Alþýðublaðið - 22.04.1965, Blaðsíða 9

IIIÉÍflltlÍ

f HEYRANDA HLJÓÐI
eftir Helga Sæmundsson
„Þar Mississippis megindjúp fram brunar“.
SJÚKRAHÚS heilagrar Maríu
hér í Rochester er svo sem ekkert
fangelsi þeim vistmönnum, sem á
ferli eru og þrek hafa til dægra-
styttingar, ef hlítt er settum regl-
um um mataræði og annað at-
hæfi. Eg bíð þess, að handlæknir-
inn heimskunni, dr. John Kirk-
lin, fremji á mér hjartaskurð á
þriðja í páskum, en á góða daga,
hef til umráða einbýlisstofu með
baði, síma og sjónvarpi og má
fara mínu fram. Hins vegar forð-
ast ég ávallt samsjúklinga mína í
erlendum spítölum, og’ber tvennt
til: þá losnar maður við þessar
heimskulegu fyrirspurnir um ís-
land, hvort þar séu eskimóar og
hvaða hljóð bjarndýr gefi frá sér,
og getur verið út af fyrir sig, en
stundum er hollt að una í ein-
rúmi, lesa og hugsa í friði, á-
hyggjulaus. með.ys og eril verald-
arinnar utan við lokaðan glugga.
En nú mun hæfa að víkja að efn-
inu.
Laugardagurinn 10. apríl varð
mér næsta ógleymanlegur. Snorri
læknir Ólafsson, sem stundar hér
framhaldsnám, færði í.tal við mig,
hvort mér kynni ekki að veitast
sú tilbreytni að skreppa í öku-
ferð um nágrenni Rochester. Leyfi
læknanna var eins auðfengið og
ég bæði um gias af vatni. Og
svo lögðum við af stað upp úr há-
degi, Snorri og Betty, heitmey
hans, svo og ég — Helgi Sæ-
mundsson í fyrstu persónu ein-
tölu.
Hér sæmir að gera einhverja
grein fyrir samferðafólkinu að
gömlum íslenzkum sið. Snorri
læknir er sonur Ólafs Sveinsson-
ar, sem lengi fór með verkstjórn
f Nýborg, húð áfengisverzlunar
ríkisins við Skúlagötu. . Afar
Snorra voru nlbingismennirnir
Sveinn sálugi Ólafsson í Firði og
Ingvar Pálmason. Hann telst því
víst af austfirzku gæðakyni. Betty
mun af írskum og frönskum ætt-
um, en er fædd í Massachusetts,
heillandi fríð sýnum, gáfuð og
menntuð og óvenjulega geðug
stúlka, áreiðanlega mikill kven-1
kostur. Bíllinn reyndist í senn
frár og vakur gæðingur.
Leiðin llggur upp með vestur-
bakka Mississippi, fljótinu, sem
Kristján Jónsson Fjallaskáld kvað
um forðum. Hér hefur allt verið
á kafi í vatni undanfarið, þó að
vorið komi hægt og stilít þessu
sinni, reiður jötunn í undirheim-
um virðist af einhverjum ástæðum
hafa dælt upp lindir þessarar
meginelfar. Samt gætir flóðanna
naumast á þessum slóðum, þau
koma og fara á svipstundu, amer-
íski hraðinn er engin lygi. Við
ókum um sérkennilegar og eftir-
minnilegar sveitir, flestar minna
á Ölfusið, Grímsnesið, Flóann,
Holtin, Hvolhreppinn og Landeyj-
arnar, en sums staðar svipar
landslaginu til Grafningsins,
Laugardalsins, Hreppanna og
Eyjafjallanna, mér finnst ég sjái
Suðurland í stórum og djúpum
spegli.' Og fyrr en varir fórum
við Snorri að þýða staðanöfnin á
íslenzku, nema indíánaheitin, þau
hljóma óskiljanlega í eyrum. Hér
hugði ég ríki óðalsbænda, en það
er öðru nær. Jarðirnar eru marg-
ar smáar, og ábúendurnir rækta
hvorki jörðina né ala gripi, en fá
rausnarlega opinbera styrki til
þess að lialda að sér höndum,
framleiðslukostnaðurinn á þessum
kotum myndi valda ærnum vanda,
og svo er óttínn við lögmálið um
framboð og eftirspurn, landbúnað-
ur sýnist einkennilega rekinn at-
vinnuvegur víðar en á íslandi! —
Þorpin eru á stærð við smábæi í
Danmörku eða Svíþjóð, fólkið lifir
á verziun, iðnaði og þjónustu við
ferðalanga, ég kem ekki tölu á
gististaðina, þegar við þjótum eft-
ir steinsteyptum veginum, sem er
eins og brautin austur yfir Hell-
isheiði ætti að vera. Veðrið breyt-
ist í sifellu að kalla. Við kynnt-
umst þennan dag öllum tilbrigðum
þess nema sólskini, frosti og snjó-
komu. Guð veit ég segi satt Eg
heyrði jafnvel þrumur og sá eld-
ingar.
Nú er áð ,að Rauðeyri í Minne-
sota á vesturbakka Mississippi.
