Þjóðviljinn - 29.08.1945, Blaðsíða 5

Miðvikudagur- 29. ág. 1945
ÞJÓS-V í L JINN
11 ■ ^ r ' ->■ ..m«i|r
■
Jón Rafnsson:
Síldveiðikjörin IV.
Sómi Sigurjóns eða hagsmunir sjómanna
20. júní sl. fékk ég skila-
boð í síma um þaö, aö
stjórn Sjómannafél. Reykja-
víkur óskaði aö fá mig á
fund til sín, þá samdægurs.
— Eg hafði sem sé átt sam-
tal yiö Sigurjón, þá rétt áð-
ur og fundizt hljóöið í þeim
gamla með skárra móti.
Á tali Sigurjóns þóttist ég
geta jafnvel ráöiö aö hann
teldi samatarf viö Alþýöu-
sambandið hugsanlegt, en
hinsvegar vantreysti hann
frásögn minni um það, að
fulltrúar útvegsmanna
gæfu til leyfis, aö samn-
ingsuppkast hans yrði dreg-
ið til baka til aö samræma
þaö og tillögur sambands-
ins, því að það mundi þýöa
hækkaöar kröfur.
Eg brást auövitað vel við
fundarboði stjórnar S. R. og
mætti á tilsettum tíma. Sig-
urjón hafði mest orð fyrir
þeim félögum og þóttist
auövitað sjá margt því til
fyrirstöðu aö samstarf gæti
tekizt. Meðal annars virtist
hann eiga erfitt meö aö
hugsa til þess aö sitja fundi
með vissum mönnum. Þá sá
hann ýmsar grunsamlegar
kynjasýnir, er á Alþýöu-
blaösmáli eru kallaöar véla-
brögö kommúnista, í þvi aö
sameina fulltrúa sjómanna
um .hagsmunamálin o. s.
frv., en alít þetta skildist
mér geta \ikiö til hliöar,
ef nokkrir möguleikar væru
á því, aö fá samningsupp-
kast hans dregið til baka.
Kvaöst hann hafa gengið
úr skugga um, að mér hefði
skjátlazt, er ég tjáði hon-
um að-af hálfu fulltrúa út-
vegsmanna væri ekkert
til fyrirstööu, ef þá yrði
hægt aö semja viö fulltrúá
sjómanna í einu lagi, og
vitnaöi í samtal sitt viö for-
mann samninganefndar út-
vegsmanna, máli sínu til
stuðnings.
Eg hringdi þá upp for-
mann samninganefndar út-
vegsmanna, Ingvar Vil-
hjálmsson og spuröi hann,
í áheyrn Sigurjóns og
þriggja meöstjórnenda hans
hvort ég heföi ekki rnátt
hafa það eftir, að Alþýöu-
sambandið og stjórn Sjó-
mannafélags Reykjavíkur
mættu samræma uppköst
sín, til aö geta mætt sam-
eiginlega við' samningaborð-
iö, án frekari skilyrða af
hálfu útgerðarmanna, og
játti Ingvar því fúslega.
ið gamla máltækþ aö ekki
r ein báran stök.
Þegar hér er komið sögu
snarast- formaður stærsta
sjómannafélags landsins.
fyrrverandi Aiþýðusam-
bandsforseti (plús) Sigur-
jón A. Ólafisson aö heyrn-
artólinu og ávarpar form.
samninganefndar útgeröar
manna á þessa leiö:
Hefurðu virkilega gert
þér það ljóst, maður, að
með því að leyfa okltur að
samræma sainningsupp-
köstin er beinlínis verið að
hækka kröfurnar!!
Af taii Sigurjóns hér eftir
í símanum mátti vel ráöa,
aö Ingvar Vilhjálmsson svar
aöi í samræmi viö það, er
hann haföi áöur sagt við
mig, og má sannarlega
viröa slíkt drengskapar-
bragö af andstæöingi.
Oröræöa Sigurjóns beind-
ist nú inn á nýjar brautir
og snerist mest um „heiður
og sóma“ stjórnar Sjó-
mannafélags Reykjavíkur.
— Kvað hann, þegar öllu
væri á botninn hvolft, gæti
stjórn S. R. ómögulega
„sóma“ síns vegna, fariö aö
gera neinar breytingar á
sínu fyrsta uppkasti, og
eins og hann stundum orþ-
aði þetta, aö „éta ofan í
sig“!!
Á meðan form. stærsta
sjómannafélags landsins
opnaöi þannig hjarta sitt í
símanum frammi fyrir fuil-
trúa gagnaöiljans, hlustuöu
meöstjórnendur hans á,
böglir og myrkir yfirlitum.
Jæja, þaö var þá, þegar
öll kurl komu til grafar
sinn heljar mikill „sómi“
nokkurra stórra manna í
’.andi sem eining sjómami-
anna átti aö stranda á. —
Aö þao kæmi nokkuð viö
..sóma“ þessara valmenna,
þótt þeir geröu mönnum á
hafinu skaöa, fyr-st með
asnaskap og síðan með þver
giröingshætti, slí-'t var.
þeim meö öllu óhugsanlegt.
