Vísir - 21.06.1968, Blaðsíða 6

6
V1SIR. Föstudagur 21. júnl 1968
TÓNABÍÓ
Islenzkur texti.
Mjög vel gerð og æsispenn-
andi, frönsk sakamálamynd í
litum.
Sýnd kl. 5 og 9.
Bönnuð börnum innan 16 ára.
KÓPAVOGSBIÓ
íslenzkur texti.
(The Wild Angels)
Sérstæö og ógnvekjandi, ný,
amerísk mynd í litum og Pana
vision.
Peter Fonda
Nancy Sinatra
Sýnd kl. 5.15 og 9.
Bönnuð bömum innan 16 ára.
NÝJA BÍÓ
Rasputin
islenzklr textar.
Stórbrotin amerísk mynd.
Bönnuð börnum.
Sýnd kl. 5, 7 og 9.
STJÖRNUBÍÓ
Fórnarlamb safnarans
Sýnd kl. 9.
Jóki Björn
Bráðskemmtileg ný teikni-
mynd.
Sýnd kl. 5 og 7.
AUSTURBÆJARBÍÓ
Blóð Maria
HöhkusDennandi ný, frönsk-
ítölsk sakamálamynd í litum.
Ken Clark
Bönnuð innan 16 ára.
Sýnd kl. /> og 9.
Blettalaus sól.
Sólblettir í hámarki.
slíkir stormar segja til sfn með
minni háttar truflunum á fjar-
skiptatæki með nokkrum fyrir
vara. Þetta ellefu ára tímabil
er þó ekki að öllu leyti öruggt
enn, sumir sérfræðingar álíta, að
seytján ára tímabil muni vera
á milli verstu fárviðranna, en
engu að síður megi gera ráð
fyrir að „hvessi“ vemlega á ell-
efu ára fresti. Reynslan kann
sumsé að skera nokkuö úr um
þetta á næsta ári.
Um segulstormsvaldana, sól
blettina, em menn tiltölulega
litlu fróðari en þegar þeim auön
aðist að greina þá fyrst, fyrir
meira en 300 árum. Þeirra gætir
Segulfárviðri44 skammt undan?
Náttúrufyrirbæri, sem enn er litt rannsakað,
en befur viðtæk áhrif á alla fjarskiptatækni,
meðal annars
Tjað kann að nálgast öfugmæli
að tala um fárviðri, sem
geisa án þess að nokkur verði
þeirra var með skynfæmm sín-
um einum saman. Þessi fárviðri
em engu að síður staðreynd.
Þau em að vísu varla eins tíð og
hinir miklu fellibyljir sem reka
flóðöldur utan af hafi langt á
land upp, sópa með sér heilum
borgarhverfum og þyrma engu
lífs, sem ekki kemst undan. Þau
valda ekki heldur eins gífurlegu
beinu tjóni. En orka þeirra er á
sinn hátt sízt minni en fellibylj-
anna, og óbeint tjón af völdum
þeirra verður æ meira, að sama
skapi og daglegt líf okkar verður
stöðugt háðara þeirri tækni, sem
næmust er fyrir áhrifum af slík
um feiknaveörum.
Þarna er um að ræða hina svo
kölluðu segulstorma. Um eigin-
legt eðli þeirra er ekki enn fylli
lega vitað, en áhrif þeirra segja
fyrst og fremst til sln á þann
hátt, að þau tmfla alla fjar-
skiptatækni og mgla rafeinda-
tækni meira og minna skekkja
jafnvel áttavita, svo ekkert
verður á leiðsögn þeirra
að tyggja á meðan „veður-
ofsinn" er hvað mestur. Þessar
truflanir geta gert allt flug óör-
uggt, það er jafnvel spuming
hvort flug heimsálfa á milli
muni ekki leggjast niður að
mestu leyti í næstu segulstorm
um, þar sem stjórn hinna
stóru og hraðfleygu véla er nú
mikið til „I höndum" ná-
kvæmra, en um leið viökvæmra
rafeindatækja. Segulstormarnir
eru og óbeinlínis hættulegir skip
um, bæði þeim sem fara um
yfirborð hafs og neöansjávar,
þar sem þeir geta gert fjarskipta
tæki öll meira og minna óvirk,
ruglað ratsjár og skekkt átta-
vita, eins og áður er á minnzt.
Og ekki nóg með það, heldur
geta þessi fárviðri og „myrkv-
að“ stórborgir með truflunum
á rafleiöslukerfi þeirra.
