Morgunblaðið - 16.07.1999, Blaðsíða 43

MORGUNBLAÐIÐ
MINNINGAR
FÖSTUDAGUR 16. JÚLÍ 1999 4^
)

I

i

Kjaramálin voru Kristjáni mjög
hugleikin og hann vann að því af
hugsjón að bæta kjör og réttindi op-
inberra starfsmanna. Þannig starf-
aði hann lengi að lífeyrismálum
þeirra og átti m.a. sæti í stjórn Líf-
eyrissjóðs starfsmanna ríkisins um
langt árabil. En þótt Kristjáns verði
eflaust fyrst og fremst minnst fyrir
störf sín í þágu opinberra starfs-
manna, þá vann hann mestan hluta
starfsferils síns í fjármálaráðuneyt-
inu. Þar hóf hann störf árið 1937 og
starfaði samfleytt í ráðuneytinu í 40
ár, þar af sem deildarstjóri í rúma
tvo áratugi, áður en hann helgaði sig
alfarið störfum í þágu BSRB. Fáir
menn hafa unnið jafnlengi og Krist-
ján í Stjórnarráði íslands. Hann
kom eðlilega víða við sögu hér í
ráðuneytinu á þessum langa ferli.
Mér telst til að hann hafi starfað
fyrir ellefu fjármálaráðherra og síð-
an verið aðili að kjarasamningum
við sex til viðbótar. Þá var Kristján
einnig um tíma virkur í stjórnmál-
um og sat m.a. alloft á Alþingi á ár-
unum 1964-70 sem varaþingmaður.
Nú þegar Kristján Thorlacius er
allur er mér ljúft að þakka störf
hans fyrir fjármálaráðuneytið á ár-
um áður sem og fyrir forystu hans í
ótal samningum opinberra starfs-
manna og fulltrúa ríkisins. Eg á
persónulega góðar minningar um
samstarfið við hann sem ég vil enn-
fremur þakka fyrir. Ekkju Krist-
jáns, frú Aðalheiði Thorlacius, og
fjölskyldu þeirra sendi ég einlægar
samúðarkveðjur.
Geir H. Haarde.
Launþegasamtök verða oft að
taka afstöðu til pólitískra mála, og
sumir segja að samtök opinberra
starfsmanna séu oftast á öndverðum
meiði við stjómvöld, ríkisstjórnir og
sveitarstjórnir. Þetta er ekki mín
reynsla eftir aldarfjórðungs setu í
stjóm BSRB undir forsæti Krist-
jáns Thorlacius, og það þótt stjórn-
arkosningar færa stundum eftir
stj órnmálaskoðunum.
Árið 1960 sameinuðust andstæð-
ingar hinnar nýstofnuðu „Viðreisn-
arstjórnar" þ.e. sósíalistar og fram-
sóknarmenn um uppstillingu gegn
þáverandi stjórn bandalags undir
forystu eins af þingmönnum Ai-
þýðuflokks. Þessi hópur hafði litla
reynslu af fyrri þingum BSRB en þá
reyndist í hópi framsóknarmanna
fulltrúi sem bæði hafði félagslega
reynslu og var þaulkunnugur starfs-
mannahaldi ríkisins og Kristján
féllst á að gefa kost á sér í for-
mannskjöri og sigraði með eins at-
kvæðis mun, en við hinir sátum
þessa samkomu í fyrsta skipti og
bratum víst allar hefðir sem ríkt
höfðu í samtökunum frá byrjun.
Þannig vora aðeins kosnir með hon-
um tveir stjórnarandstæðingar í að:
alstjórn en sex stjórnarsinnar. I
varastjórn lentum við hins vegar
þrír af okkar lista og einn utan hans.
