Þjóðviljinn - 02.09.1970, Blaðsíða 1
Miðvikudagur 2. september 1970 — 35. árgangur — 197. tölublað.
LaxármáliS:
VERÐUR HOFDAÐ SAKA-
MÁL GEGN200 MANNS?
-<s>
Sféftarsamband bœnda vill nýja niSurgreiSslu á mjólk
Niðurgreiðslur og uppbætur úr rskis-
sjáði leysu ekki vuniu lundbúnaður
Hækkunin á mjólkurverðinu
um rösklega 20% sem kom
til framkvæmda í gær hefur
að vonum mælzt ákaflega illa
fyrir hjá neytendum og er
Ijóst, að hún mun óhjákvæmi-
lega leiða til minnkandi sölu
á mjólk og mjólkurvörum,
sökum þess, að neytcndur al-
mcnnt hafa einfaldlega ekki
efni á að greiða þessa miklu
hækkur. og neyðast því til að
draga við sig kaup á mjólkur-
vörum.
★
Af sam'þykktum aðalfumdar
Stéttasambands bænda sést,
að fulltrúarnir á fundinum
hafa gert sér það ljóst, hve
tvíeggjað það væri fyrir
bændur sjálfa að hækka verð
landbúnaðarvara nú í haust
jafn geipilega og gert hefur
verið. Um það ber eftirfar-
andi samþykkt fundarins vott:
„Aðalfundur Stéttarsamb-
ands bænda 1970 beinir því
til stjórnar sambandsins að
leita eftir því við ríkisstjóm-
ina að greitt verðd allt að 3
kr. pr. lítra á innvegna mjölk.
Með þvi væri hægt að komast
hjá hækkun á útsöluverði
vinnsluvara, svo sem smjörs
og Osta og á þann hátt sporna
við vaxandi dýrtíð.
★
Þar sem athuganir Hagstofu
Islands sýna, að verðlagning
undantfarinna ára hefur engan
veginn tryggt bændum þær
tekjur, sem lög gera ráð fyrir,,
felur fundurinn stjóm sam-
bandsins að kanna til hlítar,
hvort fleiri úmæði en beinar
verðhækkanir finnast e>kki til
að rétta hlut bændastéttar-
innar“.
Þarna kemur sem sagt fram,
að fulltrúarnir á aðalfundi
Stéttasambands bænda hafa
gert sér grein fyrir þvi, að
það eykur ekki tekjur bænda
að spenna upp verðlagið á
framleiðsluvörum landbúnað-
arins, ef það verður til þess
eins og úr sölunni dregur að
sama skapi og birgðir hlaðast
upp af óseldum vörum.
★
En eina ráðið sem fulltrú-
arnir sjá til þess að leysa
vandann er að fara fram á
nýja niðurgreiðslu úr ríkis-
sjóði til handa bændum, en
3 kr. greiðsla á hvert inn-
vegið mjólkurkíló, er til
mjólkurbúanna berst, myndi
þýða á fjórða hundrað milj.
kr. ný útgjöld úr ríkissjóöi
til niðurgreiðslna á landbún-
aðarvörum. Kæmi sú fúlga til
viðbótar þeim hundruðum
miljónr króna sem greiddar
hafa verið á undanfömum ár-
um úr rikissjóði til uppbóta
á útflutt kjöt og aðrar land-
búnaðarvörur. Og ekki má
gleyma því, að ríkissjóður
greiðir niður hvem lítra
seldrar nýmjólkur um kr.
5.23.
Slíkar tillögur fela ekki i
sér neina lausn á vandamól-
um þeim sem íslenzkur land-
búnaður á nú við að stníða.
Hundruð miljóna króna niður-
greiðslur eða uppbætur úr
ríkissjóði lækna ekkd offram-
leiðsluva-ndamálið. Og hverjir
ætli greiði uppbætumar og
niðurgreiðslumar þegar aillt
kemur til alls? Auðvitað neyt-
endur að langmestu leyti, þótt
svo að ríkissjóður sé látinn
annast hlutverk milliliðar.
Sprengiefni í opnum geymslum
Fundizt hefur mikið magn af hvellhettum í opnum
helli í Helgey sem er milli Yztu-kvíslar og Miðkvíslar
í Laxá í landi Geirastaða og er þetta skammt þar frá
sem dyna’mit Laxárvirkjunar var geymt, að sögn Mý-
vatnsbænda. Rannsóknardómari í málinu, Steingrímur
Gautur Kristjánsson, kom þar á staðinn í fyrrinótt og
skoðaði verksummerki.
Einnig hefur fundizt þar nyrðra dynamit í ólæstum
skúr við Brúar og var þar áður klakhús. Þar fundust
15 kassar af dynamiti og var kært yfir þessari með-
ferð á sprengiefninu til sýslumarsisembættisins á Húsa-
vík í gær.
