Sæmundur Fróði - 01.01.1874, Blaðsíða 4

4
1133. sama árið og ]>orlákur lúskup Eunólfsson, og
liefur liann ]já rerið 77 ára.
Sæmundur prestur liefur rerið allra manna lærð-
astur á sinni tíð og fræðimaður mikill; er liann og í forn-
um ritum talinn að liafa verið beztur klerkur á Islancli
og forvitri. ]>að lætur og að líkindum, að hann kafi
kennt mörgum. Bæði sökum lærdöms síns og ættgöfgi
Itefur liann ráðið rniklu með landsbúum og rerið í mikl-
um metum með ])eim, enda er pað í fornum ritum tal-
ið eitt hið mesta gagn, er Jón biskup Ogmundarson
liafi gjört íslendiiigum, cr liann fjekk Sxmund til að
snúa aptur út til íslands. Höfðingjar lmfa og leitað
ráða og aðstoðar til hans í randamálum, til pess með
tilstyrk hans að f;i rilja sínum framgengt. ]pannig get-
ur Ari prestur fróði pess í Islendingabók sinni, og
Kristnisaga sömuleiðis, að af ástsæld Gissurar biskups, og
umtölum Sæmundar með umráði Markúsar lögsögumanns
Skeggjasonar hafi ]>að verið í lög leitt, að allir menn
töldu og rirtu fé sitt og guldu tíund af (1096). Að
lians ráðí og margra annara kennimanna settu Jjeir ]>or-
lákur biskup Runólfsson í Skálholti og Ketill biskup
Jmrsteinsson á llólum kristinrjett hinn eldra 1123, sro
sem segir síðast í bókinni. ]>ess er og gctið í Stur-
lungu, að Sæmundur hafi rerið á alpingi 1121, og veitt
liðsinni Rorgils Oddasyni til að gjöra upp búð ]á, er
Hafiiði Mársson hafði niður brotið fyrir honum, og hefur
liann og unnið að pví með ]>orláki biskupi og öðrum liöíð-
ingjiun, að sætta [)á ]>orgils og Hafliða par á ])inginu.
Sökum lærdóms Sæmundar og ritsmuna hefur orð
]>að snemrna á lagzt, að hann ræri fjölkunnugur eða
göldróttur, og sýnir ]að ]egar saga Gunnlaugs munks