Kristján sýndi þá strax sína
ákveðni og reynslu, þar sem hann
boðaði bæði aðal- og varastjórn á
fyrsta stjórnarfundinn og lét okkur
kúldrast í litlu herbergi sem banda-
lagið hafði á leigu í húsi við Laufás-
veg, en lýsti því síðan yfir í fundar-
lok að hann myndi leita að stærra
húsnæði til frambúðar og boðaði til
næsta fundar í leiguhúsnæði hjá
SÍBS við Bræðraborgarstíg. En það
var fleira á döfinni en fundahús-
næði, því að strax var hafið að vinna
að samningsrétti í stað spranginna
launalaga frá Aiþingi. Þar sem von-
laust reyndist að ná fram viðunandi
rétti til að semja um launasamninga,
þá sömdum við um tvo gerðardóma
sem voru örlítil framför frá fyrra
kerfi. Og um þetta ríkti fullt sam-
komulag. Það var hlutverk BSRB að
koma með tillögur um 30 launa-
flokka í stað þeirra 13 í gömlu
launalögunum og Kjararáð banda-
lagsins undir forystu Kristjáns lagði
í það stórvirki að safna starfslýsing-
um og raða öllum starfsheitum í
þjónustu ríkisins í þessa nýju flokka
og kynna þessar nýjungar í mál-
gagni samtakanna og efna til af-
greiðslu á þingi bandalagsins. Það
var síðan samið um röðun þeirra við
samninganefnd ríkisins, þannig að
Kjaradómur fékk það eitt sem verk-
efni að ákveða launastigann, og þar
með kjör allra ríkisstarfsmanna.
Leiðréttingin varð svo mikil, að það
varð að semja um að hún kæmi í
áföngum, en ekki í einu lagi. Allar
þessar breytingar vora svo nýstár-
legar, að önnur stéttarfélög mændu
á háar framtíðartölur og bára sig
saman við þær. Útkoman er svo sú,
að nú era allar launatölur gefnar
upp í prósentum en ekki í tölum.
Síðan tók hvert verkefnið við af
öðra. BSRB samdi um fyrstu og
einu tilraunina tii starfsmats, og sú
tilraun var eingöngu gerð vegna
mjög góðs samstarfs Kristjáns og
þáverandi fjármálaráðherra Magn-
úsar Jónssonar frá Mel. Það var að
vísu umdeilt, enda algjör framsmíð,
en það veitti félagsmönnum svo
miklar hækkanir, að þær tóku gildi í
áföngum á mörgum áram, eins og
fyrsti samningurinn 1963. Undir
forystu Kristjáns varð bandalagið
að heyja tvö löng og erfið allsherja-
verkfóll árin 1977 og aftur 1984 og
var hann bæði formaður samninga-
nefndar BSRB og forystumaðurinn,
sem bar uppi fána samtakanna. Við
gerð kjarasamninga var stöðugt
haldið sambandi við félagsmenn um
land allt og þegar bandalagið stóð
ekki í kjarasamningum var boðað til
fundarherferða um land allt til að
meta síðustu samninga og gefa fé-
lagsmönnum tækifæri til að ræða
þau verkefni, sem þeir vildu að
bandalagið ynni að á næstunni. For-
ystan fékk því miður ekki alltaf
nóga mætingu á fundi þar sem ekki
var fjallað um samninga. Sú stefna
að leggja mesta áherslu á það að
bæta sérstaklega lægstu launaflokk-
ana fékk ekki alls staðar góðar und-
irtektir og það var stundum talað
niðrandi um félagsmálapakka, sem
um samdist í stað beinna launa-
hækkana.
Kristján lét til sín taka fleira en
kaupið. Hann beitti sér mikið fyrir
umbótum á lífeyrismálum og var
sjálfur fulltrúi í stjórn Lífeyrissjóðs
starfsmanna ríkisins og jafnframt
fulltrúi BSRB í sautján manna
nefnd, sem ríkisstjórn fól að undir-
búa og endurskoða allt lífeyrissjóða-
kerfi landsins. Einnig vora jafnrétt-
ismál kvenna honum hugleikin og
beitti hann sér mjög fyrir þátttöku
samtakanna í Nordisk Foram. Þótt
ætla megi að Kristján hefði í nógu
að snúast skoraðist hann ekki undan
beiðni ríkisstarfsmannafélaga í
Reykjavík að taka sæti bandalagsfé-
laga í stjórn Verkamannabústaða,
en þessi félög vildu að ríkisstarfs-
maður sæti í stjórninni fyrir
Reykjavík því þeir væru svo fjöl-
mennir í höfuðborginni. Til þess að
eining gæti tekist um fulltrúann tók
hann þetta að sér, þar sem þannig
væri sköpuð full eining um málið.
