Þjóðviljinn - 12.06.1968, Blaðsíða 4

4 SfÐA — ÞJÓÐVŒLJIN'N — Midvifcudagur 12. Júni 1988.
CJtgelandi: oameiningaríiokKui aiþýðu - SósialistafloKkurmn.
Ritstjórar: Ivar H. Jónsson. (áb.). Magnús Kjartansson.
Sigurður Guðmundsson.
Fréttaritstjóri: Sigurður V. Friðþjófsson.
Auglýsingastj.: Sigurður T. Sigjurðsson
Framkvstj.: Eiður Bergmann. ,
Ritstjórn, afgreiðsla. auglýsíngar prentsmiðja: Skólavörðustig 19.
Simi 17500 (5 linur). — Askriftarverð kr. 120.00 á mánuði. —
Lausasöluvyð krónur 7.00.
Sjómenn boða verkfall
hefur tekizt að ná samkomulagi hingað til
í samningum sjómanna um kaup og kjör á síld-
veiðum og hafa sjámenn boðað verkfall frá og
með 18. júní. Enn hefur ekki verið skýrt frá opin-
berlega hverjar kröfur sjómanna eru né hvað ber
helzt á milli, en von mun á tilkynningu um málið
frá sjómannasamtökunum í dag. Engan mun þó
undra að sjómenn hyggi á einhverjar breytingar á
síldveiðikjörunum, og auk þess koma til nýir samn-
ingar vegna hinnar fyrirhuguðu söltunar um borð
í síldveiðiskipum.
|Jvað eftir annað á þinginu í vetur fluttu þing-
menn Alþýðubandalagsins mál sjómanna, en
oftast við daufar undirtektir. Þegar ráðherrar og
stjómarþingmenn tönnluðust á nauðsyn almennr-
ar kjaraskerðingar, var þeim bent á að sjómenn
hefðu haft um 400 miljónum minni heildartekjur
árið .1967 en 1966, og að tekjur síldveiðisjómanna
hefðu árið 1967 ekki verið nema helmingur tekn-
anna frá 1966. Sjómenn væm því sannarlega
búnir að finna fyrir breyttum afla og mörkuð-
um. Engu að síður taldi meirihluti alþingis-
manna rétt að fella tillögur uim hlutdeild sjó-
manna í svonefndum gengishagnaði sjávarút-
vegsins, þrátt fyrir óvefengjanlega eign sjómanna
á afla. Við ákvörðun fiskverðsins í janúar fengu
sjómenn aðeins 10% hækkun enda þótt samtímis
væru gerðar ráðstafanir vegna1 útgerðarmanna sem
jafngiltu að þeir fengju tvöfalt til þrefalt meiri
hækkun. Þegar Karl Sigurbergsson skipstjóri,
varaþingmaður Alþýðubandalagsins, flutti um það
tillögu á Alþingi að sjómenn skyldu fá 1500 krón-
ur greiddar upp í fæðiskostnað sinn á mánuði, en
hann mun 4000 - 5000 krónur, og rökstuddi þá til-
lögu m.a. með því að örðugt gæti reynzt að ananna
síldveiðiflotann í sumar ef ekki yrði sýndur ein-
hver vottur þess að skilningur væri á aðstöðu
sjómanna, felldu þingmenn stjómarflokkanna þá
tillögu, og bankastjóri og þingmaður úr þeirra
hópi lét fylgja hæðileg orð á þá leið að þingið sæi
sér ekki fært ajð standa að 50 miljóna króna veizlu-
boði til sjómanna. En bátasjómenn munu nú vera
eina atvinnustéttin í þjóðfélaginu, sem ekki fær
greiddan fæðiskostnað þegar unnið er f jarri heim-
ili.
jgn stjórnarflokkarnir á Alþingi létu sér ekki
nægja að fella tillögur um hagsmunamál sjó-
manna á þinginu 1 vetur, heldur samþykktu þeir
einnig nýja skattlagningu sjómanna, svo sem með
stórhækkun útflutningsgjalds á saltsíld og fleiri
sjávarafurðum. Og loks þegar Alþingi var komið
heim, bætti sjávarútvegsmálaráðherrann og félag-
ar hans við enn nýjum skatti á sjómenn: Síldar-
flutningsskattinum, sjómenn eiga ajð verulegu leyti
að borga saltsíldarflutningana, enda þótt bráða-
birgðalögin sjálf væru rökstudd með þörf alþjóð-
ar fyrir saltsíldarframleiðslu. Það verður því ekki
sagt þó ekki sé fleira talið, að stjórnarflokkarnir á
Alþingi og ríkisstjómin hafa lagt sig fram til að
búa í haginn fyrir greiða samninga nú um síld-
veiðikjörin, enda vinðast þeir síður en svo ætla að
verða awðveldir. — s-
Gervihnettir til veðurathugana hafa þegar gert skjótari og nákvæmari spár mögulegar.
