Þjóðviljinn - 15.09.1960, Blaðsíða 5

t
•— Fimmtudagur 15. septemlier 1960 — ÞJÓÐVTLJINN — (5
Danir eiga að taka við stjórn
radarstöðvanna á Grænlandi
Kaupmannahafnarblaðið\J?i/o?-7naíion skýrir frá því að
ætlunin sé aö danskir sérfræðingar taki við stjórn hinna
miklu radarstöðva sem Bandaríkjamenn hafa byggt á
Grænlandi.
Blaðið segir að í fyrstu lotu
muni 135 sérfróðir menn og al-
mennir verkamenn fara til
Græniands til vinnu 'í radar-
stöðvunum, en síðan eigi að
fjölga þeim smám saman, þar
til þeir eru þess um komnir
að taka við öllum störfum
Bandaríkjamanna. Búizt sé við
að þetta muni taka nokkur ár.
Radarstöðvar Bandaríkja-
manna á Grænlandi eru Mekkir
í keðju sem nefnist Distant
Earlv Warning Line og er
ætlað að koma upp um ferð-
ir fiandsamlegra (sovézlkra)
flugvéla og flugskeyta sem
send væru í átt til Bandaríkj-
anna. Stöðvarnar sem um ræð-
ir eru fjórar, Kulusuk á aust-
urströndinni og Qaqutoqaq á
vesti ] rströndinni auk tveggja
stöðva á sjálfum Grænlands-
jökli, en Bandaríkjamenn hafa
aðrar stöðvar í Syðri Straum-
firði og Tihule.
Þessar radarstöðvar hafa
verið bvggðar af bandarískum
og dönskum verk+ökum í sam-
einingu. Fyrir nokkrum dög-
um var komið á sambandi milli |
þeirra og stöðvanna í Thule
og í Kanada.
Bandaríska landvarnaráðu-
neytið hefur falið fyrirtækinu
Federal Electric Corporation
að annast viðihald og rekstur
stöðvanna. Fyrirtæki þetta á
danskt dótturfyrirtæki, Stand-
ard Electrie, og það félag hef-
ur annazt ráðningu þeirra
dönsku fagmanna sem í fyrstu
lotu verða sendir til Græn-
lands til þjálfunar.
Danir hafa í hótunum
Eins og kunnugt er af frétt-
um á norræna flugfélagið SAS
nú í samningum við bandarísk
stjómarvöld um rétt þess til
að lenda flugvélum sínum í
Bandaríkjunum. Bandaríkja-
stjóm ihefur að undirlagi hinna
stóra bandarísku flugfélaga
krafizt þess að SAS fækki
flugferðum sínum til Banda-
, ríkjanna um helming. For-
svarsmenn félagsins segja að
sem vinnur a
ef þeir gengju að þessari kröfu
myndi það þýða algert gjald-
þrot fyrir það, ekki sízt vegna
þess að félagið hefur fest kaup
á rándýrum bandarískum far-
þegaþotum fyrir hundruð millj-
óna króna sem fyrst og fremst
voru ætlaðar til flugs á leið-
inni milli Evrópu og Banda-
ríkjanna.
Inforination skýrir nú frá
því að mönnum hafi nú dottið
í hug að reyna að bjarga SAS,
sen^er að langmestu leyti sam-
eign danska, norska og sænska
ríkisins, úr þessum þrengingum
með því að hóta Bandar'ikja-
stjórn að haldi hún fast við
kröfu sína um fækkun flug-
ferðanna um helming muni
danska stjórnin segja upp
samningnum sem veitir Banda-
ríkjamönnum rétt tjl herstöðva
á Grænlandi.
Þessi samningur var, eins
og herstöðvasamningurinn við
Island, gerður árið 1951, en í
einu ákvæði ihans er heimild
fyrir þvi að önnur hver rik-
isstjórnin geti farið í ra.ru á
endurskoðun einstakra atrija
hans eða samningsins alls.
Samninlurinn veitir Banda-
ríkjamönnum m.a. ótahmgrkað-
an rétt til flugs yfi-r öllu Gr~:i-
landi, og nú er bent á c:Z þann
rétt igætu Danir tekið af þelin,
ef þeir gera alvöru úr þcirri
fyrirætlan að bægja GAS Gurt
frá Bandaríkjunum.
Nú virðist loks fundið lyf
