Dagur - 06.10.1954, Blaðsíða 8

Bagujr
Miðvikudaginn 6. október 1954
Frá héraðsfundi Eyjafjarðar-
Kirkjuhöfðingi kvaddur. Merkilegt erindi séra
Benj amíns Kristjánssonar. Tillögur um viðreisn
Skálholtsstaðar ~ Samsæti
- Skólar bæiarins seltir
Flestir safnaðarfulltrúar og
prcstar prófastsdæmisins mættir.
Laugardaginn 18. september sl.
var héraðsfundur Eyjafjarðarpró-
fastsdæmis haldinn á Akureyri í
kapellu kirkjunnar. Mættir voru
flestir safnaðarfulltrúar og prest-
ar prófastsdæmisins.
Prófasturinn, séra Friðrik J.
Rafnar vígslubiskup, skýrði að
venju frá kirkjulegu stgrfi á liðnu
ári og gat helztu atburða og laga-
setninga er kirkjuna varðaði. Því
næst voru tekin til umræðu önn-
ur mál.
Gerð var svohljóðandi ályktun
um fyrirhugaðar framkvæmdir í
Skálholti.
Ályktun um Skálholtsmálið.
Héraðsfundur Eyjafjarðarpró-
fastsdæmis, haldinn á Akureyri
18. september 1954, lýsir ánægju
sinni yfir þeim áhuga, sem þjóð-
in hefur sýnt fyrir viðreisn Skál-
holtsstaðar, og telur áríðandi, að
sem veglegazt takizt um það
verk, sem unnið skal til minning-
ar um marga ágæta kirkjuhöfð-
ingja, sem þar hafa lifað, og í
þakklætisskyni fyrir það menn-
ingarstarf, sem þeir hafa leyst af
höndum. Jafnframt leggur fund-
urinn áherzlu á, að allar frarn-
kvæmdir í Skálholti beri fyrst og
fremst að miða við það, að þær
geti orðið til sem mestrar efling-
ar kristninni í landinu á komandi
öldum. í þessu sambandi vill
fundurinn leggja fram eftirfar-
andi tillögur:
1. Unnið verði að endurreisn
Skálholts með það fyrir augum,
að þar skuli verða biskupsset-
ur í framtíðinni.
2. Reist verði á staðnum fögur
kirkja, sem byggð sé í ein-
hverjum klassiskum kirkju-
byggingarstíl miðalda, helzt
Frá Útgerðarfélagi
Akaeyringa h.f.
Harðbakur og Sléttbakur eru
á leið til Þýzkalands og selja báð-
ir seinni part vikunnar.
Svalbakur er á heimleið. Seldi
30. f. m. 229,7 tonn fyrir 117732
mörk og er það hæsta sala á þessu
hausti.
Kaldbakur er á veiðum.
Fiskgeymsluhús.
Utgerðarfélagið er nú að láta
byggja fiskgeymsluhús, 450 m- að
flatarmáli. Er það allvel á veg
komið og bætir úr brýnni hús-
næðisþörf félagsins.
gostneskum. Til þeirrar kirkju
skal aftur skila þeim gömlum,
kirkjugripum, sem vitað er urn
að fluttir hafa verið frá Skál-
holti og fáanlegir eru, en öll
instrumenta og ornamenta vera
valin eða smíðuð í samráði við
fornmenjafræðinga, Sem líkast
því, sem tíðkanlegt var á mið-
öldum, en þó svo vandað sem
kostur er á. Er því meiri þörf
á, að eignast eina slíka kirkju,
sem orðið gæti til minningar
um kristnilíf þjóðar vorrar allt
frá miðöldum, þar sem engin
slík kirkja er nú til í landinu.
3. Þær jarðneskar leifar kirkju-
höfðingja frá fyrri öldum, sem
grafnar hafa verið upp í sumar
í sambandi við fornminjarann-
sóknir, verði ekki fluttar af
staðnum, heldur verði búið um
þær á viðeigandi hátt í graf-
hvelfingu undir kirkjunni.
