Bókasafnið - 01.11.1985, Blaðsíða 19

Skólasöfn
Skólasöfh í almennum
framhaldsskólum á
höfuðborgarsvæðínu
Hlutverk þeirra og staða
Þórdís T. Þórarinsdóttir forstöðumaður
Bókasafns Menntaskólans við Sund
Inngangur
Á undanförnum áratugum hefur
starfsemi skólanna smám saman
verið að þróast frá því að vera
stofnun, þar sem lærimeistararnir
mata nemendur sína á einstökum
þekkingaratriðum með námsbók-
ina sér til fulltingis, í það að verða
stofnun þar sem einstaklingnum
er kennt að afla sér þekkingar, líta
á hvert viðfangsefni frá sem
flestum sjónarhornum og draga
síðan eigin ályktanir út frá því.
Þessum breytingum á starfi
skólanna hafa fyrst og fremst örar
þjóðfélagsbreytingar valdið. Nú
á dögum er ekki hægt að læra fyrir
lífið í eitt skipti fyrir öll heldur
verður fólk stöðugt að vera að
læra eitthvað nýtt og aðlaga sig að
breytingum í þjóðfélaginu. Enn-
fremur hefur skilningur aukist á
því að bein þekkingaratriði falla
flestum tiltölulega fljótt úr minni,
og þegar til lengri tíma er litið
varðar mestu skilningurinn á eðli
og inntaki þess sem numið er og
færni í að rifja upp og leita frekari
þekkingar. Með aukinni sálfræði-
legri þekkingu hafa augu manna
svo opnast fyrir því, að þroski er
besta veganestið sem skólarnir
geta gefið og dugar betur í lífs-
baráttunni en þurr þekkingar-
atriði. Enda segir í 3. gr. laga um
menntaskóla frá 1970 (nr. 12/
1970) að markmið menntaskóla
sé að efla þroska nemenda sinna,
veita þeim almenna menntun að
loknu miðskólanámi og búa þá
undir háskólanám og þátttöku í
lífi og starfi þjóðfélagsins.
Hlutverk skólasafna
Breytingar á markmiðum og
kennsluháttum skóla hljóta að
kalla á breytingar í innri uppbygg-
ingu og starfsemi skólanna til
samræmis við þær nýju kröfur
sem gerðar eru til þeirra. Auk
nýjunga í kennsluháttum og
breyttra viðhorfa til náms og
kennslu hefur uppbygging bóka-
safna við skóla verið ein veiga-
mesta nýbreytnin, sem fram hefur
komið í skólastarfi á síðustu ára-
tugum. Enda eru vei búin og
skipulögð bókasöfn ein megin-
forsenda þcss, að hægt sé að kenna
nemendum sjálfstæða þekkingar-
leit og draga eigin ályktanir út frá
fjölbreyttum heimildum, sem
varpa ljósi á viðfangsefnið frá
mörgum hliðum.
Hlutverk skólasafns í víðtæk-
ustu merkingu er að þjóna mark-
miðum viðkomandi skóla. Safn-
kostur þess þarf að vcra þannig
samsettur og starfsemi þess skipu-
lögð á þann hátt, að safnið hafi
bolmagn til að styðja við
námskrá og kennslu skólans.
Safnið þarf að geta séð nemendum
fyrir því efni, sem nota þarfhverju
sinni í skólanum, og hafa þetta
efni aðgengilegt fyrir notendur.
Nú á tímum aukins upplýsinga-
streymis og stóraukinnar útgáfu
er flestum bókasöfnum ókleift að
vera sjálfum sér nóg um safnefni.
Hvert safn þarf að hafa ákveðinn
grunnsafnkost, en síðan verður að
leggja aðaláherslu á að hafa
aðgang að tilteknum upplýsing-
um. Skólasöfn á höfuðborgar-
svæðinu eru að því leyti vel sett,
að þau hafa greiðan aðgang að
fjölmörgum bókasöfnum og
stofnunum og geta fengið hjá
þeim efni á millisafnalánum ef
með þarf, og er að því mikill
stuðningur. Ennfremur er það
hlutverk skólasafnsins að leið-
beina nemendum við verkefna-
gerð, kenna þeim að afla sér heim-
ilda og leiðbeina við val þeirra og
meðferð, eða í stuttu máli sagt að
kenna nemendum að verða sjálf—
stæðir bókasafnsnotendur.
Af ofangrcindu má draga þá
ályktun að vel búið og vcl skipu-
lagt bókasafn sé eitt af megin-
hjálpartækjunum í skólastarfi nú
á dögum og hornsteinn undir að
kenna nemendum að tileinka sér
sjálfstæð vinnubrögð.
Lög og reglugerðir
Er skemmst frá því að segja að
umfjöllun um bókasöfn í núgild-
andi lögum (nr. 12/1970 og nr.
14/1973) og reglugerðum (nr.
270/1974) um framhaldsskóla er
BÓKASAFNIÐ
19