Tímarit Hins íslenzka bókmentafélags - 1895, Síða 56

Tímarit Hins íslenzka bókmentafélags - 1895, Síða 56
56 íngu' eða ,gerði‘, enn þó líka ,umgirt svæði'og bæ, eins og sjest á hinum mörgu sænsku bæjanöfn- um, sem enda á -tuna (Ríetz, Dialektlexikon, undir tun). Hinar sjerstöku ástæður til þess, að þíðing orðsins (tún) breittist á íslandi, virðast hafa verið þær, sem nú skal greina. Upphaflega þiddi orðið að eins girðingu (sbr. zaun á þísku), og það er eng- in ástæða til að halda, að sú þiðing hafi verið gleimd á landnámsöldinni. í Noregi var það siður að hafa skíðgarða kring um bæjarhúsin (sjá Valt. Guðmunds- son: Privatboligen pá Island 256. bls.) og þar af er dregin hin norska þíðing orðsins. Á fslandi þótti mönnum óþarft og dírt að girða sjálf bæjarhúsin, enn aftur nauðsynlegt að hafa garð í kring um völl- inn til að verja skepnum. Það var þvi eðlilegt, að hið girta svæði kring um bæjarhúsin fengi hjer nafnið tún. Það er því fullkomin ástæða til að balda, að orðin bœr og tún hafi skift um þíðingu á íslandi mjög snemma á öldum. Enn í hvaða þíðingu eru nú þessi orð höfð í Eddukvæðunum? Orðið bœr kemur oft firir og alstaðar í íslensku þíðingunni, enn jeg legg satt að segja ekki neina áherslu á það^ af því að það virðist einnig stundum vera haft í þeirri þíðingu í norskum ritum. Tún er sömuleiðis alltítt og virðist alstaðar vera haft í ís- lensku þíðingunni. í Völuspá 8. er. segir svo^ þar sem líst er lífi Ása í árdaga: Tefldu í túni teitir váru, var þeim vettugis vant ór gulli. Og seint í kvæðinu, eftir ragna rök, þegar jörðin er komin upp iðgræn úr ægi, og Æsir hafa fundist á Iðavelli, segir völvan í 61. er.:
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96

x

Tímarit Hins íslenzka bókmentafélags

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Hins íslenzka bókmentafélags
https://timarit.is/publication/228

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.