Dagblaðið Vísir - DV - 09.09.1991, Blaðsíða 4

4
í MÁNUDAGUR 9. SEPTEMBER 1991.
Fréttir
Grandi býður 1 hlutabréf Hlutabréfasjóðs 1 Hraðfrystihúsi Stokkseyrar:
Líst ekki illa á tilboðið
segir Matthías Bjamason, stj órnarformaður Byggðastofnunar
Grandi hf. geröi í síðustu viku
kauptilboö í hlutabréf Hlutabréfa-
sjóös Byggðastofnunar í Hraö-
frystihúsi Stokkseyrar. Hluta-
bréfasjóðurinn á 77 prósent í frysti-
húsinu. Matthías Bjamason,
stjómarformaöur Byggðastofnun-
ar, segir aö sér lítist í sjálfu sér
ekki illa á tilboöiö en hins vegar
geti dæmiö breyst mikið vegna
skilyrða sem Grandi setji.
Matthías bætir við: „Ef þær for-
sendur, sem Grandi gefur sér í til-
boöinu, verða til þess að rýra til-
boðið mjög þá líst mér hins vegar
ekkert á það.“
- Hvaða forsendur em þetta sem
Grandi er með í tilboðinu?
„Fyrst og fremst um útkomu á
rekstri og efnahag þess félags sem
hann er að bjóða í.“
Grandi gerði tilboðið í hlut Hluta-
bréfasjóðs síðastliðið mánudags-
kvöld, 2. september. Tilboðið gilti
til klukkan fjögur á föstudaginn.
Hlutabréfasjóður bað um frest til
að svara vegna ónógra gagna. Það
sem fyrst og fremst vantar er 8
mánaða uppgjörið, staöan eins og
hún var um mánaðamótin. Tilboð
Granda miðast við þann tíma.
Kvóti upp á 350
milljónir króna
Hraðfrystihús Stokkseyrar hf. á
stórt frystihús á Stokkseyri og þijá
rúmlega 100 tonna báta. Samtals
er það með kvóta upp á um 2.341
tonn af þorskígildum. Þar af reikn-
ast humar upp á um 600 tonna
þorskígildi. Botnfiskkvótinn er því
rúm 1.700 tonn.
Hagur Granda af kaupunum felst
fyrst og fremst í kvótanum. Mark-
aösverð á keyptum varanlegum
kvóta er um 150 krónur kílóð á
markaðnum núna. Verð kvótansr
sem hraðfrystihúsið á, er því um
350 milljónir króna.
Hraðfrystihús Stokkseyrar var
rekið meö um 23 milljóna króna
halla á síðasta ári. Um 14 miiljónir
af því tapi má rekja tii aíkskrifta á
eignum hússins í fiskeldi. Raun-
verulegt rekstrartap var þvi minna
eða um 9 milljónir.
Húsið hefur búið við erfiða lausa-
fjárstöðu og þurft að taka dýr
skammtímalán til aö brúa bilið.
Vextir af þessum skammtímalán-
um voru til dæmis yfir 20 milljónir
á síðasta ári þannig að Qárhagslega
sterkur eigandi að húsinu hefði
getað fengið út úr því hagnað.
Skuldir felldar niður
Um síðustu áramót voru heildar-
skuldir hússins um 400 milljónir.
Skuldir umfram eignir voru um 200
milljónir króna. Á þessu ári hefur
húsiö hins vegar náð nauðasamn-
ingum um lækkun skulda upp á
um 150 milljónir. Auk þess fengust
tryggingapeningar fyrir bátinn Jó-
sef Geir, sem sökk, og við það lag-
aðist skuldastaðan upp á um 30
milljónir. Þetta hvort tveggja hefur
því bætt eiginfjárstöðuna um nær
180 milljónir á árinu.
Hlutabréf Hlutafjársjóðs eru
skráð á 131 milljón en heildarhlut-
aféð er um 170 milljónir. Það er í
þessi bréf sem Grandi býður.
Aðrir hluthafar eru Dyrós hf.,
hlutafélag almennings á Stokks-
eyri, sem á 10 milljónir, Stokkseyr-
arbær, sem á 15 milljónir, Verka-
lýðsfélagið Bjarmi, 4 milljónir og
Tryggingamiöstöðin, 10 milljónir.
Grandi byggir á sérhæfingu í
vinnslu afla. Fyrirtækið hyggst
fyrst og fremst veröa með humar-
og kolavinnslu á Stokkseyri.
Vinnsla á botnfiski verður hins
vegar í Reykjavík. Þó hyggst það
verða með einhverja sérvinnslu á
botnfiski fyrir austan. Þeim fiski
yrði þá ekið austur til vinnslu á
hverjum morgni.
