Dagblaðið Vísir - DV - 06.02.1986, Blaðsíða 10

10
DV. FIMMTUDAGUR 6. FEBRÚAR1986
Utlönd Utlönd Utlönd Utlönd
Meðalgöngumaður
fangaskiptanna
Wolfgang Vogel, austur-þýski
lögmaðurinn sem hefur verið mið-
depillinn í samningunum um
fangaskiptin fyrirhuguðu í Berlín
í næstu viku, hefur skapað sér
einstakan sess í sögu samskipta
austurs og vesturs. Hann hefur
verið meðalgöngumaðurinn sem
átt hefur traust sovéskra embættis-
manna og vestrænna jafnt.
Kurteis fram í fingurgóma, grá-
hærður og kunnur að fíkni sinni í
klukkur og Mercedes Benz-bifreið-
ir sem hann felur þó að baki fræði-
mannslegu yfirbragði. Þar undir
dylst líka staðfestan og sjálfeörygg-
ið sem þó annað veifið skín í gegn
án þess að nokkur leggi honum það
til hroka.
Samdi um skiptin
á U-2flugmanninum
Vogel komst fyrst í sviðsljósið
1962 þegar hann samdi um skiptin
á sovéska njósnaranum Rudolf
Abel fyrir bandaríska flugmanninn
Gary Powers. Það voru fanga-
skipti, sem komust á forsíður allra
blaða, þótt aðdragandi þeirra, sem
spannaði margra mánaða prútt,
hefði farið mjög lágt. Þeir samning-
ar höfðu allir verið að tjaldabaki
og höfðu útheimt diplómatíska lip-
urð og gott úthald í pólitískt þref.
Verkin sanna það að Vogel nýtur
áhrifa bæði í Austur-Berlín og í
Moskvu og meira en ætla mætti
af venjulegum lögfræðingi. Enda
kemur hann stundum viðtalendum
sínum mjög á óvart með innsæi
sínu í málin og baktjaldavitneskju.
- Hann svarar ekki öðrum fyrir
gerðir sínar en Erich Honecker, en
er hans sérstaki ráðgjafi í svoköll-
uðum „mannúðarmálum".
Samdi um frelsi 20 þúsund
pólitískra fanga
Hann hafði milligöngu í samn-
ingunum um 20 þúsund pólitíska
fanga, sem leyft var að fara vestur
fyrir jámtjaldið, og um að leyfa að
sameinast aftur fjölskyldum sem
höfðu splundrast við klofningu
Þýskalands. Um síðustu jól annað-
ist Vogel að Hans-Joachim Tiedge,
fyrrum gagnnjósnaforingi
V-Þýskalands, sem strauk austur i
fyrrasumar, fengi að hitta dætur
sínar í Austur-Berlín. Hann hefur
leyst, frá lögfræðiskrifstofu sinni í
A-Berlín, fjöldann af vandamálum
einstaklinga og öðrum málum sem
hafa stappað nærri milliríkjadeil-
um. - Árið 1984 sá hann til þess
að fjöldi A-Þjóðverja, sem búið
hafði um sig í vestur-þýskum sendi-
ráðum hér og þar í A-Evrópu, fengi
að flytjast vestur yfir jámtjaldið.
Fyrir pólitísku fangana hafði
Bonnstjómin greitt milljónir
marka í beinharðri valútu til yfir-
valda A-Þýskalands. Sumir vildu
þá gagnrýna Vogel fyrir hlutdeild-
ina í þeirri verslun með fólk og
sorgir þess. Hann ber slíkt af sér
og segist vera eins og hver annar
heiðarlegur miðlari sem aðstoði
fólk er lent hafi í hringiðu stjóm-
mála austurs og vesturs á eftir-
stríðsárunum.
