Dagur - 07.12.1968, Blaðsíða 4

4
Skrifstofur, Hafnarstræti 90, Akureyri
Símar 1-1166 og 1-1167
Ritstjóri og ábyrgðarmaður:
ERLINGUR DAVÍÐSSON
Auglýsingar og afgreiðsla:
JÓN SAMÚELSSON
Prentverk Odds Bjömssonar h.f.
Skilyrði fyrir
viðrœðum
HIN nýkjöma miðstjóm Alþýðu-
sambands íslands kom saman til
fundar á fimmtudaginn. Fyrir fundi
þessum lá sendibréf frá ríkisstjórn ís-
lands, þar sem óskað er viðræðna um
fyrirkomulag væntanlegra samninga-
umleitana um kjaramál, milli ASI
og stjómarvalda. Fundurinn kaus 5
manna nefnd til að ganga á fund
ríkisstjómarinnar, en ekki til að gera
tillögur um fyrirkomulag viðræðna,
heldur til að flytja stjórninni þær
ákvarðanir ASÍ, að grundvöllur til
viðræðna væri fyrst og fremst sá, að
ríkisstjómin dragi til baka fmmvarp
sitt um sjávarútveginn.
Um það fmmvarp sagði Ólafur
Jóhannesson prófessor m. a.:
„Ég held, að það sé mjög misráðið
af ríkisstjórninni að leggja fram
þetta frumvarp nú. Mér sýnist það
koma sem hnefahögg í andlit alþýðu
samtakanna, sem nú nýlega hafa lok-
ið miklu þingi, þar sem því var lýst
yfir, að það væri alger forsenda samn
ingaviðræðna við ríkisstjómina um
kjaramálin, að ekki yrði gripið til
neinna lögþvingana. Ég held, að
skynsamlegt væri fyrir stjómina að
draga þetta fmmvarp til baka eins
og á stendur".
Um þessar mundir hefur atvinnu-
leysið víða haldið innreið sína, frysti-
húsum verið lokað og bátar bundnir
vegna fjárhagsörðugleika. Hjá stjóm
arvöldum landsins hefur sami leik-
urinn verið leikinn og áður og f jórða
gengisfelling á tæpum áratug verið
gerð. í hvert sinn hefur gengisfelling
verið hið „mikla lausnarorð“. í hvert
sinn átti að skapast varanlegur gmnd
völlur atvinnu- og athafnalífs um
langa framtið. En stefna stjómarinn
ar hefur leitt til vaxandi verðbólgu
og öngþveitis á flestum sviðum. Und-
ir kjörorðinu „frelsi“, var jafnóðum
eytt svimháum gjaldeyristekjum góð-
æranna og grobbað af. Nú í haust
gekk svo forsætisráðherra fram fyrir
þjóðina og tilkynnti að þjóðarskút-
an væri að stranda. Hann bað stjóm-
arandstæðinga um aðstoð, en vildi
hvorki fara frá stýrinu eða breyta um
stefnu.
Skuldimar við útlönd vom þá
12500 milljónir króna og inneignir
engar. Svokallaður gjaldeyrisvarasjóð
ur, sem hampað var í síðustu kosn-
ingum var enginn til og hafði raun-
ar aldrei verið til. Þjóðin liafði verið
blekkt á fáheyrðan hátt, og það sem
þó var enn verra: Stjórnin tók ekki
í mál að breyta stefnu sinni. Með
sama framhaldi hefur ísland gloprað
efnalegu sjálfstæði úr höndum sér
(Framhald á blaðsíðu 2)
Bœndahöfðingi í Hörgárdalnum
Rætt við Eið Guðmundsson á Þúfnavöllum
STUNDUM er undan því kvart-
að, að þeim bændahöfðingjum
fækki nú óður, sem mikið kveði
að og beri það með sér, að þeir
eigi þá nafngiftu með réttu. Því
hefi ég jafnan svarað svo, að nú
séu bændahöfðingarnir orðnir
svo margh', að hver og einn veki
ekki eins mikla athygli. En hvað
sem því líður, mun það sann-
mæli, að Eiður á Þúfnavöllum,
Guðmundsson sé af þeirri gerð
manna í bændastétt, sem eftir
er tekið. Hann varð áttræður
2. nóvember í haust, styður sig
við staf, er hann sést hér á götu,
er enn hinn karlmannlegasti,
enda hraustmenni frá fyrstu
gerð og hefur varla orðið mis-
dægurt um sína daga. Nýtur
hann nú ellidaganna heima á
Þúfnavöllum, hættur búsáhyggj
um fyrir mörgum árum en syn-
ir hans tveir teknir þar við búi
og hafa stærsta fjárbú sýslunn-
ar, um 670 fjár á fóðrum í vetur.
