Þjóðviljinn - 08.03.1960, Blaðsíða 10

10) — ÞJÖÐVILJINN — Þriðjudagur 8. marz 1960
Viktoría Halldórsdóttir
Framhald af 6. síðu.
lausar um kjaramál sín, ár
-eílir ár ganga þær t.d. að
kjörborðinu og kjósa aftur
og aftur sömu karlana á
þing, sem þær þó vita'íyrir-
fram að hamla á móti öllum
réttindamálum kvenna sem
fyrir Alþingi koma. Þetta er
eitt meðal annars sem tor-
veldar konum að ná hinu
þráða marki, sem kvenrétt-
índabaráttan keppir að. Ég
tel að því marki verði ekki
náð fyrr en konurnar efla
svo samtök sín, að hvorki
æðri né lægri vinnuveitenda-
samtök karlmanna sjái sér
fært að traðka á rétti kon-
nnnar. Einnig verða konur að
auðga svo og efla andlegt
sem líkamlegt atgerfi sitt, að
þær bregðist ekki þeim von-
um, sem brautryðjendur hinn-
ar íslenzku kvenréttindabar-
áttu báru í brjósti til ís-
lenzkra kvenna.
3. Ég álí.t að íslenzk kvenna-
samtök geri allt of lítið að
því að kynna sér og hafa
samstarf við ýms menning-
arfélög, er starfa víðsvegar
um heiminn. Það myndi auka
mjög félagsþroska íslenzkra
kvenna ef þæ^ ættu kost á
að kynnast baráttu kynsystra
sinna, sem mjög víða er háð
við erfiðari skilyrði en við
hér á íslandi höfum af að
segja. Kvennasamtök á ís-
landi eru fjölmenn, ef miðað
er við fólksfjölda þjóðarinn-
ar, en því miður skiptast þau
mjög í pólitískar greinar, og
verður það þeim alla jafna
fjötur um fót til heilbrigðs
samstarfs að menningarmál-
um. Þetta þarf að breytast.
Til þess að íslenzk kvenna-
samtök geti haft samstarf
við hin ýmsu menningarfé-
lög kvenna víðsvegar uw
heim, þurfa þau að njóta
styrks úr ríkissjóði eins og
mörg önnur félagssamtök á
Islandi njóta til kynningar-
starfssemi sinnar.
Ég efast ekki um það að
víðsýni islenzkra kvenná yk-
ist stórlega við það að taka
virkan þátt í baráttu þeirra
kvennasamtaka, sem á marg-
víslegan hátt berjast fyrir
bættum uppeldisskilyrðum
barna í stríðsþjáðum löndum
og réttindamálum undirok-
aðra kvenna o. fl.
íslenzkar konur myndu
er sú að hægt væri að ná full-
um sigri í þessu réttlætismáli
á tiltölulega skömmum tíma,
aðeins ef konur fengjust til
að taka upp baráttuna fyrir
því, hver innan síns stjórn-
málaflokks, af því harðfylgi
sem þær hafa margsýnt að
þær eiga nóg af í baráttu fyr-
ir framgangi mála sem minna
er um vert.
3. Já, það finnst mér vissu-
lega, og hefur lengi fundizt.
Ég hef t.d. oft undrazt það,
göfgast af því samstarfi og
þeim lærðist að skilja hvað
friðarbaráttan er heiminum
mikils virði. Islenzkar konur
ættu að setja sér það mark
nú á þessu 50 ára afmæli al-
þjóða kyennadagsins, að
vinna tengdum höndum við
konur víðsvegar um heim að
réttindamálum kvenna, að
menningarmálum, að verndun
og velferð barnanna og að
friðarmálum, og að láta at-
kvæði Islands jafnan gnæfa
hæst með þeim málum.
að nemir teljandi örðugleikar
séu á slíkri þátttöku frá okk-
ar hendi. Allar fjarlægðir eru
sem óðast að verða að engu
með hraðbatnandi samgöngu-
tækni, og ég er viss um að
við getum lagt margt jákvætt
til málanna í slíku samstarfi.
