Dagblaðið Vísir - DV - 23.11.1988, Blaðsíða 12

12
MIÐVIKUDAGUR 23. NÓVEMBER 1988.
UtLönd
Bush er vandi
á höndum
Meöal þeirra vandamála sem bíða
George Bush, hins nýkjörna for-
seta Bandaríkjanna. er hann tekur
viö embætti þann 20. janúar næst-
komandi, er skæruliðastyrjöldin í
E1 Salvador sem engan enda virðist
ætla að taka.
Á undanfórnum mánuðum hefur
ýmislegt bent til þess að dauða-
sveitir hægri manna séu komnar á
kreik á nýjan leik. Skæruliðar
vinstri manna hafa einnig látið á
sér kræla í auknum mæli í höfuð-
borginni. San Salvador. Þeir gerðu
meðal annars árás á höfuðstöðvar
þjóðvarðliðsins um hábjartan dag
fyrir nokkru og þykir að benda til
þess að þeir séu síður en svo að
niðurlotum komnir.
Flokkurinn klofinn
Bandaríkin hafa ákaft stutt for-
seta landsins, Jose Napoleon Du-
arte: Nú er hann alvarlega sjúkur
og þjáist af . lifrarkrabbameini.
Flokkur hans, Kristilegi demó-
krataflokkurinn, er klofinn í
tvennt og liggur undir ásökunum
um spillingu.
Flokkurinn missti meirihluta í
þjóðþinginu í mars síðastliðnum
og margir sérfræðingar spá því að
forsetaembættið geti gengið
flokknum úr greipum í almennum
kosningum í mars næstkomandi.
Bandaríkin hafa dælt nærri tvö
hundruð milljörðum íslenskra
króna inn í þetta litla Mið-Amer-
íkuríki síðan árið 1980. Þetta er
meiri styrkur á hvern íbúa en í
nokkru öðru bandalagsríki ef ísra-
el er undanskilið. Reagan forseti
gerði það eitt af höfuðverkefnum
sínum að styrkja lýðræði í landinu
Eitt af helstu verkefnum Bush í utanríkismálum verður að fást við erfiða stöðu i málefnum El Salvador og annarra Mið-Ameríkuríkja. Hann er hér
ásamt Dan Quayle og Margréti Thatcher. Simamynd Reuter
MALA
Mið-Amerika hefur valdið banda-
rískum stjórnvöldum miklum
vandræðum á undanförnum árum.
og koma í veg fyrir útbreiðslu bylt-
ingarhugmynda í álfunni.
Stórfelldur vandi þrátt fyrir
mikinn stuðning Bandaríkj-
anna
Samt virðist þaö vera svo að nú,
þegar Reagan býr sig undir að víkja
fyrir Bush, er lýðræði og stöðug-
leiki enn langt undan í E1 Salvad-
or, að því er virðist.
Bush þekkir vel til í E1 Salvador.
Opinskáar og ákveðnar viðræður
hans við yfirmenn hersins þar er
hann heimsótti landið 1983 eru
taldar hafa rutt brautina fyrir
bættum mannréttindum í landinu.
í upphafi baráttunnar milli vinstri
og hægri aflanna í E1 Salvador voru
mannréttindi fótum troðin á báða
bóga.
Öfgaflokkurtil hægri hagn-
ast
Nú er talið líklegt öfgaflokkur til
hægri geti hagnast mjög á klofn-
ingnum í röðum kristinna demó-
krata.
Þjóðernissinnaða lýöveldis-
bandalagið hefur í gegnum tíðina
verið mjög tengt dauðasveitunum
illræmdu, en frambjóðandi flokks-
ins í kosningunum í mars næst-
komandi, Alfredo Cristiani, er
sagður vera maður nýrra tíma í
flokknum.
Cristani, sem er fjörutíu og eins
árs kaupsýslumaður, talar um það
í kosningabaráttu sinni að binda
verði enda á félagslegt óréttlæti og
að lífskjör verði að bæta. En sér-
fræðingar telja að ef hann komist
að sé mikil hætta á að mannrétt-
indamál færist til verri vegar.
Bandarískir embættismenn hafa
gefið í skyn að Bush stjórnin muni
halda áfram að styrkja E1 Salvador
í sama mæh og verið hefur en við-
urkenna að allsendis sé óvíst hvort
stjórn lýðveldisbandalagsins hljóti
jafnóskoraðan stuðning beggja
flokka á Bandaríkjaþingi eins og
stjórn Duartes.
