Morgunblaðið - 10.05.1995, Blaðsíða 2

2 MIÐVIKUDAGUR 10. MAÍ 1995
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Utanríkisráðherra um stækkun NATO
Hlusta þarf á
sjónarmíð Rússa
Kaupmannahöfn. Morgunbladið.
Reuter
HALLDÓR Ásgrímsson utanríkisráðherra og Bjern Tore God-
al, hinn norski starfsbróðir hans, við upphaf ráðherrafundar-
ins. Þeir ræddu fiskveiðideilur Noregs og íslands óformlega.
NORRÆNU utanríkisráðherram-
ir frá aðildarríkjum Atlantshafs-
bandalagsins (NATO) eru sam-
mála um að rétt sé að huga að
stækkun bandalagsins til austurs.
Viðbrögð Rússa skipti þó máli, án
þess að þeir eigi að hafa úrslita-
áhrif á hveijir geti gerst meðlimir.
Þetta kom fram í samtali Morgun-
blaðsins við Halldór Ásgrímsson
utanríkisráðherra eftir fund nor-
rænna utanríkisráðherra í Kaup-
mannahöfn í gær.
Halldór Ásgrímsson sagði sjálf-
sagt að huga að stækkun NATO
í ljósi þess hvort hún þjónaði evr-
ópskum hagsmunum. Þó hann
væri jákvæður gagnvart hug-
myndinni hefðu fjármálaþættir sín
áhrif, því það væri dýrt að reka
þessa starfsemi.
Andrej Kozyrev utanríkisráð-
herra hefur eindregið varað við
útvíkkun NATO, þar sem hún
Lést af
slysförum
JÓHANNA Sveinsdóttir, bók-
menntafræðingur og rithöfundur,
lést af slysförum í Frakkiandi á
mánudag, á 44. aldursári.
Jóhanna, sem
var búsett í París
undanfarin tæp
þijú ár, var á
frönsku eyjunni
Belle Ile de Mer
þegar slysið varð
síðdegis á mánu-
dag. Hún var á
reiðhjóli og fór
fram af veginum, fékk höfuðhögg
og var látin þegar læknir kom á stað-
inn. Jóhanna var að ljúka magister-
ritgerð í íslenskum bókmenntum í
París og vann þar að ritstörfum og
þýðingum. Hún ritaði bækur um
ýmis málefni og gaf út ljóðabækur.
Jóhanna var ógift og lætur eftir
sig uppkomna dóttur.
-----♦ ♦ ♦---
Brotist inn í
sumarbústaði
BROTIST var inn í fjóra sumarbú-
staði - í Húsafelli. Lítil spjöll voru
unnin á bústöðunum en verðmætum
stolið. Lögreglan biður þá sem hafa
orðið grunsamlegra mannaferða var-
ir aðfaranótt mánudags eða þriðju-
dags að láta lögreglu vita.
væri vatn á myllu þjóðernissinna
í Rússlandi og hvatti til að látið
yrði reyna á friðarsamstarfið
fyrst.
Þetta sjónarmið sagði Halldór
að hlusta þyrfti á þó Rússland
ætti ekki að geta komið í veg fyr-
ir að Austur- og Mið-Evrópuþjóðir
gengju í NATO, ef þær kysu það.
Friðarsamstarfið hefði verið mikil-
vægt skref á sínum tíma og það
þyrfti að fá að þróast. Sjónarmið
Rússa skiptu máli, þar sem vægi
þeirra í öryggi Evrópu væri mikið.
Um þetta hefðu norrænu ráðherr-
ar NATO-landanna verið sam-
mála.
íslendingum styrkur að sam-
starfi í alþjóðastofnunum
Skýrsla um framtíðarsamvinnu
Norðurlandanna innan alþjóða-
stofnana var lögð fram á ráðherra-
fundinum. Halldór sagði að ýmsir
SAMKOMULAGSDRÖG um að ís-
lenskar sjávarafurðir hf. auki hlut
sinn í Fiskiðjusamlagi Húsavíkur,
FH, verða lögð fyrir í bæjarráði á
morgun. Sjálfstæðismenn gerðu Al-
þýðubandalaginu, sem er í meirihluta
í bæjarstjóm ásamt Framsóknar-
flokki, tilboð um meirihlutasamstarf
í bæjarstjóm í fyrradag sem Alþýðu-
bandalagið hafnaði.
