Þjóðviljinn - 10.02.1988, Blaðsíða 3

■■"ÖRFRÉTTIR^™
Sala á léttum vínum
hefur dregist nokkuð saman á
síðustu árum og í fyrra minnkaði
hún örlítið miðað við árið á
undan. Sala á sterkum vínum,
22% og meira, jókst hinsvegar
um rúm 4,5% frá árinu á undan.
Sala á sígarettum jókst einnig um
rúm 2,5% á árinu, vindlasala
dróst lítillega saman en sala á
reyktóbaki minnkaði verulega
eða um rúmt 21%.
Bæjarstjórnirnar
í Neskaupsstað og á Seyðisfirði
hafa báðar skorað á Alþingi að
fresta afgreiðslu frumvarps um
breytingar á verkaskiptingu ríkis
og sveitarfélaga þar til tryggt sé
að sveitarfélögin fái tekjur á móti
auknum útgjöldum og að þau geti
veitt íbúum sínum svipaða þjón-
ustu án tillits til búsetu.
Þróunarsam-
vinnustofnun
(slands verður umræðuefni á
fundi Félags áhugafólks um þró-
undarlöndin sem haldinn verður í
samkomusal Rauða krossins að
Rauðarárstíg 18 kl. 20.30 í kvöld.
Dr. Björn Dagbjartsson fram-
kvæmdastjóri Þróunarsamvinnu-
stofnunar flytur erindi á fundin-
um.
Rekstrartap
Steinullarverksmiðjunnar á sl. ári
var um 10 miljónir króna en í fjár-
hagsáætlun sem gerð var við
endurskipulagningu reksturs
fyrirtækisins á sl. ári var reiknað
með aö tapið yrði um 30 miljónir á
árinu. Á þessu ári er gert ráð fyrir
vaxandi sölu á steinull á
heimsmarkaði og vaxandi út-
flutningi til Færeyja og Bretlands.
Carrington
lávarður
framkvæmdastjóri NATO er
kominn til landsins í kveðjuheim-
sókn en hann lætur af störfum hjá
bandalaginu í sumar. Carrington
mun hitta að máli forseta íslands,
forsætis- og utanríkisráðherra og
utanríkismálanefnd Alþingis.
FRÉTTIR
Samtökin ‘78
Ráðgjöf vegna alnæmis
Gagnrýna ómarkvisstforvarnarstarf yfirvalda. Helstu
smitberar karlar er hafa mök við bœði kynin
Félagar í Samtökunum 78 kynna ráðgjafarþjónustu um alnæmi. Mynd E.ÓI.
Samtökin ‘78, félag lesbía og
homma, eru nú að setja í gang
ráðgjafarþjónustu um alnæmi.
Sjálfboðaliðar munu veita öllum
sem hringja ráðgjöf og stuðning
þrjú kvöld í viku. Einnig verður
hægt að óska eftir persónulegri
ráðgjöf hjá félagsráðgjöfum.
Samtökin ráðast í þetta nú
vegna aðgerðaleysis heilbrigðis-
yfirvalda, sem þau telja lítið hafa'
sinnt nauðsynlegri forvarnar-
starfsemi og ráðgjöf. Aðeins hef-
ur verið boðið upp á upplýsinga-
þjónustu hjá samstarfsnefnd
lækna um alnæmi, eina klukku-
stund í viku. Mikill fjöldi íslend-
inga hefur hins vegar leitað ráða
hjá samtökunum síðustu ár, sem
sýnir að þörfin er mikil.
Þorvaldur Kristinsson,
fræðslufulltrúi Samtaka ‘78, segir
að byrjað sé á vitlausum enda hér
með þessari miklu áherslu á
mótefnamælingar. Áróðurs- og
fræðsluherferð, þar sem talað
verði tæpitungulausu máli, sé
besta leið til að hamla gegn út-
breiðslu alnæmis. Yfirvöld hér
virðist haga sér eins og sjúkdóm-
urinn sé ekki kominn til að vera.
Sem dæmi um máttlitla baráttu
nefndi Þorvaldur „smokkaplagg-
atið“ sem „grín og alvöruleysi
skein út úr.“
Alls hafa 39 smitaðir fundist
hér, þar af 5 með alnæmi á loka-
stigi. Á síðustu 4 mánuðum hafa
5 bæst í hóp smitaðra. í þeim hópi
er gagnkynhneigð kona og 3 karl-
ar sem átt hafa mök við bæði kyn-
in. Telur Þorvaldur þann hóp
karla breiða mest út smit og taka
minnsta ábyrgð á kynlífi sínu.
