Dagur - 19.02.1999, Blaðsíða 6

V _ p p p t t» r ii n n - ! ,n
6 -FÖSTUDAGUR 19. FEBRÚAR 1999

ÞJÓÐMAL
. • t
Útgáfufélag:
Útgáfustjóri:
Ritstjóri:
Aöstoðarritstjóri:
Framkvæmdastjóri:
Skrifstofur:
Simar:
Netfang ritstjórnar:
Áskriftargjald m. vsk.:
Lausasöluverð:
Grænt númer:
Símbréf auglýsingadeildar:
Simar auglýsingadeildar:
■Netfang auglýsingadeildar:
Simbréf ritstjórnar:
DAGSPRENT
EYJÓLFUR SVEINSSON
ELÍAS SNÆLAND JÓNSSON
BIRGIR GUÐMUNDSSON
MARTEINN JÓNASSON
STRANDGÖTU 31, AKUREYRI,
GARÐARSBRAUT 7, HÚSAVÍK
OG ÞVERHOLTI 14, REYKJAVÍK
460 6100 OG 800 7080
ritstjori@dagur.is
1.800 KR. Á MÁNUÐI
150 KR. OG 200 KR. HELGARBLAÐ
800 7080
460 6161
(REYKJAVÍK)563-1615 Ámundi Ámundason
(AKUREYRI)460-6191 G. Ómar Pétursson
OG 460-6192 Gréta Björnsdóttir
omar@dacjur.is
460 6171CAKUREYRI) 651 6270 (REYKJAVlK)
Aðeins falleg orð
I fyrsta lagi
I samþykkt Alþingis í byggðamálum fyrir árin 1994-1997 var
mörkuð sú stefna að auka ætti starfsemi opinberra stofnana á
landsbyggðinni en draga úr henni að sama skapi á höfuðborg-
arsvæðinu. Nú er ljóst að framkvæmdin varð þveröfug. A
þessu árabili fækkaði ríkisstarfsmönnum um rúma þrjá tugi á
landsbyggðinni, en þeim fjölgaði á sama tíma um hátt í fimm
hundruð í höfuðborginni. Af tíu milljarða raunhækkun ríkisút-
gjalda komst aðeins einn milljarður út á land. Hjá stjórnvöld-
um hefur þannig enn einu sinni reynst mikil gjá á milli orða
og athafna í byggðamálum.
1 öðru lagi
Það kom greinilega fram í úttekt Dags í gær að þessi slaka
framkvæmd byggðaáætlunar fyrir árin 1994-1997 er ekki und-
antekning heldur reglan. Alþingismenn samþykkja fallegar yf-
irlýsingar um aðgerðir í byggðamálum, en framkvæmdavaldið
grípur ekki til nauðsynlegra ráðstafana til að fylgja þeim eftir.
Það heyrir þannig til undantekninga að nýjar opinberar stofn-
anir eða deildir séu settar niður úti á landi. Embættismanna-
kerfi ríkisins hefur komið sér afar vel fyrir í höfuðborginni.
Það ræður vafalaust miklu um að almennt er fylgt þeirri meg-
inreglu að ný opinber starfsemi eigi að vera í Reykjavík en ekki
í öðrum landshlutum. Frá þessu eru ánægjulegar undantekn-
ingar, en meginreglan er öllum ljós.
í þriöja lagi
Að sjálfsögðu munu aðgerðir ríkisvaldsins einar og sér ekki
megna að stöðva fólksflóttann af landsbyggðinni, en þær varða
samt veginn og gefa atvinnulífinu tóninn. I þessari dapurlegu
þróun felast því afar slæm skilaboð. Það er einnig mjög alvar-
legur álitshnekkir fyrir þjóðþingið þegar þingmenn verða svo
rækilega uppvísir að þvf að ekkert er að marka þær stefnuyfir-
lýsingar sem frá þeim koma. Alþingi hefur bæði löggjafar- og
fjárveitingavaldið og ber því skylda til að tryggja - með fjárveit-
ingum og lagasetningu - að stefna þess sé framkvæmd.
Elías Snæland Jónsson

HreinleiM sálar-
innar
Garri ætlar að taka aftur yfir-
lýsingar sem hann gaf á dög-
unum um að Kvennalistinn
væri eina íslenska stjórnmála-
aflið sem gengur fram í ís-
lenskum stjórnmálum hreinn
og óspjallaður. Garri komst að
þessari niðurstöðu eftir að
Guðný Guðbjörnsdóttir hafði
upplýst þjóðina um að kvenna-
listakonur hefðu iðrast þess að
kjósa ekki sitjandi þingkonu,
þ.e.a.s. Guðnýju sjálfa og þar
sem iðrun væri for-
senda hreinleika
sálarinnar væri
Kvennalistinn með
hreina sál.