En fyrst og fremst myndum
við sjáJfar græða á því, fá
víðari sjónarhring og læra að
sameinast til stærri átaka, en
láta ekki allt kafna í karpi
um b'.tilsverða smámuni.
Sólbakka, Stokkseyri
Viktoría Halklórsdóttir.
auðrún Guðvarðardóttir
Framhald aí 7. síðu.
um samningum milli vinnu-
sala og vinnukaupenda. Sú
leið hefur nokkuð verið far-
in og á þann hátt hefur nokk-
ur árangur náðst, en á flest-
um sviðum ríkir þó enn rang-
látur mismunur í launa-
greiðslum til kvenna saman-
borið við það sem karlmenn
bera úr býtum við sambæri-
leg störf.
I annan stað er lagasetn-
ing um algert launajafnrétti.
Sú leið er að mínum dómi
langtum auðveldari en samn-
ingaleiðin og eina viðunandi
lausnin á þessu máli. En bar-
áttuna fyrir þessari lausn
þarf að heyja innan stjórn-
málaflokkanna. Mín skoðun
þegar ég hef hlustað á frá-
sagnir fulltrúa, sem setið
hafa þing og fundi erJendra
kvennasamtaka, hversu ferða-
söguformið er ríkjandi í
flestum þessum frásögnum.
Maður er oft alveg jafnnær
eða sáralit’ð fróðari um hin
erlendu samtök, baráttumál
þeirra og baráttuaðferðir.
Enn þá rekst maður líka
alloft á þá skoðun að „heim-
urinn sé Evrópa, í. hæsta lagi
Ameríka einnig, en aðrir
heimshlutar og það sem þar
gerist sé okkur algerlega óvið-
komardi og engin þörf á að
vita skil á því.
Á þessu þyrfti að verða
gagngerð breyting, og þó al-
veg sérstaklega hvað viðkem-
ur mannréttindabaráttu kyn-
systra okkar. Ég fæ ekki séð
Halldóra Guðmundsdóttir
Framhald af 7. síðu.
töku í heani að launajafnrétt-
ið var eitt af baráttumálutn
verkalýðshreyfingarinnar í
heild.
Með gleði vil ég einnig geta
þess að landsfundur K.R.F.I.
haldinn að lokinni stofnun ís-
lenzka lýðveldisins 1941
gekkst fyrir mjög áhrifarík-
um fundi í Iðnó með þátt-
töku allra launakvenna sem
til varð náð.
Þannig tel ég að kvenrétt-
indabaráttan hafi að þessu
leyti gert mig ,,að manni með
mönnum" í þessu tilfelli, og
verkalýðsbaráttan með ör-
uggri leiðslu A.S.I. sem á
þeim tima studdi stjórn þá
er ber heitið „nýsköpunar-
stjórn“
Mér finnst árangurinn bera
með sér að þegar allt kemur
til alls væri kvenréttindabar-
áttan ekki aðeins kvenrétt-
indamál og verkalýðsmál
heldur í eínu orði sagt mann-
réttindamál.
2. Langt því frá, það vantar
svo mjög á að konur notfæri
sér þau réttindi sem við höf-
um fengið staðfest með lög-
þátttöku sína í framleiðslu-
störfum (þjóðarbúskapnum).
Ég vildi að skip okkar
væru mönnuð kvenmönnum
jafnt sem karlmönnum, svo
og aðrir vinnustaðir, og börn-
in alin upp í, þeirri meiningu.
Byrja þannig á byrjuninni.
Með því tel ég að takmark-
inu verði ná'ð og öðruvísi
ekki.
3. Ég tel íslenzkum konum
mjög þroskavænlegt að kynna
sér baráttu kvenna víðsveg-
ar og skylt að styðja hana,
en alveg sérstaklega tel ég
okkur nauðsynlegt að liafa
sem mest kynni af þjóðum
þeim sem hafa raunverulegt
jafnrétti.
Hef
pússningasand
til sölu.
Sími 23-220
Gunnar Guðmundsson
Með þungum hug verð ég
að játa að í iðngrein okkar
hefur engin kona bætzt í hóp-
inn með því að taka hlutina
með alvöru frá byrjun, og
fara í iðnskóla og læra þetta
starf svo sem lög mæla fyrir
til að ná fullum réttindum til
launa.
