Skólablaðið - 01.04.1911, Blaðsíða 11

SKÓLABLAÐIÐ
75
hafði sagt. Hið fyrra er fornt, og nú úrelt, en hið síðara
á heima í hinu nýrra máli, sbr. mýss og mýs. Orðið er
kvenkyns og er því eins í nT. og þolf. flt., hvor myndin
sem höfð er, hin forna eða hin nýja. Flt. brúnir (af brún) er
og tii í nokkuð fornu máii, enda á sú orðmynd jafnan rétt
á sér sem strandir, randir, stangir o. fl., sem líka mega
heita fornar.
2. Höf. skýrir í kveri sínu sögnina heyja með hóf (þát. af s.
hefja = byrja), en þær sagnir eiga ekkert skylt hvor við
aðra, hvorki að uppruna né merking. Það er ekki hártogun
að leiðrétta bersýnileg ranghermi annara.
3. Eg benti höf. á, að heldur ætti að rita ylfra og ylfur (en
ýifra og ýlfur), en það hefur hann ekki skiiið. Ef radd-
hljóðhefur verið stutt í fornu máli í upphaflegum samstöf-
um á undan If o. s. frv., (þó að framburðurinn sé nú
breyttur og liljóðið táknað með broddi yfir), þá er þetta
radd hljóð nær æfinlega stutt, jafnvel í nútíðar framburði
og riti, þegar það er hIjóðverpt, og enginn broddur liafður
yfir því, t. d. kálfur — kelfa, hálfur — helft, tóif — tylft,
kólfur — kylfa og úlfiir — ylfra (ekki ýlfra) o. s. frv. Eri
ef tveir eða fleiri samhljóðar fara á eftir löngu upphaf-
legu raddhljóði, sem S''o er hljóðverpt til myndunar nýrra
orða, þá styttist raddhljóðið mjög oft, t. d. hús — hyski;
þess vegna rita eg í samræmi við nútíðar-framburð: rauð-
brysk ingur.
4. Það, sem höf. nú segir um rita, mazt, heyrinkunnur og strik,
snertir að sumu leyti ekki það, sem eg hafði fundíð að,
eða sýnir, að hann kýs heldur afbakaðar orðmyndir en réttar
og skiljanlegar (heyrir hefur naumast nokkuru sinni vcriðti!
i málinu, þótt B. Halldórsson nefni það í orðabók sinni
til að skýra orðmyndina heyrumkmmuv). Um orðið strik
cr það að segja, að það finst aldrei skrifað stryk í fornu
máli, heldur stendur í handritinu af Snorra Eddu á þeim
stað, er höf. vitnar til, strykv, þ. e. stryku eða öllu heldur
struku (d: y fyrir v u) og væri þá struka (— stroka)
dregið af strjúka á sama hátt sem fluga af fljúga og suða
af sjóða o. s. frv.