Nú hefur hins
vegar komið í ljós
að það eru fleiri
stjórnmálaöfl sem
kunna að iðrast og
hljóta því að flokk-
ast til þess hóps
sem skartar hrein-
Ieika í sálinni.
Svartfríður Jónasdóttir.
Norðurlandi
innilega þessa
Rhefs
Samtylkingin a
eystra iðrast
dagana. Þar var einmitt drýgð
sú erfðasynd að kjósa ekki sitj-
andi þingmann í prófkjöri. Nú
var það Svanfríður Jónasdóttir,
sem menn syndguðu gegn og
standa því uppi með Sigbjörn
Gunnarsson í 1. sætinu - krata
af ætt Steindórs frá Hlöðum -
sem auðvitað er erfitt mál fyr-
ir marga. Enda þótt Svanfríður
hafí ekki tjáð sig með jafn skel-
eggum hætti og Guðný gerði á
sínum tíma er ljóst að sam-
fylkingarmenn á Norðurlandi
eystra skammast sín. Þeir
skammast sín ekkert síður en
kvennalistakonur gerðu. Iðr-
unin er komin norður og Garri
fær ekki betur séð en menn
séu á fullu við að reyna að
bæta fyrir syndir sínar. Menn
vilja - með hreinleika í sálinni
- ógilda prófkjörið.
Útbreiðsla fagn-
aðarerindis
En það virðist fara í þessu eins
og svo oft áður þegar fagnað-
arerindið er predikað. Menn
taka við sér og boðskapurinn
berst á milli
manna. Nú heyrir
Garri að menn séu
að frelsast um víð-
an völl stjórnmál-
anna. Þannig eru
framsóknarmenn á
Akureyri allir að
vakna til lífsins í
iðrun yfir því að
hafa ekki kosið bæj-
arstjórann sinn í
prófkjörinu. Þeir
skammast sín og
eru sumir hverjir farnir að
gæla við að breyta niðurstöðu
prófkjörsins. Eins er það með
DV áskrifendur, þann
stórpólitíska hóp. Garri hefur
frétt að þar sé mikil iðrun í
gangi yfir því að hafa ekki tek-
ið þátt í prófkjörinu í Reykja-
vík til að styðja fyrrum rit-
stjóra, Ossur Skarphéðinsson.
Sjálfstæðiskonur á Reykjanesi
eru líka á bömmer yfír því að
hafa kosið Árna Matt en ekki
Sigríði Önnu. Garra þykir ein-
sýnt að þegar loksins kemur að
kosningum verði allt vaðandi í
iðrandi stjórnmálaframboð-
um. Og þá muni hreinleiki sál-
arinnar ríkja á Alþingi. GARRI
Áfallahjálp og meðferðarúrræði
eru af skornum skammti miðað
við þörfína sem slysfarir og fíkn
valda. Það er til að mynda full
ástæða til að veita fallkandidöt-
um í prófkjörum áfallahjálp þeg-
ar í stað eftir að Ijóst er að kjós-
endur hafa svikið þá hrapallega
og klækir girðinga- og hólfa-
smiða ganga ekki upp. Afneitun-
in og geðsveiflurnar sem þetta
veldur benda til að það sé helst á
færi áfallasérfræðinga að fást við
meinsemdina. Fjárlaganend ætti
ekki að verða skotaskuld úr því
að veita nokkra milljónatugi til
að koma á ró og jafnvægi hugans
innan stjórnmálaflokka á erfið-
um umbrotatímum. Þeir fjár-
munir munu skila sér margfalt
aftur með skilvirkari vinnubrögð-
um þeirra sem við stjórnmál fást.
Svo er líka athugandi hvort
ekki er eðlilegt að skilgreina
stjórnmálaþátttöku sem fíkn og
er þá hægt að taka þá sem verst
Afallahjálp og endurhæfing
eru haldnir í meðferð eins og
aðra fíkla. Nú er farið að taka
kynlífs- og barsmíðafíkla í með-
ferð og reynt að koma þeim í
skilning um siðlega umgengni
við annað fólk, jafn-
vel sína nánustu, sem
margir líta á sem
hentugustu fórnar-
lömbin.
í stofnanasloppum
Þá er farið að þjarma
svo illilega að tóbaks-
fíklum að jafna má
við ofsóknir, en með-
ferðarúrræði eru
einnig tiltæk. Nú verða brenni-
vínsfíklar að láta í minni pokann
fyrir öðrum vímuefnafíklum,
sem taka drjúgt pláss á meðferð-
arstofnunum, sem eru fáar, fá-
tækar og smáar miðað við þörf.