4. Menntaskóli sá, sem nýlega
hefur tekið til starfa á Laugar-
vatni, verði með tíð og tíma
fluttur að Skálholti. Skal ávallt
vera starfandi við hann prest-
vígðul maður, sem jafnframt
gæti verið kirkjuprestur, og sé
það hlutverk hans að efla þekk-
ingu og skilning hinna ungu
menntamanna á kristnum
menningarhugsjónum. Taka
skulu nemendur þátt í kvölds-
og morgunbænum líkt og tíðk-
ast við ýmsar sambærilegar
menntastofnanir erlendis.
5. Álítist það æskilegt að reka
búnaðarskóla eða einhverja
hliðstæða ríkisstofnun að Skál-
holti til að tryggja myndarleg-
ar, verklegar framkvæmdir, þá
verði þess gætt, að peningshús
og aðrar byggingar, sem bú-
skapnum tilheyra, séu reistar í
hæfilegri fjarlægð frá öðrum
staðarhúsum, svo að þær beri
ekki ofurliði kirkjulegan svip
staðarins.
Erindi.
Á fundinum flutti séra Benja-
mín Kristjánsson á Laugalandi
erindi um þróun guðsríkiskenn-
ingarinnar í aldanna rás eins og
hún hefur komið fram í sambandi
við heimsslitahugmyndimar, og
gerði einkum grein fyrir skoðun-
um Alberts Schweizers um þessi
efni. Fyrir 19 öldum væntu menn
þess guðsríkis, sem koma mundi
í skýjum himinns með mætti og
mikilli dýi’ð og bjuggust þá við
bráðum heimsendi. En þegar
þetta dróst, tók hugmyndalifið
óhjákvæmilega stakkaskiptum,
og við tilkomu nýrrar heims-
myndar og nýrra vísinda hættu
menn að geta trúað á þann hátt,
en guðfræðin hvarf að því að gera
grein fyrir guðsríkinu sem innri
þroska, sæðinu, sem grær og vex,
súrdeiginu, sem sýrir allt deigið.
Þó að hér sé í raun og veru um
aðra hugmynd að ræða en í forn-
öld, þá er samt trúarlega séð verið
á réttri leið, því að kjarni máls-
ins er hin siðlega hugsjón guðs-
ríkisins, en ekki hitt, með hverj-
um hætti guðsríkið kemur.Enn cr
viðhorfið til þessara mála svipað
og áður, valið rnilli þess að ganga
þeini guðsrílíishugsjón á hönd,
sem Kristur boðaði eða eiga á
hættu tortímingu alls lífs á jörð-
unni. Síðasta bænin í Faðirvor:
Frclsa oss frá öllu illu, sé því enn
í fullu gildi og hafi líkt innihald
og á dögum frumkristninnar.
Séra Friðrik J Rafnar, prófastur,
kvaddur.
Áður en prófastur sleit fundi,
gat hann þess, að þetta mundi
verða síðasti héraðsfundur er
hann stjórnaði, þar sem hann
hefði nú sagt af sér prests- og
prófastsstörfum frá 1. október að
telja. Þó mundi hann gegna
prestsþjónustu þangað til nýr
sóknarprestur hefði verið kosinn
og gæti tekið við störfum, sem
vart mundi verða fyrr en seint í
næsta mánuði. Þakkaði hann
bæði prestum og safnaðarfulltrú-
um prófastsdæmisins ánægjulega
samvinnu á liðnum árum og árn-
aði þeim allrar ‘blessunar í fram-
tíðinni.
Séra Benjamín Kristjánsson
þakkaði prófastinum fyrir hönd
prestanna, en Gísli Jónsson á
Hofi fyrir hönd safnaðai’fulltrúa
ágæta forystu í kirkjumálum
héraðsfns. Mælti séra Benjamín
meðal annars á þessa leið:
Á séra Friðrik Rafnar hefur
straumþungi starfsins og ábyrgð-
arinnar hvílt öðrum fremur.
