Þjóðviljinn - 15.03.1977, Blaðsíða 11

10 SIÐA — ÞJÓÐVILJINN Þriöjudagur 15. mars 1977
Þriöjudagur 15. mars 1977 ÞJOÐVILJINN — SIÐA 11
Þaö er næsta ógjörlegt aö tala saman inni i loönubræöslunum en þessir
viröast nú samt vera meö tilburöi i þá átt.
Keykháfurinn mikli á Kletti.
Þaö var nýbúiö aö landa úr Helgu II þegar Þjóöviljamenn voru á ferö úti I örfirisey á dögunum og skip-
verjar voru aö gera klárt fyrir næsta túr.
nn—
gullið er
allan s
Texti —ÞH
Myndir —gel
Loðna, loðna og aftur
loðna. Stundum finnst
manni þetta þjóðfélag snú-
ast um þennan litla f isk, án
hans væri hér auðn og ves-
öld. Stöðugt er verið að slá
aflamet og æsingurinn í
blöðunum verður á köf lum
svo magnaður að loðnusjó-
menn ruglast í ríminu og
halda sig standa í íþrótta-
keppni. Þegar þetta er
skrifað standa blöðin á
öndinni því næstu nótt
verður líkiega slegið
stærsta metið af þeim öll-
um: nú vantar aðeins skit-
in 3.500 tonn upp á að þessi
vetrarvertíð verði sú besta
frá upphafi — og enn lifa
þrjár vikur af marsmán-
uði. Hvar endar þetta?
En meðan blöðin æsa sig
vinnur fjöldi manna
verðmæti úr þessum lítil-
f jörlega fiski og finnst það
ósköp hversdagslegt. En
vitaskuld má gera úr þeim
blaðamateinsog öðru. Því
fór Þjóðviljinn á kreik og
leit inn í þessar tvær verk-
smiðjur sem starfræktar
eru í Reykjavík og hafa
vissulega sín áhrif á and-
rúmsloft borgarinnar í
bókstaflegum skilningi.
800-900 TON
Verksmiðjurnar tvær
eru Klettur sem rekur
reykháf sinn upp úr
Laugarnesinu og Faxi í
örfirisey. Þær lúta báðar
sömu stjórn og eru f eigu
Síldar- og fiskimjölsverk-
smiðjunnar hf. Þar er
æðsta fyrivald Jónas Jóns-
son framkvæmdastjóri og
við byrjuðum á að ræða við
hann til að fá yfirsýn yfir
starfsemina.
Jónas sagöi aö meöan vertiöin
stæöi yfir væru starfsmenn
beggja verksmiöjanna um 70
talsins og skiptist sá fjöldi jafnt á
milli þeirra. Afköst verksmiöj-
anna eru 400 tonn á sólarhring i
hvorri en getur farið upp i 500 viö
bestu aðstæður.
— Hversu löng er vertiöin hjá
ykkur?
— Þaö er nú breytilegt. Viö er-
um alveg úti á enda ef svo má
segja og fáum loönuna yfirleitt
seint. Ef viö miöum viö samfellda
bræöslu hófst hún I ár þann 22.
febrúar. Ef vertiðin stendur út
mars og allt er fullt hjá okkur
þegar henni lýkur stendur
bræösla svona fram i miöjan
aprilmánuö.
— Hve miklu takiö þiö á móti?
fara i gegnum
verksmiöjurnar
tvœr á sólarhring,
segir Jónas
Jónsson
framkvœmdastjóri
— I fyrra fór þaö upp I 27
þúsund tonn. Ætli þaö veröi ekki
komið upp i 21-2 þúsund tonn
núna á föstudaginn (i siðustu
viku).
— Hvaö kom mikiö út úr þessu
magni I fyrra af mjöli og lýsi?
— Ég hef þær tölur nú ekki
handbærar og þaö er mjög erfitt
aö giska á vinnsluhlutfalliö, þaö
er svo breytilegt. Einkum á j)aö
viö lýsiö og fer eftir þvi hve mikill
hluti loönunnar berst siöast á
vertiöinni. Þá er hún oröin svo
mögur aö oft fæst sáralitiö lýsi úr
henni.
— Er ekki mikil aösókn i störf
hjá ykkur?
— Jú, hún er mikil. Þetta er vel
borgaö og vinnutlmi langur.
Hvaö fá menn borgað fyrir vik-
una?
— Þaö er aö jafnaöi svona 70
þúsund en er nokkuö breytilegt
eftir þvi á hvora vaktina sunnu-
dagúrinn kemur. En menn veröa
aö hafa I huga aö á bakviö þessi
laun liggur 84 tima vinna á viku.
— En þegar vertiöinni lýkur,
hvaöa verkefni hafa verksmiöj-
urnar þá?
— Verksmiöjan I örfirisey er
ekkert nýtt utan loönuvertiöar-
innar.hún er stopp 10 mánúöi á ári.
Inni á Kletti er einungis unniö i
dagvinnu og oftfalla dagar úr. Þá
vinnur verksmiöjan úr úrgangi
frá frystihúsnnum en þaö er ekki
nóg verkefni fyrir hana.