Þá hefur SÁÁ, Háskóla íslands
og Rauða krossinum tekist að
þróa spilafíkn með þeim glæsi-
lega árangri, að alkóhólistum og
eiturlyfjasjúklingum er að verða
ofaukið á Vogi, þar sem spilafífl-
um fjölgar þar jafnt og þétt og
eru færð í stofnanaslopp og fá
tilsögn í því hvernig á
að hætta að styrkja
Rauða krossinn ög
Háskólann og hætta
að leggja aleiguna í
spilakassa þessara
þjóðþrifafyrirtækja.
Það er bót í máli
að spilafíflin eru
búin að borga með-
ferðina fyrirfram, því
SÁA er meðeigandi
að spilakössunum sem heilsu-
leysinu valda.
Metgróði og gjaldþrot
Faraldur spilafíknarinnar eykst í
takt við umfang og stórgróða
fjármagnsfyrirtækjanna. Þau
auglýsa metgróða í hverju upp-
gjörinu af öðru og á Alþingi er
sýnt fram á samtímis því að eig-
endurnir sem einoka spilakass-
ana græða á annan milljarð,
fjölgar þeim gjaldþrota vesaling-
um sem leita á náðir SÁA til að
láta kveða niður í sér græðgina
og vonina um skyndigróða í
spilakössum fyrirtækisins.
Áföllin sem fallkandídatar
prófkjöranna verða fyrir eru mis-
jafnlega alvarleg. Sumir geta
drukkið brennivín án þess að
verða fáránlegir alkar og margir
geta svo prýðilega tekið þátt í
stjórnmálabaráttu án þess að
verða að vitfirringum. Það er
jafnvel til fólk sem getur stungið
pening í spilakassa án þess að
glopra niður aleigunni og
splundra fjölskyldum.
En allur er varinn góður og því
væri oft hægt að fyrirbyggja
pólitísk stórslys með áfallahjálp
sem þá þarf að berast í tæka tíð.

svairaö
Væri skynsamlegt að
breyta lista Samfylking-
arinnar á Norikirlandi
eystra?
Hanna Dóra Markúsdóttir
kennari á Akureyri.
„Sigbjörn
Gunnarsson
er einn sá
heiðarlegasti
maður sem ég
þekki og það
er þannig
menn sem við
þurfum að fá
í forystu. Málið er ekkert flókn-
ara og ég veit alveg hvað hann
getur. Sú kenning að hann hafi
ekki burði til þess að Ieiða list-
ann er alls ekki rétt, að mínu
mati.“
Heimir Már Pétursson
liðsmaðurSamfylkingarinnar.
„Prófkjör er í
sjálfu sér ekk-
ert annað en
stór skoðana-
könnun um
það hvernig á
að skipa
framboðs-
Iista. Það er
Ijóst að nánast enginn munur er
á fylgi eina sitjandi þingmanns
Samfylkingarinnar á Norður-
landi eystra og Sigbjörns Gunn-
arssonar. Þess vegna er eðliegt
að kjördæmisráð A-flokkanna
skoði málið vandlega og meti
hvað kemur best út fyrir Sam-
fylkinguna í heild. I því sam-
bandi þarf að skoða hvað er lík-
legast til að mynda hámarks
samstöðu inn á við og hvað er
Iíklegast til árangurs í baráttunni
við Framsóknarflokk, Sjálfstæð-
isflokk og „Rauðgrana" í kosn-
ingabaráttunni framundan. Þar
hljóta heildarhagsmunir að ráða
umfram einstaklingshagsmuni."
GísH Bragi Hjartarson
Akureyri.
„Ef menn eru
eitthvað óá-
nægðir með
þennan lista
þá verður
bara að ræða
málið. Það
verður ekki
leyst í fjöl-
miðlum. Jú, ég hef alveg mínar
skoðanir á þessu máli en ég ætla
ekkert að fara að melda þær í
fjölmiðlum.“
Öm Steinarsson
„Það væri
mjög óskyn-
samlegt, Sig-
björn Gunn-
arsson kom
út úr þessu
prófkjöri sem
sigurvegari og
um það þarf
ekki að deila. Þar með hlýtur
meirihlutinn líka að óska eftir
því að hann leiði lista Samfylk-
ingarinnar í kjördæminu og það
eru orð þeirra sem töpuðu að
Sigbjörn sé ekki maðurinn sem
sé bestur til að vera í forystunni."
Akureyri.