Til viðbótar fyrri yfirlýsingum fólks um þátttöku sína
eða vitund um aðgerðirnar við stífluna hafa 113 manns,
sem ekki vissu uvn að til stæði að láta þar til skarar
skríða, birt yfirlýsingu um stuðning við þessar aðgerð-
ir. Þannig að ef um sakamál verður að ræða þá verð-
ur að höfða það gegn um 200 manns. Flestir eru úr Mý-
vatnssveit, en einnig úr Laxárdal, Aðaldal og Kinn.
Hvað á að fórna miklu fyrir kísilgúr og rafmagn?
ALLT LÍF AÐ DREPAST í MÝVATNI
GARÐI, MÝVATNSSVEIT 1/9 — Það er með eindæmum
hvað Mývatn hefur verið steindautt á þessu sumri. Sil-
ungsveiði í vatninu hefur verið svotil engin, og það litla
sem veiðzt hefur er silungurinn grindhoraður. Þetta er
að sjálfsögðu miljónaskaði fyrir bændur hér við vatnið.
Endur hafa ekki ungað út hér,- og fyllata ástæða tii að
eggjum sínum, og hér finnast færustu yísindamönnum á þessu
um allt hreiður með eggjum, sviði værj falið að kanna hvað
þar sem fuglamir haía gengið er hér að gerast. Þær breyting
frá. Þeir hafa greindiLega gefizt ar siern gerðar hafa verið á Laxá
upp vegna fæðuskorts, og hef- hafia ófyrirsjáanlegair afileiðing-
ur sænskur f 1 Jglafræðingur, sem
dvelst hér j ReyniihMð og hefur
gert í mOTg sumnr, lýst yfir
þessari skoðun sinni eftir rann-
sókn á fuglalífinu.
Segja má að hér hafi varla
kviknað mý í sumar, en það
er að sjálfsögðu undirstaða alls
silungsiífs í vaitninu. Það er
greinilegt að eftir að áin var
stífluð hefur orðið breyting á
göngu mýsins, endia klekst mýið
út þar sem Laxá 'fellur úr Mý-
vatni. Þetta er líffræðileg keðja
og ef eitthvað raskast þá leið-
ir hvað af öðru.
Þetta eru alvarlegar stað-
reyndir sem blasa við okkur
Rœðst í dag
hvort kemur
til verkfalls?
Samninganefndir prentara og
prentsmiðjueigenda héldu fund í
gærmorgun, og tóku prentarar
sér þá frest tii að atbuga 1
sínum hópi nokikur atriði sem
þar komu fram. Var samninga-
nefnd prentara á fundi fram á
kvöld í gær, en næsti samn-
ingafundur verður að öllum lfk-
indum í dag og verður þar trú-
lega skorið úr um hvort samn-
ingar takast eða slitnar upp úr
viðræðum.
ar svo það er tæpast von að
okkur standi á sama hvað verið
er að gramsa í ánnt með það
sjónarmið eitt hvað hægt sé
að framleiða mikið rafmaign.
Kannskd er þetta mengun úr
kísilgúrverksmiðj’Unni? Það vdt-
um við ekki, enda hefur það
aldrej verið rannsatoað og þess
aldrei gætt að rannsaka náttúru-
fræðilega hvaða afleiðingiar
þessi mikia röskun á náttúrunni
Jóhann forsætisráðherra —
Auður dómsmálaráðherra?
í gær barst Þjóðviijanum eft-
irfarandi fréttatilkynning frá
skrifstofu Sjálfstæðisflokksins:
„Eins og kunnugt er hefir
undanfarið verið greitt um það
atkvæði innan þingflokks Sjálf-
stæðismianna, hvér mjmda skuli
eða gegna emibætti forsætisráð-
herra í nýju ráðuneyti, sem eðli-
legt er talið, að myndað sé á
venjuiegan hátt, áður en Al-
þingi kemur saman.
Við atkvæðagreiðsiuna í þing-
flokknum, en þingmenn Sjálf-
stæðisflokksins eru 23, hlaut
Jóhann Hafstein 22 atkvæðd sem
forsætisróðherraefni hins nýja
Jóhann Klausen
sveitarstjóri
á Eskifirði
Jóhann Klausen netagerða-
meistari hefur verið ráðinn sveit-
arstjóri á Eskifirði. Jóhann hefur
lengi átt sæti í hreppsnefnd og
verið oddviti um skeið og gengt
störfum sveitarstjóra 1 forföllum.
ráðuneytis, en einn seðill var
auður“.
Næsta skrefið mun verða það
að Jóhann Hafstein geri tillöigu
um nýjian ráðheirra, fjórða ráð-
herrann, úr hópi Sjálfstæðis-
þingmanna og er almælt, að það
munj verða frú Auður Auðuns,
sem eigi að taka við af Jóhanni
sem dómsmáiLairáðherra.
vegna Kísiligúrverksmiðjunnar
og virkjunarinnar hefur í för
með sér. En okkur ©r ekki sama
um þetta hér, hvað sem öðrum
finnst. — Starri.