Svo mun það einnig vera
í öðrum iðngreinum, sem eru
þó mun efirsóttari almennt
og útheimta hreinlegri og
léttari störf.
Það er ekki mikið sem
vantar til þess að konur hafi
lagalegt jafnrétti á við karla
hér á landi, en það vantar
tilfinnanlega að konur meti
Saumavéla-
viðge rðir
Fljót afgreiðsla
SYLGJA, Laufásvegi 19.
Sími 1-26-56.
Til
liggur_ leiðin
f-111111E11111II11111111! 111111111! 11111111111111! 11II111! 111111111111111111111111U111M111111111111111111III1111111II111111111111111 It III11111! 1111 [ I! 111111111111 !111111111II11111111111111J1 m 11111111111111111111111111111111111! 1111111! t i! 1111
Þingsjá ÞjóSviljans 28.febr.-5. marz 1960
Framhald af 7. síðu.
samningu þess ýmsir þeir
læknar og sérfræðingar, sem
mest hafa starfað að þessum
málum. Alfreð hefur árum
og áratugum saman unnið að
lækningum drykkjusjúkra
manna, og í frumvarpi hans
er te'kið á málinu af raunsæi
og yfirsýn. Um úrræði þess,
eins og t.d stofnun lokaðs
hælis fyrir þá ógæfusömu
einstaklinga, er velkjast í
bjargarleysi og óþverra um
almannastigu og skúmaskot
Reykjavíkur árið um kring,
mun nú tæpast lengur ágrein-
ingur,- Alþingi væri sómi að
því að samþykkja þetta frum-
varp, og sjá til að ríkis-
stjórnir framkvæmdu ákvæði
þess með þeim myndarskap að
fyrnast mætti yfir hin hörmu-
legu og hneykslanlegu mistök
er gerð hafa verið í þessum
málum.
★
Landhelgismálinu sló niður
í lognið sem ríkti á Alþingi
alla vikuna, er kunnugt varð
um ofbeldisverk brezkra tog-
ara ’í herskipavernd gegn ís-
lenzkum fiskibátum á miðun-
um við Snæfellsnes. Þingmenn
úr öllum flokkum risu upp til
mótmæla, og verður að segj-
ast að sjaldan hefur heyrzt
eindregnari fordæming á
framferði ofbeldismannanna.
Lúðvík Jósepsson benti sér-
staklega á að hér væri farið
langt yfir öll takmörk er varð-
aði deilur um landhelgismálið.
Með vísvitandi eyðileggingu
veiðarfæra og ógnun við fiski-
báta að veiðum gera Bretar
sér leik að ofbeldisverkum við
íslenzka sjómenn og hika ekki
við að brjóta ákvæði alþjóð-
legra samninga sem bæði
Bretar og Islendingar eru að-
ilar að, og engin minnsta deila
hefur verið um eða ágrein-
ingur. JBjarni Benediktsson
dómsmálaráðherra tók undir
það að einmitt þetta atriði
kæmi mjög til álita varðandi
mótmæli og kröfur til brezkra
stjórnarvalda. Og dómsmála-
ráðherra lýsti sök á hendur
brezku ríkisstjórninni fyrir
ofbeldisverk þetta, vegna nær-
veru hins brezka hérskips;
tjón íslenzku bátanna yrði
tafarlaust bætt úr ríkissjóði
og endurkrafið hjá brezkum
aðilum
★
Það sést bezt nú hve ein-
hugur þjóðarinnar knýr einn-
ig forvígismenn Atlanzhafs-
bandalagsins hér á landi til
vaxandj einbeittni í landhelg-
ismálinu. Þá skilst líka gildi
þess betur sem gert var 1958.
Með þeim blendingi af hörku
og samningshæfileikum sem
einkennir marga framúrskar-
andi stjórnmálamenn stýrði
Lúðvík Jósepsson landhelgis-
málinu til sigurs sumarið 1958,
er hann kvað niður undan-
haldsraddirnar og knúði fram
stækkunina enda þótt brakaði
svo harkalftga í stjórnarsam-
starfinu, að fagnandi agentar
Breta og Atlanzhafsbanaa-
lagsins töJdu víst að tekist að
sprengja vistri stjórnina áður
en la:-'ihe’gismálið kæmist
fram.
