Alþýðublaðið - 22.04.1965, Blaðsíða 3

■ “’ “" T & t 'sSé
II-:^í““
S.' . .''^'Sh’,1 ■ ■ ■ ■
IftyMK.Jgf sl
' '

SBÆVitr: ■■ i

f^V'í
vW...:.í:"í-:,.-
.;... •'•" !'.n
:>••:'••"*..•*'
1ANDAGARÐI
Þegar um sjaldgæfa of viðkvæma fugla er að ræða, hafa fugla
fræffingar í Slimbridge oft látið hænur unga út eggjum þeirra.
Hér sést ein hænan með unga hawaiigæsanna, sem hún hlúir
að eins og sfnúm eigin.
Stóri glugginn til vinstri á myndinni er á stofu og vinnuherbergi Peter
Scotts. Á tjörninni rétt fyrir utan gluggann eru jafnan fjölmargar
tegundir af öndum, gæsum og svönum. Þarna settust rússnesku
svanirnir, sem Scott þekkti með nafni — um 40 talsins.
Framh. af 1 síðu.
ímestu fljótum Bretlands, Sev-
!ern, um sléttar grundir til sjávar
1 Bristolflóa. Um aldir hafa gæs-
ir sótt á eyrarnar við fljótið um
vetur, og oft safnazt þar saman
i þúsundum. Þar reisti brezki
líerinn á stríðsárunum mikið af
i steinsteyptum vélbyssuhreiðrum
til að verja ströndina gegn hugs-
anlegri innrás, rétt eins og Bret-
ar gerðu umliverfis Reykjavík.
Nú hafa þessi byssuhreiður ver-
'13 gerð að stöðvum til fuglaskoð-
unar, og geta útvaldir. áhuga-
menn fengið að hafast þar við
ásamt vísindamönnum og fylgjast
með villigæsunum á stuttu færi.
Ekið er eftir hraðbrautinni frá
Bristol til Gloucester. Skömmu
áður en komið er að þorpinu
Cambridge, er beygt í áttina til
fljótsins, og ekið í gegnum þorp-
ið Slimbridge, sem andagarður-1
inn hefur nú gert frægt. Þarna |
er mesta fuglasafn sinnar tegund-
ar í heiminum, um 2..000 fuglar
af um 150 mismunandi tegund-
um, mest allt endur, gæsir og
álftir, sem safnað hefur verið
um alla jörðina.
Garðurinn er að ýmsu leyti eins
og aðrir dýragarðar. í aðalbygg-!
ingum má fá margvíslegar upp-
lýsingar um fuglana, en þeir eru
á smátjörnum og í afgirtum reit-
um á tiltölulega litlu svæði. Ein-
staka hitabeltisfuglar eru undir
gleri, og margir geta ekki flogið
burt. Hins vegar er það óvenjit-
legt við þennan dýragarð, hve
gestkoma er mikil, því villtir
fuglar og farfuglar eru sífellt að
koma og fara.
Allur þorri fuglanna verpir, en
sérfræðingunum, sem annast þá,
þykir stundum öruggara að láta
hænur unga út fyrir þá, en það
gera þær af umhyggju og móð-
urást, hvað sem úr eggjunum
kemur að heita má. Stundum
hefur þeim í Slimbridge tekizt að
stuðla að viðhaldi tegunda, sem
voru að deyja út. Gott dæmi þess
er Nene gæsin, eða Hawaii-gæsin,
sem hefur verið talin einn af
sjaldgæfustu fuglum jarðarinnar.
Þrjár slíkar gæsir komu til
Slimbridge 1950, og eru nú orðn-
ar um 120 talsins. Er nú svo
komið, að hægt verður að senda
þessa gæs aftur til heimahaga á
Kyrrahafi og stuðla að uppbygg-
ingu stofsins á nýjan leik. Örlög
Geirfuglsins eiga ekki fyrir henni
að liggja.
Hér sést húsandarsteggur í Slimbridge leika listir sínar, en sú, sem
eetlað var að taka eftir honum, Iætur sem hún sjái ekki -neitt.
andaætt, bæði villtra og
garðinum, og önnur skylc
verkefni.
2. Garðinum ber að stuðla aí
fjölgun og björgun tegunda
sem eru að deyja út.
3. Almenn uppfræðsla til a‘i
auka skilning og yndi al
mennings af fuglalífi sérstak
lega og raunar náttúrunn
