Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1927, Blaðsíða 16

18
námu um Skagafjörð. Eru sum þeirra að vísu ekki beinlínis röng, en
geta mjög orkað tvímælis um rjettan skilning.
Mun jeg einnig benda á eitt og annað, sem styður rjetta frásögn
Landnámu í öðrum efnum.
III.
Það verður tæplega varið, að lýsingin um landnám Eilífs arnar
Atlasonar og Skefils kemur að sumu leyti í bága hvor við aðra. Og
til þess að lesendur fylgist vel með máli mínu, verð jeg að taka upp
frásögn Landnámu orðrjetta um þetta efni. — Segir hún þannig frá:
233. »Hólmgöngu-Máni hjet maðr, er nam Skagaströnd fyrir vestan
inn til Forsár, en fyrir austan til Mánaþúfu, ok bjó í Mánavík. Hans
dóttur átti Þorbrandr í Dölum, faðir Mána, föður Kálfs skálds.
234. Eilífr örn hét maðr, son Atla Skíðasonar ens gamla, Bárðar-
sonar í Ál. Son Eilífs arnar var Koðrán at Giljá ok Þjóðólfr goði at
Hofi á Skagaströnd ok Eysteinn, faðir Þorvalds tinteins ok Þorsteins
heiðmennings ok Arnar í Fljótum. — Eilífr nam land inn frá Mána-
þúfu til Gönguskarðsár, ok Laxárdal, ok bjó þar. Eilífr átti Þor-
laugu dóttur Sæmundar úr Hlíð. Þeirra synir vóru þeir Sólmundr,
faðir Guðmundar, föður Víga-Barða ok bræðra hans; annar var Atli
enn rammi...............
236. Skefill hét maðr, er skipi sínu kom í Gönguskarðsárós á
enni sömu viku ok Sæmundr; en meðan Sæmundr fór eldi um land-
nám sitt, þá nam Skefill land alt fyrir útan Sauðá; þat tók hann
af landnámi Sæmundar at ólofi hans, ok lét Sæmundr þat svá
búit vera®1).
Hjer er fyrst og fremst athugavert, að orðalagið: »nam Skefill
land alt fyrir útan Sauðá«, bendir á, að höfundur Landnámu hefir álitið,
að milli Sauðár og Gönguskarðsár væri vítt og mikið land, því að
áður er sagt, að Eilífr örn næmi »til Gönguskarðsár«. Þetta er sprottið
af ókunnugleika. Milli ánna er mjög stutt; á því svæði hefur aldrei
bær verið nema Hlíðarendi, lítið kot, og tvö smákot, sem staðið
hafa vestur í Hálsunum, og eru ekki frá landnámsöld.
Bæjarnafnið Hlíðarendi vitnar bezt um það, að þar hefur Sæ-
mundarhlíð endað, landnám Sæmundar hins suðureyska. Dettur
engum í hug að vefengja það með rökum. Auk þess hefur Sauðá,
jörðin, sem er sunnan og austan við ána, átt landið milli ánna,
sem áður er getið um, eins lengi og elztu heimildir ná. Eru því um-
getin eyðikot í Sauðárlandi. Helðu merkin, milli landa Sæmundar og
1) Landnámabók íslands, Köbenhavn 1925. Bls. 102—104.