óttast hann að fjöldi sjúkdóms-
tilfella aukist mjög á næstu árum
þegar fólk, sem ekki þorir að fara
í mótefnamælingu af ótta við
niðurstöðurnar, fer að fá ein-
kenni alnæmis.
„Við erum enn í biðstöðu
gagnvart heilbrigðisyfirvöldum,"
sagði Þorvaldur. Taldi hann of
lítið hafa verið leitað eftir aðstoð
samtakanna, t.d. við forvarnar-
starf, á sama tíma og talað væri
um homma sem einn mesta
áhættuhópinn. "VI
Lífeyrissjóðirnir
36 hafa
undirritað
36 lífeyrissjóðir höfðu 4. febrú-
ar sl. undirritað samning vegna
skuldabréfakaupa af byggingar-
sjóðunum fyrir árið 1989. Þar af
höfðu 27 sjóðir einnig undirritað
samning um skuldabréfakaup
fyrir árið 1990. Alls munu vera
um 85 lifeyrissjóðir starfandi í
landinu þannig að rúmlega helm-
ingur sjóðanna á eftir að undir-
rita samning við Húsnæðisstofn-
un.
Lífeyrissjóður verslunar-
manna er einn af þeim sjóðum
sem höfðu ekki undirritað samn-
ing við Húsnæðisstofnun fyrir 4.
febrúar. Sömu sögu er að segja
um lífeyrissjóð alþingismanna og
lífeyrissjóð ráðherra.
-Sáf
Kjarasamningar
Bak við luktar dyr í Garðastræti
Fréttabann að ósk atvinnurekenda. Opnar samningaviðrœður eða pukur.
Sambandsleysi innan VMSÍ?
Leyndarráð er orðið að einu
helsta aðalsmerki í samninga-
viðræðum um nýja kjarasamn-
inga. Oftar en ekki fá félagar
stéttarfélaganna litlar sem engar
upplýsingar af gangi samninga-
viðræðna og fjölmiðlum gengur
erfiðlega að fá upplýst um efnis-
atriði nýgerðra kjarasamninga.
Atvinnurekendur jafnt sem
samninganefndamenn verkalýðs-
félaganna eru nánast eiðsvarnir
og gæta þess að ekkert leki út.
Viðræður Verkamannasam-
bandsins við atvinnurekendur á
dögunum um skammtímasamn-
inga eru seinasta dæmið um slík-
an skollaleik. Samkvæmt ósk at-
vinnurekenda gekkst Verka-
mannasambandið inná að láta
ekkert uppi um gang samninga-
viðræðna.
Samkvæmt heimildum Þjóð-
viljans voru menn innan Verka-
mannasambandsins þó ekki á eitt
sáttir um fréttaleyndina og hugðu
sumir að þagnarbindindið hefði
orðið Verkamannasambandinu
að falli í áróðursstríðinu við at-
vinnurekendur.
Sama kvöld og slitnaði uppúr
samningaviðræðum lögðu at-
vinnurekendur allan mátt í að
sannfæra landsmenn um að
Verkamannasambandið hefði
svo til sjálfkrafa slitið viðræðum
með óbilgjörnum kröfum og far-
ið framá allt að 20% launahækk-
un fyrir fiskverkafólk.
í ljósi þess að almenningur
hafði litlar sem engar upplýsingar
af gangi mála meðan á samninga-
viðræðunum stóð og kröfugerðin
komist óskýrt til skila, var at-
vinnurekendum eftirleikurinn
auðveldur.
í stað þess að Verkamanna-
sambandið boðaði til blaða-
mannafundar, jafnskjótt og slitn-
aði uppúr viðræðum og hið sanna
fengi að koma í ljós, var andsvar
Verkamannasambandsins mátt-
lítil fréttatilkynning sem send var
fjölmiðlum daginn eftir þar sem
ummælum atvinnurekenda var
mótmælt harðlega, eins og þar
stendur.
Fjölmiðlum
gefið langt nef
Að mati eins talsmanna Verka-
mannasambandsins, sem Þjóð-
viljinn ræddi við, virðast sumir
þeirra sem valist hafa til forystu í
sambandinu telja að fjölmiðlar
sitji ævinlega á svikráðum við
verkalýðshreyfinguna og enn
aðrir séu einfaldlega haldnir fjöl-
miðlahræðslu.