Einar Njálsson bæjarstjóri í Húsa-
vík og stjórnarformaður FH vildi
ekki upplýsa um efni samkomulags-
draganna fyrr en minnihluta bæjar-
stjómar hefur verið gerð grein fyrir
því. Hermann Hansson stjórnarfor-
maður ÍS sagði að sumir þeirra sem
neyta forkaupsréttar muni selji hluta
af sínu hlutafé aftur. Kristján Ás-
geirsson, framkvæmdastjóri Höfða
hf. og bæjarfulltrúi Alþýðubanda-
iags, kveðst fullviss um að ásættan-
legt samkomulag náist við ÍS og
gengið verði frá því innan tíðar.
„Málið stendur þannig að viðræð-
um við ÍS er lokið og bæjarráði verð-
ur gerð grein fyrir niðurstöðunum á
fimmtudag. Áþeim fundi verður von-
hefðu dregið í efa að hægt væri
að halda henni áfram eftir að þijú
Norðurlandanna væru gengin í
ESB, en nú væri ljóst að öll lönd-
in hefðu hug á að halda samvinn-
andi tekin ákvörðun um næstu skref
í málinu,“ sagði Einar.
Þrír fjárfestar ÍS
Hann kvaðst ekki geta staðfest
að rætt hefði verið um sömu hlutina
og skýrt þefði verið _frá áður í fjöl-
miðlum. Áður hefur ÍS boðist til að
leggja fram 75 millj. á genginu 1
með þeim skilyrðum að afurða-
sölusamningur haldist óbreyttur og
FH og útgerðarfyrirtækin Höfði og
Ishaf sameinist í eitt fyrirtæki.
Sölumiðstöð hraðfrystihúsanna
hefur boðist til að tryggja að keypt
verði fyrir allt að 100 milljónir af
fyrirhugaðri hlutafjárútgáfu í félag-
inu á genginu 1,25 og að afurðir FH
verði seldar í gegnum sölukerfi SH.
Siguijón Benediktsson, bæjarfull-
trúi Sjálfstæðisflokks, segir að sér
skiljist að bærinn muni nýta sér
forkaupsrétt sinn að 25 milljóna kr.
marki. Þrír fjárfestar á vegum ÍS,
Útvegsmannafélag samvinnu-
manna, Olíufélagið hf. og Trygging
hf., eiga forkaupsrétt að 13 millj.
kr. sem þeir bjóðist til að kaupa á
unni áfram. Fyrir íslendinga væri
þetta mikill styrkur, því þeim hefði
löngum verið mikill stuðningur að
norrænu samstarfi á þessum vett-
vangi.
genginu 1,0 og það sem eftir stend-
ur af 75 millj., 62 millj. kr., séu
þeir tilbúnir að kaupa á genginu
1,25. Siguijón segir IS hafa dregið
til baka það skilyrði að fyrirtækin
sameinist.
„Ef þessir aðilar ná þessum 62
milljónum í hlutafjáraukningunni
auk síns hlutar, 13 milljóna kr.,
munu þeir ná 52% hlutafjár í fyrir-
tækinu ef þeir gera hluthafasamning
við Kaupfélag Þingeyinga," sagði
Siguijón, en Kaupfélagið á 26% hlut
í fyrirtækinu en fer niður í 17% ef
það nýtir sér ekki forkaupsréttinn.
Buðu til nýs meiri-
hlutasamstarfs
„Þetta snýst greinilega um að
hunsa aðra tilboðsgjafa og ég held
að það verði okkur dýrkeypt þegar
upp verður staðið og fjárfestar muni
ekki líta hýru auga til Húsavíkur.
Til þess að höggva á þennan hnút
bauð ég G-listánum meirihlutasam-
starf um það að þessi mál verði skoð-
uð og tilboðin metin. í dag [gær] var
því hafnað," sagði Siguijón.
