Morgunblaðið - 20.04.1997, Blaðsíða 15

MORGUNBLAÐIÐ
SUNNUDAGUR 20. APRÍL 1997 B 15
HALLDÓR Einarsson ljósmyndari
starfrækir ljósmyndastofuna
Skyndimyndir. Hann hefur spilað
á básúnu í Lúðrasveitinni síðan
1947.
„Ég fæddist á Akranesi árið
1926 og flutti hingað til Reykjavík-
ur 1945, nítján ára. Ég fór að læra
iðn og endaði í ljósmyndun. Þá var
mér ráðiagt að ef maður ætlaði
að læra á hljóðfæri ætti maður að
læra einhverja iðn til að hafa í
bakhöndinni."
— Ferð þú þá í tónlistarskóia
eftir að þú flytur til Reykjavíkur?
„Já, í Tónlistar-
skóla Reykjavík-
ur sem þá var.
Það var árið
1946. Þar var ég
í tónfræði hjá
Jóni Þórarins-
syni. Það kenndi
enginn á básúnu
í þá daga. Ég
lærði áiiljóðfærið
síðar hjá Albert Klahn. Ég er síðan
skrifaður inn í Lúðrasveitina sem
fullgildur meðlimur 1947. Þar var
Albert Klahn stjónandi og var
búinn að vera síðan 1936. Hann
kom hingað nokkrum árum áður
og var með danshljómsveit á Borg-
inm.
Ég var í Sinfóníunni í byijun
hennar ferils og spilaði mikið með
hijómsveit í Þjóðleikhúsinu í óper-
ettum og söngleikjum og hafði
töluverða atvinnu við það á tíma-
bili jafnframt því sem ég rak ljós-
myndastofuna."
Fyrstu starfsár Lúðrasveitar-
innar er hún eingöngu skipuð körl-
um. Hvenær eru konur fyrst tekn-
Sann-
kallaður
gleðigjafi
ar inn í Lúðrasveit Reykjavíkur?
„Fyrst var kona með Lúðra-
sveitinni á tónleikum 1970. Ein-
hver kona var búin að vera áður
en það var ekki lengi. Svo komu
þær ein og ein á næstu árum og
eru nú tólf. í Lúðrasveitinni eru
þrjátíu og fimm til fjörutíu manns
og misjafnt eftir því hvað er verið
að æfa. Það er náð í fleiri ef eitt-
hvað stórt er í aðsigi. Þá eru
fengnir menn sem eru í Sinfó-
níunni og voru áður með í Lúðra-
sveitinni.“
— Nýtur Lúðrasveitin ein-
hverra opinberra styrkja?
„Já, hún hefur lengi haft styrk
frá Reykjavíkurborg. Um tíma var
hún á fjárlögum frá ríkinu og fékk
þá jafnt frá ríki og borg. Síðan
hefur hún fengið einhvem smá-
styrk frá ríkinu, aliavega ekki
nóg. Það hefur dálítið komið á
móti frá ríkinu að það hefur notað
hljómsveitina við komur þjóðhöfð-
ingja 0|g við opinberar móttökur."
— Ur hvaða stéttum þjóðfélags-
ins koma Lúðrasveitarmenn?
„A fyrstu árunum og reyndar
alla tíð hafa iðnaðarmenn verið
áberandi og verslunarmenn. A síð-
ari ámm hefur verið eitthvað um
lögfræðinga og í Lúðrasveitinni
er einn prestur, séra Sigurður
Árni Eyjólfsson."
— Hvað er þér nú minnisstæð-
ast úr starfi Lúðrasveitarinnar á
liðnum áratugum?
„Það er svo sem ýmislegt. Við
vomm svo frændræknir að fyrsta
utanlandsferðin var til Færeyja
og er ógleymanleg öilum sem fóru
með í þá ferð. Árið 1972 fómm
við til Kanada á 50 ára afmæli
Lúðrasveitarinnar, fómm reyndar
fyrst til Bandaríkjanna og síðan
til Kanada, frá Winnipeg og vestur
á strönd til Vancouver og Seattle.
