Þjóðviljinn - 23.10.1977, Síða 6

Þjóðviljinn - 23.10.1977, Síða 6
6 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Sunnudagur 23. október 1977 ÓLAFUR RAGNAR GRÍMSSON: ÁSTÆÐUR ÓFARANNA AtburBarás síðustu vikna og mánaða hefur varpað skýru ljósi á hið ríkjandi stjórnleysi i mál- efnum islensku þjóðarinnar. Verkf all alþýðusamtakanna i vor, opinberra starfsmanna undan- farið og boðaðar aðgerðir banka- starfsfólks i næsta mánuði sýna að efnahags- og kjaramálum þjóðarinar er nú svo komið að þrisvar á einu ári getur fram- ieiðslustarfsemin stöðvast vegna nauðsynlegra aðgerða láglauna- stéttanna senj knúnar eru til að rétta sinn hlut með svo afdrifa- rikum aðgerðum. Þegar hin sfvaxandi harka kjarabaráttunnar er tengd við önnur einkenni efnahagslifsins — svo sem gífurlega skuldsöfnun gagnvart útlöndum, áframhald- andi hraða óðaverðbógunnar, stórfelld fjárfestingarumsvif sem skila litlum eða engum arði og skeröa aðra möguleika til fram- leiðsluskapandi fjármagnsráðs- tafana, varanlega rekstrarerfið- leika rikissjóðs, skerta afla- möguleika á næstu misserum — þá er ljóst að i lok yfirstandandi kjörtfmabils er efnahagsvandi þjóðarinnar orðinn mun djúp- stæðari, margþættari og torleyst- ari en hann var við upphaf valda- ferils rikisstjórnarinnar. Þessi þróun hefur átt sér stað þrátt fyrir hagstætt verðlag á út- flutningsafurðum á siðustu árum og mjög hægfara verðhækkanir á innflutningsvörum. Hin ytri skil- yrði hafa verið hagstæð. Það er innri stjórn efnahagsmálanna sem hefur brugðist. Þegar slikar niðurstöður blasa óumdeilanlega við er eðlilegt að ýmsum finnist nokkuð torvelt að skýra hvernig slikt geti gerst. Tveir stærstu stjórnmálaflokkar landsins, sem i siðustu kosning- um höfðu 2/3 hluta kjósenda að baki sér, tóku höndum saman og mynduðu svokallaða „sterka” stjórn til þess að leysa efnahags- vanda þjóðarinnar. Við lok kjör- timabilsins standa þeir uppi nán- ast ráðalausir og vandinn er orð- inn mun meiri en við upphaf ferö- arinnar. Skýringar á slikri atburöarás eru margvislegar. í stuttri blaða- grein verður aðeins drepið á fá- einar þeirra. Tilgangur slikrar umf jöllunar er fyrstog fremst að stuöla að yfirvegaðri umræðu um Röng stefna Afleiöingar-nar af stéttarlegri sam- setningu rikisstjórnarinnar hafa orðið enn skýrari vegna afstöðu hennar og aðgeröa I glimunni við efnahagsvandann. I stað skipu- skipulagsbundinna aöhaldsað- gerða hefur rikisstjórnin einfald- lega vikiö sér undan vandanum, sleppt verðlaginu lausu og látið verðbólguna um að breyta hinum efnahagslegu hlutföllum launa- fólki f óhag. Þegar erfiðleikarnir hafa kreppt að á hinum einstöku sviðum efnahagslifsins hefur rikisstjórnin gugnað á að framkvæma nauösynlegar kerfis- breytingar sem tækju mið af or- sökum vandans. Hún hefur hleypt verðlaginu upp til að minnka um stundarsakir þrýstinginn á við- komandi sviðum. Þetta istöðu- leysi stjórnarinnar gagnvart verðbóguþrýstingnum hefur svo verið mikilvægum hagsmunaaö- ilum i stjórnarherbúðunum afar þóknanlegt. Forystumenn stjórnarinnar hafa ekki orðið fyrir harðri gagnrýni f eigin her- búðum. Andstaðan hefur komið Kikisstjórn, sem ætlar sér að stjórna i trássi við samtök launafóiks, kveður einfaldlega upp sinn eigin dauðadóm. hvað við þurfi að taka þegar upp- gjöf núverandi ráðaafla veröur endanlega staöfest. Stéttarleg samsetning Þegar Sjálfstæðisflokkurinn og Framsóknarflokkurinn mynda rikisstjóm tengjast saman öfl- ugustu máttarstólpar atvinnu- rekenda i landinu. Itök launþega- samtakanna i rikisvaldinu verða litil sem engin. Stéttarlegar and- stæður og ólikir hagsmunir at- vinnurekenda og launafólks magnast vegna flokksgerðar rikisvaldsins. Rikisstjórn Sjálf- stæðisflokksins og Framsóknar- flokksins hefur eðlilega