Annt um sítt góða nafn
Vogel hefur látið sér mjög annt
um álit sitt út á við og gerir sér
Fangaskipti við eitt hliðið á Berlínarmúrnum.
ljóst hve mikilvægt það er stöðu
hans að njóta trausts bæði vestan
tjalds sem austan. Því höfðaði
hann meiðyrðamál á hendur mann-
réttindasamtökum nokkrum í
Frankfurt sem fullyrt höfðu að
hann væri háttsettur foringi í
leyniþjónustu A-Þýskalands og
knúði þau til þess að taka orð sín
aftur. ,
Vogel nýtur augljóslega hlunn-
inda forréttindastéttarinnar aust-
antjalds. Svo sem eins og óskerts
ferðafrelsis til Vesturlanda og
lúxuskjara á óðali sínu við stöðu-
vatn eitt rétt utan við Austur-
Berlín. - Hann átti í vetur sextugs-
afmæli og var þá sóttur heim af
öllum háttsettum embættismönn-
um og diplómötum. Vogel er fædd-
ur 30. október í Wilhelmsthal sem
hefur frá lokum heimsstyrjaldar-
innar heyrt til Póllandi.
Hann þjónaði í hernum á styrj-
aldarárunum en nam síðan lög við
háskólana í Jena og Leipzig áður
en hann hóf störf hjá dómsmála-
ráðuneytinu. Þar hætti hann störf-
um 1953 og hóf sjálfstæðan rekstur
málflutningsstofu. Augljóst metn-
aðarleysi hans í hinum pólitíska
klifurstiga hefur átt sinn þátt í að
efla traust frammámanna þar
eystra í hans garð.
Umsjón: Hannes Heimisson ogGuðmundur Pétursson
Mótmæli við forsetahöllina í Manila. Þúsundir ganga fylktu liði með líkan af atkvæðakassa með eftirlíkingum
Marcosar og Reagans. Á kassanum stendur „Innsigli einræðisherra Filippseyja". Stjórnarandstæðingar óttast
mjög kosningasvik á morgun.
sem forseta og æðsta yfirmann
heraflans er hægt væri að sýna
fram á beint samband hennar við
fylkingar kommúnista.
„Aquino á sér vísan beinan og
óbeinan stuðning margs konar
undirróðursafla," svaraði Ramos
en vildi ekki ræða ásakanir sínar
frekar.
Marcos forseti hefur frá byrjun
kosningabaráttunnar sakað mót-
frambjóðanda sinn um bandalag
við kommúnista er háð hafa blóð-
uga baráttu vió stjórnarher Marc-
osar á annan áratug. Aquino hefur
vísað öllum þessum ásökunum for-
setans á bug.
Hinn rúmlega fimmtugi leiðtogi
stjómarandstöðunnar og samein-
ingarafl eftir að eiginmaður henn-
ar, Benito Aquino, var myrtur árið
1983 hefur farið varlega í allar
yfirlýsingar sem talið er að reitt
geti herinn til reiði. Hún hefur
opinberlega farið þess á leit við
yfirmenn hersins að þeir sýni hlut-
leysi í kosningunum og virði niður-
stöðu ' þeirra. Auk þess hefur
Aquino reynt að afla sér stuðnings
ýmissa yfirmanna hersins er lent
hafa upp á kanti við forsetann eða
yfirmenn sína í æðstu stöðum.
Bandarískur kosningaáróður
Marcos, sem ekki hefur áður
komist í hann svo krappan á tutt-
ugu ára ferli sínum sem þjóðarleið-
togi, hefur gefið fyrirheit um að
hann muni gera sitt besta til að
auðvelda á allan hátt valdaskiptin
fari svo að hann bíði ósigur í kosn-
ingunum. Ýmsir fréttaskýrendur
óttast að svo verði ekki. Benda
þeir á langvinna reiði fylgismanna
Marcosar í valdastöðum vegna
hatramms kosningaáróðurs gegn
forsetanum erlendis, ekki síst í
Bandaríkjunum þar sem umfjöllun
fjölmiðla um kosningarnar hefur
yfirleitt verið Marcosi nokkuð í
óhag. Valdamönnum í Manila svíð-
ur þessi andstaða í Bandaríkjunum
nokkuð sárt því stjórnvöld í
Washington hafa ó 20 ára stjóm-
artíð Marcosar verið helsti og
traustasti bandamaður Filippseyja.
Andstæðingar forsetans ásaka
fylgismenn hans um að hafa í
undirbúningi stórkostleg kosn-
ingasvik á kjördag. Nú hafa verið
fengnir 44 erlendir eftirlitsmenn frá
19 ríkjum til að fylgjast með fram-
gangi mála á kjördag og er þeim
ætlað að gefa skýrslu um allt meint
kosningasvindl.