Skólastjórastaðan
í Reykholti
Ólafur Þ.
vill starfið
aftur
ÓLAFUR Þ. Þórðarson fyrrv. alþing-
ismaður hefur óskað eftir við
menntamálaráðuneyti að taka aftur
við starfi skólastjóra í Reykholti eft-
ir 15 ára hlé. Bjöm Bjamason,
menntamálaráðherra, staðfestir að
Ólafur hafi lögum samkvæmt rétt
til að taka við starfinu. Oddur Al-
bertsson, núverandi skólastjóri, telur
lögin vinna gegn réttlæti. Sr. Geir
Waage, formaður skólanefndar, segir
vandann felast í því að ekki hafi
verið skorið úr um formlega stöðu
skólans.
Oddur sagðist afar óhress með að
sjá fram á að þurfa að víkja. „Skóla-
nefndin valdi mig fram yfir hefð-
bundnari skólastjóra til að stýra skól-
anum fyrir þremur ámm. Ég fékk
tækifæri til að gera hugmyndir mín-
ar um að sinna betur mýkri gildum
að veruleika og náði árangri t.d. í
fjölda nemenda," sagði Oddur. Reyk-
holtsskóli var gmnnskóli með fram-
haldsskóladeild þegar hann tók við
starfínu. Nemendur voru 27 og em
nú komnir upp í um 100 í opnum
framhaldsskóla.
Þó Oddur lýsi vonbrigðum sínum
segist hann ekki ætla að gefast upp.
Hann geti haldið áfram í öðm hús-
næði. Einhveijir kennarar fylgi hon-
um og nemendurnir ætli ekki að
halda áfram hjá öðrum.
Skóli í lausu lofti
Sr. Geir sagði vandann felast í því
að ekki hefði verið skorið úr um form-
lega stöðu skólans. Reykholtsskóli
hefði verið gmnnskóli með fram-
haldsdeildum eins og aðrir héraðs-
skólar. Eftir að starfsemi grannskól-
ans var hætt hefði hins vegar ekki
fengist formleg skilgreining á því að
skólinn gæti fallið undir lög um fram-
haldsskóla enda yrðu sveitarfélög að
vera með í rekstrinum til þess. Geir
sagði að þegar áhugi annarrar hér-
aðsnefndarinnar hefði legið fyrir
hefði hann leitað eftir afstöðu ráðu-
neytisins og ekki fengið svar. Því
væri staða skólans enn í lausu lofti
og ekkert lægi fyrir nema bréf frá
ráðuneytinu um að skólinn teldist á
framhaldsskólastigi.
Geir vildi ekki tjá sig um hvaða
afleiðingar endurkoma Ólafs hefði
fyrir skólann. Engu að síður viður-
kenndi hann að lög um að stöðu al-
þingismanna væri haldið fyrir þá
veiktu viðkomandi stofnanir. Hjá
honum kom fram að Ólafur ætti rétt
á sambærilegri stöðu og hann
gegndi. Ef stöðunni hefði verið breytt
eða hún lögð niður kæmi til greina
að hann þægi biðlaun eða fengi aðra
sambærilega stöðu.
Baráttan um hlutabréf í Fiskiðjusamlagi Húsavíkur
Samkomulag við IS
lagt fram í bæjarráði
Þyngsti refsidómur fyrir auðgunarbrot og skattsvik kveðinn upp í Héraðsdómi Reykjavíkur
3 ára fangelsi og 20 millj-
óna sekt fyrir vsk.-svik
HÉRAÐSDÓMUR Reykjavíkur kvað
í gær upp þyngsta fangelsisdóm hér-
lendis fyrir auðgunarbrot og dæmdi
Þórhall Öiver Gunnlaugsson, 37 ára,
til 3 ára fangelsisvistar og 20 millj-
óna króna sektargreiðslu, fyrir að
hafa svikið 38,1 milljón króna úr rík-
issjóði. Svikin vom framin á ámnum
1992-1994 á þann hátt að maðurinn
skilaði vikulega röngum virðisauka-
skattskýrslum. Einnig var hann
dæmdur fyrir að hafa ranglega til-
kynnt hlutafélagaskrá um 60 milljóna
hlutafjáraukningu Vatnsberans og
fyrir að svíkja út orlofsfé úr Ábyrgða-
sjóði launa. Maðurinn var auk sektar
og fangelsisvistar dæmdur til að end-
urgreiða ríkissjóði þær 38,1 milljón
króna sem hann sveik út.
