Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 21.09.1914, Blaðsíða 5

XXVIII., 46.-47.
JpJOÐVILJINNJ
166
atörfum til 1. febr. næstk., setjast þá að
nýju á rökstólana í Kristjaníu.
f 26. júlí þ. á. andaðist í Berlin
prófessor Karl Koepping, 66 ára að aldri,
nafnkunnur þýzkur málari. — Hann var
fæddur í Dresden, en dvaldi um hríð í
París, málaði þar landslags-myndir og
»natura morte«-myndir (þ. e. „dauðu nátt-
úruna11, t. d. dauð dýr, fölnaðar jurtir
o. fl. o. fl.), en gat sér að vísu lang
mestan orðstý sem „raderer11, þ. e. sem
sá, er myndir teiknar á koparplötur. —
29. júlí síðastl. var hundrað ára af-
mæli dönsku lýðskólanna („Folkeskolen"),
— stofnaðir með tilskipumim Friðriks
konungs VI. frá 29. júlí 1814. — Aldar-
afmælisins var í Danmörku minnzt á þann
hátt, að hahlin var i Kaupmannahöfn
sýning á ýmsu, er að starfi og tilhögun
lýðskólanna lýtur, sem og að sögu þeirra.
f Látinn er 9. ág. þ. á. frakkneski
stjórnmálamaðurinn Georges Cochery, 59
ára að aldri, — ráðherra í Meline’s-ráða-
neytinu 1896—’98 og í Briand’s-ráða-
neytinu 1909 (fjármálaráðherra). — Dá-
inn og nýskeð Jules Lemaitre, 61 árs
að aldri, skáldsagnahöfundur og blaða-
maður. — 29. júlí þ. á. andaðist og í
París Adnen Hóbrard, ritstjóri blaðsins
„Le Temps“, er—í ritstjórnartíð hans —
einatt var mjög áhrifamikið blaó, og þá
eigi hvað sizt að því er til utanríkis-
málefnanna l;om. —
Nýlega l.efur Klaus Berntsen, fyr
ráðaneytisformaður Dana, o. fl. menn í
heldri röð, skorað á menn, að leggja fram
fé til að reisa iíkneski Anders Nielsen’s,
fyr landbúnaðaráðherra, — Hann var einn
dönsku ríkisþingsmanna, er sæti áttu í
dansk-islenzku millilandanefndinni 1908.
Forseti í Mexico-lýðveldinu, síðan er
Huerta sleppti völdum, og fór úr iandi
með fjölskyldu sinni, er Carbajal hers-
höfðingi, og hefur hann sleppt ýmsum
úr varðhaldi, er i fangelsi voru settir
vegna pólitiskra yflrsjóna, meða Huerta
var forseti lýðveldisins. — Mælt er, að
Wilson, forseti Bandamanna, vilji þó eigi
viðurkenna forsetatign Carbajal’s, nema
Carranza, uppreisnar-foringi, verði með-
stjórnandi hans.
í síðastl. júlímán. þ. á var fimm ára
gömul telpa, Solveig Zöbisch að nafni,
dóttír verksmiðjueiganda í grennd við
háskólaborgina Lund (í Svíþjóð) að leik
með öðrum börnum, og kom þá til þeirra
ókunnur karlmaður, ginnti hana til sín,
tók hana í faðm sér, og hljóp síðan brott
með hana. — í kauptúnmu Lomme (í
Svíþjóð) vitnaðist, að hann hafði keypt
sokka og skó handa barninu, en ófund-
inn var þó þorpari þessi og barmð, er
síðast fréttist.
t Síra Þorsteinn Halldórsson
(prestur að Brekku í Mjóafirði).
Látinn er nýskeð, i sept. þ- á., sira Þor-
steinn Jósep Iialldórsson, prestur að Brekku
í Mjóafirði (í Suður-Múlaprófastsdæmi).
Hann var sonur síra Halldórs heitins,
prófasts að Hólmum í Reyðarfirði, bróð-
ír síra Lárusar heitins Halldórssonar, frí-
kirkjuprests, og þeirra systkina.
Síra Þorsteinn var fæddur 80. janúar
1854, og kominn ,því talsvert á 61. ald-
urs-árið, er hann andaðist. — Stúdent
varð hann vorið 1877; og lauk nokkru
síðar guðfræðisprófi á prestaskólanum, og
.tók prestsvigslu 3. sept. 1882.
Hann var einn hinna kyrrlátu í land-
inu, er hafði hugann við prestsembættið
og heimilið o. s. frv., en gaf sig lítt,
eður eigi, að almennum þjóðmálum.
Ekki virðast Bretar vera al-ókvíðnir
því, að uppreisn geti nú er minnst varir,
orðið á Egyptalandi.
Þeir virðast eigi óhræddir um það að
Egyptar sæti nú færinu, meðan er norð-
urálfu-ófriðunnn geisar sem ákafast, og
reyni ef unnt er, að afla sér fulls þjóð-
arsjálfstæöis.
Á þetta bendir það, að í öndverðum
þ. m. (sept.) höfðu Bretar þegar sent um
20 þús. hermanna til Egyptalands, og þá
þó enn sögð von þangað á 70 þús. her-
manna í viðbót.
Alveg sérstakra atvika vegna, at-
vika, er ritstjórann varða einan, hefur
„Þjóðv.“ eigi getað verið neitt á ferðinni
í 2—3 vikurnar síðustu, — hafði og
komið að mun örar út fyrri árshelming-
inn, en til stóð og skipti því minna,
þótt ögn yrði hlé á, blaðið þó enn frem-
ur á undan tímanum, en eptir.