En Eiður skemmtir sér við ætt-
fræði, landafræði, sagnfræði og
fl., og færir margt í letur. Hann
er hreppstjóri í Skriðuhreppi og
hefur verið það frá 1935, reynd-
ar þó lengri tíma, eða síðan
Guðmundur hreppstjóri faðir
hans missti heilsuna 1929, hafa
hreppstjórastörfin hvílt á hans
herðum. Hann fæst einnig við
fasteignamat, hefur gegnt mörg
um öðrum trúnaðarstörfum í
sveit og héraði. Má þar til nefna,
að hann var um 11 ára skeið
stjórnarnefndarmaður KEA,
oddviti sveitar sinnar um skeið,
stofnáði lestrarfélag, hefur verið
í skólanefnd, búnaðarfélagsfor-
iríaður, sýslunefndarmaður o. s.
frv.Fyrri kona Eiðs Guðmunds-
sonar var Lára Friðbjarnardótt-
ir frá Staðartungu og er hún
látin fyrir þrem áratugum. Böm
þeirra eru þrjú. Síðari kona
hans er Líney Guðmundsdóttir
Ólafssonar pósts og eiga þau tvö
börn. • En faðir Eiðs var Guð-
mundwr Guðmundsson hrepp-
stjóri kunnur maður og móðir
hans Guðný Loftsdóttir. Af
barnahópi þeirra eru enn fimm
á }jf j.
Þúfnavellir eru í 31 km. fjar-
lægð frá Akureyri, eftir akvegi
að telja, líklega í landnámi Þór-
ólfs Skálmssonar á Myrká. Upp
af bænum rís Slembimúli en
gegnt honum, að austanverðu í
dalnum er Staðartunguháls. Oft
er snjólítið í Hörgárdal og
margra leiðir lágu um þann dal,
vestur, í stað Oxnadals- og
Oxnadalsheiðar nú.
Þegar Eiður Guðmundsson
var hér síðast í bænum hafði
blaðið tal af honum og lagði fyr_
ir hann nokkrar spumingar,
sem hann svaraði á eftirfarandi
hátt.
Hvað mansto fyrst eftir þér?
Eftir mörgu man ég frá frum-
bemsku minni. Ég mun hafa
verið tveggja ára, veit það raun
ar með vissu, að ég var uppi í
rúmi gamallar konu, Guðrúnar
Guðmundsdóttur, en foreldrar
mínir bjuggu þá í Sörlatungu.
Og ég náði í tábakspung gömlu
konunnar uppi á hillu yfir rúm-
inu hennar. Neftóbakið hennar
fór niður í rúmið og yfir mig.
Ég veiktist af þessari fyrstu
tóbaksnotkun minni. En Guð-
rún var mér svo fjarska góð, að
hún atyrti mig ekki fyrir til-
tækið. Ég man líka, að ég náði
í prjóna hennar og dró þá úr
lykkjunum. Auðvitað hafði ég
ekki vit á hvað ég gerði henni
mikinn óleik með þessu. Og enn
man ég þegar við krakkamir
stálumst út í miklu roki, þrátt
fyrir bann foreldranna og fuk-
um góðan spöl niður brekku.
Þetta gerðist nú í Sörlatungu.
En ég var hálfs fjórða árs þegar
foreldrar mínir fluttu í Þúfna-
velli. Og í Sörlatungu man ég
heimsókn Símonar Dalaskálds.