Enginn veit hvað gerzt hefði
ef Alþýðubandalagið hefoi
ekki einmitt þetta sumar ver-
ið í stjórnaraðstöðu og haft
til forystu í þessum málum
mann sem hélt svo glæsilega
á málstað tslendinga að hann
varð á svipstundu heims-
kunnur stjórnmálamaður,
maður sem ÍBretar sjálfir
töldu að leikið hefðj úrslita-
leikina til sigurs i hinu djarfa
tafli 'Islands með stórveldið
Bretland. grátt fyrir járnum,
félaga hans I Neskaupstað er
engin tilviljun, og það er
heldur engin tilviljun að ein-
beittni og yfirburðahæfileikar
einkenndi starf Lúðvíks Jós-
epssonar sem sjávarútvegs-
málaráðherra vinstri stjórnar-
innar. Aldrei mun maður hafa
setzt í það sæti jafn þaulkunn-
ugur 'íslenzkum sjávarútveg
á öllum stigum hans, sú þekk-
ing leynir sér ekki hvenær
sem hann ræðir sjávarútvegs-
málin, á Alþingi eða annars-
staðar.
Sósíalistaflokknum er það
metnaðarmál og styrkur að
eiga að varaformanni jafn-
ágætan stjórnmálamann,
mann sem frá unglingsárum
hefur helgað sósíalismanum
og baráttu íslenzkrar alþýðu
hæfileika sína og krafta. Og
í sögu þjóðarinnar hefur hann
nú þegar tengt nafn sitt
órjúfanlega mesta sigurvinn-
ingi ísienzku þjóðarinnar frá
lýðveldisstofnuninni — stækli-
un landhelginnar 1958.
Nú má telja líklegt að land-
helgisráðstefnan í Genf verði
heldur til tafar þingmálum um
skeið, ráðherrar og alþingis-
menn verða sjálfsagt í sendi-
nefnd Islands þangcð. Og tal-
ið er víst að ríkisstjórnin
hafi þann eðlilega hátt á að
bjóða stjórarandstöðuflokkun-
Fá mál komu til umræðu
á Alþingi í vikunni og fundir
oftast stuttir. Á föstudag
kom til 2. umræðu í meðri
deild stjórnarfrumvarpið um
Tóbakseinkasölu ríkisins, sem
ætlað er að afnema laga-
ákvæðið um hámarksálagn-
ingu á tóbaksvörur, sem er
þó hvorki meira né minna en
350% á verð vörunnar kom-
innar 'í hús hér á landi, að
meðtöldum tolli. Fulltrúar Al-
þýðubandalagsins og Fram-
sóknar í fjárhagsnefnd neðri
deildar, Einar Olgeirsson og
S'kúli Guðmundsson lögðu til
að frumvarpið yrði fellt. Sam-
eiginlegt nefndará'it þeirra
endar þannig: „Ef Alþingi
samþykkir þetta frumvarp,
afsalar það frá sér til
rílc:sstjórnar'nnar ákvörðun-
arrétti um þi skattheimtu
sem fram fer á vegum Tóbaks-
einkasölu ríkisins. Við telj-
um að Alþingi eigi hér eftir
sem hingað til að ákveða
þessar álögur eins og aðra
skatta og tolla til ríkisins,
og leggjum því til að frum-
varpið verði fellt.“
En þó komin væri nokkur
vikulokaþreyta í háttvirta
þingmenn fundust loks nógu
margir réttlátir stjórnarþing-
menn til að gera einnig þessa
bón ríkisstjórnarinnar, en allir
þingmenn stjórnarandstöð-
unnar greiddu atkvæði á móti.
S. G.
ið andstæðingi. Lúðvík er
inn þeirra stjórnmálamanna,
;em stælast við hverja raun,
raxa með verkefnum sínum.
trangurina af starfi hans og
um þátttöku og er það vel
farið.
*
f f////.' t