-JGH
Mikill eldur var i Bylgjunni VE þegar slökkviliðið mætti í Skipalyftuna þar
sem verið var að gera við bátinn. Ljóst er að tugmilljóna króna tjón hlaust
af þessum eldsvoða. DV-mynd Ómar
Eldur í Bylgjunni VE:
Tugmilljóna króna tjón
Ómar Garðarsson, DV, Vestmaimaeyjum:
Tugmilljóna tjón varð í Vest-
mannaeyjum í gær þegar eldur kom
upp í vélbátnum Bylgju VE 75, þar
sem hann stóð uppi í Skipalyftunni
hf. Aðstæður til slökkvistarfs voru
mjög erfiðar og tók þaö slökkviliðið
hátt í þrjá klukkutíma aö ráða niður-
lögum eldsins. Ekki er vitaö um elds-
upptök en síðast var unnið í bátnum
á föstudagskvöld.
Eldsins varð vart rétt fyrir klukkan
11 í gærmorgun. Maður, sem átti leið
hjá, varð eldsins var og kallaði hann
út slökkvilið sem kom þegar á stað-
inn. Logaði þá eldur út um kýrauga
á gangi aftarlega á skipinu og rauk
upp úr því stafna á milli. Viröist eld-
urinn hafa magnast mjög skjótt því
maður, sem var við skipið hálftíma
áður, varð einskis var.
Elias Baldvinsson slökkviliðsstjóri
sagði aö aökoman hefði verið ljót.
„Það virtist vera eldur í skipinu á
tveimur stöðum, aftast stjómborðs-
megin og einhvers staðar frammi í
lest eða fremst í ganginum," sagði
Elías við DV.
Hann sagði að slökkvistarf heföi
veriö mjög erfitt við þessar aðstæöur.
„Þetta er það versta sem hægt er
að lenda í og ég vil ekki hugsa þá
hugsun til enda hvemig heföi farið
ef við hefðum ekki verið búnir að fá
þennan nýja bíl. Þá heföi þessi bátur
farið, það er alveg öruggt." Þarna á
Elías við nýjan og mjög fullkominn
bíl sem Slökkvilið Vestmannaeyja
fékk fyrr á þessu ári.
Elías sagði að tjón skipti tugum
milljóna króna. Eldur var mestur í
íbúðum á millidekki, borðsal, eldhúsi
og gangi stjómborðsmegin og brann
þar allt sem brunniö gat. Ekki náði
hann að komast upp í brú skipsins
en þar eyöiiagðist allt af hita og reyk
en vélarrúm viröist hafa sloppið við
skemmdir að mestu. Ekki vildi Elías
segja til um hugsanleg eldsupptök.
Guðmundur Richardsson slökkvi-
liðsmaður var einn þeirra sem kafaöi
niður í skipið á móti eldi og reyk.
„Þetta er þaö erfiðasta sem ég hef
lent í. Það er alltaf erfitt aö eiga við
eld í bátum. Þú verður að vaða niður
á móti eldi sem þú veist ekkert hvar
er. Þarna er erfitt að athafna sig
vegna þregsla og hitinn er alveg rosa-
legur," sagði Guðmundur.
Matthías Óskarsson er eigandi og
skipstjóri Bylgju VE 75, sem er 176
tonna stálbátur, smíðaður í Stálvík
árið 1974. Hann vildi ekkert láta hafa
aftir sér um brunann í gær og það
tjón sem hann hefur orðið fyrir, en
ljóst er að viðgerð tekur einhveijar
vikur og jafnvel mánuði.
Geir Jón Þórisson rannsóknarlög-
reglumaður vann í gær að rannsókn
á upptökum eldsins. Beindist hún
einkum að stjómborðsgangi en í gær
var ekkert komið fram sem gæti upp-
lýst branann. Engin vél var í gangi
um borð, aðeins rafmagn úr landi sá
skipinu fyrir orku, en það haföi ekki
slegið út þannig aö orsakanna virðist
vera að leita annars staðar.
Stöðvum flugumferðina
Þegar fortíðarvandanefndin sett-
ist á rökstóla og leitaði að stærsta
fortíðarvandanum staðnæmdist
hún fljótt við Flugstöö Leifs Eiríks-
sonar. Þessiflugstöð var byggð fyr-
ir nokkram árum til að bæta flug-
samgöngur, hlúa að farþegum og
bæta öll skilyrði í flugrekstri. Sem
var auðvitað hið versta mál, vegna
þess að gamla flugstöðin stóð al-
gjörlega fyrir sínu. Eitthvað lak
þakið og vindátta varð vart innan-
dyra en ekki veit maður betur en
að norðangarrinn standi beint inn
á afgreisluna í nýju flugstöðinni
þar sem starfsfólkið hefur verið að
krókna úr kulda. Þar að auki hefur
umferð vaxið um flugvöllinn þótt
Flugleiðamenn hafi gert sitt besta
til að fæla önnur flugfélög frá með
ríflegum og vel útlátnum lending-
argjöldum og leigugreiöslum.