Hitt að fréttirnar sumar, sem i blað-
inu birtast að þessu sinni, eru þá nokkuð
farnar aé eldast, stafar af því að dráttur-
inn varð á útkomu blaðsins
En þeirra vilja þeir þó sízt missa, er
i fjarskanum eru, og eigi hafa neitt blað-
anna nema „Þjóðv.“ einan, og svo er í
sumum héruðunum, um eigi all-fáa.
Mannalát.
—o—
(Páll á Kirkjubóli)
í blaði voru hefur stuttlega verið
getið láts Pálls bónda Jónssonar, er and-
aðist að heimiii sínu, Kirkjubóli í Skut-
ilsfirði (í Norður-ísafjarðarsýslu) 30. apríl
þ. á. (1914), eptir allþunga legu í tauga-
veiki.
Páll heitinn Jónsson var fæddur að
Kirkjubóli í Skutilsfirði 7. ágúst 1867, og
var því að eins á 47. aldursári, er hann
andaðist.
Foreldrar hans voru: Jón hreppstjóri
Halldórsson á Kirkjubóli og Rannveig
kona hans, og hjá þeim ólst Páll heitinn
upp, og dvaldi síðan á Kirkjubóli til
dánardægurs.
Á uppvaxtarárunum naut Páll heit-
inn 3,11-góðrar menntunar og var, meðal
annars, skrifari mjög góður, enda greind-
armaður, og hafði jafnan gaman af blöð-
um og bókum. — Á heimili foreldra
sinna vandist hann og snemma allri al-
gengri bændavinnu, var laginn til verka,
og einatt talinn verkamaður góður og
fylginn sér, að hvaða vinnu sem gengið
var, — vann og tíðum meira en heilsan
leyfði.
23. okt. 1890 kvæntist hann eptirlif-
I andi ekkju sinni, Hallberu Jónsdóttur,
I og var þeim eigi barna auðið, en höfðu
þó einatt margt barna á heimilinu, er
þau tóku, flest af fátækum foreldrum, og
ólu all-fiest upp til fullorðinsára, all-opt-
ast meðgjafarlaust, eða þá meðgjafarlítið,
og reyndust að öllu, sem foreldrar.
Litlu eptir giptingu sína keypti Páll
heitinn 5cu f. m. i Kirkjubóli og byggði
þar bæ á sléttum og fallegum velli, sem
og peningshús að þörfum, og bjó hann
síðan á hundruðum þessum, unz faðir
hans, Jón sálugi Halldórsson hreppstjóri,
brá búi vorið 1902 og byggði Páli syni
sínum ábýli sitc, og bjó Páll sálugi þá
eptir það einatt á öllu Kirkjubólinu til
dánardægurs.
Á Kirkjubóli er mjög fagurt, jörðin
stór og kostamikil og mjög vel í sveit
komin, og undi Páll heitinn því hag
sínum þar einatt mjög vel, þótt heimilið
væri mannmargt með köflum.
Þegar eptir er Páll heitinn byrjaði
búskap, var hann kosinn í hreppsnefnd
Eyrarhrepps, og og gegndi síðan einatt
hreppsnefndarstörfum til vorsins 1907, —
lengstum, sem hreppsnefndaroddviti.
Maðan er faðir hans bjó á Kirkjubóli,
og gegndi hreppstjórastörfum í Eyrar-
hreppi, var Páll honum mjög til aðstoð-
ar og var siðan sjálfur hreppstjóri nokk-
ur ár, er faðir hans hætti.
I sýslunefnd Norður-tsafjarðarsýslu átti
hann og sæti um hríð, sem vara-sýslu-
nefndarmaður.
Enn fremur var Páll hetinn og i
skólanefnd og síðar í fiœdslunefnd ísveit
sinni, og gegndi og fleiri trúnaðarstörfum
í þarfir sveitunga sinna, er einatt möttu
hann mjög mikils, sem og mátti.
Einn af sveifungum Páls heitins, og
honum gagnkunnugur, kemst í bréfi til
ritstjóra blaðs þessa svo að orði, meðal
annars:
„Páll sál. var strax f æsku vel liðinn aF þeim,
sem hann hafði einhver kynni af. — Hann ólst
upp á mann mörgu heimili, og þótti þar æfinlega
koma fram til góðs. b«ði milli húsbænda og
hjúa og yfirleitt milli allra, sem hann um
gekkst, svo að ailir sem þekktu hann, voru ein-
róma um það, að hann væri hvers manns hug-
ljúfi, enda var hann elskaður og virtur af sam-
tíðarmönnum sinum11.
Sami bréfritari segir og enn fremur:
„Hann var fjörugt ungmenni og hafði útlit fyr-
ir að vorða hraustur, sem hann átti kyn tii, en
strax á unga aldri bilaði heilsan og hann lá
þungar iegur, sem dró mjög úr lífsfjörinu, og
gat hann því ekki notið sín, sem ella“.
Að því er landsmálaskoðanir snerti,
var Páll heitinn eindreginn sjálfstœdis-
madui, og studdi því sjálfstæðisflokkinn
mjög öfluglega að málum, enda var hann
maður sjálfstœdui, einai dur og kja) kmik*
ill, sem hann átti ætt til, og lá því sízt
á liði sínu, er kapp var í kosningum.
Aðal-störf Páls sáluga voru þó, sem
eðlilegt var, einatt þau, er að sveita- og
héraða-málum lutu, eins og fyr er að
vikið, og að því er hjálpsemi hans að
öðru leyti snertir, segir, í bréfinu til vor,
sem hér að ofan er getið:
„Hann var tjifinningamaður og var jafnan
fyrstúr til að hjálpa öðrum, sem bágt áttu, og
hvetja aðra, til að létta og undir, enda varð það
: æfinlega að gagni, ef hann beitti sér fyrir ein-