Vísir - 17.01.1963, Blaðsíða 13

VISIR . Fimmtudagur 17. jaoúar 1963.
13
Fugladrápádönsku
sundunum bannað
Danska stjórnin hefur gefið útfögnuði. Félög veiði og sportmanna
algert bann við því að skjóta fugla
*em safnast saman í vökum í hin-
um miklu ísalögum í dönsku sund-
unum. Varð nauðsynlegt að setja
þessar reglur, vegna þess, að fugl-
amir voru skotnir í hrönnum í
ábataskyni.
Pað hefur vakið talsverðan óhug,
að hópar manna hafa farið út á
ísinn til að drepa fugla í frost-
hörkunum á dönsku sundunum síð
ustu vikur. Hafa þeir skotið bæði
endur, gæsir og álftir, sem sums
staðar hafa safnazt þúsundum sam
an.
Fuglana hafa þeir selt á markaði
í Kaupmannahöfn og hafa gott upp
úr, en smásaman hefur almennings
álitið risið upp gegn þessum ó-
hafá nú í hálfan mánuð barizt gegn
þessum fjöldadrápum á fuglunum.
Þau lýsa því yfir, að svona atferli
geti ekki talizt veiði heldur dráp,
því að fuglarnir sitji hjálparlausir
í vökunum og geti vart hafið sig til
flugs í þeim feikikuldum sem þar
eru nú.
Meðal annars hafa verið sagðar
sögur af því, að þessir fugladráþ-
arar aki út á ísinn með brauðmola
í poka, kasti þeim í vökina, biði
þangað til þéttur hópur anda og
gæsa er kominn til að fá sér bita.
Þá hafa haglabyssurnar og marg-
hleypurnar verið teknar upp og
skotin látin dynja á hópnum. Síðan
er ekið á land með bílhlass af
dauðum fuglum.
Köfnunarefnisverksmiðja
í Finnlandi þurkast út
Rétt fyrir helgina varð
ægilegt slys í Uleáborg í
Finnlandi, þegar stærsta
áburðarverksmiðja Finna
sprakk í loft upp og þurrk-
aðist svo gersamlega út, að
aðeins standa eftir svolitl-
ar múrhrúgur. í spreng-
ingu þessari fórust ekki
nema 9 manns og stafar
það af því að verksmiðjan
var tæknilega fullkomin
og að mestu f jarstýrð. Þeir
sem fórust voru aðallega
vélamenn við hana.
Hitt er talið mjög alvarlegt, að
Fjórir togurar
bundnir í Sundum
Bv. Ólafur Jóhannesson var ný-
lega dreginn inn f Sund og var
honum lagt þar.
Eru þá fjórir togarar bundnir
við dufl þar í Sundum, og ekki vit-
að, hver framtíð þeim er búin.
Hinir togararnir eru Brimnes,
Bjami. Ólafsson frá Akranesi og
Sólborg frá Isafirði. Bankar og
rfki hafa tekið togara. þessa í sína
vörzlu, þar sem fyrri eigéndur eða
forsjármenn hafa ekki getað staðið
við skuldbindingar sínar.
Sjúkruhús KÚBU
þjóðnýtt
Stjórain á Kúbu hefir lagt hald
á 62 sjúkrahús, sem rekin voru af
ýmsum félögum og stofnunum.
Jafnframt er tilkynnt, að eig-
endum sjúkrahúsanna muni verða
bættur skaðinn „með viðeigandi
hætti“, eins og komizt var að orði
í tilkynningu stjórnarinnar um
þetta. Um sama leyti var 32 sjúkra
húsum á eyjunni lokað, þar sem
þau töldust ekki nægilega vel búin
tækjum.
fjöldi íbúa í Uleáborg er talinn
hafa vprið í lífshættu. Ef ammon-
iakgeymir verksmiðjunnar hefði
eyðilagzt hefðu eitraðar gasteg-
undir úr honum flætt yfir borgina,
því að vindur stóð beint á hana
og þá hefði getað farið svo illa að
hundruð manna hefðu látið lífið.
En sem betur fer hélt geymirinn,
Það er litið svo á að þetta sé
annað mesta verksmiðjuslys sem
orðið hefur í Finnlandi. Verksmiðj-
an var nýleg og talin mjög full-
komin. Hún var geysimikið mann-
virjri, aðalbygging hennar var 45
metra löng og nærri 30 metra há.
Þessi bygging liggur nú gersam-
lega f rústum.
Enginn er til frásagnar um það,
hvemig atburður þessi hefur gerzt
og erfitt að skilja hvernig þetta
gat komið fyrir í svo fullkominni
verksmiðju.
Að vísu er það almennt vitað,
að köfnunarefnisáburður er í
sjálfu sér eins konar sprengiefni,
skyldur TNT að efnasamsetningu.
En hann er þó talinn að öðru jöfnu
hættulaus, þar sem það kviknar
ekki í honum fyrr en við mjög
hátt hitastig. Það á t. d. ekki að
geta kviknað í honum frá venju-
legum opnum eldi.
