Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1888, Blaðsíða 25

25
alla staði snildarleg, og þó að vel sé að orði komizt í mannlýsing-
um, sem fyrst eru ritaðar á 13. öldinni, um þetta tímabil, þá hafa
þær þó nokkurn annan keim. Og ennfremr segir um Arnkelgoða
bis. 69: „Eptir víg Arnkels vóru konur til erfðar og aðildar, og
var fyrir því eigi svá mikill reki at gjörr um vígit, sem ván mundi
þykkja um svá göfgan mann, en þó var sætzt á vígit á þingi,
ok urðu þær einar mannsektir, at þ>orleifr kimbi skildi vera utan
iij vetr, því at honum var kent banasár Arnkels. En með því at
eftirmál varð eigi svá sæmiligt, sem líkligt þótti um svá mikinn
höfðingja sem Arnkell var, þá færðu landstjórnarmenn lög á því,
at aldri síðan skyldi kona vera vígsakaraðili né yngri karlmaðr en
XVI vetra, ok hefir þat haldizt jafnan síðan“.
þ>ar sem nú að helztu höfðingjar landsins og löggjafar gerðu sér
svo mikið far um Arnkel goða, að þeir gerðu nýmæli í lögréttu
eftir víg hans, þá má það þykja næsta undarlegt, að menn skyldu
þá ekki hirða um, eða enginn skyldi verða til, að rita sögu hans,
fyrr enn meira enn hálft þriðja hundrað ára eftir hans daga, þeg-
ar við því var búið, að engin áreiðanleg saga lengr væri til vegna
þess langa tíma; enn hvað má þá ekki segja um miklu lengra
tímabil, alt um 370 ár, sem hér að framan er sýnt? Sama má segja
um aðra merka menn vorrar fornaldar, hverra rninningu þjóðin
hafði uppi haldið eða sögur gerzt af, þvi Eyrb.s., Njáls.s., Laxd.s.
o. s. frv. hafa ekki nein vernleg yngri einkenni í heild sinni enn
aðrar vorar fornsögur, sem eru frá því eldra tímabili; þetta yrði
því ekki vel skiljanlegt.
jþegar þeir Breiðvíkingar höfðu knattleikanna undir Öxlinni suðr
frá Knerri, þar sem síðan heita Leikskálavellir, og f>orbrandssynir
sendu Egilþræl til höfuðs einhverjum þeirra, Birni,f>órði eðaArnbirni
(Eyrb.s. bls. 77) þá segir: „þ>etta sama haust ræða jporbrandssynir
við Egil þræl sinn, at hann skal fara út til knattleikanna, ok drepa
nökkurn af Breiðvíkingum, Björn eðr f>órð eðr Arnbjörn, með
nökkuru móti, en síðan skal hann hafa frelsi. f>at ersumra manna
sögn, at þat væri gjört með ráði Snorra goða, ok at hann hafi svá
fyrir sagt, at hann skyldi vita, ef hann mætti leynast inn f skál-
ann ok leita þaðan til áverka við menn, ok bað hann ganga ofan
skarðið, þat er upp er frá Leikskálum, ok ganga þá ofan er mál-
eldar væri gjörvir, því at hann sagði þat mjök far veðranna, at
vindar lögðust af hrauninu um kveldum, ok hélt þá reykinum upp
í skarðit, ok bað hann þess bíða um ofangönguna, er skarðit fyldi
af reyk“.
Hér hafa leikið einhver tvímæli á hinni upprunalegu frásögn
um, hvort Snorri hafi sett þessi fjörráð, sem hann þó líklega hefir
gert, enn farið leynt; enn þá er ritari sögunnar svo frómlundaðr i
4