Þá vil ég skýra frá hinu frábæra
starfi og ódrepandi elju sem Krist-
ján sýndi við uppbyggingu orlofs-
heimiia, en það er enginn sem lagt
hefur fram það stórvirki, sem for-
maður BSRB vann með byggingu
102 orlofshúsa að Munaðamesi og
Eiðum. Það sama hvar drepið er
niður í sambandi við aðdraganda,
byggingu og rekstur sumarbústaða-
byggðar bandalagsins, alls staðar
rekumst við á þátt Kristjáns og við
hlið hans á stuðning konu hans Að-
alheiðar. Þeirra mikla og fórnfúsa
starf og hinar óteljandi ferðir sem
þau fóra skiluðu bandalaginu ómet-
anlegu verðmaeti, sem er ævarandi
minnisvarði. Eg mun ekki rekja
þennan stóra þátt í einstökum atrið-
um, því að það væri efni í aðra minn-
ingargrein.
Þetta er þegar orðið alltof langt,
en samt hef ég aðeins stiklað á sum-
um þeirra mála, sem ættu erindi í
frásögn af aldarfjórðungs samstarfi
við Kristján á vegum BSRB og síð-
an hjá Lífeyrissjóði ríkisstarfs-
manna. Við höfum ekki alltaf litið
hlutina sömu augum, en hjá mér er
yfirgnæfandi minningin um gefandi
samvinnu og ég vil votta Aðalheiði,
börnum hennar og venslafólki inni-
lega samúð því að þeirra missir er
stærstur, en samstarfsfólkið hjá
BSRB mun ætíð minnast hans fyrir
gott og árangursríkt forystuhlut-
verk sem formaður samtaka, sem í
voru 5.000 manns er hann tók við
formennsku en 18.000 er hann lét af
henni eftir 28 ára forystu.
Haraldur Steinþórsson.
IVAR
KRISTJÁNSSON
+ ívar Kristjáns-
son fæddist hinn
22. september 1934
á Blönduósi, og lést
á heimili sínu að
Hrafnagilsstræti 36
á Akureyri hinn 11.
júlí 1999. Foreldrar
hans voru Margrét
G. Guðmundsdóttir
og Kristján Júlíus-
son, bæði frá
Blönduósi.
fvar var næst-
yngstur níu systk-
ina. Þau voru: Guð-
mundína, f. 1915, d.
1994, Helga, f. 1916, d. 1998,
Torfhildur, f. 1924, d. 1997,
Jónína, f. 1925, býr á Selfossi,
Guðný, f. 1930, býr í Reykjavík,
Hallbjörn, f. 1936, býr á Blöndu-
ósi. TVeir drengir dóu ungir.
Ivar kvæntist fyrri eiginkonu
sinni Guðbjörgu Hallgrímsdótt-
ur, f. 1928, d. 1997, árið 1953 og
eignuðust þau 2 böm. 1) Guð-
rúnu Kristínu sem býr á Akra-
nesi, f. 16.12. 1953. Hún á 3
böm: Láms Kristján, f. 7.1.
1971, Hönnu, f. 8.3. 1972 og írisi
Dögg, f. 21.7. 1977. 2)
Guðmund Eyþór Má,
f. 19.3. 1956. Hann á
tvö böra: Sigurð, f.
1.1. 1979 og Guð-
björgu Hall, f. 28.1.
1982. Guðmundur býr
nú í Ólafsvík og er í
sambúð með Margar-
et Mary Byrne. ívar
og Guðbjörg skildu
árið 1960.
