Dagur - 11.03.1999, Blaðsíða 2

2 - FIMMTUDAGUR 11. MARS 1999
ro^tr
Rúmlega 1.600 einstaklingar komu í meðferð á Vogi í fyrra, margir oftar en einu sinni. Myndin er frá uppákomu sem Vímulaus
æska stóð fyrir.
110 nýir sprautu-
födar á Vog í fyrra
Þriðjungur þeirra 860
sprautufíkla sem komið
hafa á Vog s.l. átta ár eru
með langviuna lifrar-
bólgu, sem draga mun
marga þeirra til dauða.
Frá Vogi eru góðu fréttirnar þær að
dregið hefur úr helsælunotkun síðan
1996 og herófn er ekki á markaðnum.
Slæmu fréttirnar eru m.a. að í kjölfar
stóraukinnar kannabisneyslu unglinga
fylgir aukin notkun amfetamíns, sem á
Vogi er áberandi mest í 20-25 ára ald-
urshópnum, og þar með hefur síðan
sprautufíklum fjölgað mjög verulega á
síðustu árum. Að sögn Þórarins Tyrf-
ingssonar yfirlæknis er nú svo komið
að 21% líkur eru á að sá sem innritast
á Vog hafi sprautað sig í æð með vímu-
efnum. Þetta hlutfall var aðeins 3%
fyrir hálfum öðrum áratug. Um 56%
innritaðra á Vog berst bara við Iöglega
vímuefnið, áfengi, og 25% við áfengi
með öðru. Um 1/3 kvenna og 6. hver
karl misnotar róandi ávanalyf, sem
ávísað er af læknum og keypt í apótek-
um. Og 90% allra sjúklinga reykja,
sem oft mun upphafið að öllu saman.
AIIs hafa 860 einstaklingar greinst
sem sprautufíklar á Vogi síðustu átta
ár og 520 þeirra höfðu sprautað sig
reglulega. Rúmlega 300 þessara
sprautufíkla komu á Vog á síðasta ári
(90 konur og 214 karlar) og um 110
þeirra voru að greinast sprautufíklar í
fyrsta skipti. Um helmingur alls hóps-
ins - alls 153 einstaklingar og þar með
nær 10% allra sjúklinga á Vogi 1998 -
sprautuðu sig reglulega í æð.
Næstum 2/3 þeirra sem sprauta sig
reglulega hafa smitast af Iifrarbólgu C,
sem nú á dögum berst nær eingöngu
milli manna með sprautum í æð. Að
sögn Þórarins er C Iifrarbólga þegar
orðið stórkostlegt heilbrigðisvandamál
sem á komandi árum mun fjölga veru-
lega tilfellum af skorpulifur og lifrar-
krabba. A Vogi hafa greinst um 350 til-
felli af Iifrarbólgu C á s.l. átta árum,
þar af nær 50 ný tilfelli í fyrra. Fæstir
losna aftur við veiruna. í Evrópu og
Ameríku deyja sífellt fleiri úr þessum
sjúkdómi, nú álíka margir og úr al-
næmi og talið að þeir verði fleiri innan
tíðar. Ætlað er að 400 Islendingar séu
nú með lifrarbólgu C. Flestir þeirra fá
fremur væga en langvinna veirusýk-
ingu. En allt að fimmtungur sýkist al-
varlega um 10-20 árum eftir smit, sem
dregur marga þeirra til dauða úr lifrar-
krabba eða skorpulifur.
Rúmlega 1.600 einstaklingar komu í
meðferð á Vogi í íyrra, margir oftar en
einu sinni. Flestir, um 450 manns,
voru á þrítugsaldri, rúmlega 350 á fer-
tugaldri, yfir 300 á fimmtugsaldri, um
250 eldri en fimmtugir og litlu færri
undir tvítugu - þeirra á meðal rúmlega
20 krakkar 14 og 15 ára og tvöfalt
fleiri 16 ára.
Rúmlega fjórðungur alls hópsins
(yfir 400 manns) voru stórneytendur
kannabisefna (flestir í yngstu árgöng-
unum), annar Qórðungur stórneytend-
ur amfetamíns og 10% sprauta sig dag-
lega, eins og áður var sagt. -HEl
Fullyrt er í heita pottluum að
Guðmundur Bjamason um-
hvcrfisráðhcrra taki við starfl
forstjóra íbúðalánasjóðs und-
ir lok þessa mánaðar. Rætt
hafði verið um að Guðmmtdur
kæmi galvaskur til starfa hjá
sjóönum um miðjan mánuð-
inn þegar þinghaldið væri lok-
ið. Nú er hins vegar ljóst að
þing þarf að kalla aftur saman
2 6. mars ekki síst til þess að hægt sé að slíta því á rctt-
um tíma fyrir kosningar. í pottinum er sagt að ckki
hafl þótt taka því að kalla saman ríkisráðsfund til
þess eins aö leysa Guðmmid frá cmbætti. Því mmi
ákveðið að ríkisráðið kom saman í marslok, kveðji
Guðmund og stimpli slatta af lögum.
Framsóknanncim í Reykjavík
em nú nokkuöu áhyggjufullir
cftir slaka útkomu í skoöana-
kömimi Gallup. í pottiumn
segja memi að þeir hughreysti
hvom amian með þvi aö rifja
upp að gengið var afar slakt í
könnunum íyrir síðustu kosn-
ingar líka, en þá hafl flokkm-
inn þó náð að vinna sig upp í
talsverðan kosningasigur.