— Nú kvarta bæjarbúar oft út
af lyktinni — peningalyktinni —
sem berst frá verksmiöjunum.
Hvaö er gert til aö draga úr
henni?
— Viö höfum haft I mörg ár
útbúnaö til aö dæla vatni á reyk-
inn áöur en hann fer út úr verk-
smiöjunni. Hann fer i gegnum
kæliturn þar sem dælt er yfir
hann 150-200 tonnum af sjó á
klukkustund. Viö þaö kólnar hann
og mikið af lyktinni eyöist. Ef
þessi útbúnaöur væri ekki fyrir
hendi væri lyktin miklu sterkari
en hún er, sagöi Jónas aö lokum.
Kann vel við
vélarhljóðið
segir Jens Jónsson skiivindumaöur
i örfirisey
Vestur I örfirisey hittum viö
Jens Jónsson sem einnig var aö
bjástra viö vél meö skrúflykli og
nú vissum viö aö vélin hét
skilvinda. Okkur tókst aö draga
Jens út undir vegg og lögöum
fyrir hann svipaöar spurningar
og Garöar.
— Þetta er önnur vertiöin min
hér, ég var lika á vertiöinni I
fyrra.
— Hvaö geröir þú áöur en þú
komst hingaö?
— Ég hef unnið alla algenga
verkamannavinnu. Siðast var ég i
járnabindingum uppi viö Sigöldu,
þar áöur var ég hjá honum Birgi i
Rúntal.
— Hvernig kanntu þessari
vinnu?
— Alveg ágætlega. Ég kann vel
viö mig þar sem er vélarhljóö i
kringum mig, ég er vanur þvi frá
s jónum.
— Hvernig eru kjörin?
— Þaö skapast vitanlega pen-
ingar viö langan vinnutima þvi
hér er unniö á 12 tlma vöktum og
aldrei stoppaö. Viö vinnum
samkvæmt Dagsbrúnartaxta og
fáum vaktaálag ofaná hann.
— Finnst þér lyktin ekkert
óþægileg?
— Hún er ekki svo slæm þegar
maður hefur vanist henni. Ég
býst llka viö aö hún sé minni á
veturna, sennilega er hún verri
þegar hlýtt er á sumrin.
— Hvernig er aöbúnaðurinn?
— Hann er ágætur. Viö höfum
hér kaffistofu og þar getum viö
fengiö okkur kaffi aö vild. Einnig
fáum viö þar mat á matmálstim-
um. Nú, viö höfum lika aöstööu til
aö fara i baö og hafa fataskipti.
— En öryggismálin?
— Þau eru I sæmilegu lagi,
amk. er litiö um slys. Aö visu
slæddist hér inn fullur maður i
fyrrinótt en þaö fór allt vel.
84
tímar
á viku
Rœtt viö Garöar
Svavarsson
skilvindumann
á Kletti
Skilvindumergö.
Garöar Svavarsson viö skilvinduna.
þvottávél til aö þrifa vinnugall-
ann, aöstööu til aö fara I baö og
skápa til aö hengja fötin okkar i.
Inni i verksmiöjunni á Kletti
rákumst viö á ungan mann vopn-
aöan skrúflykli og glfmdi hann
viö eitthvert apparat sem blaöa-
maöur kunni engin deili á en gaf
frá sér ógnarhávaöa. Viö báöum
hann aö lita meö okkur út undir
vegg þar sem hávaöinn var ögn
bærilegri.
Þegar út var komið kvaöst
maðurinn heita Garöar
Svavarsson og væri hans starf I
þvi fólgiö aö lita eftir áöurnefndu
apparati sem reyndist vera
skilvinda. Viö báöum hann aö
segja okkur hvernig vinnutima
hans væri háttaö.
— Hér er unniö á 12 tima vökt-
um alla vikuna eöa 84 tlma á viku.
— Og aldrei stoppaö?
— Nei, ekki nema þegar þarf
að hreinsa vélarnar sem er
kannski á tveggja vikna fresti. Þá
fellur úr ein vakt.
— Hvað fékkstu viö áöur en þú
byrjaöir hér?
— Ég ók sendiferöabfl en þaö
er ekkert aö gera i þeim bransa
núna.
— Er þetta þin fyrsta vertiö?
— Hér I Kletti já, en ég hef ver-
iö tvær vertlðar I bræöslunni á
Raufarhöfn.
— Kanntu þessu starfi vel?
— Þetta er ekkert slæmt. Aö
visu er hávaðinn mikill og pestin
en þaö venst. Svo er þetta sæmi-
lega borgaö en vinnutiminn er
lika langur.
— Hvernig finnst þér öryggis-
málum vera háttaö hér?
— Ég held aö þau séu i sæmi-
legu lagi, þau eru mjög svipuö og
á Raufarhöfn.
— En hreinlætisaöstaðan?
— Hún er góö. Viö höfum
Þessutan höfum viö ágæta kaffi-
stofu þar sem einnig er rekiö
mötuneyti.