ívar kvæntist eftir-
lifandi eiginkonu sinni
Rósu Sighvatz í októ-
ber 1964 og eignuðust
þau fimm böm. Þau
em: 1) Snævar f. 25.5. 1961, hann
kvæntist Gunnhildi Þórarinsdótt-
ur og eignuðust þau Ástu Rós f.
3.12. 1993. Þau skildu og er hann
nú í sambúð með Sólrúnu Kristr
jánsdóttur f. 3.6. 1973 og eiga þau
einn son, Dam'el, f. 10.9.1995. Þau
búa í Reykjavík. 2) Pálmi Þór f.
26.10. 1962, hann er giftur Ragn-
heiði Svölu Káradóttur, f. 12.12.
1963. Þau eiga fjögur böm: Berg-
þór Smára, f. 5.7. 1989, Rósönnu
Dröfti, f. 2.4. 1993, Viktor Jarl, f.
25.9. 1996 og Helenu Eik, f. 12.4.
Elsku hjartans afi minn ívar.
Nú ertu farinn úr þessum heimi
og yfir í þann næsta. Það var bjart-
ur og fallegur sunnudagsmorgunn
þegar þú vaknaðir ekki aftur. Ég
var einmitt í heimsókn hjá þér með
mömmu, pabba og litia bróður og
við erum svo glöð yfir því að hafa
eytt með þér síðustu dögunum. Það
era svo margar góðar stundimar
sem ég átti hjá þér og ömmu Rósu,
þið vorað mér svo góð og alltaf var
ég velkominn að dvelja hjá ykkur
hvort sem það var heilt sumar eða
nokkrir dagar. Alltaf fékk ég að
koma með þér hvert sem þú fórst,
ég hafði svo gaman af því. Þú sagðir
mér svo margar skemmtilegar sög-
ur.
Ég var búinn að vera á leiðinni til
þín í allt sumar til að hjálpa þér að
smíða krossa en við voram einmitt
hálfnaðir með einn, þegar þú kvadd-
ir. Við voram alltaf svo góðir vinir,
elsku besti afi minn, og ég á eftir að
sakna þín svo mikið. Ég ætla að
segja litla bróður mínum sögur af
þér, en hann sagði einmitt „afi“ í
fyrsta skiptið daginn áður en þú
kvaddir. Élsku amma Rósa, megi
góður Guð styrkja þig og okkur öll í
þessari miklu sorg.
Kristur minn, ég kalla á þig,
komdu að rúmi mínu,
gjörðu svo vel og geymdu mig,
Guð í skjóli þínu.
(Höf.ók.)
Kristófer Elfar Sighvatsson.
Fallinn er frá um aldur fram kær
vinur, Ivar Kristjánsson. Mig lang-
ar að minnast hans með nokkram
orðum og koma á framfæri innilegu
þakklæti fyrir langa og gjöfula sam-
fylgú-
Ég kynntist Ivari fyrst heima á
Sauðárkróki árið 1960, en þá hafði
hann fundið ástina sína hjá eldri
systur minni, Rósu Guðrúnu Sig-
hvats. ívar var ættaður frá Blöndu-
ósi og bjuggu þau systir mín þar
fyrstu árin. Þar uxu úr grasi tveir
elstu synir þeirra, Snævar og Pálmi
Þór. Síðar fluttust þau til Akureyr-
ar og hafa búið þar síðan. Þar fædd-
ust þeim Sighvatur Víðir, Herdís
Margrét og Ivar Þórður (sem varð
tvítugur 19. júní s.l.). Þessi bama-
hópur hefur nú eignast alls 10
barnabörn. ívar átti frá fyrra hjóna-
bandi son og dóttur (Guðmund Má
og Guðrúnu Kristínu), sem einnig
hafa fært honum bamabörn.