Mér þótti hann ljótur. Orkti
hann og kvað með litlum hvíld-
um.
Hver fermdi þig?
Séra Theodór á Bægisá. Þá
var ég búinn að læra Helgakver
og gekk það sæmilega, því ég
var fremur næmur á yngri ár-
um. En ég fékk ógeð á þeirri
bók því mér fannst mórallinn
ekki góður. Ég var eitthvað svo-
lítið trúaður áður, en hreint
ekki að þeim fræðum lærðum.
Mér var í æsku kennt að fara
með bænir á kvöldin og komst
ég ekki undan því, en síðar lögð
ust bænagerðir niður hjá mér.
Eiður Guðmundsson.
Ég hef enn ekki öðlazt mikinn
áhuga á öðru lífi — neita engu
í því efni, þykir eitt liklegra en
annað — og kvíði ekki fram-
tíðinni.
Þú hefur ekki kynnzt veru-
legri fátækt?
Nei, heimili foreldra minna
var vel bjargálna, en ekki var
okkur hlíft við vinnu, krökkun-
um, fremur en öðrum bömum.
Það var siður þá, að allir ynnu
eftir sinni getu.
Félagslíf á uppvaxtarárum
þínum?
Það var töluvert mikið. Má
þar nefna ungmennafélagið og
svo voru það kirkjugöngumar,
sem voru tíðar þá og að nokkru
almennar sámkomur, fyrir utan
sjálfa guðsþjónustuna. Og þá
voru mörg heimilin mannmörg.
Og menntunin?
Þá var mikið lesið. Maður
hitti naumast vel gefinn ungl-
ing, sem ekki var töluvert vel
að sér í bókmenntum. Margir,
einkum stúlkur, kunnu ósköpin
öll af ljóðum og flestir voru all-
vel að sér t. d. í fombókmenntr-
um. Það er ekki svo litils virði.
Á þessu er orðin geysilega mikil
breyting. Þessari kunnáttu hef-
ur hrakað voðalega. Dægurlög
og textar við þau eru komin í
staðin. Það er hræðilegt helvíti
að hugsa um þau skipti. Auð-
vitað var örðugra þá en nú að
ganga menntaveginn og ber að
fagna bættri menntunaraðstöðu
almennt séð og þeirri menntun,
er fólkið nú nýtur í skólum.
Hefur þú Ient í lífsháska?
Eitthvað væri það nú skrýtið,
ef áttræður maður hefði aldrei
lent í lífsháska. Sumum finnst
þeir alltaf vera í lífsháska. Jú,
einu sinni, er ég var um tvítugt,
var ég í göngum að fara yfir
vont gil, Lambárgil, þegar ég
heyrði allt í einu skriðufall eða
eitthvað þesskonar. Ég tók þeg-
ar stökk og flýtti för. Allt gerð-
ist þetta í einni svipan. Heljar-
stóra bjarg þeyttist aftan við
mig, mörg tonn á þyngd. Enginn
hefði kembt hærurnar, sem fyr-
ir því hefði orðið. Svo get ég
sagt þér annað atvik. Það gerð-
ist miklu síðar. Ég var á gangi
meðfram Hörgá í logndrífu og
náttmyrkri. Varð mér það á, að
fara af réttri leið og hrasaði
fram af árbakkanum, þar sem
hylur var undir. En vatnið var
aðeins skænt. Ég veit tæplega
hvað gerðist, nema eftir einhver
augnablik lá ég á grúfu á ár-
bakkanum, votur í fætur og svo
blautur á baki upp á hnakka.
Þetta hefur mér aldrei verið
skiljanlegt, en flokka það helzt
undir ósjálfráðar hreyfingar,
líkt því sem ég hefi lesið um að
stundum gerðist á vígvöllum,
hjá hermönnum, nærri eða al-
veg ósjálfrátt.
Þú hefur alltaf verið félags-
byggjumaður?