sem vinnur á stafýlokokkum,
þeim skaðræðissýidum sem pen-
isilín og önnur fúkkalyf hafa
ekkert ráðið við og hafa því
gerzt æ umsvifanjeiri og
hættulegri eftir því sem notkun
þessara lyfja hefur þrengt
kost annarra sýkla.
Stafýlokokkamir hafa eink-
um dafnað á sjúkrahúsum, svo
Kennaraþing Norðurlands
Framhald af 3. síðu
tímabil era: Páll Jónsson, skóla-
stjóri, Höfðakaupstað, Þor-
steinn Matthíasson, skóla-
stjóri Blöndósi og Bijörn Berg-
mann, kennari Blönduósi. I
varastiórn eru: Lára Inga
Lárasdóttir (kennari, Ólafur
Kristjánsson skólastj., og Jó-
hann Björnsson, kennari.
Eftirfarandi ályktanir og til-
lögur voru samþvkktar á þing-
inu:
1. Þrátt fyrir lagabreytingu
S.I.B. leggur þinigið til, að
S.NB. starfi með sama hætti
og verið hefur.
2. Fuudurinn ibeinir þeirri ósk
til stjórnar S.I.ÍB., að hún
hlutist til um. að erindi um
skóla og unpeldismál verði
flutt í Ríkisútvarpið í byrj-
un 'bessa skólaárs.
3. Fundurinn skorar eindregið
á hið háa Alþingi að hækka
stóríega fjárveitingu 'til nám-
skeiða, sem haidin eru á
veo-um félagssamtaka kenn-
ara
Þinginu lauk laugardaginn
4. sept. og þann dag sátu þing-
gestír hádegisverðarboð bæjar-
stjórnar Akurevrar oig um
kvöldið var kvöldvaka og kaffi-
boð S.N.B. að Freyvangi.
að beinlínis hefur verið talað
um spítalasýkingu af völdum
þeirra. Læknar hafa staðið
ráðalausir, nema hvað reynt
hefur verið að koma 1 veg fyi'-
ir slíka sýkingu með auknu
hreinlæti, en það hefur þó ekki
nærri alltaf reynzt næg vörn.
Ekki aJls fyrir löngu veikt-
ist fjögurra mánaða barn í
brezku sjúkrahúsi og rannsókn
leiddi í ljós að veikina orsakaði
sýkill af tegundinni staphioccus
aureus og einmitt þvi afbrigði
hennar sem kallað hefur ver-
íð „spitálasýkill“, en á honum
hafa engin fúkkalyf unnið.
Læknar reyndu samt að gefa
barninu stóra skammta af pen-
isillíni og streptomysíni, en
eins og þeir óttuðust 'bar það
engan árangur. Barnið var að
dauða komið.
Læknarnir gripu þá til þess
i ráðs að gefa baminu lyf sem
| áður 'hafði ekki verið reynt á
'dúklingi og var reyndar svo
| nýtt af nálinni að því hafði
! ekki einu sinni verið gefið
! nafn, aðeins tilraunanúmerið
BRL 1241. Eftir fimm daga
voru allir stafýlokokkar liorfn-
ir úr blóði og þvagi barnsins
og eftir þrjár vikur var barn-
I inu batnað.
I Nú fyrir nokkrum dögum
var Lyf þetta sent á markaðinn
bæði í Bretlandi og Bandaríkj-
J unum og er þar ýmist kallað
! celbenin eða stapbcillin.
Lyf þetta vinnur á sýklum á
sama hátt og fúkkalyfin, enda
búið til á kemískan hátt á
grundvelli efnasamsetningar
penisillíns. Tilraunir á sjúkling-
um hafa nú leitt í Ijós að það
vinnur á „spítalasýklinum“ í 9
skipti af 10.
Þó að á ýmsu gangi í heiminum og samkomulag ráðamanna
sé ekki sem skyldi hefur þó á seinni áruni orðið gagngei'
breyting á samskiptum þjóða, ekki sízt þeirra sem byggja
hin stóru og voldugu lönd. Menningarskipti hvers konar liaia
stóraukizt og fara sivaxandi. Eitt dæmi um það eru ferðalög
flokka frá sirkusnuin í Mosltvu um vesturlönd, en einn slíkur
floltkur hefur að undanförnu sýnt, Lundúnabúum listir sínai
við mikla hrifningu þeirra. Hér sjást tvær ungar stúlkur úr
ílokknum.
Hundaœðið
o