Mcnn þakka það ekki síst vel heppnaðri kosningabar-
áttu. Hins vegar vita framsóknarmcmi að þeir þurfa á
öðru kraftavcrki að halda og í pottinum telja mcnn
það hafl veriö vcgna góðra tcngsla við almættiö scm
Helgi S. Guðmundsson hafl verið gcrður að formanni
kosnhigastjóniar í Reykjavik....
En talandi um framsóknarm emi í Reykjavík. Þar mmi
búið að ráða kosningastjóra til að stýra hiimi daglegu
baráttu. Þctta er Öm Gústafsson scm rekur nú íyrir-
tækið Fjárvemd cn var lengi vel einn af toppunum hjá
VÍS.....
Heigi S.
Guðmundsson.
Magnús Már
Þorvaldsson
Jfamkvæmdastjóri
„Halló Páskar“
ífyrsta skipti verðurefnt
til dagskrár um páskana á
Akureyri sem berheiW
„Halló Páskar“. Áðurliefur
HaHóið aðeins veriðkenntvið
Akureyri um verslunar-
mannahelgi enfram-
kvæmdastjóri á von á 5000
manns í hæinn.
Engin ælandi ung-
menni á Halló PásKunt
- Hvað mun helst bera til tíðinda d Akur-
eyri um páskana?
„Við munum byrja á að reisa risastóran
snjókarl samkvæmt venju og hann er ákveð-
ið aðdráttarafl fyrir yngri kynslóðina og
nánast vörumerki fyrir Akureyri. Hann er
reistur í boði Búnaðarbankans á Ráðhús-
torginu og það er ekkert launungarmál að
hann ber svipmót bankans, sbr. sparibauk-
inn þeirra. Við áætlum að vera með opnun-
arhátíð 26. mars en hún mótast af því hve
duglegur ég er að safna peningi fyrir hátíð-
arhöldin. Grunnáætlunin er sú að við mun-
um taka á móti leikskólakrökkum á torginu
með fulltingi Skralla trúðs og leikara sem
bregða sér í hlutverk snjókarla. Síðan verð-
ur eflaust heilmikið húllumhæ.“
- Hvað hefur verið gert um páska á Ak-
ureyri undangengin ár?
„Fyrst og fremt hefur það verið auglýst
verulega upp sem í boði er. Sem dæmi starf-
andi leikhús, skemmtistaðir o.s.frv. Fram til
þessa hefur páskahátíðin ekki verið neitt í
Iíkingu við Halló-hátíðina um verslunar-
mannahelgina að því leyti að ekki hefur ver-
ið boðið upp á neina meiriháttar dagskrá.
Núna verða hins vegar viðburðir líkt og Is-
landsmótið í ískrossi sem fer fram að öllum
Iíkindum á Akureyrarvelli, Iaugardaginn fyrr
páska. Þá verður ískross á Leirutjörninni
daginn eftir og skrúðganga og flugeldasýn-
ing í boði Hagkaups á síðasta degi páskahá-
tíðar. Þá er ótalin samfelld dagskrá uppi í
Hlíðarfjalli og við Fálkafell. Vetraríþróttirn-
ar eru jú helsti segullinn okkar um pásk-
ana."
- Þið eruð nánast eingöngu að stíla upp
á fjölskyldufólk?
„Já, það gerum við, en eigi að síður bjóða
staðir eins og Sjallinn upp á bestu hljóm-
sveitir landsins sem höfða til yngri kynslóð-
arinnar. Það ættu allir að geta fundið sér
heilmargt við hæfi.“
- Áttu von á að Hallónafnið virki jákvætt
á fjölskyldurnar um páskana?
„Eg vænti þess þegar fram líða stundir já,
en ég er ekki viss um að við fáum neina
bulllandi aðsókn þetta árið. Sumum finnst
þetta dálítið framandi en aðrir slá sér á Iær
og hlæja að hugmyndinni. Margir telja að
það sé borið í bakkafullan lækinn að kenna
páskana við Hallóið líka og hinir sömu eru
e.t.v. fastir í þeirri hugsun að ímynd Hallós-
ins sé fyrst og fremst ælandi unglingar á víð
og dreif um bæinn. Það svipmót hefur þó
smám sana verið að hverfa hjá okkur um
verslunarmannahelgi."
- Þú minntist á Jjármögnun áðan? í
hvaða sjóði er hægt að ganga til að
standa straum af hátíðarhöldum sem
þessum?
„Enga, jafn merkilega og það nú hljómar.
Allt frá því að ég hóf undirbúning að fyrstu
hallóhátíðinni 1994 þá höfum við alltaf
byrjað á núllpunkti. Það er leitað til hags-
munaaðila eða hulduhersins eins og sumir
kalla þá. Núna Ieita ég til 77 aðila um
stuðning og þar á meðal er Akureyrarbær.
Maður veit hins vegar aldrei hvað hefst upp
úr krafsinu fyrr en upp er staðið."
- Hvað áttu von á mörgum gestum?
„Eg vænti þess að þetta árið fáum við
með öllu tilheyrandi um 5000 manns. Sú
tala gæti vaxið verulega í framtíðinni." BÞ