Hann hefur eigi aðeins um nær-
fellt fjörutíu á:ra skeið gegnt
prestsþjónustu í fjölmennum
prestaköllum, fyrst Útskálum og
síðan á Akureyri, heldur hefur
hann jafnframt gegnt ýmsum
trúnaðarstörfum öðrum. Það var
eins og þessi ötuli og starfsglaði
maður kynni sér ekkert hóf, þeg-
ar leysa þurfti verk af höndum og
ætlaði sér ekki af í því efni.
Fyrir okkur eyfirzka presta
hefur hann þá líka alltaf klofið
strauminn og gengið í farar-
broddi. Það var enginn efi á því,
er við kusum hann fyrir prófast
fyrir 13 árum síðan í einu hljóði,
að hann var bezt til þeirra hluta
fallinn, að vera foringinn vor á
meðal. Hann hafði í hvívetna
sýnt forystuhæfileika sína, ekki
aðeins sem frábærlega skyldu-
rækinn og ágætur klerkur, heldur
einnig með glöggskyggni sinni í
kirkjumálum og þekkingu á öll-
um ytri málefnum kirkjunnar. Á
kirkjufundum hafði hann ávallt
verið manna fljótastur að átta sig
á hverjum vanda, sem að höndum
bar, og um embættisfærslu alla
og reglusemi í þeim efnum var
hann til fyrirmyndar. Hann hefur
(Framhald á 7. síðu).
(framhald af 1. síðu).
mönnum ágæt störf í þágu skól-
ans.. Sérstaklega minntist hann
langs og góðs samstarfs við
vígslubiskup, en Rafnar hefur
verið tímakennari og prófdómari
við skólann um langt árabil, auk
þess sem hann hefur setið í
fræðsluráði og ætíð borið hag
skólans fyrir brjósti. Fór skóla-
stjóri mörgum góðum viðurkenn-
ingar- og þakkarorðum um
vígslubiskup og taldi þjóð þessa
vel setta, ef allir embættismenn
hennar ættu sömu skyldurækni
og reglusemi og Friðrik J. Rafnar.
Frú Gúðbjörg Bjarnadóttir og
Árni Kristjánss., cand. mag., eru
nýir tímakennarar við skólann.
Þá flutti skólastjóri ávarp til
nemenda og lagði út af spakmæl-
inu: Guð hjálpar þeim, sem hjálp-
ar sér sjálfum. Benti hann nem-
endum á, hve lítils þeir væru
megnugir af sjálfum sér, þeir
yrðu að skilja og meta þá hjálp,
sem þeir hlytu frá foreldrum sín-
um og þjóðfélagi sínu. Jafnframt
yrðu þeir að gera sér ljóst, að sú
hjálp kæmi að engu haldi, af þeir
legðu sig ekki sjálfir fram af
fyllsta mætti, sýndu árvekni,
reglusemi, samvizkusemi og
dugnað í hvívetna. Skólastjóri
lauk ávarpinu með því að minna
á söguna um sáðmanninn. Nem-
endur væru sú jörð, sem nú ætti
að gróa, og yrðu þeir að gæta þess
að láta ekki þyrna og þistla leti,
skeytingarleysis og manndóms-
skorts vaxa í sál sinni. Þeir yrðu
að vera sívakandi um að auka
þekkingu sína, efla þroska sinn
og vit.
Að því loknu lýsti skólastjóri
skólann settan og tuttugasta og
fimmta starfsár hans hafið.
Barnaskólinn.