Það eru fleiri en forsetaframbjóð-
endurnir tveir sem eiga allt sitt
undir hagstæðum úrslitum á kjör-
dag. Fylgismenn Marcosar innan
hersins og opinberra stofnana, sem
hreiðrað hafa um sig í ríkiskerfinu
á 20 árum, eru óneitanlega hræddir
um sinn hag. Flestir þeirra koma
til með að standa uppi atvinnulaus-
ir eftir kosningar ef þeirra maður
tapar.
Ríkisstjórn Aquino væri að auki
vís til þess að efha til allsherjar
rannsóknar á morði Benito Aquino
á Manilaflugvelli 1983. Þar yrði
þeim, er sekir yrðu fundnir, engin
miskunn sýnd.
Óttast hefnd Marcosar
Margir leiðtogar stjórnarand-
stöðunnar óttast herför Marcosar
gegn sér ef honum tekst að halda
í völdin eftir hina hörðu kosninga-
baráttu sem lýkur á morgun.
Stuðningsmenn Aquino óttast að
forsetinn kunni að grípa til hers
og hefndaraðgerða undir yfirskini
götuóeirða og ímyndaðra árása
kommúnista ef hann sigrar á morg-
un. Þeir óttast ennfremur að þá
verði andstæðingunum engin mis-
kunn sýnd.
Yfirmenn hersins létu hafa eftir
sér í vikunni að yfir 300 skæruliðar
kommúnista hefðu komið sér fyrir
í höfuðborginni og myndu stofna
til múgæsinga á kjördag til að
trufla kosningamar. í skýrslu hers-
ins segir ennfremur að kommúnist-
ar hafi safnast saman í nágrenni
borgarinnar Davao á eyjunni
Mindanao, en þar hefur löngum
verið róstusamt, og ætli kommún-
istar sér að láta til skarar skríða
gegn yfirvöldum i miðri kosninga-
talningu. Hefúr herinn aukið við-
búnað sinn á þessum slóðum.
Stjórnvöld segja að yfir 50 manns
hafi fallið í óeirðum í landinu frá
því kosningabaráttan hófst þar
fyrir alvöru í desember síðastliðn-
um.
Skæruliðar kommúnista segjast ekki ætla að trufla gang kosninganna á
morgun. Stjómarherinn varar aftur á móti við spellvirkjum kommúnista
á kosningadag og verður með mikinn viðbúnað á morgun.
Skoðanakannanir benda ein-
dregið til þess að Marcos falli nú
í valinn á stjórnmálasviðinu.
Fréttaskýrendur eru aftur á móti
ekki svo vissir um að áhrif Marcos-
ar í stjóm landsins minnki mikið
ef hann verður felldur í forseta-
kjörinu.
Herinn á bandi Marcosar
f því sambandi er bent á 250
þúsund manna herafla landsins er
hefur tögl og hagldir við að fram-
Fidel Ramos yfirhershöfðingi
sagði á fundi með blaðamönnum í
Manila í gær að herinn myndi
aldrei hleypa kommúnistum í
valdastóla á Filippseyjum, í því
sambandi skipti engu máli hver
færi með sigur af hólmi í forseta-
kosningunum. Þessi yfirlýsing
þykir benda til ýmislegs.
Aquino og „undirróðursöflin“
Ekki vildi hershöfðinginn svara
spumingu blaðamanns um hvort
herinn myndi sætta sig við Aquino
Kosið á Filippseyjum á morgun:
Marcos
eða
Aquino?
Filippseyingar blása í kosninga-
lúðra á morgun og kjósa sér for-
seta. Hvort sem landsmenn fella
einræðisherrann Marcos eða kjósa
sér Corazon Aquino í æðsta emb-
ætti þjóðarinnar er ljóst að kosn-
ingamar verða sögulegar og brjóta
blað í sögu Filippseyja.
fylgja lögum og rétti undir yfir-
stjórn voldugrar herforingjasam-
steypu er löngum hefur verið afar
hliðholl Marcosi. Spurningin er
ekki hvort herforingjastéttin verð-
ur Aquino óþægur ljár í þúfu held-
ur hve óþæg hún verður undir
nýjum forseta.