Morgunblaðið - 23.11.1994, Blaðsíða 14

14 MIÐVIKUDAGUR 23. NÓVEMBER 1994
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR:EVRÓPA
ERLENT
Aðild staðfest
THOMAS Klestil, forseti Austur-
ríkis, undirritar aðiidarsamning
Austurríkismanna við Evrópu-
sambandið ásamt Franz Vran-
itzky kanslara (til hægri á mynd-
inni). Var þetta síðasta forms-
atriðið sem varð að afgreiða af
hálfu Austurríkismanna áður en
þeir gætu gerst aðilar um ára-
mótin. Fimm ár eru liðin frá því
að Austurríkismenn sóttu um
aðild.
Breytingar á reglum um fiskmarkað
í Evrópusambandinu
Engin áhrif á inn-
flutning Islendinga
FRAMKVÆMDASTJÓRN Evrópu-
sambandsins hefur birt í stjórnart-
íðindum ESB tillögu að ráðherrar-
áðsreglugerð, sem breytir núgildandi
reglum um skipulag markaðsmála á
sjávar- og fiskeldisafurðamarkaði.
Breytingin felst einkum í auknum
stuðningi við starfsemi fisksölusam-
taka í sambandinu. Að sögn Krist-
jáns Skarphéðinssonar, sjávarút-
vegsfulltrúa í sendiráðinu í Brussel,
fullyrða embættismenn Evrópusam-
bandsins að reglugerðarbreytingin
muni ekki hafa nein áhrif á viðskip-
takjör ríkja, sem flytja fisk inn á
Evrópumarkaðinn.
Tillaga framkvæmdastjómarinn-
ar gerir ráð fyrir breytingum vegna
væntanlegrar inngöngu Norðmanna
í ESB um áramót. I Noregi hefur
gilt sú regla að menn megi ekki
selja fisk fyrstu sölu nema í gegnum
sölusamtök (Ráfiskalaget). I tillög-
unni er gert ráð fyrir að þetta fyrir-
komulag verði tekið upp á fleiri
svæðum í ESB og þeim seljendum,
sem standa utan sölusamtaka, gert
að fara eftir reglum þeirra. Þetta
verði gert til árs í senn.
Reynt að jafna framboð
Þetta er gert í því skyni að reyna
að jafna framboð á fiski og koma
þannig í veg fyrir verðsveiflur. Þann-
ig geta sölusamtök í Noregi jafnvel
bannað veiðar á ákveðnum tegund-
um ef stefnir í offramboð, að sögn
Kristjáns.
Nái tillagan fram að ganga, og
samþykki Norðmenn ESB-aðild, hef-
ur innganga þeirra strax haft áhrif
á skipan markaðsmála í ESB.
Tillagan gerir jafnframt ráð fyrir
að stuðningur við samtök flskselj-
enda í ESB verið aukinn, meðal
annars til að auka starf að gæðamál-
um, og möguleikar þeirra til að
skiptast á upplýsingum bættir, einn-
ig í því skyni að jafna framboð á
fiski.
Óttast frjáls-
ræði í sölu
áfengis
Ósló. Morgiinblaðid.
•STARFSFÓLK norsku áfengis-
einkasölunnar fór í klukkustund-
ar verkfall í gær til að mótmæla
áformum um ESB-aðild Noregs.
Starfsfólkið telur sig geta misst
vinnuna, verði fijálsræði í áfeng-
issölu aukið með ESB-aðild.
• DREGIÐ hefur saman með
stuðningsmönnum og andstæð-
ingum ESB-aðildar í Noregi í
sumum skoðanakönnunum. Af
þeim, sem afstöðu tóku, sögðust
49% myndu samþykkja aðild í
könnun, sem Scan-Fact birti í
gær, en 51% var á móti. Andstæð-
ingar voru hins vegar með stærri
meirihluta i öðrum könnunum;
57% þeirra, sem afstöðu tóku í
könnun MMI, og 54% í könnun
Gallup.
• HOPUR ungra ESB-andstæð-
inga í Svíþjóð hefur sótt um póli-
tískt hæli í Noregi vegna þess að
í Svíþjóð sé lýðræðið ekki virkt,
það sýni áróður stjórnvalda, sem
leitt hafi til þess að Svíar sam-"
þykktu ESB-aðiId. Norski sendi-
herrann í Stokkhólmi hefur út-
skýrt fyrir ungmennunum að
úrslit atkvæðagreiðslunnar þyki
ekki nægileg ástæða til að veita
þeim hæli.
