Dagskrá - 16.08.1897, Page 2

4
una hjer og koma henni á það stig, sem hún er á er-
lendis. Telur hann því nauðsynlegt að leikfimiskennari
geti kennt alls kyns »sport« er tíðkast nú í útlöndum.
Segir hann að slíkur maður verði að geta kennt fótbolta
krikket, að ganga á línu og að hann þurfi að vera tölu-
vert heitna í músík o. fi. o. fl. Einnig telur höf. nauð-
synlegt að hlutaðeigandi geti kennt undirbúningsmennt-
un(!) undir leikfimi og loks að hann hafi brennandi á-
huga á þessu starfi er hjer ræðir um.
Höf. telur allt þetta upp í því skyni, að sýna fram
á, að það sem jeg hafi látið þingmenn sjá, sjeekkinóg
til þess að sanr.a, hvort jeg sje verður styrks þess, er
háttv, neðri deild hefur samþ. að veita mjer. En —
má jeg nú spyrja hr. T., hvernig á einn maður að geta
sýnt krikket og fótbolta? Lýsir það ekki giögglega ó-
fróðleik hans um það sem hann skrifar um, að hann
ætlast til þess af mjer að jeg sýni þessa leiki einn, án
allra tækja sem við þurfa?
Ennfremur vil jeg spyrja hann hvort hann haldi,
að menn muni ætla sjer að byrja hjer á »Cirkus«-æf-
ingum eða hestahlaupum í skólunum, eða utan
þeirra? — Það er engu líkara heldur en hann ætlist til
þess, að sá maður er styrk fengi af þinginu til þessa,
ætti að taka að sjer að æfa menn í trúðieikjum eða
öðrum æfingum er menn sýna á leikhúsum — en því
fer fjarri, að slíkt liggi nærri hjer á landi eins og til-
háttar um leikfimi og íþróttir.
Um allt þetta vil jeg eindregið ráða höf. að fræð-
ast af hr. J. A. Hjaltalín, sem hann einmitt nefnir í
grein sinni, sem þann mann er beri gott skyn á þetta
mál, og treysti jeg hr. Hjaltalín vel til þess að koma
höf. í skilning um hvað ríður á að gjöra hjer fyrst og
fremst í þá átt að innræta þjóðinni löngun til hollra
líkamsæfinga, og mynda góðan grundvöll undir þessa
mikilvægu grein mannuppeldisins fyrir framtíðina.
Aðdróttun höf. um að jeg muni hjer öllu fremur
sækjast eptir peningunum, heldur en að jeg hafi áhuga
á málefninu sjálfu ætla jeg ekki að fjölyrða um. Slíkt
er jafnan hægt að segja um hvern sem er, ekki síst hvern
sem kemur eins og jeg, ókunnur öllum og sem útlend- ]
ingur, þó jeg sje fæddur hjcr og vilji eiga hjer heima.
Jeg gjöri heldur ekki ráð fyrir því að höf. leggi trúnað
á það, þótt jeg segi honum að löngunin til þess að geta
orðið löndum mínum til gagns í þessu efni, sem jeg á- j
lít eitt hið allra fyrsta og þýðingarmesta menningar-
skilyrði þjóðarinnar, hefur fremur öllu öðru knúð mig
til þess að leita heim til átthaganna aptur.
Læt jeg svo úttalað um þetta nrál við hr. T. með
þeirri von að jeg geti ef til vill sýnt honum það í verk-
inu, að hve miklu leyti jeg sje fær um það sem jeg hef i
boðist til að takast á hendur — ekki einasta það sem
jeg hcf sýnt þingmönnum, heldur einnig annað, sem að
leikfimi lýtur.
Reykjavík 13. águst 1897.
Magnús Magnússon.
Er það endurskoðun ?
í nefndaráliti í stj.skrármálinu í efri deild er það
margtekið upp og lögð mikil áhersla á það, að ákvæði
neðri deildar um aðskilnað sjermálanna frá ríkisráðinu
sje »stjórnarskrárbreyting« — en á hinn bóginn virðast
hin önnur aðalákvæði, sem þar er ráðið til að samþykkja,
skoðuð sem »authentisk lagaþýðing« til tryggingar rjettri
framkvæmd á þeim atriðum stjórnarskipunarinnar fram-
vegis.
En það skilst ekki hvernig farið verður með rjettu
að gjöra þennan mun á ákvæðunum. Allar hinar sömu
ástæður er knýjs. til þess að koma með authentiskar
þýðingar á þeim greinum er m. hl. ræður til, mæla með
því sama um aðskilnaðargreinina.
Það sýnist auðsætt á eina hlið, að þessi skilnaðar-
grein er ekki fremur »breyiing« á stjórnarskránni hclduj
en hin ákvæðin, og á hinn bóginn að viðbótin við 1. gr.
er að minnsta kosti jafnnauðsynleg eins og hinar — því
það er játað að framkvæmd stjórnarinnar hafi ekki verið
lögum samkvæm í neinu af hinum umræddu atriðunr.
Það er heldur enginn vafi á því, að það er formleg
breyting á stjórnarskránni þó ekki væri breytt nema
einni einustu komrnu i henni eða orðaröð vikið við á
einum stað eða fleirum. Til þess þyrfti þingrof og sam-
hljóða samþykkt tveggja alþinga. — En að því slepptu
verður naumlega sagt að hjer sje um verulegar breyt-
ingar að ræða, og hljóta báðir flokkar þingsins að játa
það. Vjer skulum fyrst líta á Valtýsfrv. sæla sem meiri
hluti efri d. vill láta vekja upp frá dauðum, Getur
stjórnin ekki framkvæmt það sem farið er fram á í hinu
svokallaða Valtýs-frv. án þess að gjörð sje breyting á
stjórnarskránni ?
Jú. A því er enginn minnsti efi — (að undanteknu
ákvæðinu um 61. gr. sem miðar að því að auka vald
Danastjórnar gagnvart þinginu).
Ekkert er auðveldara fyrir Danastjórn heldur en að
lata »sjerstakan« ráðgjafa hafa Islandsmál á höndum,
lata hann ekki hafa önnur ráðgjafastörf á hendi, lata
hann mæta á alþingi. En ábyrgðarleysi þessa ráðgjafa
yrði, eins og margsannað er áður í þessu blaði, hvorki
meira nje minna en áður, þótt frv. Valtýs væri sam-
þykkt. — Það er því að eins afnám þingrofsskyldunnar
eptir 61. grein, sem getur kallast eiginleg stjórnarskrár-
breyting af því er stendur skráð í frumvarpinu.