Sæsiskt frækorn
til þréunarlanda
Frá 'þvi heÆur verið skýrt, að
Sviar iruuni árlega dreifa 54.000
tonnum af frækomi til vanþró-
uðu landanna fyrir milli-
göngu Alheimsmíatvælaáae'tluii-
arinnar (WFP). Koim þetta fraim
á stjömarfundi WFP í Róm ný-
lega. Fraimllag Svia er í eam-
ræmi við nýjain sáttmála um
miatvælahjálp. Kostnaðurinn
nemur 10,3 miljónum dollara á
þriggja ára sikeiði. Svíar munu
eiirmiig lleiggja fram 700.000 doll-
ara upp í kostnaðinn við að
dreifa frækominu fyrsta árið.
WFP er rekin af Sameinuðu.
þjóðumum og Matvæla- og land-
búnaðairstoÆnuiniinim (FAO) og
notar matvæli sem gjaldmiðil í
þróunarstarfinu. (Sþ)
Aukin vitneskja
um lífsrásina
Heimsráðstefna haldin um
hagnýt not geimtækninnar
JÞað hafa orðið geysdmiklar
fraimfairir á sviði geimtækni síð-
an fyrsta gerviitungílið var sent
á loft fyrir rúmum tíu árum.
1 sumar standa Saimeinuðu þjóð-
imar að ailheámsráðsitefnu, sem
á að kenma hvemig hægt sé að
-«>
Apzrtheid-nefnd
SÞ til Stokkhólms
Hin sérstaka niefnd Samiein-
uðu þjóðanná um kynlþáttamál
í Suður-Afríku mun í sumar
heimsækja Bretland, Sviss og
Svíþjóð í tilefni Mannréttinda-
ársins í því s'kyrai að herða hina
alþjóðleigu baráttu gegn apart-
heid. í Stokkh. verður nefnd-
in 15. tffl 19. júní og rasðir við
stjómvöld, stofnanir og einka-
aðila, sem taka þátit í baráttunni
gegn apartheid. Orsök heim-
sóknarininiar er m.a. sögð vera
framlag og viðlcitni Norður-
ianda á þessttm vettvangi, m.a.
fjárfraimlög þedrra til hjálpar-
starfsemi Sameinuðu þjóðanna
meðal fómarlamba apartheid-
stefnunnar.
(Sþ)
hagnýta vísindasigrá á raun-
hæfan hátt. Bkki einasta stór-
veldin eða önniur þau ríjki, sem
stunda geámranmsóknár, heidur
öll ríkd, og þá ekki sízt þau
vanþróuðu, geta vænzt mikils
ávánninigs af þeim nýjunguim
sem nú eru innan seilingar:
fjöldau ppf ræðsla í geim-sjón-
varpi, öruiggari vieðurspár, u,pp-
drættir af málm- og vafnslind-
um, svo nefnd séu nokkur
dæmi.
Gervihnettir til veðurathug-
ana hafa þegar gert skjótari og
nákvæmari spár mögulegar, og
hefur það m.a. béin áhrif á
landibúnað, auk þess siem það
gerir fdug og siglingar miklu
öruiggari..
Einndg er búizt við, að gedm-
tækniin mumi gera mönnum
kleift að aflhjúpa jurtasjúkdoima
hjá ávöxtuinum, uppgötva sitór
landsvæði undan ströndunum'®’
sem hægt væri að rækta og
jafnvel fylgjast með fiskitorfum
í sjónium og segja fyrir uim
hvert þær flytji sig.
Ráðsteiflna Samieinuðu þjóð-
anna um könnun og friðsamlega
hagnýtingu geimsins verður
haldin í Vín dagana 12. til 27.