• J0RGEN Kosmo, varnarmála-
ráðherra Noregs, segir að úrslit
þingkosninganna í Bandaríkjun-
um geri það líklegra að Banda-
ríkjamenn vilji ekki taka þátt í
ýmsum aðgerðum Atlantshafs-
bandalagsins, NATO, í framtíð-
inni, til dæmis friðargæzlu. í slík-
um tilfellum muni evrópskar her-
sveitir NATO verða settar undir
stjórn Vestur-Evrópusambands-
ins, VES. „Ef við eigum ekki
aðild að ESB, getum við tekið
þátt í slíkum aðgerðum. Við get-
um hins vegar ekki hindrað þær.
NATO-aðildin glatar æ meiru af
mikilvægi sínu vegna þess að æ
meira af skipulagningu aðgerða
NATO á sér stað á vettvangi
ESB,“ segir Kosmo. „Að hafna
ESB-aðild er að hafna þætti í
starfsemi NATO, sem verður sí-
fellt mikilvægari."
• ÞIN GFLOKKSFORM AÐUR
Miðflokksins, Johan Jakobsen,
hefur krafið norsku ríkisstjórn-
ina svara um það hvort hún
hyggist leita eftir niðurfellingu
tolla á ýmsum vörum, sem fluttar
eru út til Svíþjóðar og Finn-
lands, fari svo að Norðmenn felli
ESB-aðild. Jakobsen telur að
auðvelt verði að semja um aðlög-
un tolla, þótt Noregur standi ut-
an ESB.^
• ÓPRÚTTNIR náungar hafa
falsað nöfn leiðtoga ESB-and-
stæðinga í Noregi undir drei-
firit, sem inniheldur kynþáttaá-
róður. Samtök ESB-andstæðinga
hafa kært málið til lögreglu.
Gro Harlem Brundtland forsætisráðherra Noregs
Fáum ekki aftur
jafn gott tækifærí
Ósló. Morgunblaðið.
GRO Harlem Brundtland, for-
sætisráðherra Noregs, segir að
tækifærið til að ná jafnhagstæðum
samningum við Evrópusambandið
um aðild Norðmanna komi ekki
aftur. Fráleitt sé fyrir Norðmenn
að sækja um aðild í þriðja skiptið,
verði aðildarsamningurinn felldur
í þjóðaratkvæðagreiðslunni eftir
tæpa viku. Brundtland sagði á
blaðamannafundi í Ósló í gær að
hún teldi góðar líkur á að stuðn-
ingsmenn ESB-aðildar myndu síga
framúr á lokaspretti kosningabar-
áttunnar. ESB-sinnar binda mikl-
ar vonir við frammistöðu Brundt-
land seinustu dagana, og ekki fór
framhjá þeim, sem sátu blaða-
mannafundinn, að forsætisráð-
herrann var í baráttuskapi.
„Akvörðunin, sem Norðmenn
taka næsta mánudag, er sú mikil-
vægasta í sögu Noregs síðan 1949,
er við ákváðum að ganga í Atlants-
hafsbandalagið," sagði Brundt-
land.
Sótzt eftir samstarfi
„Sögulega séð hafa Norðmenn
aldrei kosið að standa einir, allt
frá lokum seinna stríðs. Þvert á
móti höfum við sótzt eftir sam-
starfí við aðrar þjóðir á alþjóða-
vettvangi. Við vorum stofnríki
Sameinuðu þjóðanna, NATO og
EFTA.
Brundtland í bar-
áttuhug á blaða-
mannafundi
Einu sinni, fyrir 22 árum,
ákváðum við að vera frekar með
EFTA-ríkjunum og norrænum ná-
grönnum okkar, en að ganga í
Efnahagsbandalagið. Nú stendur
okkur hins vegar enginn slíkur
kostur til boða. Að þessu sinni
hafa Norðurlöndin og EFTA
ákveðið að ganga í Evrópusam-
bandið.“
Brundtlánd lagði ríka áherzlu á
að það yrðu „söguleg mistök" -að
hafna ESB-aðild og með því
myndu Norðmenn fórna sess sín-
um meðal Norðurlanda, í Evrópu
og á heimsvísu.