Já, frá því fyrsta hefur mér
verið ljós hin ómetanlega þýð-
ing á samstarfi og samvinnu
manna til að koma nauðsynleg-
um hlutum í framkvæmd, þar
sem einn ræður ekki við. Ég var
um tíma í stjórn KEA og oft
áður varamaður. Mér féllu þau
störf mætavel. Margt horfði í
framfaraáttina, eins og að lík-
um lætur og það var gaman að
vera þátttakandi í því. En eitt
af því minnisstæðasta frá þeim
tíma var verkfallið 1961. Þá var
aðalfundur KEA haldinn og
verkfallið skall á fyrri fundar-
daginn. Ég hitti þá Þorstein
Jónatansson og Guðmund
Snorrason og fleiri menn að
morgni síðari fundardagsins og
ræddi við þá um þessi mál og
hvernig KEA gæti stuðlað að
farsælli lausn. Um þetta voru
auðvitað umræður í stjórn KEA
og höfðu verið, og komnir voru
sendimenn að sunnan, til að láta
sín ljós skína. Ekki urðum við
ásáttir í þessu máli í stjórn
KEA og flutti ég því einn tillögu
þess efnis, að KEA gerði allt, er
í þess valdi stæði, að leysa þessa
vinnudeilu. Þetta var samþykkt
með öllum greiddum atkvæðum,
sem voru yfirgnæfandi meiri-
hluti. Svo var þessi deila fljótt
leyst með samstarfi KEA og
verkalýðsfélaganna, og var sú
lausn sanngjörn. Hitt er svo
annað mál, að ríkisstjómin felldi
gengið strax á eftir, að því er
mörgum virtist í hefndarskyni.
Þú hefur kynnzt tveim síðustu
framkvæmdastjómm KEA?
Já, fyrst Vilhjálmi Þór. Hann
var bæði hugkvæmur og djarf-
ur. Og hreinskiptinn fannst mér
hann vera. Síðar kynntist ég svo
Jakobi Frímannssyni og þekki
ég hann meira. Hann er
skemmtilegri maður, geðþekkur
og ágætur. Því miður er fólk nú
áhugaminna um samvinnu en
áður var. Yngra fólkið þekkir
of lítið söguna og skilur ekki til
fulls, til hvers var að vinna þeg-
ar samvinnufélögin hófu göngu
sína og hvert hlutverk þeirra er
nú.
Mér var fyrir áratugum sagt,
að þú værir þingmannsefni Ey-
firðinga. Hvað kom í veg fyrir,
að þú yrðir þingmaður?
Einkum tvennt: Bernharð
Stefánsson og svo brennivínið
er ég drakk. En mig langaði
aldrei á þing og Eyfirðingar
voru ekki í neinu þingmanns-
hraki þegar ég var á sæmileg-
um aldri. Þetta kom mest til
tals eftir að Einar Ámason
hætti. Af því varð ekki og fór
(Framhald á blaðsíðu 7)
5
Beðið er eftir forystu
enn ekki verið stofnað sveitar
félagasamband, hliðsfætt sam-
bandinu á Austurlandi. Langt
er þó síðan áhugamenn um
norðlenzk málefni tóku að
gera sér grein fyrir því, að alls
herjar samtök væru nauðsyn-
leg. Var þá stofnað fjórðungs-
samband og áttu fulltrúar frá
sýslum og kaupstöðum sæti á
fjórðungsþingi. Þegar frá leið
tók að dofna yfir samtökunum
og féll niður þinghald. Vorið
1965 var boðað til atvinnumáía
ráðstcfnu á Akurcyri og sóttu
hana fulltrúar kaupstaða og
flestra kauptúna á Norður-
landi. Þar var m. a. rætt og
ályktað um Ncrðurlandsáæíl-
un. En skömmU' síðar, á sama
sumri, var áætlunargerð tekin
upp í sanmingi milli ríkisstjórn
arinnar og verkalýðsfélaga á
Norðurlandi.