Fékk orlof í fangelsi
Fram kemur í dóminum að Þór-
hallur Ölver hafí reglulega sent inn
tilhæfulausar virðisaukaskattskýrsl-
ur á 11 vikna tímabili meðan hann
afplánaði fangelsisrefsingu fyrir
fjársvik. Fyrir það tímabil hafí hann
einnig látið Ábyrgðasjóð launa
greiða sér orlof.
Þórhallur Ölver Gunnlaugsson var
framkvæmdastjóri og stjórnarfor-
maður Útflutningsfyrirtækisins
Vatnsberans hf., sem var stofnað tij
að undirbúa útflutning á vatni. í
niðurstöðum dómsins segir að rekst-
ur Vatnsberans hafi engin merki
borið þess að um hlutafélag hafi
verið að ræða heldur miklu fremur
einkafírma Þórhalls. Hann var jafn-
framt einkaeigandi fyrirtækisins
E.B.Ó. verktaka.
118 milljóna tilbúin velta
Honum var gefíð að sök að hafa
frá 15. maí 1992 til 22. ágúst 1994
framvísað fyrir hönd Vatnsberans
111 virðisaukaskattskýrslum þar
sem tilgreindur var innskattur, að
meginhluta samkvæmt reikningum
frá E.B.Ó. verktökum. í niðurstöðum
dómsins segir að vandséð sé að
nokkur viðskipti hafi farið fram.
Engin raunvemleg starfsemi hafí
verið á vegum E.B.Ó. verktaka þótt
skýrslurnar 111 hafí gefíð til kynna
að velta fyrirtækisins væri 118 millj.
kr.
Með ólíkindum og að engu
hafandi
Dómurinn telur því að reikning-
arnir hafí einungis verið útbúnir í
því skyni að gera Vatnsberanum hf.
og Þórhalli kleift að senda inn skýrsl-
ur til að svíkja fé úr ríkissjóði, en
skýringar Þórhalls taldi dómurinn
með ólíkindum og að engu hafandi.
Þórhallur Ölver Gunnlaugsson
var einnig ákærður fyrir að hafa
tilkynnt Hlutafélagaskrá að hlutafé
Vatnsberans hefði verið aukið um
60 millj. kr. og þar af væru 22,9
millj. innborgaðar þegar engir hlut-
hafar hafi í raun skráð sig og ekk-
ert hlutafé var innborgað. í fram-
burði sínum nafngreindi hann aðila
sem skráð hefðu 'sig fyrir hlutafé
og verið hefðu á hluthafafundi þar
sem þetta var ákveðið. Þeir aðilar
komu fyrir dóm og vísuðu því á bug
og því var hann sakfelldur.
Sömuleiðis var honum gerð refs-
ing fyrir að hafa látið Ábyrgðasjóð
launa greiða sér 398 þúsund krónur
vegna orlofs sem hann hafi áunnið
sér í starfi fyrir Vatnsberann.
Hugsjónastarf fyrir
líknarfélag
Krafan fékkst greidd út eftir að
Þórhallur hafði rætt við starfsmann
sjóðsins og þá m.a. lýst því yfír að
Vatnsberinn væri líknarfélag sem
menn störfuðu fyrir af hugsjón.
Héraðsdómur taldi hæfilega refs-
ingu Þórhalls Ölvers Gunnlaugsson-
ar fangelsi í 3 ár, auk greiðslu 20
millj. kr. sektar til ríkissjóðs og
komi 1 árs fangelsi í stað sektarinn-
ar verði hún ekki greidd innan 4
vikna.
Dómurinn, sem Héraðsdómur
Reykjavíkur kvað upp yfir Þórhalli
Ölver Gunnlaugssyni, í gær er sam-
kvæmt heimildum Morgunblaðsins
þyngsti fangelsisdómur sem kveðinn
hefur verið upp hér á landi fyrir
auðgunarbrot og skattsvik.