ívars verður minnst með
ómældu þakklæti, ekki bara fyrir
einstaka hjálpsemi og greiðvikni,
heldur líka fyrir að gefa af sér
sterkan persónuleika sem enginn
varð ósnortinn af. Hann var hár og
rennilegur á yngri árum, naut þess
að dansa og skemmta sér, hafði
hugljúfa söngrödd, var ljóðavinur.
Ivar var smekkmaður í allri fram-
göngu og stundum sem heimsmað-
ur. Þær verða ógleymanlegar allar
stundirnar við eldhúsborðin sem
við höfum matast saman við, allt
spjallið um mat, um sjómennsku,
dagleg störf, tómstundir, allt.
Með áranum fór heilsu hans
hrakandi og átti hann í langri og
erfiðri baráttu við margs konar
veikindi og erfiðleika svo að erfitt
var að átta sig á hvernig leggja
mætti þvílíkt á einn mann. Ivar
gerði oft ótæpilegar kröfur til sjálfs
sin og jafnframt til samferðamanna
sinna. Mörgum þótti nóg um, en
segja má í hans tilfelli að sá sem
gefur mikið, tekur mikið. Hann átti
sannarlega góður stundir í faðmi
kærrar fjölskyldu og var bamgóður
með afbrigðum. Ivar gat alltaf kom-
ið á óvart með þekkingu sinni og
góðum ráðum. En einnig átti hann
erfiðar stundir, þar sem vanheilsa
og erfiðleikar tóku völdin. Hann
stríddi við Bakkus, en vann sigur og
var virkur í starfi AA-samtakanna á
Akureyri.
Ivar hafði mikia þörf fyrir að
hanna, smíða og búa til hluti, sem
hann hafði unun af að gefa og einnig
til að drýgja tekjur með. Allt lék í
höndum hans, hann var ótrúlega
þolinmóður og drjúgur við verkefn-
in þrátt fyrir skerta heiisu, svo
sterkur var hugurinn og áhuginn.
Síðustu áratugi gat hann veitt sér
þá ánægju að hanna úr smíðajámi
alls konar hluti, m.a. handrið,
leiðiskrossa og kertastjaka. Frá
1983 hafði hann aðstöðu í bílskúm-
um hjá okkur á Svalbarðseyri, en
þar bjó ég með fjölskyldu minni frá
1978-1998. Fyrir nokkram áram
kom hann sér líka upp vísi að tré-
smiðju í litlu herbergi heima hjá
sér. Þar urðu til alls konar tré-
myndir, sem sendar vora suður til
tengdadætra, sem máluðu á gripina
og buðu til sölu við miklar vinsæld-
ir. Ivar var liðtækur á flesta hluti
innan húss sem utan. Hann vann við
smíði hússins okkar á Svalbarðseyri
og átti ótal handtök við frágang inn-
andyra. Okkur reyndist hann alltaf
sem einlægur vinur og óþreytandi
ráðgjafi. Síðasti greiðinn var auð-
sóttur fyrir skömmu, þegar hann
aðstoðaði okkur hjónin við að velja
okkur bíl á Akureyri.
I fyrra urðu mikil umskipti hjá
Ivari og Rósu þegar þau festu kaup
á stóru einbýlishúsi ásamt dóttur
sinni og fjölskyldu. Þá fluttu þau úr
Glerárþorpinu (eftir 20 ár þar) yfir í
Hrafnagilsstræti á Brekkunni. Stóri
draumur Ivars um eigin bílskúr
með smíðaaðstöðu og öllu tilheyr-
andi rættist. En hann naut þessa
draums ekki lengi, heilsubrestur
1998. Þau búa í Reykjavík. 3) Sig-
hvatur Víðir, f. 24.3. 1967, hann er
í sambúð með E. Þómnni Elfar, f.
11.2. 1966. Þau eiga tvo syni*
Kristófer Elfar, f. 11.8. 1988 oj^'”*
Lórenz Sólon, f. 27.3. 1998, þau
búa í Garðabæ. 4) Herdísi Mar-
gréti, f. 15.11. 1973, hún er gift
Ingólfi Frey Guðmundssyni, f. 1.2.
