Morgunblaðið - 01.04.1999, Blaðsíða 45

MORGUNBLAÐIÐ
LISTIR
FIMMTUDAGUR 1. APRÍL 1999 45
Umsóknarf restur er til
16. apríl 1999
Umhverfissjóður verslunarinnar
Húsi verslunarinnar • Kringlan 7
103 Reykjavík • Sími 568 7811
Myndsendir 568 5569
www.umhverfi.is
Kammersveit Reykjavíkur í Norræna húsinu
Umsóknir
um styrki úr
Umhverfissjóði
verslunarinnar
ERLENDAR
BÆKUR
Spennusögur
DAGSKRÁ UM NORRÆNAR
SPENNUSÖGUR í NORRÆNA
HÚSINU
NORRÆNA húsið í samstarfí
við norræna sendikennara við Há-
skóla Islands stofnaði nýlega til
umræðna um norrænar spennusög-
ur og var boðið til þeirra fjórum
þekktum og mikið lesnum höfund-
um á Norðurlöndunum, Leif David-
sen frá Danmörku, Hákan Nesser
frá Svíþjóð, Leenu Katriina Lehto-
lainen frá Finnlandi og Fredrik
Skagen frá Noregi. Erindi þeirra
voru um margt fróðleg og það var
einkum forvitnilegt að sjá hvað höf-
undarnir voru ólíkir bæði er varðar
efnistök og vinnuaðferðir.
Ólíkar aðferðir
Davidsen, sá eini höfundanna
sem þýddur hefur verið á íslensku,
sagði að flétta sögunnar eða „plott-
ið“ skipti hann miklu minna máli en
persónurnar og til þess að hann
geti sest niður og byrjað að skrifa
þurfí hann að vera búinn að gera
upp við sig hvernig aðalpersónan
virkar, út frá hvaða sjónarhóli hann
skrifar. Að öðru leyti setjist hann
niður án þess að hafa hugmynd um
hvað verður úr sögunni. Hann líkti
Skagen hélt síðasta erindið og tók
fram í byrjun að Davidsen hefði
komið inn á margt af því sem hann
ætlaði að segja. Starfsaðferðir
þeirra væru keimlíkar því þegar
Skagen settist niður við skriftir
hafði hann ekki hugmynd um hvað
ætti eftir að gerast í sögunni. Þegar
hann síðan hefði lokið henni væri
hann jafnvel með allt annað í hönd-
unum en hann lagði upp með í byrj-
un. Þannig væru skriftirnar eins
konar óvissuferð.
Skagen hefur skrifað 26 bækur
og um helmingurinn af því er
spennusögur. Besti tíminn til að
skrifa sagði hann að væri þegar
allir væru gengnir til náða á heim-
ilinu og hann hefði það út af fyrir
sig og ótruflaður. Þá ræddi hann
nokkuð um eina af uppáhalds
söguhetjum sínum, prentarann
Morten Martens, sem væri frá
Þrándheimi eins og hann sjálfur,
og ynni ýmis ólögleg prentverk til
þess að framfleyta sér. Hann kem-
ur m.a. fram í nýjustu sögu Skag-
ens, „Blackout“.
Arnaldur Indriðason
Njála ein af bestu
spennusögunum
því við að stíga upp í flugvél með
persónum sínum og taka á loft en
vita ekki hver áfangastaðurinn
væri. Það væri jafnmikil uppgötvun
fyrir hann og lesendur hans. David-
sen er mjög alþjóðlegur í skrifum
sínum. Allur heimurinn er hans
sögusvið og kemur kannski til af
því að hann skrifar um það sem
hann þekkir þar sem hann hefur
starfað sem fréttaritari á flækingi
um heiminn.
Hákan Nesser hinn sænski, sem
næstur tók til máls, er algjör and-
stæða Davidsens og viðurkenndi
það þegar hann sagði að þeir ættu
aðeins það eitt sameiginlegt að vera
fæddir á sama árinu. Veröld Ness-
ers er varla af þessum heimi heldur
gerist á ótilteknu landsvæði sem
heitir Maardam en kallað hefur
verið Nesserland og líkist Hollandi
mest; hann mun ætla að skrifa tíu
bóka bálk um störf rannsóknarlög-
reglumanna þar og segist vera bú-
inn með níu sögur, sjö eru komnar
út, tvær eru tilbúnar og ein er ger-
samleg óskrifað blað. Hann viður-
kenndi ekki skilgreiningar sem
gerðu ráð fyrir fagurbókenntum
annars vegar og afþreyingabók-
menntum hins vegar en sagði að
bækur væru annaðhvort spennandi,
í víðasta skilningi þess orð, eða
ekki. Hann sagði t.d. að Njálssaga
væri skínandi gott dæmi um vel
heppnaða spennusögu.
Hákan sagði sínar persónur
skorta það sem einkenndi alla rann-
sóknarlögreglumenn sænskra saka-
málasagna, magasár. Spennufrá-
sögn væri í senn ferð í framtíð, sem
lýsir hvernig komist er að lausn
gátunnar, og fortíð, sem lýsir að-
draganda glæpsins, og hann sagðist
ekki geta sest niður við skriftir fyrr
en hann væri búinn að gera upp við
sig hvað nákvæmlega gerðist í sög-
unni frá upphafí til enda. Hann
sagði það sína aðferð og að það auð-
veldaði honum að bæta við ráðgát-
una þegar hann vissi sjálfur allt um
hana.