ASÍ á ekki ful!-
trúa í sexmanna-
nefndinni
Til þess að koma' í veg fyrdr
misskilning stoal það tekið fram,
að Alþýðusamband ísiands á
efckj fulltrúa í sexmannanefnd-
inni sem ákveður verð á land-
búnaðarvörum. ASÍ átti að vísu
um mörg ár fuiltrúa í nefndinni,
en fyrir nokkrum árum neitaði
það að tilnefna fulltrúa af sinni
hálfu í nefndina og hefux ekki
gert það síðan en í stað þess
hefur rikisstjómin skipað einn
af fulltirúum „neytenda“ í nefnd-
inni
Kennslu í burnuskél-
um hefst ú morgun
Á morgun hefst kennsla 6
aldursflokka x bamaskólum
Keykjavíkur, þ.e. í 7—12 ára
bekkjum og em nemendurnir um
8.700 talsins. Em þá ekkl með-
taldir nemendur í einkaskólunum
tveimur, Isaksskóla og Landa-
kotsskóla. Um næstu mánaðamót
hefst svo kennsla 6 ára bama
og hafa um 1500 böm verið inn-
rrtuð, bar af um 300 i einka-
skólunum.
Nemendafjöldinn í barnaskól-
um Reykjavíkur er svipaður og
í fyrra, Og er engin fjölgun í
yngstu árgöngunum, saigði Ragn-
ar Georgsson, skólafuilltrúi blað-
inu í gær. Þeir sem hefja nám
á morgun verða í 344 bekkjar-
deildum, í 14 skólum. Emginn.
nýr skóli er tekinn í notkun í
ár. Breiðholtsskólinn mun vera
sá nýjasti, en þar hófst kennsla
í fyrrahaust. Hinsvegar upplýsti
Ragnar að næsta haust yrði að
líkindum tekinn í notkun nýr
skóli í Fossvogi.
Um breytingar á námsefni
barnaskólabetokj'a, saigði Raign.ar
að eðlisfræði yrði nú í fyrsta
skdpti á námsskrá þeirra. Hefur
námsefni í eðlisfræði verið unn-
ið upp á vegum skólarannsókna
ríkisins og hefst eðlisfræði-
kennsla í 11 ára bekkjum í
nókkrum skólum í haust. Þessi
nýja námsskrá varðandi eðlis-
fræði nær að sjálfsögðu upp í
gagnfræðaskólastigið
Mengjakennsla nær stöðugt
aukinni útbreiðslu, sagði Ragnár
og eru haldin kenniaranámskeið í
mengjafræði árlega. Næstu
breytingar á námsefni bama-
skólanna verða án efa í kennslu
erlendra tungumála. Þegar er
hafin tilraunakennsla í nokkrum
skólum. Má nefna að enska er
kennd allt frá 10 ára bekkjum
í Langholtsskóla. Hefur Hedmdr
Framhald á 7. síðu.
Nýja smj'ór-
fjalliS aS ná
þvi gamla
Sú ákvörðun að hækka
ekki smjörverðið að þessu
sinni um leið og verð á
öðrum mjólkurvörum bygg-
ist á þeárri öm'urlegu stað-
reynd, að smjörbirgðirnar
í landinu eru nú komnar
upp í um 1000 lestir og eru
því famar að slaga hátt
upp í smjörfjallið sæla ár-
ið 1966.
í ársbyrjun 1965 voru
smjörbirgðimar í landinu
493 lestir en voru í árs-
byrjun 1966 komnar upp
í 1132 lestir og fóru sívax-
andi. Greip framleiðsluráð
landbúnaðarins loks til
þess ráðs 16. maí um vor-
ið að stórlækka verðið á
smjörinu. Bar sú ráðstöf-
un þann árangur að í árs-
lok 1966 voru birgðimar
komnar niður í 855 lestir,
enda jókst smjörsala á ár-(
inu um 40%.
Myndar nýja stjórn
Kjördæmisráðsfundur á
Akureyri á sunnudaginn
Aðalíundur kjördæmisráðs Alþýðuhanda-
lagsins í NorðurLandskjördæmi eystra verður
haldinn á sunnudaginn kemur.
Fundurinn verður settur í Alþýðuhúsinu á
Akureyri kl. 1,39 og verður dagskrá hans sem
hér segir:
1. Fundarsetning: Soffía Guðmundsdóttir, for-
maður kjördæmisráðsins.
2. Stjórnmálaviðhorfið: Framsögumaður Ragn-
ar Arnalds, formaður Alþýðubandalagsins.
3. Atvinnu- og kjaramál: Framsögumaður Helgi
Guðmundsson, trésmiður.
4. Landbúnaðarmál: Framsögumaður Þorgrim-
ur Starri Björgvinsson, bóndi.
5. Kosningar og franiboðsmál.
fi. Önnui- mál.
7. Stjórnarkjör.