Aðalhvatamaður að ráð-
stefnu þessari var Áskell Ein-
arsson þáverandi bæjarstjóri á
Húsavík, sem lengi hefur verið
áhugamaður um samtök Norð
lendinga. Eftir Akureyrarráð-
stefnuna var fjórðungssam-
bandið endurskipulagt, en Ás-
kell starfaði á vegum þess um
tíma og samdi langa og athygl
isverða greinargerð um
byggðajafnvægismál, sem til
er í fjölriti. Ekki hefur þetta
endurskipulagða fjórðungssam
band vakið almenna athygli,
enda þarf hér að líkindum anrt
að félagsform til að koma, svip
að því, sem nú er á Austur-
landi.
Áhugamenn hafa haft orð á
því við Dag, að samstarfsvilji
og áhugi sé til staðar mjög
víða, en að beðið sé eftir for-
ystu í þessu máli.
Það sýnist eðlilegt, að höfuð
staður Norðurlands, Akureyri, -
taki þessa forystu og að bæjar
stjóm Akureyrar boði fulltrúa
allra norðlenzkra sveitarfélaga
til stofnfundar. Akureyri ætti
að eiga frumkvæði að því,'-að
fámennari hópar fulltrúa 'svéit
arfélaga af ýmsu tagi, smárra
og stórra, komi sarnan íyrir
stofnfund og gerðu uppkast að
sambandslögum, sem gæti orð
ið umræðugrundvöllur á stofn
fundinum.
Hér er tækifæri fyrir Akur-
eyri að taka að sér mikilvert
forystuhlutverk fyrir Norður-
land, og slík forystuhlu-tvferk
gætu orðið fleiri. Það er von
margra, að Akureyri verði fyfe
ir Norðurland, a. m. k. að
nokkru leyti, það sem Reykja-
vík er fyrir landið, en þó á
annan liátt og landsbyggðinni
hollari.
Vera má, að einhversstaðar
yrðu undirtektir dræmar fyrst
í stað. En til þess að skapa al-
mennan áhuga er nauðsynlegt
að fá þátítöku sem allra flestra
sveiíarfélaga, stærri og
smærri. Sýslumenn og bæjar-
stjórar ættu líka að vera sjálf-
sagðir fulltrúar.
Það væri sjálfsagt ekki hlut
verk slíks sveitarfélagasam-
bands, að segja einstökum
sveitarstjórnum fyrir verkum
eða skerða sjálfforæði sveitar-
félaganna. Hér er um það að
ræða, að virkja nýtt afl í
þcirra þágu, sem áreiðanlega
getur orðið sterkt afl í þjóð-
félaginu og komið miklu til
leiðar, ef giftusamlega tekst til.
Guðrún Kristinsdóttir.
- TÓNLEÍKAR
(Framhald af blaðsíðu 1)
leikana í haust, og óska eftir að
halda þeim, vitji þeirra í Bóka-
verzlunina Huld á laugardag til
þriðjudags. Annars verða miðar
þeirra seldir öðrum við inngang
inn á þriðjudagskvöld.
- MENN SPARA
(Framhald af blaðsíðu 8).
ið ilyrði fyrir bættum skakka-
föllum af völdum óstjórnar.
Stúdentar eru nú mesta ófrið-
arstétt hvita kynstofnsins og
.vilja stjórna heiminum. Foreldr
ar og aðrir aðstandendur munu
nú þurfa að leggja hart að sér
til að mennta þá, sem nám
stunda erlendis, eftir þessa gífur
legu gengisbreytingu.
Við eigum von á sjónvarpi
á næsta sumri. Verður þá mikil
sjónvarpsstöð reist á Skolla-
hnjúki og önnur á Húsavíkur-
fjalli, og sennilega víðar. B. B.
- SAMSONGURINN OG LUCIUHATIÐIN
(Framhald af blaðsíðu 1).
syngur ein í sýningunni Ave
María eftir S. Kaldalóns, og að
lokum syngur blandaður kór',
með undir- og einsöhg, Heims
um ból.