- Menn verða að yfirvinna
þennan ótta og gera sér grein
fyrir þvf að í dag eru fjölmiðlarnir
helsti upplýsingabrunnur al-
mennings. Verkalýðshreyfingin
verður að taka mið af breyttum
aðstæðum og nýta sér fjölmiðl-
ana í áróðursstríðinu við atvinnu-
rekendur. Það þýðir ekkert að
ætla sér að gefa fjölmiðlunum
langt nef.
- Mér finnst það engan veginn
forsvaranlegt að fréttabann sé
sett meðan á samningaviðræðum
stendur og að fjölmiðlum sé ekki
greint frá kröfugerð eftir að búið
er einu sinni að samþykkja hana,
sagði Björn Grétar Sveinsson,
formaður verkalýðsfélagsins
Jökuls á Höfn í Hornafirði.
- Það er affarasælla að veita
fjölmiðlunum upplýsingar heldur
en að láta þeim eftir að spá í spil-
in. Að mínu mati hefur verka-
lýðshreyfingin farið mjög halloka
í áróðursstríðinu við atvinnurek-
endur vegna þess að menn hafa
ekki verið nógu hreinlyndir
gagnvart fjölmiðlunum.
Eg vil bara minna á að fámenn-
ari stéttarfélög en Verkamanna-
sambandið hafa mörg hver séð
ástæðu til þess að hafa sérstakan
talsmanna á sínum vegum til að
fóðra fjölmiðla á upplýsingum,
sagði Björn.
„Opnar“ samn-
ingaviðræður
Forystumenn nokkurra aðild-
arfélaga Verkamannasambands-
ins, sem Þjóðviljinn ræddi við í
gær, voru á einu máli um það að
æskilegast væri að samningavið-
ræður væru sem „opnastar".
- Þannig er umbjóðendum okkar
í raun best þjónað. Félagar
verkalýðshreyfingarinnar eiga
siðferðilegan rétt á að fá upplýs-
ingar af gangi samningavið-
ræðna, sagði formaður verka-
lýðsfélags á Vesturlandi.
Björn Grétar Sveinsson sagði
að tvennt ynnist einkum með því
að viðræður væru sem „opnast-
ar“. Annars vegar geta atvinnu-
rekendur ekki sýnt okkur sömu
óbilgirni og reyndin hefur orðið.
Hins vegar eiga samninganefndir
ekki eins hægt um vik að hvika frá
samþykktum kröfum, um leið og
menn geta frekar átt vísan bak-
stuðning frá hinum almenna fé-
laga, sagði Björn Grétar.
Sambandsleysi -
Fjölmiðlaótti framámanna
Verkamannasambandsins virðist
þó aðeins vera hluti af stærra
vandamáli sem sambandið á við
að etja.
Frá því að samningaviðræður
hófust hafa ýmsir forystumenn
aðildarfélaga Verkamannasam-
bandsins kvartað yfir sambands-
leysi milli forystu og félaganna.
Þannig hefur til að mynda Sigurð-
ur T. Sigurðsson, formaður
verkamannafélagsins Hlífar í
Hafnarfirði, kvartað yfir því að
hann og félagar hans í Hlíf fengju
litlar sem engar upplýsingar um
hvaða kjarakröfur væru uppi á
hverjum tíma.
- Það hsfur einfaldlega ekki
verið nógu gott samband milli
höfuðstöðvanna og félaganna. í
yfirstandandi kjaradeilum hefur
til að mynda ekkert samband ver-
ið haft við okkur í Hlíf. Ég veit
ekki betur en að ákveðnar kjara-
kröfur hafi verið samþykktar á
þingi sambandsins á Ákureyri í
haust, sem nú virðast gjörsam-
lega gleymdar, sagði Sigurður.
- Menn verða að gera sér fulla
grein fyrir því að framkvæmda-
stjórn sambandsins á einungis að
framfylgja samþykktum sam-
bandsþinga og sambandsstjórn-
ar. Áherslurnar hafa breyst frá
degi til dags. Ég er ekki að mót-
mæla því að farið var út í við-
ræður um skammtímasamninga.
Vitanlega verða menn stundum
að gera fleira en gott þykir, en
það er lágmarks kurteisi að bank-
að sé uppá hjá félögunum áður en
menn söðla um í kjarastefnu. Ég
tel að kalla hefði átt sambands-
stjórnina saman til þess að útfæra
kröfugerð fyrir samningaviðræð-
urnar, sagði SigurðurT. Sigurðs-
son.
-rk
Mlðvikudagur 10. febrúar 1988 ÍÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 3