allri.
Stofnunin heitir réttu nafni
„The Wildfowl Trust”, og er ekki
á ríkisins vegum, heldur ær fjár
aflað frá stuðningsmönnum og
með aðgangseyri að görðunum.
Auk þess hafa fengizt styrkir
frá ýmsum aðilum til vísinda-
rannsókna, sem stundaðar eru
fyrir tilhlutan stofnunarinnar.
íslendingar kannast við starf
Scotts og aðstoðarmanna hans frá
ferðum þeirra hingað til lands
til að rannsaka heiðagæsina. —
Tókst þeim að afla margvislegra
upplýsinga, meðal annars um
stærð stofnsins og ýmsa lifnaðar-
háttu, svo og að merkja fjölda
gæsa. Þar sem mikið er skotið 1
af öndum og gæsum víða um
lönd, hefur óvenju mikið af
merkingum þessara fugla skilað
árangri, og 10—25% merkjanna
hafa komið til skila.
Þegar Peter Scott dvaldist hér
á landi til að athuga heiðagæs-
ina, notaði hann tækifærið til að
giftast núverandi konu sinni í
Reykjavík. Hann er kunnugur vel
ýmsum málefnum íslands og ræð-
ir við íslenzka gesti, sem þar
ber að garði, um náttúruvernd í
Öræfum, álu-if kísilgúrverksmiðju
á fuglalíf við Mývatn og fleiri
slik mál. Hann býður tebolla, en
rétt "utan við gluggann synda
hávella og húsönd. En þessa
stundina hugsar Scott mest um
svanina og svo fagurgæs, af því
að hann er einmitt að vinna að
stóru málverki, þar sem hópur
fagurgæsa flýgur fyrir. Scott er
jafnvigur sem náttúi-ufræðingur
og málari, og er raunar athyglis-
Þessi mynd var tekin í leiðangri Scotts til íslands. Hann og menn.
hans eru að smala saman heiðagæs til merkingar og ekki annað
að sjá en smalamennskan gangi vel. I ,
Hawaiigæsin var að deyja út, þegar þetta par var flutt til Slim-
bridge. Út frá því er kominn stofn yfir 100 gæsa af þessari sjald
gæfu tegund og tekst vonandi að bjarga stofninum. Þessar tvær
heita Kaiulani og Kamehamelia — góðum, hawaiiskum nöfnum. <
vert, hversu oft og blessunarlega j Ekki verður efast um, að vís-
þetta tvennt hefur farið saman. ! indamennirnir, sem starfa méð
Var það ekki sízt til mikils góðs j Scott, vinni mikið og gagnlegt
í 'þá tíð, er myndatækni var lít- starf. Heimsókn í garðinn þeiría
il sem engin, og málarinn einn ! hlýtur að opna augu manna fýrfr
a-
gat fest á blað litskrúð og fjöl-
breytni fuglalífsins.
fegurð
lífsins.
og fjölbreytileik fu^l
Fuglarnir eru undantekningar-
lítið spakir, og er auðvelt að
komast að þeim til að fylgjaSt
með háttum þeirra. Þúsundir
manna koma á hverju ári í garð-
inn og eru raunar ófáir styrktar
félagar. Þó munu hinir eiginlegu
fuglavinir gera mikinn mun á
því, að sjá fuglateguhd frjálsa
eða ófrjálsa, og þykir „ómark”
að sjá tegund aðeins í garðinum,
En ef til vill verður þeim auð-
veldara að þekkja sjaldséða teg-
und, ef þeir hafa séð hana í
Slimbridge-
Peter Scott stofnaði fuglagarð-
inn í Slimbridge 1946, og síðar
bætti stofnunin við sig öðrum
garði í Peakirk í Austur—Eng-
landi. Stofnunin hefur hlotið
stuðning háttsettra ‘ aðila, Og er
sjálf Bretadrottning verndari, en
Filippus prins forseti, enda er
hann mikill áhugamaður um
fuglamál, svo sem fram kom í
íslandsferð hans nýverið.
Tilgangur stofnunarinnar
þríþættur:
1. Vísindaleg rannsókn fugla
ALÞÝÐUBLAÐIÐ — 22. apríl 1965% £