1
f

bandarísku h,
stoö.vunum
■aarmsm'æ&'-

ia^.s^sasnmmc. i-aaHæsKasSBæsBHn
Það er nú komið á daginn
að hundaæðisfaraldur sá sem
geisað hefur í Grænlandi að
undanförnu á ræiur sínar að
rekja til bandarjsku herstöðv-
anna í Thule og Syðri Straum-
firði.
Mikið er um refi umhverfis
þessar stöðvar og hafa banda-
rjsku hermennirnir gert sér það
Beltasmiðjan...
Framhald af 3. síðu
reynzt mjög vel og verið m.a.
endurbyggðir beltabúnaðir fyrir
Vegagerð ríkisins og fleiri aðila.
Forstöðumaður Beltasmiðj-
unnar er Davíð Guðmundsson,
sem var verkstjóri í Héðni um
árabil, og kynnti hann sér þess-
ar vélar í Sv'þjóð á sl. vetri.
Afgreiðslu fyrir Beltasmiðj-
una í Reykjavík hefur P. Stef-
ánsson hf. Hverfisgötu 103.
Fréttamenn skoðuðu Belta-
smiðjuna í fyrradag. Húsnæðið
er mjög rúmt og í alla staði
vistlegt. Aðeins tveir menn
vinna við vélarnar, enda eru
þær að mestu sjálfvirkar. Búizt
er við að unnið verði á vökt-
um þegar tímar líða fram • svo
hægt verði að anna eftirspurn,
sem hlýtur að verða mikil, því
alstaðar tiðkast að beltaútbún-
aður sé endurnýjaður á þennan
hátt.
til gamans að fóðra þá á mat-
arleifum. Refirnir hafa sýkzt
af smitefni í úrgangnum og
I síðan aftur smitað hundana.
Nú er svo komið að orðið
hefur áð • bólusetja alla hunda
i Grænlendinga, en þeir eru tald-
[ ir vera um 15.000, og vonast
menn til þess- að hægt verði
að stemma stigu við faraldr-
inum.
En hnnn hefur þegar kost-
að mannslíf. Llítil stú'ka tók
hina voðalegu veiki og dró hún
hana til ‘ dauða. Þetta er eira
mannsliátið af völdum fa.rald-
ursins sem menn hafa óyggj-
andi vissu iyr’r, en víst þyk-
ir að 'hann eigi sök á dauða
fleiri manna.
Nú verður reynt að koma
í veg fvrir að bandarisku her-
mennirnir haldi áfram að fcðra
refina sem margir hverjir eru
nærri þvi tamdir og koma
reglulega til herstöðvanna í leit
að æti. Fyrirskipað hefur veriö
að brenna ellum matarleifum.
en bólusetningunni verður þc>
haldið áifram og lælknar munu
fylgiast með því ef fleiri menn
skyldu taka veikiua.

® * g e 0 ® tífr
í íyist^ ........-i íy.'u' „ ........... . ..usla
bifreiða í hinu víðlenda Kína, og er að sjálfsögðu lögð megin-
áherzla á smiði vörubifreiða Ein af stærslu verksmiðjunum
er í Sjangsjúu o,g þar er þessi mynd lekin.