Söngskráin er mjög fjölbreytt,
áður þekkt og nýtt efni, bæði í
Luciuþættinum og í fyrri hluta
söngskemmtunar þessarar. Milli
þáttanna syngur Þórunn Ólafs-
dóttir tvö lög, svo og Eiríkur
Stefánsson með undirleik á
píanó og selló (hnéfiðlu), sem
Maria Bayer Júttner fer um
snillingshöndum.
Einsöngvarar þama verða:
Eiríkur Stefánsson, Ingvi Rafn
Jóhannsson, Jósteinn Konráðs-
son, Hreiðar Pálmason og svo
Þórunn Ólafsdóttir. Undirleik-
ari kórsins er Dýrleif Bjarna-
dóttir, en söngstjóri sem áður
Guðmundur Jóhannsson. Þá hef
ur kórinn, einstakir kórmenn og
þernur Glódísar notið ágætrar
þjálfunar og leiðbeininga hjá
Sigui'ði Demitz.
Sönghátíð þessi á að vera í
Akureyrarkirkju 13. og 14. des.,
(föstud. og laugard.), og e. t. v.
þann 15. líka.
Styrktarfélagar kórsins fá að
venju sína tvo miða annað
hvort kvöldið, og gjaman
mættu styrktarfélagar vera
fleiri, — en sala aðgöngumiða
verður degi fyrr í Bókvali og
svo við kirkjudyr.
Karlakór Akureyrar ræðst
hér í stórvirki, líka fjárhags-
lega, þegar miðað er við lítinn
sjóð, stað og tíma, en hann
treystir sem fyrr á góðhug og
velvilja hjá sem flestum: í eigin
röðum, hjá bæjarbúum og
þeirra, sem í nálægð búa, og
í stjórn Karlakórs Akureyrar
eru nú: Jónas Jónsson formað-
ur, Ingvi R. Jóhannsson vara-
formaður, Hreiðar Pálmason rit
ari, Steingrímur Eggertsson fé-
hirðir og Friðrik Blöndal með-
stjórnandi. Við hvern þeirra,
sem er, mætti tala, ef einhver
vildi bætast í hóp styrktarfélaga.
Fremri röð frá vinstri: Guðmundur Ólafsson, Hákon Eiríksson, Ari Friðfinnsson. Aftari röð f. vinstri:
Gunnlaugur Guðmundsson, Hákon Hákonarson, Guðjón Baldursson og Ólafur Ásgeirsson. Ljm.: Páll.
Aðalfundur Félags ungra Fram-
sóknarmanna á Akureyri
í SL. MÁNUÐI hélt Félag
ungra Framsóknarmanna á Ak-
ureyri aðalfund. Formaður fé-
lagsins, Svavar Ottesen, setti
fundinn, bauð fundarmenn vel-
komna, skipaði síðan fundar-
stjóra Karl Steingrímsson og
Ólaf Ásgeirsson fundarritara.
Þá flutti formaður skýrslu
stjórnar fyrir sl. starfsár. Kom
þar fram að félagið hefur starf-
að með miklum krafti sl. ár.
KEA, sem tókust mjög vel.
Fjórir félagar sóttu afmælis-
þing S.U.F. að Laugarvatni. Þá
voru sendir fulltrúar á kjör-
dæmisþing að Laugum, S.-Þing.
Gjaldkeri las upp reikninga fé-
lagsins og þeir samþykktir.
Gjaldkera þökkuð vel unnin
störf, enda fjárhagurinn með
bezta móti. Þá komu fram ýms-
ar athyglisverðar hugmyndir
um tilhögun vetrarstarfsins, sem
núverandi stjóm hefur til at-
hugunar. Þá voru 24 félagar
kosnir í fulltrúaráð.
Stjórnarkjör. — Formaður
MINNINGARORÐ
islián Karlsson
fyrrverandi skólastjóri
Á FIMMTUDAGINN var útför
Kristjáns Karlssonar fyrrver-
andi skólastjóra á Hólum gerð
frá Fossvogskirkju í Reykjavík.
Hann andaðist 26. nóvember sl.,
sextugur að aldri.
