Vísir - 23.05.1967, Blaðsíða 9

V í S I R . Þriðjudagur 23. maí 1967.
9
@ Sagt frá hlutverki og viðfangsefnum
hagræðingarfirmans Industrikonsulent
IÖðru hverju sjáum við
nafninu Industrikonsul-
ent A/s skjóta upp í inn-
lendum fréttatilkynning
um eða auglýsingum.
Einkum skýtur nafninu
upp í sambandi við ráð-
stefnu um stjórnunar-
mál fyrirtækja og er þá
venjulegast um að ræða
fyrirlesara frá Industri-
Industrikonsulent eru trúnaöar-
mál þess og viökomandi fyrir-
tækis eöa stofnunar, sem unnið
er fyrir en nýlega birti Iceland
Review fföfn nokkurra þekktra
innlendra fyrirtækja, sem Indu-
strikonsulent hefur unnið fyrir
og eru þau m. a. Marz h.f.,
Sveinn Egilsson h.f., Völundur
h.f., Mjólkursamsalan o. fl.
Industrikonsulent A/s eöa
IKO var stofnað í Noregi áriö
1945 og voru starfsmenn þess
þá aðeins fjórir. Fyrirtækið hef-
ur síðan vaxiö myndarlega úr
grasi meö vaxandi skilningi á
Industrikonsulent hefur með starfsemi sinni stuölað aö auknum afköstum og bættrl nýtingu í is-
lenzka hraðfrystiiönaðinum.

gildi þess verks sem þaö getur
leyst af hendi í þágu fyrir-
tækja og heilla atvinnugreina.
Á vegum þess starfa nú um 125
manns og eru útibú í Danmörku
og Svíþjóö og íslandi og sam-
starf er viö stærsta hagræðing-
arfirma Finnlands. IKO er einn-
ig hiuthafi í Norconsult A/s
sem stundar hagræöingarstarf-
semi um allan heim.
VTerksviö hagræöingaskrif-
” stofa er æði yfirgripsmikið
og engum einum ætlandi aö
halds og innkaupa, dreifinga-
kerfið innan fyrirtækis og vegna
viðskiptavina, meðhöndlun
farms og ýmsar athuganir á
höfnum. Þegar um iðnaðarskipu-
lagningu er að ræða kanna þeir
skipulagningu verksmiðja,
birgöageymslur og skrifstofu-
húsnæði, niöurrööun framleiöslu
tækja, val framleiðslutækja,
annast útboðagerðir vegna
kaupa á framleiðslutækjum,
skipuleggja samsetningu bygg-
ingarhluta, annast ýmiss konar
kynningarstarfsemi og þjálfun.
Industrikonsulent hefur náð þýðingarmiklum árangri í störfum
sínum fyrir Rafmagnsveitumar.
konsulent A/s hagfræð-
ing, viðskiptafræðing
eða tæknifræðing. Og
viðfangsefnið er sem
sagt skipulag og rekst-
ur fyrirtækja.
Þátttaka í ráðstefnum er þó
engan veginn aðalviöfangsefni
Industrikonsulent á íslandi,
þvert á móti. Það hefur sem sé
haft meö höndum raunhæfa
endurskipulagningu heilla fyrir-
tækja eða þátta í rekstri fyrir-
tækja á 'íslandi allt frá árinu
1954 og í vissum skilningi valdiö
byltingu t.d. innan hraðfrysti-
iönaðarins. Þar hefur á síöari
árum orðið eina umtalsverða
framleiöniaukningin innan Is-
lenzkra atvinnuvega hin síðari
ár, og er þaö ekki sízt að þakka
starfsemi Industrikonsulent og
vaxandi skilningi á því hlut-
verki, sem fyrirtækiö innir af
hendi.
Tjað var áriö 1954, sem Raf-
4 orkumálastjórnin setti sig
í samband viö Industrikonsulent
A/s í Oslo, stærsta fyrirtæki
hagræöingarráöunauta í Noregi.
Var hagræöingarfyrirtækinu síö-
an falið aö skipuleggja vinnu
viö uppsetningu háspennulagnar
út um landið. Verkiö var skipu-
lagt í smáatriðum með þeim
árangri að talið er að sparazt.
hafi um 40% í vinnustundum.
