Dagblaðið Vísir - DV - 04.01.1994, Blaðsíða 7

ÞRIÐJUDAGUR 4. JANÚAR 1994
7
Fréttir
Hvað réð þínum áhuga á SR-
mjöli?
Ég hef haft áhuga á þessu fyrir-
tæki í mörg ár. Ég hef verið viðrið-
inn þennan iðnað síðan 1970, bæði
í framleiðslu og sölu. Verði réttlæt-
inu fullnægt þannig að ég fái fyrir-
tækið þá hef ég mikil framtíðará-
form um rekstur þess. Ég hef hins
vegar verið beittur þvílíku rang-
læti af stjórnendum þessa þjóðfé-
lags að það er ekki hægt að sitja
undir því þegjandi. Aldrei fyrr hef
ég verið orðaður við óheiðarleg
vinnubrögð. Þetta er sárt.
- Þú vilt þá eignast fyrirtækið til
að tryggja áframhaldandi rekstur?
Já, en með breyttum áherslum.
Ég skýrði það út fyrir sölunefnd-
inni að ég ætlaði að gera SR-mjöl
hæft til sölu á opinberum verð-
bréfamarkaði og halda áfram fram-
kvæmdum. Það þarf um 600 millj-
ónir króna til þessa.
- Þú fullyrðir að „fjölskyldunum
14“ hafi verið fært SR-mjöl á silfur-
fati, að salan hafi verið fyrirfram
ákveðin og þú blekktur og hlunn-
farinn. Ertu olnbogabarn i islensku
viðskiptalifi?
Það er komin upp sú staða að það
virðist enginn mega stunda at-
vinnurekstur hér nema fáir útvald-
ir. Ég get því tekið undir það að ég
sé olnbogabam. Ekki er ég virtur
viðlits þó ég sé með hæsta tilboð.
Það er enn fróðlegra að sjávarút-
vegsráðherra lýsir því yfir að þetta
hafi verið lokað útboð. Lokað útboð
þýðir að það verður að ganga að
hæsta tilboði.
Alvarlegt réttarfarsbrot
- Þér var meinað að vera viðstaddur
opnun tilboða. Ertu sáttur við það?
„Ég ætla bara að vona að réttlætið sigri í málinu og þessi kaup verði látin ganga til baka,“ segir Haraldur
Haraldsson í Andra m.a. í yfirheyrslu DV um söluna á SR-mjöli. DV-mynd GVA
máhnu, mér er alveg sama. Það eru
aðferðirnar sem eru siðlausar,
ómarkvissar og hreinasta háðung.
Viðskipti', hvar sem er í heiminum,
fara bara ekki svona fram. Ég efast
um að svona yrði gert í hörðustu
einræöisríkjum.
- Þú segir viðskiptasiðferðinu vera
ábótavant og ert í raun að tala um
þá pólitísku aðila sem hafa ráðið
hvað mestu um stjórn efnahags-
mála á íslandi. Er Sjálfstæðisflokk-
urinn flokkur þessa siðferðis?
Ég ætla ekki að dæma flokkinn
sem slíkan en dæmi Þorstein Páls-
son sjávarútvegsráðherra. Hann
lýsti því yfir að hann hefði alfarið
farið eftir ráöleggingum VÍB. Úr
því hann réð vitlausan aðila, sem
hafði ekki vit á að segja sig frá
máhnu, þá er hann ábyrgur fyrir
þessari valdníðslu.
Pólitísk misbeiting
- Er það þá þannig að stjórnvöld
láta að stjórn þessara stærstu hags-
munaaðila í íslensku atvinnulifi?
Það verður hver og einn að dæma
fyrir sig. Mín skoðun er sú að þama
hafi verið beitt misrétti af póhtísk-
um toga. Ég hef verið sjálfstæðis-
maður til þessa en ég held að min
skoðun, ásamt þúsunda lands-
manna, sé að breytast. Sé alþingi
götunnar spurt þá er að heyra að
þetta sé ekki eins og vinna eigi hlut-
ina.
- Nú hefur einkavæðing verið
markmið ríkisstjórnarinnar. Er
hún ófær um framkvæmdina?
