Skólablaðið - 01.05.1920, Blaðsíða 7

SKÓLABLAÐIÐ
65
vera fljótir að finna það, eins og að keppa aS því, að auka
bókahrúguna sem mest. VíSa í löndum koma út þúsundir bóka
árlega, meginiS er ljettmeti, sumt er Ömeti, verstu hugsanir
verstu manna, sem ilt eitt getur sprottiS upp af; lítill hluti
bókanna eru ágætar. Ef fólkinu er ekki kent snemma aS greina
kjarnann frá hisminu; þá getur vel fariS svo, aS það vilji
ekki annað en hismiS. I öSru lagi geta þessar auknu bókmentir
aS ein's orSiS aS gagni meS því móti, aS fólkiS kunni aS lesa
þær, í þriSja lagi aS þaS lesi þær, í fjórSa lagi skilji þær og
nái hugsuninni, ekki aS eins skilji orSin og setningarnar, heldur
nái heildarhugsuninni, merg málsins, og síSast en ekki síst
læri aS nota þekkinguna svo, aS sem mest gott leiSi af henni,
Ekkert af þessu fæst svo vel sje, nema þaS sje kent og
lærist á ungum aldri. Æskuáhrif og athafnir eru þaS, sem
ráSa mestu um þaS, hver maSurinn verSur. Bóndinn skilur
þaS, af því, aS hann þreifar á því, aS næstum því ómögulegt
er aS temja hest, ef hann gengur viltur, þangaS til hann er
tíu ára. Hitt ætti og aS skiljast, aS barnsaldurinn er einmitt
tíminn, þegar venjurn'ar eru aS festast, og sje þá ekki unniS
aS því, aS festa hjá barninu góSar venjur, þá er óhjákvæmi-
legt, aS hjá því festist einhverjar aSrar venjur, sem síSur
skyldi. Allar sálfræSisrannsóknir á þessu sviSi hafa leitt aS
þeirri niSurstöSu, aS um og fyrir tólf ara aldurinn sje best
aS festa þær venjur, sem mest á aS nota síSar í lífinu. Sá
verðnr varla snillingw aS leika á hljóSfæri, sem byrjar þaS
seinna, og um þaS leyti verSur hann meira aS segja aS fá
leikni í því; sama rná segja meS tilliti til leikni í lestri, skrift,
reikningi o. fl.
Hver á nú að sjá um, aS allar þessar góSu venjur rótiestist?
Hver á aS kenna fólkinu aS nota bækur, og þaS er meira en
aS læra aS lesa? Hver á aS glæSa fegurSarsmekkinn og dóm-
greindina til aS velja hveitiS og hafna illgresinu? Hver á aS
kenna fólkinu aS melta andlegu fæSuna, en þaS er mest unr
vert, aS tileinka sjer sannindin og afla sjer sannfæringar, sem
bygS sje á sannleiksleit.