Morgunblaðið - 11.06.1995, Blaðsíða 16

16 SUNNUDAGUR 11. JÚNÍ 1995
MORGUNBLAÐIÐ
UMGENGNIN UM AUÐLINDIR HAFSINS
Henda fiski
sem ekki er
kvóti fyrir
AÐ er helst að eitthvað sé látið
fara ef menn eiga ekki kvóta
fyrir því, til dæmis grálúða þegar
verið er við rækjuveiðar á úthafínu.
Komið er með fiskinn ef hægt er
að útvega kvóta. Svo er óhemju
mikið drepið af smákarfa," segir
sjómaður á stórum línubát sem hef-
ur einnig verið mikið á rækjuveið-
um, bæði djúpt og innfjarðar.
„Fiski var einnig hent áður fyrr,
þetta er alls ekki að byrja núna,“
segir sjómaðurinn. Hann segir þó
að minna komi af lélegri fiskinum
en áður. Áður hafi fískurinn verið
flokkaður í 1., 2. og 3. flokk og
landað hafí verið físki í alla flokka.
Með tilkomu fískmarkaðanna hafi
menn farið að koma aðeins með það
besta og henda ruslinu.
Sjómaðurinn segir að línubátur-
inn komi með allan undirmálsfísk
að landi. „Við fáum það gott verð
fyrir fískinn, sama verð fyrir allt.“
Hann segir að aflinn sé það lítill á
þessum bátum að menn hirði allan
þann meðafla sem möguleiki er á,
ekki sé hægt að fóma neinu. Á
öðrum bát sem hann var á var byrj-
að að flokka undirmálið frá og þá
hækkaði verðið. Sumum þyki gott
að fá það í vinnslu.
Fórum að hirða grálúðuna
Hann var mikið á djúprækjuveið-
um og segir að meðaflanum hafi
verið hent. Tiltölulega lítið hafí ver-
ið um físk í rækjutrollinu, nema
grálúða um mitt sumar. Nokkrir
þorsktittir slæddust með og svo
bara drasl. „Við vorum farnir að
fá 3-4 tonn af grálúðu í túr og fór-
um þá að hirða hana enda sköpuð-
ust möguleikar á að flytja hana út
í gámum og fá gott verð fyrir.
Mikið var af karfaseiðum á út-
hafinu, að sögn viðmælanda Morg-
unblaðsins. „Hjá okkur eru þetta
svona hálf til þrjár körfur af seið-
um og stundum meira í eins og
hálfs til tveggja tonna holi. Maður
varð var við meira hjá öðrum. Öllu
er þessu mokað í sjóinn. En svo
fóru skipstjórar, sem þarna höfðu
verið, í land, hófu störf í veiðieftir-
litinu og fóru að loka svæðunum,"
segir hann.
Fengn sér á hjallana
Sjómaðurinn viðurkennir að svo-
lítið af stórri ýsu hafi fengist á inn-
fjarðarrækjuveiðum í Isafjarðar-
djúpi á síðasta ári en menn höfðu
ekki orðið mikið varir við hana áð-
Útgerðin
ákveður
hvort fiski
er hent
JT
EG HEF róið bæði hjá stórum og
litlum útgerðum," segir skip-
stjóri á togskipi. „Þar sem ég er nú
er allt hirt. Staðan var miklu erfið-
ari hjá þeim litlu. Maður var á eilíf-
um flótta undan þorskinum.“
- Hver ákveður að henda físki?
„Það er útgerðin sem ræður, ekki
sjómennirnir eða skipstjórinn. Hann
fær bara skipun um að koma ekki
með neitt til dæmis undir 5 kílóum.
Það hafa allir skipstjórar fengið
svona skipanir. Ef menn koma með
of mikinn þorsk geta þeir bara hirt
pokann sinn.“
250 þúsund tonn á ári
- Breyttist þetta þegar kvótinn
minnkaði?
„Það er meira hent eftir því sem
kvótinn minnkar. Kvótakerfið virkar
þannig. Það eru drepin 200-250
þúsund tonn af þorski á ári. Þorsk-
gengd hefur aukist mikið og þetta
er helv... kássa sem er hent.“
„Það er rosalegt þegar kvótinn
safnast á svona fáar hendur. Margir
hafa lítið og þeir stóru leigja kvót-
ann út á okurverði. Stórt vandamál
sem fylgir þessu er að útgerðir halda
sínum skipum á karfa og skrap-
fiskiríi og leigja svo þorskkvótann
sinn í tonn á móti tonni eða tvö tonn
á móti tonni veiðar. Þessir leiguliðar
eru svo skikkaðir til að koma með
vissar stærðir í land og ekkert nema
fyrsta flokks afla. Mér skilst að
þarna sé mestu hent. Þetta er kom-
ið út í algjörar öfgar.“
Morgunblaðið/Golli
Karfa, kar og kassar
SJÓMENN tala oft um körfur, kör og kassa þegar rætt er um
magn af fiski. Reikna má með að stórt kar, líkt og hér sést,
rúmi 400-500 kíló af fiski en þau minni um 300 kg. Kassarnir
taka ekki nema 50-70 kíló og má reikna með um tveimur körf-
um i hverjum kassa. Fiskmagnið fer eftir því hvað menn eru
örlátir á ísinn og eins því hvernig fiskurinn raðast.
ur. „Já, þeir voru að fá sér á hjall-
ana, en voru teknir fyrir það.“
Hann segir að mikil seiðagengd
hafi verið í Djúpinu og þau drepist
öll sem lendi í trollinu. Á sumum
svæðum hafi verið hátt hlutfall ýsu-
seiða í rækjutrollinu, þó varla helm-
ingur, og þeim svæðum hafi verið
lokað. „Sumir segja að bátarnir
hafí slátrað seiðunum eftir að
rækjuveiðar hófust í Djúpinu."
Lítill kvóti er ástæðan fyrir því
að menn neyðast til að henda fiski
í stórum stíl, að mati þessa viðmæl-
anda. „Ef báturinn hefur ekki kvóta
fyrir því sem veiðist geta sjómenn-
irnir ekki komið með aflann að
landi. Menn eru að drepast undan
kvótakerfinu og verða nota öll ráð
til að bjarga sér.“
e&w
Velkomin um borö í Boeing 737 vél Emerald Air til Noröur írlands. 30 júní hefst reglubundið flug Keflavík -
Belfast - Keflavík alla þriöjudaga og föstudaga. Nýr valkostur í farþegaflugi og ódýr fargjöld. Góöa ferö!
Sölustaðir:
Feróaskrifstofan Alis, sími 565-2266
Ferðaskrifstofan Feróabær, sími 562-3020
Ferðaskrifstofa Reykjavíkur, simi 562-1490
Ferðaþjónusta bænda, simi 562-3640
Ferðaskrifstofa Stúdenta, sími 561-5656
EMERALD AIR
Með okkur ferðu lengra fyrir minna
Öll gjöld innifalin í verði