Hitt er svo annað mál, að
sprengistigið getur lækkað og orð-
ið hættulegt, ef önnur efni berast
í hann, sérstaklega ef olía blandast
í hann. Olía er alltaf notuð við vél-
ar í slíkum verksmiðjum, en ó-
skiljanlegt að hún hefði átt að
blandast saman við áburðinn.
Hugsanlegt er að kvikháð hafi í
út frá rafmagni. Hafði gætt raf-
magnsbilunar í verksmiðjunni. .
Eins og nærri má geta var
sprengingin mikil, sem felldi hin
traustu verksmiðjuhús, eins og
þau væru spilaborgir, enda fundur
íbúarnir f Uleáborg fyrir henni,
þar sem húsinu hristust og rúður
brotnuðu af loftþrýstingnum.
Margir héldu að kjarnorkusprengja
hefði verið sprengd og ný heims-
styrjöld væri byrjuð.
Eyðilegging þessarar köfnúnar-
efnisverksmiðju getur haft alvar-
leg áhrif fyrir landbúnað Finna,
þvf að verksmiðjan sem 1000
manns störfuðu við frámleiddi um
80% af öllum köfnunarefnisáburði
Finna. Tjónið er metið á um 200
milljónir ísl. króna.
1HEIÐURSHLIITABREF
IKRABBAVARHASTÖÐ ÍSIANDS
fyefijr súnt jo% velvUd ofryreifrei,______________
l vu>~ Jfmbbavcivnasböcy Jslcnfds oj
e>' skjql joettci jjreí$di4n>ii.
Vér vcerjlwrfi þess cií>~k'UUuj yfrqv meal bevci
civöxk v (Uihinrtv baráiidif gejri keQpbq,mewi'
I01D0B
Á sl. ári keyptu krabbameins
félögin hálfa húscignina að
Suðurgötu 22 fyrir starfsemi
sína. Nú um áramótin hefir
Krabbameinsfélag íslands keypt
allt húsið og sett sig f töluverða
skuld þess vegna.
Með þessu aukna húsrými
verður mögulegt að færast
meira f fang en hingað til og
hefir stjórn félagsins þegar
samþykkt að hefja baráttu
gegn tveim tegundum krabba-
meins, sem fárið hafa greini-
lega vaxandi á síðasta áratug,
krabbamein í lungum og
krabbamein f legi kvenna. Auk
þess eru nú i gangi viðtækar
rannsóknir á krabbameini i
maga á vegum féiagsins.
í undirbúningi er nú að láta
gera kvikmynd um heiisuspill-
andi áhrif reykinga, og koma
þeirri kvikmynd á framfæri f
öilum barna- og unglingaskól-
um landsins.
Hins vegar er ákveðið að
hefja allsherjar leit að krabba-
meini f legi, með þvf að gefa
ölium konum á aldrinum 25 —
60 ára kost á að láta rannsaka
legháls sinn með frumurann-
sókn, og hefja þá starfsemi í
Reykjavík. Um 40 þús. konur
eru á þessum aldri á öllu Iand-
inu. Er áætlað að þessi fjöida-
rannsókn geti hafizt sfðar á
árinu í húsi Krabbameinsfélags
ins, sem mun standa undir öll-
um kostnaði af þessum rann-
sóknum.
Þó að fjárráð félagsins hafi
batnað til mikilla muna frá þvi
sem áður var, þá er oss ljóst
að þær framkvæmdir, sem nú
standa fyrir dyrum, muni verða
svo fjárfrekar, að félaginu
muni ekki veita af að fá styrk
úr sem flestum áttum, enda er
hér verið að vinna að almenn-
ingshagsmunum, þar sem útlit
er fyrir að unnt verði að halda
legkrabbameini niðri jafnframt
því sem tilraun verður gerð til
að vemda yngri kynslóðina fyr-
ir lungnakrabbameini.
í þessu skyni hefir félagið
látið prenta heiðurshlutabréf,
sem er kvittun til þeirra, sem
ieggja fram skerf til starfsemi
vorrar.
í trausti þess að margir lands
menn, sem öðrum betur eru
staddir, verði fúsir til að láta
eitthvað af hendi rakna til starf
semi vorrar, höfum við látið
prenta áðumefnd heiðurshluta-
bréf. Ekki þarf annað en að
síma eða skrifa til félagsins og
tilkynna fjárhæð þá og nafn,
sem setja má á heiðurshluta-
bréfið og verður það þá sent
gefanda.
Veggflísar og mosaik nýkomið.
Vinsamlegast vitjið pantana.
Helgi Magnússon & Co.
Hafnarstræti 19. Símar 13184 og 17227.
16 nun filmuleiga
Ivvikmyndavélaviðgerðir
Skuggamyndavélar
.Flestar gerðir sýningarlampa
Ódýr sýningartjöld
Filmulím og fl.
Ljósmyndavörur
Filmur
Framköllun og kópering
Ferðatæki (Transi'stor)
FILMUR OG VÉLAR
Freyjugötu 15 ■
Sími 20285