Reuter
Vinnandi börn setja fram kröf ur
.Venjulega eru það fullorðnir sem
sitja ráðstefnur þar sem fjallað er
úm málefni barna. í Lima í Perú
er það öðruvísi. Þar söfnuðust ný-
lega saman um hundrað vinnandi
börn frá sex löndum í Suður-
Ameríku til að ræöa vandamál sín
og setja fram kröfur.
í flestum löndum eru lög sem
banna barnavinnu en þau koma
ekki í veg fyrir að börn vinni. Bara
í Lima eru um tvö hundruð þúsund
börn sem stunda vinnu. Þau bursta
skó, þvo bíla, selja sælgæti og tó-
bak, vinna á mörkuðum, fara í
sendiferðir og gera hreint á heimil-
um. Og úti á landsbyggðinni vinna
börnin við landbúnaðarstörf og í
námum. Þau hafa oft verstu og
sóðalegustu störfin og lægstu launin.
Jeanette, sem sat ráðstefnuna, er
fimmtán ára. Hún gengur í skóla
fyrir hádegi en pússar skó í Lima
eftir hádegi. Vikulaunin hennar.
Jeanette, sem á heima i Lima,
vinnur sér inn sjötíu krónur á viku
fyrir að pússa skó. Pabbi hennar
er atvinnulaus og hún á sjö systk-
ini. Vikulaunin hennar duga í mat
fyrir einn dag handa fjölskyldunni.
eru um 70 íslenskar krónur. Pabbi
hennar er atvinnulaus og aðeins
eitt af sjö systkinum hennar hefur
vinnu. Laun Jeanette eru nauðsyn-
leg búbót þótt þau dugi bara fyrir
mat í einn dag.
Hörð barátta
Það var fyrir tíu árum sem prest-
ur í Perú aðstoðaöi atvinnulausa
unglinga við að stofna samtökin.
Árlega hefur verið haldin ráðstefna
en þetta er í fyrsta skipti sem svip-
uð samtök frá öðrum löndum hafa
tekið þátt. Þau samtök sem eru til
fyrir vinnandi börn leggja áherslu
á að börnin veröi aö fá að vera með
til að hafa áhrif á stöðu sína. Þar
sem barnavinna er bönnuð eru
engin lög eða reglur sem kveöa á
um hana. Þess vegna eru heldur
ekki til nein verkalýðssamtök sem
tala máli barna eða styðja kröfur
þeirra.
Mikil fátækt er í Perú og nýjustu
sparnaðaraðgerðir stjórnarinnar
hafa ekki orðið til að minnka hana.
Baráttan um störfm hefur harðnað
og mörg barnanna, sem áöur unnu
á mörkuðunum, hafa hrakist þaðan.
Einn þátttakendanna á ráðstefn-
unni, Carlos Nina Silva, sem er
þrettán ára, sagði það vera eina af
kröfum barnanna að fá að komast
aftur inn á markaðina. Einn af full-
orðnu þátttakendunum á ráðstefn-
unni hafði á orði að nú þegar full-
orðnir vildu ekki samkeppni þætt-
ust þeir allt í einu hafa áhyggjur
af vinnu barna.
Einfaldar kröfur
Mörg þeirra barna í Perú sem
vinna eiga heimili. í Argentínu eru
hins vegar börn, sem lifa á göt-
unni, stærsta vandamálið en þar
er fátæktin hins vegar ekki jafn
mikiL í Brasilíu eru börnin mörg
sem eiga ekkert heimili. Heimilis-
laus börn eru heldur færri í Chile.
Á ráðstefnunni skiptu börnin sér
niður í hópa eftir verkefnum. Tími
gafst einnig til leikja. Mörg börnin
syntu í fyrsta skipti í sundlaug og
mörg sváfu í fyrsta skip'ti í eigin
rúmi.
Börnin kynntu ályktun í lok ráð-
stefnunnar þar sem stöðu þeirra
og kröfum er lýst. í ályktuninni
segja börnin að fullorðnir treysti
þeim ekki af því að þau séu fátæk.
Þau eru álitin þroskaheft, nokkur
þeirra verða að stela eða betla þar
sem þau fá ekki vinnu.
Kröfur barnanna voru mjög ein-
faldar og mjög skýrar. Þær gengu
út á að þau veröi viðurkennd og að
hlustað verði á yfirlýsingar þeirra.
Á. næstu ráðstefnu, sem haldin
verður árið 1990 í Argentínu, er
ætlunin að bjóða fulltrúum frá
Asíu og Afríku.