Alþýðublaðið - 27.03.1965, Page 7

skipuð nefnd, sem hefur það
verkefni að endurskoða allt náms
efni menntaskólanna. Hins veg
ar er sá galli á þessari nefnd
að í henni á enginn maður sæti
er hefur sérþekkingu á sviði
raunvísinda eða náttúrufræði^
en það er einmitt á sviði þess
ara greina, sem þöri'in fyrir end
urskoðun er brýnust- Þó gera
íslenzkir áhugamenn um skóla
mál sér miklar vonir um grund
vallarbreytingar til hins betra
í skipulagningu námsefnis
menntaskólanna á næstu árum.
Má hiklaust segja, að slíkar
breytingar séu eitthvert brýn-
asta úrlausnarefni íslenzkra
skólamála'
Hér hefur ekki verið vikið
einu orði að erfiðasta vanda
máli íslenzkra skólamála, vanda
máli, ,sem verður stöðugt örð-
ugra viðureignar með hverju ári
nú sem líður. Ég á hé.r við skort
á hæfum kennurum. í háskólan
um er þessi skortur ekki til-
finnanlegur, því að jafnan sækja
nokkrir menn um hvert embætti
sem þar er auglýst laust til um
sóknar. í menntaskólunum er
kennaraskorturinn farinn að
segja verulega til sín, einkum
í skólunum utan Reykjavíkur
í gagnfræðaskólum er ástandið
nánast geigvænlegt. Það er svo
geigvænlegt, að einungis hluti
þeirra manna, sem þar fást við
kennislu, fullnægja þeim mennt
unarkröfum, sem til þeirra eru
gerðar samkvæmt lögum. Með
öðrum orðum: mikill hluti gsgn
fræðaskólakennara hefur alls
ekkl þá menntun, ,sem rikisvaldið
telur nauðsynlegt að gera kröfu
til. Þessu til sönnunar skal á
það bent, að í Landssambandi
framhaldsskólakennara eru á ,S.
hundrað meðlima, en þar af
eru aðeins nokkrir tugir háskóla
menntaðra manna með fyllstu
réttindi til starfa.
En hvernig getur staðið á
þessu? Af hverju vilja vel mennt
aðir menn ekki gerast kennarar?
Svarið er einfalt. Þeir fá vinnu
sína miklu betur borgaða annars
staðar. Og það getur varla tal
izt ámælisverður breyskleiki hér
á íslandi, þótt menn leiti ekki
þangað, sem kjör þeirra eru
verst- En þetta getur ekki ver
ið rétt, segir kannski einhver,
hér hlýtur myndin að vera dreg
in óþarflega dökkum litum. Við
skulum taka dæmi. Maður velur
Njörður P- Njarðvík.
sér íslenzk fræði að námi. Hann
lýkur prófi á eðlilegum tíma,
eftir 6 ára háskólanám. Honum
býðst síðan starf sem íslenzku
kennari við gagnfræðaskóla að
námi loknu. Hvað fær hann í
laun? Hann fær 9930 krónur í
laun, og eftir 10 ára starf hefur
hann 12.300 kr. á mánuði. Get
ur ngkkur álasað slíkum manni
þótt hann leiti eitthvað annað?
En afleiðingin er sú, að móður
málskennsla í gagnfræðaskólum
er í höndum manna, sem hafa
mjög takmarkaða menntun til
slíks starfs.
Hvernig getur staðið á því að
hagsmuna þes'-ara manna er svo
illa gætt? Ástæðan er sú, að
Bandalag háskólamanna hefur
ekki í sínum höndum rétt til
samningsaðildar, þrátt fyrir all
mikla eftirleitan, og eru háskóla
menntaðir embættismenn því
eini starfshópurinn á landi hér
sem ekki á þess kost að fjalla
um launakjör sín.
Ég veit að þetta kann að
hljóma sem hreinasta fjarstæða
og ýmsir kunna að segja, að
þetta geti ekki átt sér stað.
Aðrir munu minna á að margir
háskólamenntaðir menn eru fé
lagar í sumum stærstu og áhrifa
mertu aðildarfélögum Banda-
lags starfsmanna ríkis og bæja.
Það er rétt, en hvernig er að-
staða þeirra til að koma mál
um sínum fram þar? Við skul
um taka dæmi:
Landssamband framhaldsskóla
kennara skal gæta hagsmuna
gagnfræðaskólakennara, iðnskóla
kennara, kennaraskólakennara
og ými'-sa fleiri hópa. Áður var
að því vikið, að háskólamenn
eru hér aðeins nokkrir tugir
talsins af nálega, sex hundruð
félag'’mönnum. Til ársins 1963
voru gagnfræðaskólakennarar í
einum og sama launaflokki án
tillits til menntunar. Þegar kjara
Framh. á bls. 9
h Mh[ií E|jj| R11111 Kjr||rl||!ií ■fwR»|«M*E*R*KBlBf*R
nitt i
k:s
ríkisdali í hlutafé og voru þó
*
Bergens-kaupmenn þá eiginlega
búnir að gefa Grænlandsverzl
un upp á bátinn. 3. maí 1721
lögðu 3 skip upp. frá Bergen
til Grænlands og á einu þeirra
var Hans Egede og kona hans
ur kristniboði á Grænlandi. 3.