ágúst. Öllum aðildarrikjum Sþ
og sérstofniana þeirra hefur ver-
ið boðáð til henrnar.
Auk þess sem ráðstefnan mun
kanna, hvaða raunhæf not þró-
unarlöndin hafi af gekntækn-
inni, á hún að kanna möguledk-
ana á aukrnu alþjóðasamstarfi
og hlutverki JSamednuðu þjóð-
anna í þvi.
Mörg hundruð fyrirlestrar
Noklkur hundruð fyriplestrar
bafa þegar verið sendir inn og
samiþyktotir til meðferðar undir
einhverjum af níu liðum dag-
storári'nnar, en þeir eru: sam-
göngur, veðurfnæði, siglingar,
önnur geimtækni til raunhæfra
nota, h'flfræði og læknisfræði,
hagnýtinig gedimitækninrvar á öðr-
um siviðuim, uppflræðsla og
memntun, alþjóðleg samvinna og
efinahagsleg, lögfræðileg og fé-
laigsleg vandarmól.
(Sþ)
Á nýaflstaðinni vdsindaráð-
stefnu í Monaco kcmust menn
lítið eiitt nær vitiniesikjuinni um,
hvemig flrurnur mannsh'kamans
vinna giegn sjúkdómum eða
medðslum með því að mynda
nýjar frumiur, og hvaða áhrif
geislun hefur á þær. Yfir 100
vísindaimenn frá 20 löndum og
frá aliþjóðlegum stofnunum sóttu
ráðstefnuna sem var haldin
af Alþjóðakjamorkumálastafm-
uniminii (IAEA) í Vím. I utrmræd-
unum varð mönmum ljóst, 1
.hvaða átt ætti að beina ranm-
sóknium í framtíðimni, hvemig
nýjar irumiur myndast og sór-
hæfa hlutviank sín.
(Sþ).
Styrkir til náms
Sameinuðu þjóðimar veita í
ár 20 styrki til.náms í þjóða-
rétti. Nokkrir þeiirra eru eininig
ætlaðir umsækjendum .flrá iðn-
aðarlöndunum: embættismönn-
um, háskólakennurum og öðrum
á aldrinuim 25-40 ára með
reynslu í þjóðarétti. Náms-
styrkimir eiga að giera mönmum
kleiiflt að sækja námskeið sem
Sameinuðu. þjóðdmar halda m.a.
í Genf og Haag. (Sþ)
Lesii í tímaritum
Sameinuðu þjóðannu
Enn mikill ís á
siglingaleiðum
Hafís veldur enn talsvcrðum
truflunum á siglingaleiðum fyr-
Ir Norðvcsturlandi, þótt ástandið
virðist eitthvað hafa skánað. Is-
könnunarflug var farið á vcgum
Landhelgisgæzlunnar með SIF í
fyrrakvöld, og scgir um þá ferð:
ísinn á Óðinsboðasivæðinu cr
ennþá mikill. Þó er greiðtfær
leið vestur frá fýrir Hom að
Drangaskörðum. Grumnleiðin lok-
aðist við Selsker og Reykjamies.
Bezta siglinigaleiðiin virðist vera
frá Homd út á miIÍLi Óðinsboða
og Andrupsboða og þaðan í stefln-
una á Skaga, en er þó mjög erf-
ið. 12 sjóm. í NA-læga stefnu
frá Reykjanesd er komið út úr
ísnum og er þá greiðfært austur
með iandi.
Nokkuirt ísrek er við Skallarif
og imn með landi austan við
Skaga. Hrútafjörður og Mið-
fjörður eru lokaðir eins og er.
Mikill ís á og útaf Steingríms-
firði. Líkiegiasta siglingaleiðin
virðist inn Húnafjörð fyrir Vaitns-
nes og í sunnanverðan Stein-
grímsfjörð, en er þó illsiglandi
sem sitendur.
í heild virðist þó ástandið hafa
skánað lítið eitt á Húnafllóasvæð-
inu.
Þetta verður fyrsta ráðstefn-
an, sem ■ fyrat og íneimst fjailar
um það, hvernig hagnýta megi
geimramnsókrúr í þágu 'efna-
hagsilegrar og félagslegrar þró-
unar. Þetta verður eionág í
fyrsta sinn, sem lönd án eigin
geiimrannsókna taka þátt í slíkri
ráðstefnu á jaflnréttisgruind,veli.i
við geim-veldá.