Forsætisráðherrann sagðist
ekki telja að betur hefði gengið
að sannfæra Norðmenn um ágæti
Evrópusambandsaðildar, þótt
Norðmenn hefðu reynt að fá ýms-
ar sömu undanþágur frá reglum
ESB og Danir hafa náð fram, til
dæmis varðandi þátttöku í mynt-
bandalagi sambandsins. „Okkur
hefur tekizt betur en nokkru öðru
Evrópuríki að laga myntkerfi okk-
ar að því evrópska. Af hveiju ætt-
um við að sækjast eftir undanþág-
um?“ sagði Brundtland.
Brundtland lagði ríka áherzlu á
að samflotið við Svíþjóð og Finn-
land hefði skilað Norðmönnum
góðum aðildarsamningi við ESB.
„Það er afar vond hugmynd að
halda að við getum fellt aðild nú
og sótt um í þriðja sinn,“ sagði
hún. „Okkur tókst í þetta sinn að
leiða evrópska vini okkar í allan
sannleika um ýmsar af sérþörfum
Norðurlandanna. Þess vegna hafa
þeir veitt okkur undanþágur fyrir
heimskautalandbúnaðinn og góð-
an samning, sem tekur tillit til
þess að við verðum sjálf að stjórna
náttúruauðlindum okkar í hafinu.
Hvernig getum við verið viss um
að fá jafngóðan samning í framtíð-
inni?“
Afsögn kemur ekki til greina
Blaðið Verdens Gang hafði í
gær eftir heimildum innan Verka-
mannaflokksins að Brundtland
kynni að segja af sér, verði ESB-
aðild felld. Forsætisráðherrann
vísaði þessu eindregið á bug. „Það
væri ólýðræðislegt,“ sagði hún.
„Við höfum sagt frá byijun að
norska þjóðin verði að svara
spurningunni um aðild og að við
munum virða svar hennar. Það
væri rangt að snúa við henni baki
og segja: Þið gáfuð rangt svar,
og við ætlum að hlaupast frá
ábyrgð okkar.“
Reuter
ÍSRAELSKI herinn lagði hús fjölskyldu Salah Nazzal í þorpinu
Qalqilya á Vesturbakkanum í rúst I gær. Hann bar sprengju
sem varð honum sjálfum og 22 ísraelum að bana í Tel Aviv í
síðasta mánuði. Myndin var tekin í rústunum í gær og þar stend-
ur Iman, sex ára systir Salah, með mynd af bróður sinum.
Hamas boðar fund
Ótti við
ný átök
ei Gaza
Gaza, Jerúsalem. Reuter.
HAMAS-hreyfingin hefur boðað til
minningarsamkomu á Gaza á föstu-
dag og er óttast, að hún muni snú-
ast upp í mótmæli gegn Yasser
Arafat, leiðtoga Frelsisfylkingar
Palestínumanna. Palestínska lög-
reglan lét lausa í gær 23 herskáa
bókstafstrúarmenn og er vonast til,
að það verði til að draga úr spenn-
unni eftir að 14 menn létu lífið í
átökum milli bókstafstrúarmanna
og lögreglunnar sl. föstudag.
Samkoman verður til minningar
um Imad Akel, sem ísraelar drápu
fyrir ári, en hann var yfirmaður
vopnaðra sveita Hamas-hreyfingar-
innar. Mahmoud al-Zahhar, tals-
maður Hamas, sagði, að samkom-
una hefði verið búið að skipuleggja
löngu áður en til átakanna kom sl.
föstudag.
Sýna styrk
A mánudag komu þúsundir
Fatah-liða saman til að lýsa yfir
stuðningi við Arafat og óttast er,
að með samkomunni á föstudag
muni Hamas reyna að sýna styrk
sinn á móti. Gæti það leitt til beinna
átaka og jafnvel borgarastyijaldar.
Palestínska lögreglan sleppti úr
haldi í gær 23 liðsmönnum Jihad-
hreyfingarinnar en þeir voru hand-
teknir ásamt öðrum eftir að félagi
þeirra svipti sjálfan sig lífi með
sprengju og þijá ísraelska hermenn.
Jihad eins og Hamas viðurkennir
ekki tilverurétt Ísraelsríkis og er
andvígt friðarsamningi ísraela og
Palestínumanna.

I
)

I
I
I
I
!<
'
<
I
<
<

<
!<
<