Lögberg-Heimskringla - 18.04.1980, Blaðsíða 6

Lögberg-Heimskringlsí,, föstudagur 18. aprfl, 1980
&
♦
:
♦
♦
i
t
♦
♦
♦
♦
laxness
BREKKUKOTS
ANNÁLL
HELGAFELL
1957
Ég vill enn ílrcka það sem ég hef oft látið ligsi1
þessum blöðum, nð ég er ekki maður til að útmála m<\
um orðum verk Garðars Hólms. Við vorum bornir 1
fæddir sinnhvorumegin við sama kirkjugarð oy höfum an n-
lega verið kallaðir náskyldir menn og margir ruglað okkur
saman, sumir með öllu farið mannavilt á okkur. Eri jafn.i l
þó svo hefði ekki verið bæri mér að varðvcita í umrm'u urn
þessa dýrlfngsmynd æsku minnar þá kurteisi sem hvcr ma' ,
ur skuldar sjálfum sér eftir dæmi hins enska mcistara < r
hann segir svo í þrítugasta og níunda sónhætti:
Ó bæri eg til þess gæfu að kveða nf kurt
það kvar-ði er þín, míns betrn hálfs, st*. vcrt!
Menn hafa spurt mig bæði fyr og síðar: snung hann v“i?
Ég svara, veröldin er saungur, cn við vitum ekki Inort hún
er góður saungur, af því við höfum ekki nnnað trl .'ac; -
burðar. Sumir halda að saunglistin eigi uppruna sim i bvti
'bóikeríanna þegar þau bruna um geiminn; aðrir í ymi þess
asks . . ni kallaður er Yggdrasill og ort hefur verið um til
forna: ymur aldið tré. Eftilvill var Garðar Hólm nær ómælis-
hafi hins óskapla saungs en flestir saungmenn. £g mun ekki
grtinr. frá saung Garðars Hólms með sainanburði við þá
iner.i ,.ura scrn kunna að hafa súngið í höllum Þalíu dísar
\ið.svt*gar um hcim. hvorki í Teatro Colon, Kiissnacht, Péturs-
kirkju (eða var það kanski Sánktipétursborg) né hjá Múha-
nicð bc.ii Alí. En saung einsog þann sem ég varð áheyrsla í
binni ónafnkunnustu allra höfuðkirkna hefur eingi maður
hcyit slíkan; og ég hygg fár mundi hafa orðið samur eftir
cf hcyrl hcfði, cnda voru þau eyru dauf sem hann var ætl-
aðui.
\7cra má að það sé í eina skiftið á ævinm sem ég hef heyrt
saung. bví svo sannur var þessi saungur að hann gerði ann-
an sáimg að tilbúníngi og uppgerð; aðra saungmenn að
sviku.um; og ekki aðeins saungmenn, heldur bæði mig og
ukku; óll; konuna úr Landbroti ekki síður en Chloé; Eben-
esor Draummann og Kaftein Hogensen jafnt og Runólf Jóns-
son og eftirlitsmanninn, Og svo geingu þessi hljóð nærri mér,
að ég sá mér þann kost vænstan að troða orgelskrjóðinn af
öliu.i l.'fs og sálar kröftum til að taka yfir þennan saung eða
að iiiu' akosli hamla á móti honum í von um að ég bær-
;í! ,i.