Sé htið raunhæft á málið þá hlýt-
ur það að vera markmiðið að selja
eignir á sem hæstu verði. Það var
ekki gert í þessu tilfelh. Ég hef held-
ur ekki séð neitt í gagntilboðinu
sem bendir th að þeir aðilar séu
hæfari en mínir félagar th að
Haraldur Haraldsson í Andra um söluna á SR-mjöli hf.:
Búið að höggva
af mér hausinn
Ég tel að það sé mjög alvarlegt
réttarfarsbrot. Meira að segja var
enginn fuhtrúi fógeta viðstaddur.
Ég veit varla hvort eitthvert annað
thboð hefur komið eða ekki. Það
getur vart talist traustvekjandi.
- Þú fullyrðir að þú hafir getað
staðgreitt 801 milljón króna og
tryggt greiðslu á tæplega milljarðs
skuld við Landsbankann. Við-
skiptabanki þinn gat ekki staðfest
þetta og síðar viðurkenndir þú að
það tæki minnst 15 daga að skrapa
peningana saman. Er staðgreiðsla
ekki staðgreiðsla?
Jú, jú, en við erum að tala um
1730 mhljónir. Varla reiknar nokk-
ur með því að ég sé með inni á
bankabók slíka upphæð. Tveir
bankar, Búnaðarbankinn og þýsk-
ur banki, standa að lántöku auk
þess sem við hinir leggjum fram
hlutafé. Það var upplýst að við
hefðum 23,6% eiginfjárhlutfall. En
þegar maður er tekinn sem lygari
þá þarf maður ekki að segja neitt.
- Af hverju staðfesti Búnaðar-
bankinn ekki staðgreiðslugetu
þína?
Búnaðarbankinn hefur ekkert
með mína staðgreiðslugetu að gera.
Sölunefndin setti ákveðin skilyrði
og það var mitt að uppfyha þau.
Að mínum skhyrðum uppfyhtum
komu peningar frá Búnaðarbank-
anum og þýska bankanum. Sölu-
nefndin snýr út úr með því að segj-
ast hafa talað við Búnaðarbankann
og fengið þau svör að þessir pening-
ar væru ekki í bankanum. Það er
alveg hárrétt, ég hef aldrei sagt að
þeir væru í bankanum.
Framtíðin eyðilögð
- Þú hefur til þessa neitað að gefa
upp hverjir stóðu á bak við þig í
tilboðinu. Þarf ekki að upplýsa
þetta?
Mjög sennhega verður yfirlýsing
íljótlega gefin út frá þessum aðh-
um. Ég hef sagt að máhð er mjög
viðkvæmt. í upphafi ætlaði ég ekk-
ert að koma fram í máhnu en varð
að gera það, einkum vegna kjaftæð-
is á opinberum vettvangi. Núna er
búið að eyðheggja mína framtíð í
mjölviðskiptum og öðru shku, það
er búiö að höggva af mér hausinn.
- Eru erlendir gárfestar með þér í
þessu spili, beint eða óbeint?
Ég get fullyrt að það er enginn
annar erlendur aðili á bak við mig
en þýski bankinn. Ég efast um að
nokkurt erlent fyrirtæki hefði
áhuga á að fjárfesta í SR-mjöh. Við
lifum í aht öðru rekstrarumhverfi.
Ég er þeirrar skoðunar að hægt sé
að reka SR-mjöl betur en það fæst
enginn erlendur aðih th að tjárfesta
fyrr en hann sér árangurinn.
- Hvað hefur þú fyrir þér í þvi að
Yfirheyrsla
Björn Jóhann Björnsson
salan hafi verið ákveðin fyrirfram?
Á Stöð 2 var fuhyrt að þeir aðil-
ar, sem nú hafa fengið fyrirtækið,
ætiuðu ekki að bjóða í það af því
að ég hafði fengið útboðsgögn. Af
hverju buðu þeir síðan og fá SR-
mjöl fyrir lægra verð? Ég get ekki
dregið aðra ályktun en að það hafi
verið búið að ákveða þetta fyrir-
fram.