Lena frá Finnlandi var eini kven-
maðurinn í hópnum og talaði að
nokkru leyti út frá sjónarhóli
kvenna. Hún ræddi um hvernig það
vildi til að hún gerðist rithöfundur
og hvemig aðalpersóna hennar,
Maria Kallio, varð til og hefur þró-
ast í tímans rás í gegnum fjölda
bóka. Einhver leiði var kominn í
Lenu vegna aðalpersónunnar og
var á henni að heyra að Maria ætti
skammt eftir ólifað á fínnska
spennubókamarkaðinum. Ljóst er
að Lena verður fyi-ir áhrifum héðan
og þaðan þegar hún vinnur við
skriftir. I einni sögunni varð Maria
ólétt og sagðist Lena hafa fengið
hugmyndina úr gamanhrollvekju
Coenbræðra, „Fargo“.
Norski höfundurinn Fredrik
Félagasamtökum og einstaklingum sem hýggjast
ráðast í verkefni á sviði umhverfismála gefst hér
með kostur á að sækja um styrki til Umhverfissjóðs
verslunarinnar og skal umsóknum skilað á eyðublöðum
sem fást á skrifstofu sjóðsins í Húsi verslunarinnar
6. hæð og einnig á heimasiðu sjóðsins;
www.umhverfi.is.
Umhverfissjóður verslunarinnar var stofnaður
1. október 1995 og eru þátttakendur i sjóðnum ui
160 verslanir um land altt. Tekjur sjóðsins eru ;
sölu plastpoka sem merktar eru sjóðnum.
Umhverfissjóður verslunarinnar mun i byijun suma;
1999 úthtuta fé tit verkefna er falla að markmiðui
sjóðsins, sem erað stuðta að bættu umhverfi landsin
fegrun þess og uppgræðslu.
Sjóðurinn hefur úthlutað þrivegis, samtals 70
mitljónum króna. Megináherstan er lögð á úthlutan
til stærri verkefna en hluta af ráðstöfunarfénu
mun verða úthlutað til minni verkefna.
KAMMERSVEIT Reykjavíkur leikur á Háskólatónleikum í Norræna húsinu.
Kvartett í g-moll
eftir Mozart á
H áskólatónleikum
HÁSKÓLATÓNLEIKAR verða í
Norræna húsinu miðvikudaginn
7. aprfl kl. 12.30. Þá flytur
Kammersveit Reykjavíkur Kvar-
tett í g-moll fyrir pianó, fiðlu,
víólu og selló KV 478 eftir Wolf-
gang Amadeus Mozart.
Kammersveitina skipa Selma
Guðmundsdóttir píanóleikari,
Rut Ingólfsdóttir fiðluleikari,
Þórunn Ósk Marinósdóttir víólu-
Ieikari og Inga Rós Ingólfsdóttir
sellóleikari.
Kammersveit Reykjavíkur
fagnar um þessar mundir 25 ára
starfsafmæli sínu en hún var
stofnuð árið 1974 af 12 hljóð-
færaleikurum, sem störfuðu í
Sinfóníuhljómsveit Islands og við
Tónlistarskólann í Reykjavík.
Markmiðið með stofnun hennar
var að gefa áheyrendum kost á
reglulegum tónleikum með
kammertónlist, allt frá barokk-
tímanum til nútímans.
Kammersveitin hefur frum-
flutt íjölda íslenskra og erlendi'a
verka sem samin hafa verið fyrir
hana og hún hefur flutt, mörg
þekkt verk í fyrsta sinn á Islandi.
Plötuútgáfa í tilefni afmælisins
I tilefni afmælisins munu fimm
geisladiskar koma út með leik
Kammersveitarinnar á vegum
Arsis-útgáfunnar í Hollandi.
Þeirra á meðal er geisladiskur
með kammerverkum eftir Moz-
art og er píanókvartettinn sem
fluttur verður á þessum tónleik-
um eitt þeirra.
Verð aðgöngumiða er 400 kr.
Ókeypis er fyrir handhafa stúd-
entaskírteina.
Verk eftir
Daða Guð-
björnsson
í Regnbog-
anum
DAÐI Guðbjörnsson listmál-
ari opnar málverkasýningu í
Galleríi Regnbogans, Ilverfis-
götu 54, laugardaginn 3. apríl.
Þar verða sýnd fimm stór olíu-
málverk og ein vatnslitamynd.
Daði er fæddur árið 1954.
Hann stundaði nám við Mynd-
listaskólann í Reykjavík
1969-76, Myndlista- og hand-
íðaskóla íslands 1976-80 og
við Rijksakademie van Beeld-
ende Kunsten í Amsterdam,
Hollandi 1983-84.
Hann hefur haldið margar
einkasýningar og tekið þátt í
fjölda samsýninga, bæði hér-
lendis og erlendis, á síðustu
árum. Verk eftir Daða eru í
eigu helstu safna landsins svo
og fjölmargra stofnana, fyrir-
tækja og einstaklinga.