rika til- hneigingu til að lúta fyrst og fremst hagsmunum atvinnurek- enda og stórfyrirtækja sem eru meðal helstu burðarásanna i valdakerfi flokkanna. Launþega- hreyfingarnar verða að heyja baráttu sina á tveimur vígstöðv- um: gegn atvinnurekendum og fjandsamlegu rikisvalúi. Stéttar- leg samsetning núverandi rikis- stjórnar hefur útilokað trúnaðar- samvinnu launaþegahreyfingar og ríkisvalds. Verkalýðshreyfing- in og önnur samtök launafólks hafa orðiö að sækja rétt sinn með verkföllum og sámtakamætti á hinum almenna vigvelli þjóð- félagsbaráttunnar. Reynsla siðustu ára sýnir ótvi- rættað riflegur þingmeirihluti aö baki ríkisstjórn skiptir frekar litlu máli fyrir möguleika rikis- stjórnar á að tryggja raunveru- lega framkvæmd þeirra málefna sem sett eru á oddinn. Hvort meirihlutinn er einn þingmaður Þrátt fyrir sterka óskhyggju mun ' auðöflunum ekki takast að snúa þessari þróun við. Það er þvi nauösynlegt aðöllum veröi ljós sá afgerandi veruleiki að land- inu verður ekki stjórnað nema i pólitisku samstarfi við verkalýös- hreyfinguna og önnur samtök launafólks. Þaö er hægt að tala háttog fagurlega um ágæti hinna hefðbundnu vinnubragða þing- ræðisins þar sem rikisstjórn ráðskast með málefni þjóðar- innar i krafti þingmeirihluta. Slikt tal ber hins vegar ekki vott um raunsæi. Stöðvunarvald verkalýðshreyfingarinnar er staðreynd. Stjórnkerfi landsins verður aö laga sig að þeim veru- leika. Ferill rikisstjórnar Sjálfstæðis- flokks og Framsóknarflokks sýn- ir að hún megnar ekki að skapa þá breiðu félagslegu samstööu sem þarf til að tryggja raunveru- lega framkvæmd stjórnar- ákvarðana. Atburöarás siðustu ára, bæði á íslandi og viðar i Evrópu, sýnir að án pólitiskra itaka verkalýðshreyfingarinnar i rikisvaldinu verður ekki með árangri tekist á við rikjandi efna- hagsvand? i þessum heimshluta. eða tólf skiptir engu höfuðmáli. Aðalatriðið er sá félagslegi stuðn- ingur sem stjórnir njóta á hverj- um tíma. Valdastaöa verkalýös- hreyfingarinnar, BSRB og ann- arra launþegasamtaka er orðin slik, að með samtakamætti geta þessar hreyfingar sett rikis- stjórninni stólinn fyrir dyrnar. Með samstöðu geta launastétt- irnar i reynd ógnað ríkisvaldinu. Rikisstjórn sem ætlar sér aö stjórna i trássi við samtök launa- fólks kveður einfaldlega upp sinn eiginn dauðadóm. Annað hvort gefst hún upp eða þjóðfélagið mun titra af langvarandi og hat- römmum stéttaátökum. Þött ýmsum i herbúðum rikis- stjórnarflokkanna kunni aö lika þessi afgerandi valdaþróun launastéttanna afar illa, þá er hún óumflýjanleg staðreynd. Snjóhjólbaróar á tegundir fólksbifreiða UMBOÐSMENN UM ALLT LAND • ALFA ROMEO • ALLEGRO • AUDI • B.M.W • DATSUN • • FIAT • FORD ESCORT • FORD CORTINA • GALANT • • HONDA • LADA • LANCER • MAZDA • OPEL • PEUGEOT • • RENAULT • SAAB • SKODA • SUBARU • SUNBEAM • • TOYOTA • TRABANT • VAUXHALL • VOLKSWAGEN • VOLVO • JÖFUR HF *U08ÍEKKU 44.K4 - KOPAVOGI - 5IMI42600 • GARÐABÆR: NÝBARÐI « KÓPAVOGUR: JÖFUR HF AUÐBREKKU 44 - 46. HJÓLBARÐAVERKSTÆÐI KÓPAVOGS NÝBÝLAVEGI 2 • REYKJAVIK: BÍLDEKK HF. BORGARTÚNI 24 . AKRANES: BILTÆKNI VALLHOLTI 1 • BORGARNES: BIFREIÐAÞJÖNUSTAN BORGARNESI . STYKKISHÓL MUR: BÍLAVER HF • HÓLMAVÍK: V.ÉLSMIÐJA JÖHANNS OG UNNARS • SKAGAFJÖRÐUR: BÍLAVERKSTÆÐIÐ VARMI VARMAHLÍD • ÖLAFSFJÖRÐUR: BÍLAVERKSTÆÐI ÖLAFSFJARÐAR • DALVIK: STEYPUSTÖÐ DALVÍKUR • AKUREYRI: SNIÐILL HF. ÓSEYRI8 . HÚSAVÍK: HELGI JÖKULSSON VELSM. MÚLI • EGILSSTAÐIR. VERSLUN GUNNARS GUNNARSSONAR . ESKIFJÖRÐUR: VERSLUN ELÍSAR GUÐNASONAR • HORNAFJÖRÐUR: VERSLUN SIGURÐAR SIGFÚSSONAR • HELLA: HJÖLBARÐAVERKSTÆÐI SIGVAROAR HARALDSSONAR . SELFOSS: SOLUSKÁLINN ARNBERGI • VESTMANNAEYJAR: BÍLAVERKSTÆÐI TÓMASAR SIGUROSSONAR .

x

Þjóðviljinn

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.