Kristján Karlsson var fæddur
á Landamóti í Köldukinn, S.-
Þingeyjarsýslu 27. maí 1908, son
ur hjónanna Karítasar Sigurðar
dóttur og Karls Kr. Amgríms-
sonar, sem síðar bjuggu lengi á
Veisu í Fnjóskadal. Ungur gekk
hann í Laugaskóla og svo Bún
aðarskólann á Hvanneyri. En að
því loknu stundaði hann nám
við Landbúnaðarháskólann í
Kaupmannahöfn og lauk þar
cand. agr. prófi 1933.
Hann var nýlega kominn
heim er ég fyrst kynntist hon-
um lítilsháttar á Suðurlandi, þar
sem hann var ráðunautur Bún-
aðarsambands Suðurlands. Einn
Hákon Eiríksson húsgagnasmið
ur, varaformaður Hákon Hákon
arson jámsmiður, gjaldkeri Guð
mundur Ólafsson deildarstjóri,
ritari Ari Friðfinnsson húsgagna
smiður, spjaldskrárritari Ólafur
Ásgeirsson lögregluþjónn, með-
stjómandi Guðjón Baldursson
verzlunarmaður, meðstjórnandi
Gunnlaugur Guðmundsson skrif
stofumaður. □
Ljósaskoðun aftur
LJÓSASKOÐUN bifreiða fer
fram á sömu stöðum og áður á
Akureyri mánudag og þriðjudag
n. k. kl. 20—22. Lögregla og
bifreiðaeftirlit hvetja þá, sem
eftir eru að láta skoða, til að
nota þetta tækifæri. Skoðun er
ókeypis. □
HÉR í blaðinu var nýlega sagt
frá því, að búið væri að stofna
samband sveitarfélaga í Aust-
urlandskiördæmi. Þátttakend-
ur í þessum sanitökum eru öll
hreppsfélög í Austfirðingafjórð
ungi, allt norðan úr Skeggja-
staðahreppi suður í Öræfa-
sveit. Hrepparnir eru 33 en
kaupstaðirnir tveir: Seyðis-
fjörður og Neskaupstaður.
í lögum sambandsins er
kveðið á um fulltrúatölu ein-
stakra sveitarfélaga á aðal-
fundi, þannig, að sveitarfélag
með 200 íbúa og færri á þar
einn fulltrúa, sveitarfélög með
200—700 íbúa fá tvo fulltrúa
og sveitarfélög með 700—1500
íbúa fá þrjá fulltrúa og fjöl-
mennari sveitarfélög fjóra full
trúa. Fjölmennasta sveitarfé-
lagið er Neskaupstaður, sent
við síðasta manntal hafði 1552
íbúa. í sambandinu er sjö
manna stjórn. Stjómarformað-
ur er nú Hrólfur Ingólfsson
bæjarstjóri á Seyðisfirði en
framkvæmdastjóri Bergur Sig
urbjömsson viðskiptafræðing-
ur á Egilsstöðum. Blaðið hefur
frétt, að í Reykjaneskjördæmi
hafi nú einnig verið stofnað
sveitarfélagasamband til að
hafa forystu í sérmálum þess
landshluta. Þriðja sveitarfé-
lagasambandið og það, sem
lengst hefur starfað, er svo
Samband íslenzkra sveitarfé-
laga, sem nær yfir landið allt,
og er þvi allt annars eðlis en
landshlutasambönd. Á Iands-
þingi þess mun eiga sæti einn
fulltrúi fyrir hvert sveitar- og
bæjarfélag með allt að 1500
íbúa en tveir fyrir 3000 íbúa,
þrír fyrir 5000 íbúa og fjórir
fyrir 10000 íbúa og átta fyrir
Reykjavík. í sambadinu er
fimm manna stjóm og 25
manna fulltrúaráð. Stjómar-
miðstöð þess er höfuðborgin.
Hér á Norðurlandi hefur
ig var hann bústjóri í Gunnars-
holti en var skipaður skólastjóri
á Hólum í Hjaltadal 1935 og var
þar til 1961. Þá flutti hann til
Reykjavíkur, og var erindreki
Stéttarsambands bænda til
dauðadags. Mörgum öðrum trún
aðarstörfum' gegndi hann, nær
eingöngu í þágu bændanna og
um landbúnaðarmál ritaði hann
í blöð og tímarit.