Síðan hafa 2 eða fleiri starfsm.
Indrustrikonsulent veriö hér
samfleytt og eru nú starfandi 6
starfsmenn á skrifstofum fyrir-
tækisins, sem hefur veriö skráö
sem íslenzkt fyrirtæki en er
raunar útibú aðalskrifstofunnar
í Oslo. Benedikt Gunnarsson,
verkfræðingur, er ábyrgöarmað-
ur skrifstofunnar gagnvart ís-
lenzkum lögum. Framan af
starfaði Industrikonsulent eink-
um að skipulags- og hagræöing-
aráætlunum fyrir opinberar
stofnanir, en með tímanum tóku
einkafyrirtæki í vaxandi mæli
að hagnýta sér þá þjónustu sem
hagræðingarskrifstofan hafði
upp á að bjóöa. Hefur Industri-
konsulent nú m. a. unnið á veg-
um F-óst- og símamálastjórnar-
innar, Áfengis- og Tóbaksverzl-
unar ríkisins, Sementsverk-
sviðjunnar, skipulagt innheimtu-
og skrifstofukerfi, Gjaldheimt-
unnar, Rafmagnsveitur Reykja-
vikur og Reykjavíkurborg. Störf
kunna skil á öllum þeim viö-
fangsefnum. Tveir af starfs-
mönnum Industrikonsulent A/s
á íslandi fræddu fréttamann
Vísis um eitt og annaö varöandi
þessa starfsemi. Þeir röktu viö-
fangsefni Industrikonsulent. í
sambandi viö framleiðslutækni
er fjallað um ferilgreiningar,
vinnueinföldum og aöferðabreyt
ingar, tafatímaathuganir,
vinnurannsóknir, framleiðslu-
skipulagningu, framleiðslueftir-
lit og gæðaeftirlit. Þá er einnig
fjallað um skipulag innkaupa,
efnisflutninga, innanhúss og ut-
anhúss og í sambandi viö það
rannsakað og gerðar tillögur um
innri flutningsaðstöðu og vél-
væðingu, skipulagningu birgða-
Meðal þess, sem kemur til álita
og er rannsakað varðandi skipu-
lag viðhalds er skipulag við-
geröanna kerfisbundið viðhald
fyrir iðnað og skipafélög, smum
ingsáætlanir og hreingerningar.
Varðandi stjórn starfsmanna-
mála og uppbyggingu þeirra og
skipulag er fjallaö um starfs-
mat, persónumat, ákvæði og
launakerfi, ráöningavandamál
og menntun innan fyrirtækis.
I skrifstofuhagræöingu er
fjallað um vinnueinföldun eða
endurbætur á vinnuaðferöum,
vinnumælingar, niðurrööun verk
staða. í skipulagi fyrirtækisiis
er viðfangsefnið m. a. verka-
skipting, samstarfsvandamál
innan fyrirtækisins, skipting á-
byrgðar og valds, stöðulýsingar,
skipulagskerfi, athuganir á at-
vinnugreinum og samstarf milli
fyrirtækja. I sölumálum er fjall-
að um markaðsrannsóknir,
markaðssetningu afurða, sölu-
skipulag, auglýsinga og söluörv-
andi aðgerðir.
í flokknum viðskiptaleg við-
fangsefni er fjallað um fjárhags-
bókhald, rekstursbókhald, verð-
útreikninga, fjárhagsáætlanir og
kostnaðareftirlit, áætlanir um
kostnaöarlækkun úttekt á fyr-
irtækjum. kauptíma og skipu-
lagning. Hagræðingaskrifstofa
eins og IKO fjallar einnig um
gagnaúrvinnslu með tölvum,
undirbúninginn, val véla og upp-
byggingu,kerfa svo og gerð for-
skriftá. Einnig er fjallað um
framkvæmdarannsóknir og loks
eru haldin námskeið og fólk
þjálfað á mörgum þeim sviðum,
sem nefnd hafa verið. Eru þau
skipulögö fyrir samtök, stofn-
anir og starfsfólk einstakra fyr-
irtækja. Þetta er yfirgripsmikið
viðfangsefni sem fyrst og
fremst lýtur aö því að fullkomna
skipulag, hagræða hlutum og
störfum, mönnum og fyrirtækj-
um, heilum atvinnugreinum
þannig aö skipulagið verði sem
einfaldast, afkastamest og arð-
bærast.