Laugardaginn 1. okt. var
Barnaskóli Akureyrar settur í
Akureyrarkirkju. Skólastjórinn,
Hannes J. Magnússon, setti skól-
ann með ræðu og lét þess m. a.
getið, að aldrei hefði verið settur
skóli á Akureyri með jafnmörg-
um nemendum og nú. Skólabörn
eru að þessu sinni tæp 900 og
skiptast í 33 deildir. Þarf nú að
kenna á þremur stöoum vegna
þrengsla í skólanum. Fjölgað
hefur í skólanum á þessu ári um
00 börn og heldur sú fjölgun
áfram næstu ár, eftir 3 ár t. d.
verða skólabörn tæp 1100 og
vantar þá skólastofur fyrir 13—
Málverkasýning Kristins Jó-
hannssonar, sem opnuð var í
Varðborg sl. laugardag, hefur
þegar vakið nokkra eftirtekt og
margar myndir eru þegar seldar.
Ættu bæjarbúar, sjálfum sér og
hinum unga málara til ánægj.u,
sem flestir að leggja leið sína á
sýninguna. — Umsögn bíður
næsta blaðs.
Sigfús Einarsson, bóndi að Ein-
arsstöðuæ, varð 50 ára 2. okt.
14 deildir. Strax næsta haust
vantar skólastofur fyrir 8 deildir.
Taldi skólastjóri enga lausn á
þessum húsnæðisvandræðum
aðra en þá að byggja nýjan skóla.
Vegna þessarar fjölgunar í
skólanum var bætt við tveimur
nýjum kennurum. Þessar nýju
stöður hlutu þau Lilý Erla
Adamsdóttir, Akureyri, og Þór-
arinn Gúðmundsson, Ólafsfirði.
Báðir eru þessir kennarar stú-
dentar frá Menntaskólanum á
Akureyri og hafa auk þess lokið
prófi frá Kennaraskóla íslands.
Einn kennari hefur horfið frá
skólanum. Er það Einar M. Þor-
valdsson, sem settur hefur verið
skólastjóri í Hafnarfirði.
Að lokinni ræðu skólastjóra
flutti séra Pétur Sigurgeirsson
bæn.
Margt gesta var við skólasetn-
inguna.
Kvittim til
,,AlJ)ýðymamisiiis“
„Alþýðumaðurinn“ frá 28. f.
m. þykist vera að leiðrétta rang-
hermi^ sem eg hafi farið með í
grein minni í „Degi“ 15. f. m. í
þeirri grein sagði eg ekkert annað
um framkvæmd varnarsamnings-
ins, heldur en það, sem eg hef
beztu heimildir fyrir. „Það er
sem sé nokkuð til, sem heita
staðreyndir", eins og „Alþýðu-
maðurinn" segir, en hann bara
neitar þeim án þess að færa nokk-
ur rök fyrir máli sínu.
Þó „Alþýðumaðurinn" bregði
mér um barnslega eirifeldni læt
eg mér það í léttu rúmi liggja.
Það er siður rökþrota manna að
viðhafa slíka sleggjudóma, og
aðra verri, í stað raka.
Bernh. Stefánsson.
Jörgen Bukdahl í boði
Norræna félagsins á
Akureyri
Danski rithöfundurinn Jörgen
Bukdahl, flutti erindi hér á Ak-
ureyri nú fyrir skemmstu, fyrir
atbeina Norræna félagsins hér.
Steindór Steindórsson mennta-
skólakennari kynnti fyrirlesar-
ann í stuttri ræðu.
Jörgen Bukdahl er glæsilegur
ræðumaður og vakti fyrirlestur
hans óskipta athygli áheyrenda.
Duldist ekki að hann er sögu-
fróður maður, enda vitnaði hann
óskeikult í fornbókmenntir okk-
ar. Hluti af ræðu hans fjallaði um
handritamálið og var hið fróðleg-
asta.
Fyrirlesarinn var hylltur fyrir
baráttu sína í handritamálinu. En
þar eiga íslendingar hauk í horni,
því að Jörgen Bukdahl hefur á
djarfmannlegan hátt unnið með
okkur í handritamálinu.