Skírnir - 01.04.1916, Blaðsíða 76

Í88 ÞegnskylduvinBa. [Skirnir
ur skilyrði vöntuðu, sem ætlast er til, að þegnskyldan.
veiti.
9. A ð mikið af t'ma, og öðrum kostnaði, gengi til
ferða að og frá þegnskylduvinnunni.
Þetta er mjög mikilvægt atriði, sem verður alvarlega
að ræða. Snemma í vetur var mjög skynsamleg ritgerð
í »Vestra« um þegnskyldumálið, og tók ísafold síðar út-
drátt úr henni. Eg felli mig vel við þá tillögu greinar-
höfundarins, að »hreppsnefndir semdu skrár yfir alla þegn-
skylda menn og sendu sýslunefnd; sýslunefnd ákvæði síð-
an eftir tillögum hreppsnefnda, hvar í sýslunni skyldi
unnið og að hvaða verki. . . . Skyldu hreppstjórar hafa
gætur á því, hver í sínum hreppi, að allir þegnskyldir,
heilbrigðir menn sæktu vinnuna«.
En svo skiftast leiðir milli min og heiðraðs höfundar.
Eg vil, að ákvarðanir sýslunefnda sendist til landsstjórnar,
sem ráði nær verkið verður framkvæmt, og í stað sýslu-
nefnda sé það landsstjórn og verkstjórar, sem hafi umsjón
alla með vinnunni, og ábyrgð á því, að lögum, er sett
verða um þegnskylduna, sé hlýtt. Og þó að sanngirni
mæli með því, að hver þegnskyldur maður vinni innan
síns sýslufélags og ferðalög yrðu minst á þann hátt, álít
eg, að það vegi ekki nándarnærri á móti þeim ókostum,
sem eru því samfara. Þegar unnið væri árlega í hverju
sýslu- og bæjarfélagi, þá yrði að jafnaði verkstjórn ófull-
komnari og meira einhliða. Verkfæri og áhöld yrðu ófull-
komnari og fábreyttari. Þetta hvorttveggja væri óumfiýj-
anlegt, nema svo mikið væri borið í kostnað, að það næmi
miklu meira en þeim kostnaði, er leiddi af því, að sumir
yrðu að sækja nokkuð langt til vinnunnar.
En það sem mestu skiftir er, að uppeldishliðin á þegn-
skylduvinnunni minkaði tilfinnanlega. Samræmi í vinnu-
brögðunum yrði lakara, og þátttakendur færu að miklu á
mis við þann mikla kost, að kynnast sem flestum ókunn-
ugum mönnum á svipuðu reki þeim sjálfum, en sem væru
með mjög mismunandi þekkingu, skoðanir og stöðu i þjóð-
félaginu. Og þeir færu einnig á mis við að kynnast