Ekkja Kristjáns Karlssonar er
Sigrún IngólfsdóttLr Bjarnason-
ar alþingismanns frá Fjósa-
tungu.
Ég kynntist Kristjáni og þeim
hjónum báðum meira eftir að
þau fluttu til Hóla, kom þar
stundum og Kristján leit inn á
skrifstofur Dags er hann átti
leið um. Hann var bæði hæfi-
leikamaður og drengskaparmað
Ur, hinn myndarlegasti og karl-
mannlegasti maður í sjón og
prúður.í framgöngu. Nemendum
sínum var hann sem annar faðir
og hafa margir þeirra sagt mér
frá atvikum í Hólaskóla, sem
sýna viturlega stjórn hans.
Hann gat stjómað án þess að
refsa eða beita hörðu. Hann var
nemendum sínum jafn kær fé-
lagi sem fræðari, var jafnan orð
var í dómum um menn og mál-
efni, sýndi öllum trúnað og upp
skar virðingu. Jafnframt því að
vera atorku- og alvörumaður
var hann rnanna starfsglaðastur.
Við fráfall hans hefur bænda-
stéttin misst einn sinna mætustu
leiðtoga.
Ég sendi eftirlifandi konu
hans, börnum þeirra og ástvin-
um, samúðarkveðjur að norðan.
E. D.
HANNES J. MAGNÚSSON:
Skemmtileg drengjabók
ÚT ER KOMIN á Akureyri, hjá
Skjaldborg s.f., drengjabók eftir
Indriða Úlfsson skólastjóra, sem
heitir Leyniskjalið.
Þetta er bráðskemmtileg
drengjabók, sem mér þykir lík-
legt að hljóti miklar vinsældir.
Aðalsöguhetjan er piltur, sem
heitir Broddi Bjömsson. Hann
er sumar eitt í vegavinnu með
afa sínum, sem er vegaverk-
stjóri og þar gerðist nú margt
skemmtilegt og ævintýralegt.
•Félagi hans í vinnuflokknum
heitir Daði. Þarna kemur einnig
margt fólk til sögunnar, sem
flest er gott fólk. Þarna gerist
margt sögulegt, en stærsti at-
burðurinn er þó sá, að eitt sinn
þegar afi hefur sótt peninga nið
Indriði Úlfsson.
ur í þorpið til að greiða fólki
sínu í vinnuflokknum, — um
tvöhundruð þúsund krónur —
og lokað þá inni í peningaskáp
í vegavinnuskúrnum, er pen-
ingunum stolið með óskiljan-
legum hætti.
Nú verður það mesta áhuga-
mál Brodda og Daða félaga hans
að hafa upp á þjófunum og geng
ur nú verulegur hluti sögunnar
út á það að komast fyrir hverjir
þeir muni vera. Þeir félagar
leggja sig meira að segja í mikla
lífshættu við þau leynilögreglu-
störf, sem bera þann árangur, að
þjófarnir finnast og nást. Einn
í vinnuflokknum hafði lent í
þeirri ógæfu að vera í vitorði
með þeim. Broddi biður honum
griða og hann sleppur við refs-
ingu fyrir atbeina Brodda og afa
og verður betri maður eftir en
áður.
Það er óvenjulega hlýr og
notalegur blær yfir allri þessari
sögu, auk þess er hún skrifuð á
fjörlegu og góðu máli og er með
köflum mjög spennandi, en þó
ekkert æsileg. Ég held, að allir
drengir verði betri drengir við
að lesa þessa bók. Þetta er
fyrsta bók höfundar, en á henni
er þó engin viðvaningsbragur.
Nokkrar myndir prýða bókina
eftir Bjarna Jónsson og geíur
það henni nokkurt gildi. Indriði
Úlfsson er Þingeyingur að ætt
og uppruna og á ekkilangt að
sækja þá list að kunna að halda
á penna.