Það var nokkra vikna ferðalag.
Við heimsóttum Islendingabyggð-
ir í Kanada og í Bandarikjunum
og notuðum tækifærið og auglýst-
um upp þjóðhátíðina 1974. Þarna
hittum við landa af annarri og
þriðju kynslóð Islendinga sem
töiuðu svona gamla íslensku. Þeg-
ar við komum svo þangað aftur
þrem ámm síðar vom þeir farnir
að tala nútímalegri íslensku.
Ég náði ágætu sambandi við
frumheijana og stofnendur Lúð-
rasveitar Reykjavíkur sem vom í
sveitinni þegar ég byrjaði og lengi
eftir það. Það er ekkert einsdæmi
að menn séu í sveitinni í yfir 40
ár. Þetta hefur alltaf verið mjög
góður félagsskapur og Lúðrasveit-
in á bjarta framtíð. Það fer þó
mest eftir fjárhagnum og stuðn-
ingi velunnara og opinberra að-
ila.“
Starfsemi Lúðrasveitarinnar
hefur verið snar þáttur í Iífi borg-
arbúa við hátíðleg tækifæri á liðn-
um áratugum og er vonandi að
við fáum sem lengst að njóta þeirr-
ar ánægju að hlýða á leik hennar.
Hún er sannkallaður gleðigjafi.
HLJÓMSKÁLINN hefur verið bækistöð hljómsveitarinnar nánast
frá byijun og var fyrsta byggingin hérlendis sem reist var bein-
línis fyrir tónlist.
• ■fcZT

s WŒtSfí ' - \ ■
LIT*? 88 ^
LÚÐRASVEITIN fyrir framan hljómskálann á 10 ára afmælinu.
HEIÐA Dögg Jónsdóttir er rit-
ari í stjórn Lúðrasveitar
Reykjavíkur. Hún er rúmlega
tvítug og hefur verið í Lúðra-
sveitinni síðan 1993 og spilar á
þverflautu. Hún stundar nám í
tölvunarfræði við Háskóla Is-
lands.
„Ég er fædd og alin upp á
Seltjarnarnesinu og byrjaði að
læra á þverflautu í Tónlistar-
skólanum þegar ég var sjö ára
og var þá búin
að ljúka einu ári
á blokkflautu og
síðan var ég í
námi þar til ég
var fjórtán ára.
Þá hætti ég í tvö
og hálft ár og
byrjaði síðan
aftur og var í
námi í tvö ár og hætti svo enda-
lega fyrir þrem árum. Samtals
var ég í námi í um níu og hálft
ár.“
— Er tónlistarfólk í þinni
ætt?
„Það er eitthvað lítið um það.
Amma mín spilaði á píanó fyrir
um það bil fimmtíu árum og er
búin að gleyma öllu í dag. Þrjú
Alltaf verið
góður fé-
lagsskapur
frændskystkini mín á svipuðum
aldri og ég hafa verið í tónlist-
arnámi. Ég hef verið í Lúðra-
sveitinni síðan í janúar 1993.
Ég var reyndar ekki tekin í fé-
lagatölu fyrr en árið eftir, 1994.
Það er reglur þar um að maður
verði að hafa spilað með sveit-
inni í fimm mánuði áður. Það
eru tólf konur í Lúðrasveitinni
og spila á hin ýmsu hljóðfæri,
saxófón, barítonsaxófón og kon-
ur eru í flautudeild og klarí-
nettudeild. Stjórnandi Lúðra-
sveitarinnar er Jóhann Ingólfs-
son og hefur verið síðustu árin.
Formaður stjórnarinnar er Kri-
stófer Ásmundsson og hefur
verið síðan í febrúarmánuði
1995. Ég hef verið ritari í stjórn
siðan í febrúar á þessu ári. Við
æfum venjulega einu sinni í viku
en við höfum æft tvisvar í viku
að undanförnu."
— Og þið ætlið að minnast
afmælisins með tónleikum?