ll.v.ð saung hann, spyrja menn. £g spyr á móti, skiftir
það máli? Nei, saungskráin var ekki prentuð. Hvaða lög>
Kanski voru það Iög þess nýa stíls sem öðlast mun viður-
k' nuii.gu ef tíminn heldur áfram að gánga afturábak til upp-
1: L r-íns, og tjáníng verður einfaldari en nú svo menn ger-
ast ás.Uíir að æpa hljóðstafinn a einan stafa til þess að segja
hug sinn í hverju efni, í stað þess að beygja sagnir og fall-
br.yi , nafnorðum; má og vera að þar hafi verið súnsið lae
það sem þeir asninn og uxinn súngu einglum á jólanótt. Og
samt finst mér að í miðjum þessum saung ókominnar tíðar
hafi ægt saman ósamstæðum brotum úr merkilegum textum
fornum: exultate, jubilate; si tu ne m’aimes pas, je t’aime;
se i' miei sospiri,
Hann saung í fyrstu með ákefðarfullum tilburðum sem ég
hefði haldið hæfa sjónleikurum einum. En eftilvill var þetta
æðisgeingna bland hláturs og ekka nær réttu lagi en annar
saungur og meir innborinn skapaðri skepnu en hinn miskunn-
arlausi agi hlutverksins á leiksviði okkar í Brekkukoti. Uns
þar kom eftir litla stund að saungvarinn fékk hósta og stóð
fyrir altarinu með krampasnerkjur í andliti og andköfum;
og kom upp aungu hljóði úr því; hann féll á knébeð við
fætur móður sinni og grúfði andlit sitt í keltu hennar.
Og þessi saungskemtun var á enda.
ÞRfTUGASTI OG NÍUNDI KAPÍTULI
Búðarskemtun.
Kvöld; haustið minnir á sig, við heyrum vindinn berja
leiðin, það er slagviður í rænfánginu. Ég er á eigri um part-
inn og staldra við krosshliðið okkar í rigníngunni og legg við
eyrun annað kastið, hvort ég heyri ekki fótatak, einsog ég
ætti von á einhverjum; því þessi höfðu verið kveðjuorð hans
við mig í morgun: vertu kjur heima hjá þér svo þú finnist
ef kallað verður á þig. En það er einginn á ferli; í hæsta
lagi maður og maður að flýta sér suðrá Grímstaðaholt, þáng-
aðtil stúlkan kemur loks hlaupandi. Hún nemur staðar fyrir
utan krosshliðið í regninu og nefnir nafn mitt. Mér hafði
meiren boðið { grun að einhvernveginn svona mundi fara.
Hann sýngur ekki, sagði húp.
Jæa, sagði ég.
Hann er farinn af hótelinu. Og ég er búinn að leita — í
hinum staðnum. Ætli hann sé ekki kominn á stað til útlanda
einsog vant er.
Datt ykkur annað í hug, sagði ég.
Ég er komin að biðja þig að bjarga þessu við, sagði hún.
Salurinn er fullur, ritstjórinn hefur haldið ræðu, lúðrasveit-
in spilað þrisvar. Maddama Strúbenhols er búin með rapsó-
díuna eftir Liszt og loddarinn hefur tvítekið númerið sitt og
var að byrja í þriðja sinn. Nú verður þú að koma og sýngja.
Ég kann ekki að sýngja, sagði ég.
Það vita allir þú kant það, kondu bara, sagði hún.
Nei, sagði ég.
Lángar þig að gera hann pabba minn að athlægi í bænum.
sagði hún.
Hvað varðar mig um hann pabba þinn, sagði ég,
Ég trúi því ekki fyren ég tek á að þú sért vondur maður
Alfgrímur, sagði stúlkan o« fór að brynna músum.
Ég sé ekki hverju pabbi þinn væri bættari þó ég gerði mig
að athlægi fyrir almenníngi, sagði ég.
Hún maddama Strúbenhols hefur margsagt okkur að þú
kunnir að sýngja, sagði stúlkan.
£g hugsa að jafnvel vanur saungvari mundi ekki láta sér
detta f hug að sýngja óundirbúinn fyrirvaralaust einsog hann
stendur, sagði ég.
Ég veit að þið maddama Strúbenhols hafið æft saman úr
þýskri nótnabók, sagði hún; og þú getúr farið í listamanna-
búnfnginn loddarans.
Það kemur ekki til mála, sagði ég.
Ekki einusinni fyrir hann Garðar Hólm frænda þinn, sagði
hún.