1973. Þau eiga tvær dætur,
Indiönu Líf, f. 8.4. 1994 og
Alexöndru Sól, f. 1.12. 1995. Þau
búa á Akureyri. 5) fvar Þórð, f.
19.6. 1979, hann er ókvæntur,
barnlaus og býr í Reykjavík.
Ivar gegndi hinum ýmsu störf-
um á lífsleiðinni og má þar nefna
vinnu á vertíð með föður sínum,
hin ýmsu störf á Keflavíkurflug-
velli, sjómennsku, og í Slippstöð-
inni á Akureyri í 11 ár. Eftir að
starfsþrekið minnkaði snéri hann
sér alfarið að því sem hann undi
sér best við, sem var handavinna
ýmiskonar. Var hann mikill völ-
undur á því sviði hvort sem um
trésmíðar, járnsmíðar eða út-
saum var að ræða. Eftir hann
liggja mikil listaverk hjá vinum,
ættingjum og öðram. Síðustu tvö
æviárin bjó hann í Hrafnagils-
stræti 36 á Akureyri en þar á
undan hafði hann búið í ein 20 ár
í Steinahli'ð 3c á Akureyri.
Útför fvars fer fram frá Akur-
eyrarkirkju í dag og hefst
athöfnin klukkan 13.30. «|
gaf engan grið. ívar andaðist á
heimili sínu aðfaranótt 11. júh'.
Hljóðlega kvaddi hann langvinnt
stríð en líka lífið héma megin, sem
hann elskaði svo að lifa lifandi.
Hann hafði sterka trú og lét hana í
ljósi af einlægni og gjeði. Bænin var
honum mikils virði. I bænum okkar
honum tii handa beram við fram þá
einlægu ósk, að vel verði tekið á
móti honum, hann leiddur til sáttar
við sjálfan sig og Guð, sem öllu ræð^g
ur.
Elsku Rósa okkar og fjölskylda,
megi Guð gefa ykkur styrk í sorg-
inni og samhug í minningunni.
Þórunn E. Sighvats og
fjölskylda, Akranesi.
Ég var ekki hissa á því að búin
hefði verið til söngur um svona góð-
an og skemmtilegan frænda eins og
Ivar bróður hennar mömmu, en ein
af fyrstu bemskuminningum mín-
um era tengdar honum. Mér
nokkrra ára krakka heima á
Blönduósi, að uppgötva veröldina
og læra talaða tungu, fannst nefni^
lega „í vor kom ég sunnan“ hljóma:
„Ivar kom sunnan með sólskin í
hjarta“. Ég vissi að hann var að
vinna fyrir snnan og kom svo í
heimsókn heim á Blönduós og kom
með sólskin í hjarta heim til afa
míns og ömmu, og sendi eftir litlu
systurdætram sínum til að geta
knúsað þær og glatt með einhverju.
Síðan í gegnum árin hafa stöðugt
bæst í minningabranninn gullnar
stundir og þessi ímynd frænda míns
breyttist ekki er ég varð fullorðin
og hann fullorðnari. Hann hefur
alltaf reynst mér góður frændi og
tryggur vinur. Það var engin logn-
molla í kringum Ivar, hressilegar,
gamansamar frásagnir, hlátur og«-
gleði einkenndu samverastundir
með honum og fjölskyldu hans. Já,
það var alltaf gaman að hitta Ivar
og fjölskyldu hans, hvort sem var á
fömum vegi, ættarmótum eða í
heimsóknum, aldrei var rennt í
gegnum Akureyri nema koma við
hjá Ivari og Rósu enda höfðingjar
heim að sækja. Það er mikið ríki-
dæmi að eiga frænda eins og Ivar.
Elsku Rósa, sorg ykkar er stór,
ég og fjölskylda mín sendum ykkur
innilegar samúðarkveðjur.
Jóhanna Hrefna
Hólmsteinsdóttir. ^
Hlómabúð iit
öa^*3skom
v/ Possvogskipkjwgapð
Sími: 554 0500