbera, sem hér um
ræðir, þótt harðnað hafi á dal ríkis-
búskaparins — og að þar hafi þurft
að herða lítillega eyðsluólar.
Sú spurning hlýtur samt sem
áður og óhjákvæmilega að vakna,
hvort ríkisbankar og fjárfestingar-
lánasjóðir í eigu ríkisins hafi ekki
riðið heldur rösklega og ógætilega
úr hlaði lánveitinga síðustu tíu,
fimmtán árin, þegar þess er gætt,
að afskrifuð útlán vegna gjaldþrota
námu 1.484 m.kr. 1990, 3.444
m.kr. 1991 og 3.944 m.kr. 1992.
Hér er um endanlega afskrifaðar
kröfur að ræða í kjölfar gjaidþrota-
skipta; ekki eru meðtalin framlög
á afskriftarreikninga til að mæta
áætluðum útlánatöpum framtíðar-
innar!
Það er að minnsta kosti ekki
óeðlilegt að hinn venjulegi laun-
þegi/skattgreiðandi, sem sætt hefur
minni atvinnu og hærri sköttum í
kreppunni, og er „meðábekingur"
stóra bróður á öllum „áhættuvíxl-
um“ ríkisbanka- og ijárfestingar-
lánasjóðanna, staldri við og krefjist
skýringar á ósköpunum.
XXX
Víkveiji fylgdist forvitinn með
prófkjörsspennu Sjálfstæðis-
flokksins bæði í Hafnarfirði og
Reykjavík, þar sem nokkuð á annan
tug þúsunda kjósenda raðaði fólki
á framboðslista í þessum tveimur
sveitarfélögum.
Hann mun einnig gefa 4.- og
9.-sætis prófkjöri krata í höfuð-
borginni hornauga nú um helgina,
þótt það sigli trúlega' lygnari sjó
en hjá Sjálfstæðisflokknum.
Og að sjálfsögðu mun hann fylgj-
ast með jarðhræringum í forvali
þeirra allaballa, sem eru nægjan-
lega gamalgrónir i flokkshettunni
til að vera með í skjálftanum. Á
þeim bænum spretta kærleiksblóm-
in, sem fyrr, kringum hitt og þetta,
og verða að lyktum kórónan á
glundroðans einingu á listanum sem
maddama Framsókn leiðir til kosn-
inga að vori í höfuðborginni.