Eg gat nú ekki lenqr.r
gengið þes dulinn, aö í
vinnubrögöum þessara
manna undanfarnar vikur,
lá meira en réttur og slétt-
ur kjánaskapur, heldur
einnig ofsafenginn vilji til
skemmdarverka. Eg hafði
þreifað enn einu sinni á því
aö sómi þessara manna og
hagsmunir sjómannastétt-
arinnar voru tvær ^stæröir,
sem hvorug gat gengiö upp
í hinni.
auövitaö átti aö fjalla um
síldveiöikjörin, voru mættir
liölega 40 menn, og dróst
þó fundarsetning um eina
klukkustund, vegna tregöu
á fundarsókn. Um helming-
ur eöa liölega 'þaö voru
mosagrónir landgarpar, —
m. ö. o. hiö kunna land-
varnarlið Alþýöublaösins í
Sjómannafélagi Reykjavík-
ur. — Mættir voru um 20
sjómenn úr Sjómannafélagi,
er gefur upp á félagaskrá
1600 meölimi.
Eg taldi það skyldu mína
sem samninganefndar-
manns og framkvæmdar-
stjóra Alþýöusambandsins,
aö mæta á þessum fundi til
aö skýra honum frá gangi
málanna. Hvaö sem grímu-
mönnum Alþýðublaðsins
þóknast aö segja um fram-
komu mína á þessum fundi,
er þaö mála sannast, aö þar
skýröi ég afdráttarlaust en
þó meö fullri hógværð frá
því sem þá hafði fariö á
milli fulltrúa Alþýðusam-
bandsins og stjórnar S. R.
— AÖ vísu. gekk ég ekki
þess dulinn, aö hinn fá-
menni hópur sjómanna,
sem fund þennan sátu voru
af öðru flokkslegu, sauöa-
húsi en ég, en þeirn til
sóma get ég boriö það, aö
þeir sátu hljóðir og prúöir
í sætum sínum, þótt hetjur
landvarnaliösins ókyrröust
nokkuö, þótt reynt væri aö
draga ílokkaþrætur inn í
umræöurnar og svara rök-
um meö því að hafa hátt.
Augljóst var, aö þessi
fundur var eins og fundir
í Sjómannafélagi Reykja-
víkur hafa veriö aö jafnaöi
sl. áratug, þ. e. aö hans
vegna gat hiö rökhelda
landkrabbalið Sigurjóns far-
iö sínu fram, án þess aö
hiö raunverulega Sjómanna
félag, mennirnir, sem vinna
á sjónum, gætu boriö hönd
fyrir höfuö sér. — Tillaga
Sigurjóns um aö fela stjórn-
inni áframhald á sömu
braut og áöur var auövitað
samþykkt af landhernum,
en hinir örfáu sjómenn,
sem þarna voru, sátu hjá.
Óynd'sspangól Alþýöublaös-
ins út af komu minni á
þennan fund er í fyllsta
máta eölilegt, og ná vera
hverjum heilskyggnum
mæoni T>nVkur s^nnun þess,
áö ég hef þar eftir atvikum
haiaiö samvizkusamlega á
málstaö sjómannastéttar-
innar.
Skemmdarverk af ráðnum
buga
Hvaö gat nú lengur verið
því til fyrirstöðu, aö mann-
leg yfirsjón þeirra Sigur-
jóns fengi leiöréttingu og
aö sjómannasamtökin gætu
staöið einhuga um hags-
munamálin, ,ef taka átti orö
Sigurjóns, alva.rlega. — En
þá kom fyrir sérstakt atvik
er sannaði á þeim félögum
Fundur í Sjómannafélagi
Reykjavíkur
Aö kvöldi sama dags
mætti ég sem gestur (að
vísu óboöinn) ásamt Sig-
uröi Stefánssyni formanni
Sjómannafélagsins Jötunn í
Vestmannaeyjum, á fundi í
Sjómannafélagi Reykjavík-
ur.
Á þessum fundi, sem
Útvarpið í dag:
8.30 Morguníréttir.
10.25 Hljómplötur: Óperulög.
20.30 Útvarpssagan: Gullæðið
eftir Jack London 1 (Ragn-
ar Jóhannesson). -
21.00Hljómplötur: Kling-kTang-
kvintettinn syngur.
21.15 Erindi: Um mjaltavélar
(Sveinn Tryggvason ráðu-
nautur).
21.40 Hljómplotur: Tónverk eftir
Sibelius'.
Á MYNDINNl hér að ofan sjást bátverjar
bq-ndaríkjakafbátnum Tang bjarga þrem flugmönnum,
sem komizt höfðu í gúmmíbát, þegar Japanir höfðu
skotið flugvél þeirra niður.
VARÐSTAÐA. Þetta er innihaldsríkt orð, sem við
hugleiðum sjaldan, sem ekki þekkjum af eigin raun
þá abyrgð og þœr skyldur sem heraginn leggur varð-
manninum á herðar. Ekkert má fram hjá honum fara.
Svefnlaus verður hann að vaka. Yfirkominn af þreytu
verður hann að standa teinréttur, stundum hreyfing-
arlaus klukkustundum saman. Seremoníur! segjum við
kannski. En minnast skyldum við þess, að árvekni
varðmannanna, hundraða þúsunda einstaklinga, sem
hlustað hafa á óteljandi stöðum um allan heim eftir
hverri hrœringu óvinarins, eigum við ekki sízt að þakka
það, að siðmenningin stendur nú yfir moldum villi-
mennskunnar, en ekki öfugt.
Á MYNDINNI sjást óbreyttir borgara á eynni Zamami
í Rjúkjúeykjaklasanum lesa tilkynningu., er herstjórn
Bandaríkjanna lét festa upp, þegar 10. hérir.n hafði
algerlega náð eyjunum á sitt vald.