Ætli hann hefði ekki súngið sjálfur, sagði ég, ef honum
hefði þótt þess þörf.
Lángar þig þá ekki að hann pabbi komist í þakknrskuld
við þig; skuld sem hann gleymi aldrei uppfrá þessu kvökli.
sagði hún.
0 ætli hann pabbi þinn viti ekki hvað hann sjálfur sýng-
ur, sagði ég. Ég á bágt með að trúa að hann verði fyrir miki-
um vonbrigðum útaf honum Garðari.
Svo þetta eru þá taugarnar sem þú hefur til mín, sa'-’ði
stúlkan. Læt ég ven bó þú viljir ekkert fyrir hann pabba
minn gera, en ég sé þú ert líka reiðubúinn að sparka mcr.
Svona maður varstu þá: glepur mig þar sem þú finnur mig
skælandi um nótt; teygir raig frá manninum sem ég elska,
svo hann fer burt og kemur aldrei aftur: og gerir mig að
Verstu druslu í bænum, ahaha, úhúhú, íbíhí —
Lúðrasveitin var búin að þrfspila Bjarnaborgarmarsinn
upp til agna. Það stóð heima þegar við komum á bakvið í
Gútemplarahúsinu, þá var prófessor doktor Fástúlús að ljúka
við að taka dúfuna uppúr hattinum í þriðja sinn. Loddarinn
var samstundis flettur klæðum og ég látinn smjúga í skart-
ið hans. Því þarf ekki að lýsa hvernig lafafrakkinn hans fór
mér, svo ólíkir sem við vorum á vöxt; eða flibbinn hans, lin-
aður af svita eftir áreynsluna við sjónhverfíngarnar.
ÆTTINGJA LEITAÐ
Bréf fil
Lögb^rgs-
Heimskringlu
Herra ritstjóri.
Eg bið þig að fyrirgefa mér
að leita til þín í vandræðum
mínum. Svo er málum hátt-
að að ég hef mikið leitað ætt
ingja minna, en án árangurs.
Þetta fólk er útaf Árna
Sveinssyni í Argyle og konu
hans Guðrúnu Helgu Jóns-
dóttur- (Árni var fæddur ár-
ið 1851 á Fáskrúðsfirði, Suð-
ur-Múlasýslu). Böm þeirra:
Jón og Sveinn báðir í Bald-
ur, Guðný gift Gunnari
Matthíassyni skáldi Cal. Ingi
björg ekkja Halldórs Eggerts
sonar Winnipeg og Aibert,
einnig búsettur í Winnipeg,
Guðfinna ekkja Ásgeirs J.
HaUgrímssonar búsett í
Brandon.
Því miður veit ég ekki
hvað þessar upplýsingar mín
ar eru gamiar, en liklegt þyk
ir mér að böm þessara syst-
kina séu um og yfir miðjum
aldri nú.
Nú er bón mín sú að þú
gerir svo vel og auglýsir eft-
ir þessu fólki í Lögbergi-
Heimskringlu og er það von
mín, að úr rætist með þessi
vandræði mín. Fyrir utan
frændræknina, hef ég mikinn
áhuga á vaxandi kynnum við
þetta fólk af okkar bergi
brotið og sem hefur borið
hróður gamla Fróns með á-
gætum svo víða.
Með fyrirfram þakklæti
og kveðjum.
Bergljót Snorradóttir,
Lindarbæ, Selfossi 801
Iceland
SUMARVINNA
ÓSKAST
óska eftir sumarvinnu í sveit
hjá góðu, reglusömu fólki.
Eg er 19 ára skólapiltur og
vanur að vinna á sumrin. —
Get unnið frá miðjum maí til
1. ágúst. Kaupið skiptir ekki
miklu máli. Vinsamlega svax
ið fljótlega.
Sigurður Árni Kjartansson
Nesbali 24,
170 Seltjarnarnes
Iceland
Styðjið
Þjóðræknisfélagið
og
deildir þess