Staðurinn er frægur fyrir leir-
kerasmíði og hvers konar minja-
gripi. Við bregðum okkur inn í
stærstu verzlunina og skoðum
þessa einkennilega fallegu en rán-
dýru muni. Síðan hleypir Snorri
vélfáknum yfir brú á Míssissippi.
Fljótið er skolgrátt í leysingunum
og tiisýndar líkast Þjórsá að vori
landnemarnir voru Frakkar, en
frumbyggjarnir Indíánar. Um
Wisconsin gegnir svipuðu máli.
Héraðið er fjórðungi minna að
flatarmáli heldur en Minnesota,
en fólksfjöldinn nær fjórar millj-
ónir. Milwaukee er ekki höfuð-
borgin, þrátt fyrir veldi sitt, það
hlutskipti hefur fallið Madison 1
skaut. Landamærin markast aí
Miklavatni og hluta af Michigan
að norðan, austan héraðsins er
Michiganvatn, en sunnan þesa
Illinois og vestur af því Iowa og
Minnesota. Wisconsin er vatna-
svæði mikið, en fremur liæðótt og
skógar meira en nógir að mínum
dómi. Atvinnuvegirnir eru að
mestu sömu og í Minnesota, nema
bjórgerð mun öllu arðvænlegri og
ríkari þáttur iðnaðarins. Land-
nemarnir í Wisconcin voru einn-
írf fvoriclri>' •MpfjT'nn Q opf Tr>rTfn
ánarnir urðu að hrökkva brott það-
an eins og vestan Mississippi. Eg
ætti bágt með að gera upp á millÞ
Minnesota og Wisconsin til bú-
setu, kostir og gallar mannlífs og
afkomu munu áþekkir beggja meg-
in fljótsins dulkyrra en þung-
streyma. Væru ekki vetrarhörfe-
urnar og sumarhitarnir, myndu
þetta einstakar kostasveitir.
Nú ókum við áfram og yfir Mis-
sissippi skammt frá þeim stað,
er néína skyldi Sjónarhól í Fló-
anum, og því næst rakleitt til Ro-
chester, en komum að bænum ,
sunnanverðum. Niðdimmt er orð-
ið og þó ekki áliðnara kvöld en
þegar Reykvíkingar byrja að finna
sæmilega á sér. Ætli ég fái ekki
bágt fyrir að koma svona seint
heim, nei, varla, maður hefur ein-
hvern tímann klórað sig fram úr
öðrum eins vanda og þessum! — ||
Mér líður yndisiega til sálar og >
líkama, er glaður og þakklátur
Snorra og Betty. Þokuslæðingur ;|
eða reykmóðu hefur lagt yfir
Framhald á 11. síðu.
kJUÍOtliU A UIPVVlWiUl
ALÞÝÐUBLAÐIÐ - 22. apríl 1965
MISSISSIPPI
þriðjung þess, sem krafizt væri í
Reykjavík. Þó er veitingahúsið sízt
lakara Ilressingarskálanum við
Austurstræti og margfalt fleiri
réttir í boði.
Kannski ég segi annars lesend-
um eitthvað nánar um þessi tvö
héruð? Minnesota er röskum
helmingi stærra en gervallt ísland,
en íbúatalan nemur hálfri fjórðu
milljón. Höfuðborgin er St. Paul
á austurbakka Mississippi, drjúg-
an spöl héðan uppi í landi, en
gegnt henni og samvaxin mörgum
brúm, háum og breiðum, er Mln-
neapolis. Minnesota liggur að
landamærum Kanada í norðri, en
austan hennar eru Wisconsin og
Miklavatn, Iowa að sunnan og
Suður-Dakota og Norður-Dakota
að vestan. Héraðið er „þúsund
vatna land,” ár og lækir ótelj-
andi, skógi vaxið, einkennist
raunar af víðáttumiklum marflöt-
um sléttum, en rís'á víð og dreif
og allt upp í fjallaslóðir. Aðalat-
vinnuvegirnir eru námugröftur,
iðnaður og landbúnaður. Fyrstu
HERUDIN
IVÖ
eða hausti. Hér tekur Wisconsin
við, næsta þorp myndi heita
Meyjasæti á íslenzku, svo kemur
Lindarbær og þá Stokkhólmur.
Wisconsin er eigi síður fagurt
en Minnesota, landslagið kannski
öllu f jölbreytilegra. Hingað til hef
ég aðeins kunnað þau skil á Wis-
consin, að þar væri borgin Mil-
waukee og dáð fyrir ljúffengan
bjór, en enginn skyldi öfunda mig
af henni, hún er hinum megin —
á bakka Michiganvatns, og mjöð-
inn þaðan má ég ekki drekka að
sinni. Við lítum inn í hverja krána
af annarri, því að læknarnir hafa
skipað mér að þamba vatn og öl
undir uppskurðinn, og Snorri og
Betty gæða sér tvisvar á kaffi
mér til samlætis. Svo fáum við
okkur matarbita um sexleytið og
erum þá enn austan fljótsins. —
Irrvcfor o?Soír»c
ÖKUFERÐ UM
ÁBÖKKUM