Morgunblaðið - 22.09.1996, Blaðsíða 15

t
MORGUNBLAÐIÐ
SUNNUDAGUR 22. SEPTEMBER 1996 B 15
Yngvi Loftsson og Gísli Gíslason
hjá Landmótun hafa skipulagt
jarðirnar og gönguleiðir um þær.
Hitaveitan annast umsjón
Nesjavalla og Ölfusvatns en Raf-
magnsveita Reykjavíkur eignaðist
Úlfljótsvatn á þriðja áratugnum
þegar gerð Sogsvirkjunar stóð fyr-
ir dyrum. Virkjanirnar þrjár,
Steingrímsstöð, Ljósafoss og Yru-
foss, eru við austanvert Úlfljóts-
vatn, Grímsnesshreppsmegin.
Skátar hafa áratugum saman haft
aðstöðu við Úlfljótsvatn og þar eru
sumarhús í eigu starfsmanna Raf-
magnsveitunnar og Reykjavíkur-
borgar. Frá 1989 hefur garðyrkju-
deild Rafmagnsveitunnar skipu-
lega unnið að uppbyggingu svæð-
isins með landgræðslu, skógrækt
og uppbyggingu útivistaraðstöðu
fyrir almenning í huga eins og
nánar er vikið að í annarri grein
á síðunni.
Ferðafélög og skátar
Nú eru tugir þúsunda tijá-
plantna gróðursettar á Hengils-
svæðinu árlega auk þess sem unn-
ið er á annan hátt að landbótum
og uppgræðslu. Hátt á annað
hundrað ungmenni hafa fengið
sumarvinnu við uppbyggingu
svæðisins.
Áratugum saman hafa ferðafé-
lög lagt land undir fót á Hengils-
svæðinu, og nafn Úlfljótsvatns er
í hugum margra fyrst og fremst
tengt skátum, sem þar hafa sung-
ið við varðeld í áratugi.
Almenningur hefur hins vegar
fyrst seinni árin vaknað til vitund-
ar um möguleika þessa svæðis.
Uppbygging gönguleiðanna hefur
haft það að markmiði að venjulegt
fólk með lágmarksþekkingu á
ferðamennsku geti kynnt sér
svæðið af eigin rammleik. Á hinn
bóginn er markmið þess gróður-
setningarstarfs sem fer nú fram á
Úlfljótsvatni ekki síst að uppfræða
börn og unglinga um gróður- og
náttúrufar.
„Við erum ekki síst að rækta
ræktunarfólk," segir Kristinn H.
Þorsteinsson, garðyrkjustjóri Raf-
magnsveitunnar. Jafnframt því
sem Bernsku- og Skólaskógar
munu vaxa upp meðfram veginum
við Úlfljótsskála á næstu áratug-
um mun skjól batna og fjölga án-
ingarstöðum við vegina.
Framtíðarskíðasvæði
borgarinnar
Ýmis þjónusta er veitt á Heng-
ilssvæðinu. Leiðsögn um Nesja-
vallavirkjun í boði fyrir hópa og
einstaklinga. Einkarekin veitinga-
jBWtm
W0&F
sala og gistiaðstaða er í Nesbúð á
Nesjavöllum og þaðan eru skipu-
lagðar göngu- og vélsleðaferðir
um Hengilssvæðið. Möguleiki er á
almennri gistingu í sumarhúsum
starfsmanna borgarstofnana við
Úlfljótsvatn. Þar er þjónustumið-
stöðin Úlfljótsskáli opin almenn-
ingi drýgstan hluta ársins.
í Sleggjubeinsskarði eru ÍR,
Valur og Víkingur með skíðaskála
og þar er sennilega framtíðarskíða-
svæði Reykvíkinga. Miðað við nú-
verandi aðstöðu er svæðið þar talið
anna þreföldum þeim flölda sem
þangað sækir að vetrarlagi. Með
tilkomu göngustígakerfisins á
Hengilssvæðinu er göngufólk í
auknum mæli farið að gista í skíða-
skálunum á sumrin. Þá hefur Hita-
veitan reist tvo skála til að auka
öryggi göngufólks á Hengilssvæð-
inu; Dalsel við Dalskarðshnjúk og
Múlasel í Engidal. Þar æja um
1.000 manns á hveiju ári.
Merktar göngu- og reiðleiðir um
Hengilssvæðið fylgja að hluta til
fornum þjóðleiðum og Iiggja hjá
sögulegum minjum. í landnýting-
aráætlun sem gerð hefur verið
fyrir svæðið og hér hefur víða
verið stuðst við, kemur m.a. fram
að í Grafningi var haft í seli langt
fram á síðustu öld og eru sel ásamt
öðrum minjum nánast við hvert
fótmál.