Vegvísar án orða
í öllum löndum
Sams konar vegvísar og
tæknilegar öryggisreglur fyrir
farartæki um heim alian er
markimiðið með alþjóðlegri ráð-
stefnu um meðfierd á þjóðveg-
um, sem Sameinuðu, þjóðimar
efna til í Vín dagana 7. okitó-
ber til 8. nóvember í ér. Þátt-
taka hefur verið boðin 132 lönd-
um. Til grundvaliar umræðun-
um liggja tvær tiliögur um
nýja sáttmála, önnur um um-
ferð á þjóðvegum, hin um veg-
vísa, umíerðarmerki og vega-
merkinigar. Samkvæmt tiRögun-
uim eiga tákn að kioma í stað
orða á öliuim vegvisum, þannig
að rutt verðd úr vegi þeim
tuinigumélahömluim, sem nú tor-
velda mjög allán akstur utan
hedmalan'dsins. (Sþ).
Hætta er á, að núgildandi
skólakenfi í vanþróuðu löndun-
uim skapi yfirborðsiega og
valdasjúka förréttindastótt, þar
sem a.á.m. þessi lönd hiafa
fyrst og firemst þörf tækná-
flræðinga í landibúnaði og bú-
fræðinga. Það er enski hagfræð-
ingurinn Thomas Balogh sem
heldur þessu fram í síðasita
hefiti af tímariti Matvæla- og
landbúnaðarstofnunarinfli'ar (FA
O), Ceres (Vol. 1. Nr. 2), sem
nefnt er eftir gyðju kornskurð-
arins í rómv. goðafr. „Dragið
kennsluma nnður á jörðina", seg-
ir í fyriraögn greinarinnar. -I
heftínu er ásamt mörgu öðru
viðtal við hinn nýja forstjóra
FAO, Addeke H. Boerma, og
' köniraun á þeirri starfsemi í
Pakistan sem miðar að takmörk-
un barneigna. Þáttur Svía i
þeirri viðledtni er nefndur.
Landbunaðárvandamál eru
eininig meginefnið í nýjustu út-
gáfu af tímariti Menningar- og
vísindastofnunar Sþ (UNESCO),
Impact of Science on Society
(Vol. XVIII. No. 1). Með tilliti
til þess að um helmimgur manm-
kyns þjáist af hunigri og van-
næringu, og að vænta máhung-
umeyðar á vissum svæðum,
leggur einn höfundanna til, að
menn hefji að niýju ræktun lítt
frjórra landsvæða, sem hætt
var að rækta fyrir ekki ýfeja-
mörgum' árum vegna þess að
þau voru etoki vei fadiin tii
rækilegrar jarðyrkju. Aðeins um
8 prósent af samanlögðu yfir-
borði jarðarinnar geita talizt vel
fallin til rækilegrar jarðyrkju.
''Höfundurinn huigsar sér, að
horfið verði aftar til hins gamiLa
lags þar sem blandað vár sam-
an skógræfct, jarðyrkju og beitó-
löndum, en nú vill hann tatoa
upp „þrívíða" skógrækt, þ.e.a.s.
gróðursetningu trjáitegunda sem
gefa af sér timbqr, skepnufóðúr
og fæðu til manneldis. Hnot-
viður er taiinn hafa mesta
möguleika í tempruðu beltun-
um.
Tímarit Sameinuðu þjóðanna,
UN Monthly Chronicle, fjallar
í síðasta hefti (Vol. 5. No. 3) um
þá yfirlýsingiu um afnám mis-
mununar gagnvart konum. sem
síðasta Ailsherjarþing sam-
þykikti. Formaður nefndar Sam-
einuðu þjóðanna um stöðu
kvenna, Annie R. Jiagge, leggur
áherzlu á, að yfiriýsingin verði
etoki annað en pappírsskjál, ef
ekki verði unnið að því að
vekja athygli á henni og, £á
menn til að skilja hana og raeða
um heim allan. Verði yfirlýs-
ingunni beitt af skynsemi, getí
hún stítðlað að því að leysa úr
læðingi feikilegt magn a£
bundmum orkuiindum og þann-
ig foart mörgum löndum kraifta
sem þau hafa þörf fyrir í þró-
um si niai '' !>.'.