Dagblaðið Vísir - DV - 10.11.1984, Blaðsíða 21

DV. LAUGARDAGUR10. NOVEMBER1984.
21
við öfluga féndur að striða þar sem var
Viðgarðsslektið, ætt Elísabetar ekkju-
drottningar. Viðgarðar höfðu í skjóli
Játvarðar IV. safnað bæði auði og
völdum og voru ófúsir að láta hvort
tveggja af hendi. Ríkarði tókst þó að
sjá viö þeim; hausar fuku og um sama
bil varð deginum ljósara að Ríkarður
ætlaði engum öðrum konungstignina
en sjálfum sér. Hann kom þvi litlu
prinsunum, Játvarði (sem enn hafði
ekki verið formlega krýndur) og Rík-
arði, fyrir í Tuminum eða The Tower,
og lét krýna sjálfan sig — vitaskuld
vegna fjölda áskorana.
Þetta gerðist i júní 1483 og í október
sama ár höfðu litlu prinsamir gufað
upp úr Tuminum og sáust aldrei fram-
ar. Ríkarður in. var náttúrlega grun-
aöur um aö hafa myrt þá, en af þeirri
sök hefur hann nú verið sýknaður sem
fyrr sagði! En altént varð þessi grunur
til þess að óánægja með stjóm Rikarðs
jókst — Rikki brást jafnan hart við og
enn fuku hausar, jafnt á féndum sem
fomum bandamönnum. Andstæðingar
konungs fyiktu þá Uöi umhverfis Hin-
rik, jarl af Ríkmond, en hann átti tU-
kaU tU krúnunnar eftir flóknum leiðum
sem ekki verða raktar hér. Hinrik var í
útiegð á Frakklandi og kom sér þar
upp hirö flóttamanna frá Englandi; í
ágúst 1485 lenti tvö þúsund manna Uö
þeirra á Englandsströnd. Ríkarður
héit tU móts við þá Hinrik með ofurefli
Uðs — sjö tU tólf þúsund manns — en
fjöldinn aUur hljóp undan merkjum
áður en tU orrustu kom við Básavörður
eða Bosworth. Annar hluti Uðsins
reyndist konungi ekki nema miölungi
hollur, og Ríkarður fór haUoka.
Hergnýr. Bardagi. Hertoginn í Norðfyllki
kemur meS liS. Katbceingur mastir honum.
Katbæingur: Hjálp, Norðfylkingur!
bjargið, bjargið strax! konungur vinn-
ur ofurmannleg afrek,
storkar í vígmóði hver jum háska;
hestur hans drepinn! hann berst einn
og leitar
jarlsins af Ríkmond djúpt í dauðans
gini.
Bjargið fljótt, herra; ella tapast aUt.
Heróp. RtkarSur konungur kemur.
Rfkaröur: Hest! hest! mínkonungs-
krúnafyrirhest!
Katbæingur: Konungur, flýið! ég
skalnáíhest.
Hest! hest! mín konungs-krúna fyrir
hest!
A/Iir fara. Hergnýr. JaHinn afRíkmond síst
berýast viS RtkarS, sem aS lokum fellur.
(Ur þýðingu Helga Hálfdanarsonar
áRikarðiIH; V. 4.)
Rikaröur varö fáum harmdauði. Lik
hans var i háðungarskyni dregið gegn-
um Básavörður og loks huslað úti á
engi. Hinrik jarl varö konungur i hans
stað; fyrstur Túdor-kónganna kunnu.
Meö timanum uxu sögurnar af Rikaröi
III. uns þær náðu fuUkomnun í leikriti
Shakespeares rúmum hundrað árum
siöar; þar er Rikarður hið algera
skrimsli, kroppinbakur sem situr á
svikráðum við aila kringum sig, nið-
ingur og valdasjúkur morðingi, djöfull
í óhrjálegri mannsmynd. Þó svo heill-
andi og skemmtilega slóttugur aö
áhorfendur geta ekki annað en hrifist
með honum... Enda þótt Ríkaröur hafi
fráleitt verið þvílikt varmenni sem
Shakespeare gerir úr honum (og til
dæmis alveg óvist að hann hafi haft
herðakistil) þá má hann sitja uppi með
að svona verður hans minnst.
Það er sem sé mikil veisla sem Þjóð-
leikhúsið ætlar að bjóða gestum sínum
upp á; leikurinn er af flestum talinn í
þröngum hópi bestu verka Shake-
speres. Leikstjórinn er fenginn frá
Bretlandi, heitir John Burgess og mun
hafa getið sér gott orð fyrir leikstjóm
undanfarin ár. Leikhúsgestir geta far-
iðaðhlakkatil.
En þaö eru fleiri sem hlakka til.
Eins og áður var frá greint munu æf-
ingar hefjast strax eftir helgina og eitt
fyrsta verk leikstjórans verður að
skipa í hlutverk. Þau eru alls um f jöru-
tiu talsins en eitt ber náttúrlega hæst:
hlutverk Ríkarðs sjálfs. Þessi náungi
hefur í nær fjögur hundruð ár verið
óskadraumur margra góðra iista-
manna úr leikarastétt enda hafa marg-
ir stórir leiksigrar verið unnir i þessu
hlutverki. Svo nefndir séu fáeinir ensk-
ir leikarar sem hafa gert það gott í
hlutverki kroppinbaksins visna: Rich-
ard Burbage 1602, David Garrick 1745,
John Philip Kemble 1784, Edmund
Kean 1814, Henry Irving 1896, Laur-
ence Olivier 1944, Ian Holm 1964 og nú
síðast Anthony Sher í rómaðri sýningu
Royal Shakespeare Company.
Það verður auðvitað leikstjórinn,
John Burgess, sem tekur endanlega
HVER ÞEIRRA VERÐUR RÍKARÐUR ÞRIÐJI?
2. Gunnar Eyjólfsson.
3. Helgi Skúlason.
4. Hjalti Rögnvaldsson.
5. Sigurður Skúlason.
6. Sigurður Sigurjónsson.
Rfkarður: Þræll, ég hef lagt líf mitt i
þettakast,
og ég mun hlíta hvarfi teningsins.
Jarlar af Ríkmond sýnast orðnir sex;
fimm hef ég þegar fellt í líki hans.
ákvörðun um hver leikara Þjóðleik-
hússins muni hreppa hnossið, en
spaugarar segja að ýmsir stórleikarar
sjáist nú margir haltir og skakkir á
göngum leikhússins... Talsmenn Þjóð-
leikhússins vildu engu svara um það
hverjir kæmu helst til greina í rullu
Rikarðs, en eftir öðrum leiðum fréttum
við að þaö væru aöallega fimm menn
sem þættu líklegir: Þeir eru Gunnar
Eyjólfsson, Helgi Skúlason, Hjalti
Rögnvaldsson, Sigurður Skúlason og
Sigurður Sigurjónsson. Að sjálfsögðu
eru þessi nöfn birt án minnstu ábyrgð-
ar.
Að þvi er stefnt að Ríkarður IH.
veröi jólaleikrit Þjóðleikhússins og áð
sögn þjóöleikhúsmanna verður allt
kapp lagt á að sú áætlun standist.
-U.