Meðal athyglisverðustu göngu-
leiða er Dyravegur, sem liggur um
Dyradal og Rauðuflög niður að
Nesjavöllum. Áður fyrr var þetta
aðalleið íbúa í uppsveitum Árnes-
sýslu. Dalurinn heitir eftir Dyrun-
um svonefndu, náttúrulegri gjá í
gegnum móbergshrygginn sem
lokar dalnum að austanverðu.
Dyravegur liggur m.a. um Spor-
helludal, þar sem genginn er slóði
sem hesthófar hafa klappað í mó-
bergið.
Hengilssvæðið er þegar orðið
eitt vinsælasta útivistarsvæði höf-
uðborgarbúa og nú hefur það ver-
ið tengt með merktum gönguleið-
um við annað helsta útivistarsvæði
borgarbúa, Bláfjallasvæðið og
raunar er nú hægt að ganga á
merktum samfelldum gönguleið-
um allt frá Reykjanestá og austur
að Þingvallavatni.
VIGFÚS
Krisljánsson og
Styrmir Örn
Arnarson
gróðursetja
birkiplöntur í
Skólaskógum.
Kristinn H.
Þorsteinsson,
garðyrkjustjóri
Rafmagnsveitu
Reykjavíkur,
kennir krökkunum
úr Hamraskóla að
gróðursetja.
Bara,
græða landið
„ÞETTA er nú ekki mjög stór skógur,“ heyrist úr hópi 5. bekkjar
nemenda úr Hamraskóla í Reykjavík sem eru komnir í Skóla-
skóga. Kristinn H. Þorsteinsson, garðyrkjustjóri Rafmagnsveitu
Reykjavíkur, leiðbeinir krökkunum með gróðursetningu. Hann
hefur heyrt þessa gagnrýni áður: „Nei, við erum að búa til skóg
hérna. Hann er ekki orðinn stór en hann mun standa undir nafni
eftir nokkur ár,“ svarar Kristinn.
Þegar Kristinn talar um gróðursetningu kemur hann ekki að
tómum kofunum því 5. HK og 5. GJÓ í Hamraskóla hafa verið
að læra um gróðursetningu í skólanum og eru a.m.k. mörg hver
með hinn bóklega þátt ræktunarstarfsins á hreinu.
Auk þess er þaulvant skógræktarfólk í hópnum. Dagný Ivars-
dóttir í 5. GJÓ hefur t.d. oft og mörgum sinnum gróðursett í sumar-
bústaðalandi fjölskyldunnar í Biskupstungum. Eftir að Kristinn
lýkur við sinn fyrirlestur og skiptir hann krökkunum tveimur og
tveimur saman, sem taka fötu með skít, skóflu og 3 plöntur hvert.
Dagný er ekki lengi að gróðursetja sínar þijár plöntur.
„Eg get alveg gróðursett miklu fleiri," segir hún og sumir bekkj-
arfélaga hennar grípa þetta tilboð fegins hendi. Áður en lýkur
er Dagný búin að gróðurselja 10 birkiplöntur í þann hálfa hekt-
ara af Skólaskógum sem nemendur Hamraskóla taka í notkun
þennan þungbúna fimmtudagsmorgun.
Það er ekki einfalt mál fyrir 10 ára gamalt fólk að gróðursetja
tré í fyrsta skipti. Landið er ekki auðvelt til skógræktar. Það
þarf að skera úr með stunguspaða ofan í mosabreiðuna, blanda
jarðveginn skít og moka svo 2 cm yfir ræturnar. Einni stelpunni
finnst þetta starf „ógeðslegt" en skógrækt er hins vegar einum
of hreinlegt athæfi fyrir smekk sumra bekkjarbræðra hennar sem
taka á rás í nálægt moldarflag og hamast þangað til ekki er á
þeim þurr þráður.
Flestir ljúka við sitt verkefni, þar á meðal Vigfús Krisijánsson
og Styrmir Örn Arnarson. Þeir félagar hafa gróðursett áður,
annar í garðinum heima hjá sér og hinn í sumarbústaðalandi fjöl-
skyldunnar. Þeim finnst gaman að gróðurselja. Hvað er skemmti-
legt við það? „Bara, græða landið," segir Styrmir Örn. Ónefndur
bekkjarbróðir þeirra, sem er að kynnast skógrækt af eigin raun
í fyrsta skipti, gefur annað svar við sömu spurningu. „Mér finnst.
skemmtilegast að hoppa ofan á skóflunni,“ segir hann.