Þannig fór til dæmis þegar
síðasta segulfárviðrið skall á
jörð okkar þann 10. febrúar
1958. Allt fjarskiptasamband á
stuttbylgjum þurrkaðist út, skip
I hafi misstu allt samband viö
loftskeytast. í landi, og einnig
að mestu leyti hvert við annað,
geislavirkni yfir jörðu margfald
aðist, og flugmenn 1 lofti urðu
að lækka flugið, svo að þeir
gætu haft leiðsögn af kennileit-
um á jörðu niðri. Þetta er sterk-
asti segulstormurinn, sem mælzt
hefur siðan öld rafeindatækn-
innar hófst, og þótt stundum
hafi hvesst á segulsviðum
geimsins síðan, hafa það ekki
verið nema smárokur, samanbor
ið við þau ósköp sem þá gengu
á. Hins vegar eru sérfróðir menn
ekki í minnsta vafa um, að
slík segulfárviðri hafa þrásinn-
is geisað um jarðkringluna, áður
en tæknin var komin á það stig,
að þeirra yröi vart — ef til vill
mun sterkari en þetta. Og þeir
eru eins vissir um að gera má
ráð fyrir þeim, kannski með
nokkrun veginn vissu millibili,
hér eftir, telja jafnvel margt
benda til að næsta segulfár-
viðris sé að vænta á næsta ári.
Þótt enn sé margt órannsakað
í sambandi við segulstormana,,
er vitað að þeir eiga upptök
sín f sólinni, og eru nátengdir
sólblettunum svonefndu, eða
sólgosunum, sem menn hafa
veitt athygli og fylgzt með, allt
frá því er þeim lærðist að gera
svo sterka sjónauka, að þeir
gátu kynnzt stjömum og sól
betur en með berum augum. Það
telja menn nú, að sólgos þessi
nái hámarki elíefta hvert ár, og
megi þvi gera nokkum veginn
áreiðanlega segulveðurspá langt
fram í tímann. Auk þess sýni
reynslan af fárviðrinu 1958, að
mest á 11 til 17 ára fresti, eins
og áður er sagt, en þess á milli
geta þeir horfið með öllu að
kalla. Vitaö er þó, að segulsvið
þeirra er þúsund sinnum sterk
ara en sólarinnar sjálfrar, og
að þeir verða sýnilegir fyrir það
að þeir eru 2000° kaldari en
annað yfirborð sólarinnar, sem
er um 6000°. Það er nú kenn-
ing sérfræðinganna, að sumir
þessir sólblettir sendi einungis
frá sér radíóbylgjur út I geiminn
en aðrir urmul segulmagnaðra
efniseinda, er myndi gífurlega
„skýjaflóka" ógreinanlega
mannlegum augum, og það séu
þeir, sem valdi segulfárviðrun-
um, þegar þeir komi í nánd við
jörðina.
Norðurljósin eru eitt þeirra
náttúrufyrirbrigða, sem vísindin
vita fátt um enn, enda þótt
mannsaugað hafi notið fegurðar
þeirra frá upphafi. Nú er þó vit
að, að dans þeirra um himin-
hvolfið magnast um allan helm-
ing í segulstorminum. Eitthvert
samband er þvf greinilega þar
á milli, Og hvaða áhrif hafa
svo segulfárviðrin á fbúa jarð
ar? Um það er ekkert vitað enn.
Það væri því synd að segja að
vísindamennina muni skorta
verkefni á næstunni-----------
GAMLA BÍÓ NAFNARBÍÓ LAUGARÁSBÍÓ HÁSKÓLABÍÓ Sim* 22140
Njósnaförin mikla (Operation Crossbow) Ensk stórmynd með: Sophia Loren George Pappard fslenzkur texti. Sýnd kl. 5 og 9. Bönnuð. innan 14 ára. Hættuleg kona Sérlega spennandi i.g viðburða rík ný ensk litmynd. Mark Burns og Patsy Ann Noble. Islenzkur texti. Bönnuð innan 16 ára. Sýnd kl. 5, 7 og 9. Vefrargleði ISLENZKUR TEXTI Sýnd kl. 5, 7 og 9. TÓNAFLÓÐ (The Sound of Music) Sýnd kl. 5 og 8.30.
<!> WÓÐLEIKHÚSIÐ HEDDA fiABLER
EVIKMYNDA- " Ditlabíé " KLÚBBURINN „Barnæska Gorkis" eftir M Donskoj (rússn. 1938) Sýnd kl. 9. „Háskólar minir" eftir M. Donskoj (rússn. 1940) Sýnd kl. 6. Skfrteini afgreidd frá kl. 4. BÆJARBÍÓ Einkalif kvenna (Venusberg) Sérkennileg og djörf, ný, þýzk mynd um konur enskt tal, leik stjóri Rolf fhiele. Sýnd kl. 9. Bönnuð bömum. Sýning i kvöld kl. 20.30. Siðasta sýning. /\ðgöngumiðasalan ’ Iðnó er ípin frá 'ri 14 Sfmi 13191
fi-er Sýning í kvöld kl. 20. Sfðasta sfnn. Aðgöngumiðasalan opfn frá kL 13.15 tíl 20. — Slm) \-1200. AUGLÝSID í VÍSI