Það hefur sem sagt allt borið að
sama brunni. Flugstöð Leifs Eiríks-
sonar hefur aukið álagið og ónæðiö
sem af túristum hlýst og auk þess
er byggingin alltof dýr fyrir þennan
rekstur og alltof fín fyrir svona
margt fólk. Sömuleiðis má segja að
það sé ónæði fyrir flugvallarstarfs-
menn af stöðugum lendingum flug-
véla, farþegum og fólki sem þyrpist
út á völl til að taka á móti þeim.
Þennan fortíðarvanda þarf ein-
hvem veginn að kveða niður. Þess
vegna var nefndin sett á laggimar,
þess vegna tók nefndin þetta flug-
vallarfortíðarvandamál til meö-
ferðar og þess vegna hefur nefndin
nú lagt fram hinar merkustu tillög-
ur um lausn á fortíðarvanda flug-
stöðvarinnar.
Nefndin leggur til að lendingar-
gjöld verði hækkuð. Hún vill að
innritunargjöld verði hækkuð og
hún vill taka stöðumælagjald af
bílunum á bílastæðunum. Þá legg-
ur nefndin til að leiguhúsnæði í
flugstöðinni veröi leigt dýrara og
hún vill aö auglýsingar 1 flugstöð-
inni verði snarhækkaðar. Tillög-
urnar ganga sem sagt út á það að
enginn lendi, enginn fljúgi og eng-
inn komi nálægt þessari flugstöð
nema borga helmingi meira en
hann hefur borgað áður.
Þetta er afar snjöll lausn. Smám
saman rennur það upp fyrir flugfé-
lögum og farþegum að þaö borgar
sig ekki að feröast í gegnum flug-
stöð Leifs Eiríkssonar og hægt og
sígandi uppgötvar þjóðin aö hún
hefur ekld efni á að fara til út-
landa. Þetta er líka gott á útlend-
ingana sem era að asnast til að
ferðast til íslands og era ekkert
nema til trafala hér á landi. Era
þeir ekki að eyðileggja óbyggðimar
og spilla umhverfinu með þessum
átroðningi? Það þarf að halda þessu
fólki í burtu og það er best gert
með þvi aö skattleggja allt sem
hreyfist á Keflavíkurflugvelli.
Þannig má hræða fólkið frá.
Fortíðarvandinn er nefnilega sá
að nokkram manni skuli hafa dott-
ið í hug að byggja þessa flugstöð.
En hún var byggð og við sitjum
uppi með hana og þá er um aö gera
að láta þá borga tapið af bygging-
unni sem aldrei komu þar nærri
en era svo vitlausir aö taka við
þessum fortíðarvanda í vöggugjöf.
Flugstöðin var á sínum tíma
byggö sem minnisvarði fyrir þann
sem teiknaði hana. Og svo kannske
fyrir þá listamenn sem fá að setja
upp höggmyndir sínar og listaverk
inn í stöðinni og utan við hana. Það
var aldrei ætlunin að þarna yrði
mikil umferö til að skyggja á þessa
bautasteina og þá í mesta lagi aö
einhveijir starfsmenn væru til
staðar til að innheimta gjöldin af
þeim sem neyðast til að fara þama
í gegn.
Nú stendur tii að leggja bifreiöa-
stæðagjald á bifreiðar starfsmann-
anna svo að árangurinn verður
vonandi sá að starfsmönnum fækk-
ar óðfluga þegar þeir hafa ekki
lengur efni á aö parkera bílum sín-
um innan um stööumælana. Þaö
veröur að gera allt sem í mannlegu
valdi stendur til að bægja umferð
frá þessari flugstöð og rakka þá
dýrt sem koma þar. Og helst að
auglýsa taxtana sem víðast um
heiminn svo að allir viti að það er
dýrt aö koma til íslands. Eftir því
sem færri koma því meira verður
að hækka lendingargjöldin og flug-
vallarskattinn til að hafa upp í tap-
ið. Að lokum verða þetta svimandi
upphæðir og fortíðarvandanefndin
nær þeirri tilsettu ætlan sinni að
stöðva alla umferð um flugstöð
Leifs Eiríkssonar.
Dagfari