„Já, með afmælistónleikum í
Ráðhúsinu laugardaginn 26.
apríl klukkan tvö. Þar kemur
t.d. Páll Pampichler fram og
sljórnar sinni gömlu sveit eða
þeim sem eftirlifandi eru af
hans gömlu sveit. Fyrst spilum
við og svo spila þeir þessir eldri
og svo tökum við eitt lag saman.
í Lúðrasveitinni eru að jafnaði
um þijátíu og fimm manns.“
— Hefur ekki búningur
hljómsveitarinnar breyst tölu-
vert í tímans rás?
„ Jú, en hann hefur samt sem
áður haldist að sumu leyti ansi
líkur. Hann var svona appelsínu-
rauður á árum áður og við eig-
um ennþá þessa gömlu búninga
og þeir eldri munu koma fram
í þessum búningum á afmælis-
tónleikunum. Nýi búningurinn
er gulur, rauður og blár. Þetta
hefur verið virkilega skemmti-
legur tími. Það er ánægjulegt
að vera í góðum félagsskap og
að fá að haida við kunnáttunni í
tónlistinni"
miklar breytingar á verkefnavali og
hljóðfæraskipan sveitarinnar. Mikið
er keypt af nýjum nótum, útsett
mörg íslensk lög og tónverk samin
fyrir lúðrasveitina. Þar voru afkasta-
mestir stjórnandinn, Jan Morávék
og Herbert H. Ágústsson, en þeir
léku báðir með sveitinni og stjórnuðu
í forföllum Páls. Þá voru t.d. ný
hljóðfæri keypt.
Það er á þessum fyrstu stjórn-
andaárum Páls Pampichlers að auk-
in áhersla var nú lögð á tónleika-
hald innandyra og var mjög til tón-
leikanna vandað á allan hátt, enda
mun lúðrasveitin ekki hafa verið
betur mönnuð í annan tíma. Auk
þeirra stjórnenda, sem hér að fram-
an hefur verið getið, hafa stjórnað
sveitinni tímabundið: t.d. Björn R.
Einarsson, Eyjólfur Melsted, Hans
Ploder, Oddur Björnsson, Jón Ás-
geirsson, Stefán Þ. Stephensen og
fleiri í stutt tímabil en núverandi
stjórnandi er Jóhann Ingólfsson.
Guðjón Þórðarson var formaður
til dánardags, 3. sept. 1952. Hann
var mjög áhugasamur um málefni
lúðrasveitarinnar og ötull formaður.
Magnús Siguijónsson tók þá við
formannsstarfinu. Hann var formað-
ur samfellt til ársins 1963 og aftur
í eitt ár þremur árum seinna. Björn
Guðjónsson var formaður frá
1963-70, þá Björn R. Einarsson frá
1975. Þór Benediktsson gegndi for-
mannstarfi í eitt ár og Þorvaldur
Steingrímsson í tvö. Frá 1978 og í
rúman áratug var Halldór Einarsson
formaður.
Lúðrasveitin hefur ferðast mikið
á starfsferli sínum, aðallega innan-
lands en þó einnig utanlands, t.d.
til Bandaríkjanna og Kanada.
Oft hefur lúðrasveitin náð að
fanga athyglina. í endurminning-
unni er atvik frá Melavellinum,
snemma á sjöunda áratugnum, þjóð-
hátíðardaginn 17. júní. Þar fór fram
fijálsíþróttamót og ég var þarna í
stúkunni þegar Lúðrasveit Reykja-
víkur kom allt í einu inn á íþróttaleik-
vanginn í skrautlegum búningunum
og Páll Pampichler gekk fremstur
með tónsprotann á lofti og svo kváðu
við lúðrahljómar og ég var svo heill-
aður að ég gleymdi að fylgjast nán-
ar með átrúnaðargoðinu, Valbirni
Þorlákssyni, stangarstökkvara sem
var svona í þann mund að sveifla
sér yfir 4,15 á bambusstönginni.
Slík voru tilþrifin þegar Lúðrasveit
Reykjavíkur marséraði um Melavöll-
inn að ég man að eldri maður þarna
í stúkunni tók ofan hattinn og hróp-
aði húrra fyrir Lúðrasveitinni.