júní tók leiðangurinn, en í hon
Gertrude Rasch ásamt 4 börn
um þeirra. Var hann útnefnd
um voru alls 40 menn, allt Norð
menn, land á vesturströnd Græn
lands, ekki langt frá þeim stað
sem nú er Góðvon. Næstu 15
árin lifði Hans Egede og fjöl-
skylda hans meðal innfæddra í
Grænlandi. Að vísu brást sú
von hans að hitta þarna fyrir
afkomendur norrænna manna,
en hann var þess fullviss, að
það væri köllun sin og Guðs
vilji að hahn skyldi hefja trú
boð meðal eskimóa- Með mikl
. ura persónuleika sínum og mann
j kærleika. ávann hann sér traust
Grænlendinga. Hann tók að
að ýmsu upp lifnaðarhætti
þeirra og deildi kjörum með
fólkinu. Þetta skóp honum traust
og starf hans tók að bera árang
ur. Árið 1731 fékk hann boð um
að leggja ætti trúboðið í Græn
landi niður en hann sinnti því
ekki og hélt starfi sínu áfram.
Varð það til þess að orðsend
ingin var afturkölluð.
Að aki trúboðinu lagði Sgede
stund á landkönnun, m.a. fór
hann tvær langar ferðir á árun
um 1723-24. Margt var ókann-
að í Grænlandi í þá daga.
Auk trúboðsins lagði Egede
konu sína og var sjálfur heilsu
tæpur orðinn- Fluttist hann til
Kaupmannahafnar árið eftir.
Síðustu ár sín bjó hann í Stubbe
kobing. Árið 1740 vat hann út-
nefndur biskup grænlenzka trú
boðsins. Hann dó 1758. Sonur
hans Poul Egede sem alizt hafði
upp í Grænlandi og kunni mál
eskimóa var einnig prestur og
síðar biskup. Hann þýddi fyrstur
manna Nýjatestamentið á græn-
lenzkt mál. Þes$ má að lokum
geta að starf Hans Egedes hef
ir ekki verið með öllu ókunnugt
hér á landi á þessum tíma^ eða
fyrir tveim öldum síðan. ísl.
prestur séra Jón Bjarnason á
Ballará setti honum grafskrift
á ekki minna en fimm tungu
málum árið 1762. Séra Jón hafði
lengi haft hug á Grænlandsferð
og þá í trúboðs-erindum- Tungu
málin sem Jón notar við graf
skriftirnar fimm eru þessi:
Grænlenzka, latína, danska,
íslenzka, og forn-norræna.
Grænlenzka grafskriftin er
þannig:
^Pelissiunek saag orlolerpa
unamut, Mersa Attatput, na!
Kejeiomarparput, Pellesse tok
ovok Johannes Egede, Tarna
killanomepok naU? Gub Niarn
ane.“
m
BARNALJOSMYNDASTOFAN
Greffisgötu 2
(átfur B 0 R G A R T ÚN I 7).
MYNDATÖKUR
ALLAH DAGINN .
★
Prufur
tilbúnar næsta dag.
★
MYNDATÖKUR
þarf aS panta í
síma 15905.
Aðalfundur
VERZLUNARBANKA ÍSLANDS H.F. verður haldinn í
veitingahúsinu Sigtúni laugardaginn 3. apríl 1965 og
hefst kl, 14,30.
DAGSKRÁ:
1. Skýrsla bankaráffs um starfsemi bankans s.l.
starfsár.
2. Lagffir fram endurskoffaðir reikningar bank-
ans fyrir s.l. reikningsár.
3. Lögff fram tillaga um kvittun til bankastjóra
og bankaráffs fyrir reikningsskil.
4. Kosning bankaráffs.
5. Kosning endurskoffenda.
6. Tekin ákvörðun um þóknun tif bankaráffs og
endurskoffenda fyrir næsta kjörtímabil.
7. Tekin ákvörffun um greiffslu arffs.
Aðgöngumiðar og atkvæðaseðlar trl fundarins verða af-
hentir í afgreiðslu bankans, Bankastræti 5, Reykjavík,
miðvikudaginn 31. marz, fimmtudaginn 1. april og föstu-
daginn 2. apríl kl. 10—12,30 og 14—16.
Reykjavík, 25. marz 1965.
í bankaráði Verzlunarbanka íslands.
Þ. Guffmundsson
Egill Guttormsson
Magnús J. Brynjólfsson
7TF
■■■■ ■■ .................
TRELLEB0RG
V E RÐ :
KR. 106,00 pr. ferm.
w ■ ■■■— I. . M— . Hfl
.......... ----------------:—< ■■■•■—:—aj*
Auglýsing
frá bæjarverkfræðingnum í Kópavogi
Breiðholtsvegur verffur Iokaður á næstunni fyrir neðan
vegamót Nýbýlavegar og Breiðholtsvegar.
,
>
V|-t

ALÞYGUBLADíD - 27. marz .. y