Hér á landi hefur Industri-
konsulent einkum unnið að
vinnurannsóknum. Með vinnu-
rannsóknum er almennt átt við
vinnuaöferðarannsóknir, taf-
rannsóknir og ákvæðisrannsókn
ir. I leiðbeiningum, sem vinnu-
veitendasamtök og launþega-
samtök íslands gáfu út árið
1965 um vinnurannsóknir segir
m. a. um tilgang vinnurannsókna
að „varðveizla og efling lífs-
kjara þjóðarinnar, þar með tal-
in trygging fyrir fullri atvinnu,
séu undir samkeppnishæfni at-
vinnuveganna komin. Þar sem
samkeppnishæfnin er háð vax-
andi framleiðniaukningu er það
sameiginlegt hagsmunamál allra
að jafnframt nánara samstarfi
þeirra aðila, er að framleiðsl-
unni starfa, sé unnið að stöðug-
um endurbótum á vinnuaðferð-
um og launafyrirkomulagi f því
skyni að bæta nýtingu véla, hrá
efna og vinnuafls".
Þá lýsa fyrrgreind samtök
þeirri skoðun sinni ,,að vinnu-
rannsóknir sé nytsamt og hent-
ugt hjálpartæki til að bæta sam
starfið um vinnutilhögun,
vinnuaðferðir og launaákvarð-
anir, þegar vinnurannsóknir eru
framkvæmdar og notaðar á rétt
an hátt“.
Markmið vinnurannsókna er
„að koma í veg fyrir óþarfa
tímatap og finna hinar béztu
vinnuaðferðir jafnframt því að
mynda réttan grundvöll fyrir
launaákvarðanir".
Framkvæmd vinnurannsókna
er eins og áður segir þrfþætt.
Vinnuaðferðarannsóknir „miða
að því að endurbæta vinnu-
brögð, rannsaka verkstað, vél-
ar, verkfæri, efni, flutninga,
vinnuskilyrði og sjálfa vinnu-
aðferöina í því skyni að gera
hana einfaldari og léttari og á-
kveða hagstæðustu aðferðina".
Tafarannsóknir „eru fram-
kvæmdar í tvennskonar tilgangi,
þ.e.: til að skrá aliar tafir
(timatap) á verkstað eða í deild
meö það fyrir augum að koma
á endurbótum og til að ákveða
hina nauðsynlegu tímaviðauka
við útreikning ákvæðistíma. —
Þessir viðaukar eru vegna:
Verktæknilegra tafa, persónu-
legra þarfa og sérstakra að-
stæðna".
Ákvæðisrannsóknir eru fram
kvæmdar „til að finna máls-
tíma, þ. e. þann tíma, sem full-
fær verkamaður með málsaf-
köst notar til að leysa verk af
hendi og þá tafaviðauka, sem
þarf til að ákveða ákvæðistíma".
Málsafköst eru þau afköst „er
æfður verkamaður skilar, sem
gagnkunnugur er vinnuaðferö.
verkfærum og vélum og vinn-
ur með hraða, sem unnt er að
halda ,án þess að það skaði
heilsu hans“
'T'il að gefa örlitla hugmynd
um hvemig starfsmenn
Industrikonsulent vinna, má
taka dæmi um staðsetningu
verksvæða og niðurröðun véla
i lítilli smiöju. Eigandi smiöj-
unnar hefur komið á skrifstofu
Industrikonsulent og óskað eft-
ir þvl að fá upplýsingar um
kostnað við fyrrgreint verkefni
og vinnutilhögun við það. Ind-
ustrikonsulent gerir sínar athug
anir og sendir að þeim loknum
bréf til eiganda smiðjunnar með
upplýsingum um starfs- og
kostnaðaráætlun. í fyrstu grein
bréfsins er gerð grein fvrir
markmiði starfsins, sem Ind-
ustrikonsulent ber að vinna.
„Markmiðið með þessu verk-
efni er að fá hagkvæma nýt-
ingu á húsrúmi smiðjunnar með
sérstöku tilliti til • I) Stað-
setningar véla og tækja I sam-
ræmi við verkrás. 2) Hag-
Framhald 6 bls. !0.