VÍB brást skyldu sinni
- Telur þú að Verðbréfamarkaður
íslandsbanka hafi brugðist og ekki
staðið undir kröfum um hlutleysi?
Já, VÍB brást skyldu sinni hrap-
allega og lét aldrei reyna á hæfni
hæstbjóðanda í útboðinu. Þegar
þannig er staðið að málum, og búið
að upplýsa að tveir bankar standa
aö thboði okkar, þá hljóta þessir
bankar að vera búnir að að kanna
aha hluti áður en þeir fara að lána
peninga. Það hggur í hlutarins eðh
að VÍB hefur brugðist skyldu sinni
og maður verður að álykta að þessi
hagsmunatengsl hafi gert útslagið.
- Hvaða hagsmunatengsl?
Tengsl við þá aðha sem fengu
fyrirtækið, útgerðarmenn og
nokkrir fjárfestar. Kristján Ragn-
arsson, formaður LÍÚ, er formaður
bankaráðs íslandsbanka, sem á
VÍB. Benedikt Sveinsson er bróðir
Einars Sveinssonar, sem er einn
stærsti hluthafi í Sjóvá, sem síðan
er einn stærsti hluthafi íslands-
banka. Þama eru komnir tveir
bankaráðsmenn. Síðan er Ragnar
Önundarson framkvæmdastjóri í
íslandsbanka og jafnframt stjórn-
arformaður Draupnissjóðsins.
Eignarhaldsfélag Alþýðubankans á
30% hlut í íslandsbanka. Frá þvi
félagi sitja tveir menn í bcinkaráði
íslandsbanka. Þar með erum við
komin með íjóra bankaráðsmenn
af sjö, eða meirihluta innan ráðs
þess banka sem á VÍB. VÍB átti
skhyrðislaust að segja sig frá mál-
inu og lýsa sig vanhæfan.
Blekktur og auðmýktur. Ertu
svona bláeygður að láta plata þig
upp úr skónum eða er viðskiptasið-
ferði stjórnvalda á svona lágu
plani?
Af náttúrunnar hendi er ég blá-
eygður en það er aht annað mál.
Heima hjá mér hefur ekki hnnt
símhringingum og skeytum. Einn
viðmælandi minn sagði að það
væri rosalegt bananabragð af mál-
inu. Á einu skeyti th mín stóð:
„Baráttukveðja. Láttu kolkrabb-
ann kafna í eigin bleki.“ Ég er ekki
að fuhyrða að „kolkrabbinn" sé í
stjórna SR-mjöh. Vegna hags-
munatengslanna tel ég þá í raun
vanhæfari. Þama eru hagsmuna-
aðilar úr öhum stéttum sem bendir
th að menn ætia að sitja einir að
kötlunum.
- Landsbankinn, stærsti lánar-
drottinn SR-mjöls, var ekki hafður
með í ráðum við söluna. Treystir
þú þér til að tryggja bankanum ör-
uggar ábyrgðir fyrir þeim milljarði
sem bankinn lánaði fyrirtækinu?
Já, það hefði ég getað gert.
- Þú segist hafa verið blekktur og
auðmýktur og misst æruna eftir að
hafa eytt tíma og peningum í undir-
búning tilboðsins i SR-mjöl. Hvað
hyggstu gera í framhaldinu?
Ég ætia bara að vona að réttiætið
sigri í máhnu og þessi kaup verði
látin ganga th baka. Forsendumar
em alrangar og í ljós er að koma
að þessi dreifða eignaraðhd er ekk-
ert fyrir hendi. Landsbankinn og rík-
iö era ekki sammála og hagsmuna-
tengsl-VÍB og kaupenda era augljós.
Lögmaður minn, Sigurður Guðjóns-
son, ætiar að senda umboðsmanni
Alþingis erindi og gera athugasemd
við framkvæmd útboðsins. Einnig
verður kært th Samkeppnisstofnun-
ar um að þama sé hringamyndun á
ferðinni. Síðan tel ég að málið sé sjál-
fleyst. Ég fæ ekki séð að kaupendum-
ir nái að uppfylla það sltilyrði að
borga Landsbankanum.