Dagblaðið Vísir - DV - 17.11.2001, Blaðsíða 51

59
LAUGARDAGUR 17. NÓVEMBER 2001_____________________________________
X>v____________________________________________________Helgarblað
Bíógagnrýni
Háskólabíó - Brauö og rósir -jfc- + -j,
2001:
InrikwyiKlotwlib i rcykiovik

Verkalýðsbarátta í LA
Hvaöa bandarískur leikstjóri dytti í
hug að gera kvikmynd um réttinda-
og kjarabaráttu hreingerningarfólks í
Los Angeles. Sjálfsagt enginn. Það
kemur ekki á óvart að Bretinn Ken
Loach geri það. Þetta er hans fólk.
Ken Loach hefur verið iðinn á sín-
um ferli að benda á þau ókjör sem
hinir lægst settu í þjóðfélaginu búa
við. Hefur honum tekist best af öllum
að standa við hlið þeirra sem minna
mega sín um leið og kvikmyndir hans
hafa verið mannlegar og gefandi. í
fyrstu myndum sínum dvaldi hann
nánast eingöngu í fátækrahverfum
borga í Englandi en hefur verið að
færa sögusvið sitt út í hinn stóra heim
án þess þó að missa sjónar á minni-
hlutahópum. í Land and Freedom lét
hann söguhetju sína berjast gegn
Franco og fasistum hans á Spáni og í
Carla’s Song fer söguhetja hans til
Nigaragua og lendir þar með and-
spyrnuhópum. í þessum tveimur
myndum voru aðalpersónumar ungir
breskir menn sem voru á ókunnum
slóðum. í Bread and Roses er Loach
búinn að slíta öU bönd við heimaslóð-
ir sínar og tekur málstað undirmáls-
manna í Los Angeles þar sem banda-
rískt velferðarþjóðfélag er mest áber-
andi.
í Los Angeles hefur Loach fundið
fólk til að berjast fyrir, innflytjendur
sem margir hverjir eru ólöglegir og
vinna við hreingerningarstörf í skýja-
kljúfum. Þetta er réttindalaust fólk
sem fær laun sem eru undir töxtum
og nýtur engra réttinda í heilbrigðis-
geiranum. Loach tekur þann pólinn í
baráttuna að segja sem svo: Það eru
Rosa
Elpidia Carillo leikur Rosu sem hefur
fórnaö sér fyrir fjölskyldu sína.
eigendurnir sem traðka á hreingem-
ingarfólkinu. Ætli leigjendumir, sem
ekki mega við óorði á starfsemi sína,
viti að sá einstaklingur sem hreinsar
á skrifborðinu, gefur blómunum nær-
ingu og losar raslafotuna sé kúgaður
af þeim sem hann leigir hjá og fái
ekki næg laun til að brauðfæða fjöl-
skylduna.
Upp úr þessum grunni býr Loach
til gefaridi og innihaldsríka sögu um
systurnar Mayu og Rosu sem koma
frá Mexíkó. Maya er klár stelpa sem
kann að bjarga sér eins og kemur
fram í upphafsatriðinu. Hún er upp-
reisnargjörn og er ekki lengi að taka
við sér þegar ungur verkalýðssinni
fer að benda henni og félögum á það
óréttlæti sem þaú eru beitt. Rosa hef-
ur þurft að berjast fyrir öllu sem hún
hefur uppskorið í lífinu og keypt það
dýrum dómi. í sterkasta atriði mynd-
arinnar, þegar Maya hefur kallað
systur sína svikara vegna þess að hún
sagði til þeirra sem stóðu fyrir upp-
þoti í veislu, brotna flóðgáttirnar og
Rosa fræðir systur sína á áhrifamik-
inn hátt um það hvernig hún sem
mella í Tijuana brauðfæddi alla fjöl-
skylduna sem meðal annars fólst í því
að Maya fékk menntun sem Rosa fékk
ekki.
Þetta atriði ásamt fleiri slíkum eru
mótvægi við verkalýðstóninn sem er í
myndinni og gerir myndina jafn
mannlega og raunin er. Loach tapar
þó aldrei sjónum á takmarki sínu og
leiðir okkur í gegnum bráðskemmti-
lega fléttu sem felst í því að hrein-
gerningarfólkið ásamt verkaiýðsfor-
ingjunum segja blokkareigendum og
yfirmönnum sínum stríð á hendur.
Það er líkt Loach að láta engan sigra
í lokin. Við vitum í rauninni ekki
hvað verður um hreingerningarfólkið.
Það fékk vinnuna aftur en hvað svo?
Leikarar era flestir mexfkóskir og
þar bera af Pilar Padilla (Maya) og
Elpidia Carrillo (Rosa). Þær skapa eft-
irminnilegar persónur, systur sem
eru af sama meiði en líta ekki sömu
augum á tilveruna. Ken Loach er
breyttur leikstjóri frá því hann gerði
Kes, Riff Raff og Raining Stones, svo
nefndar séu þrjár af hans fyrri mynd-
um. Þá var hann breskastur breskra
leikstjóra. Sjónarsvið hans hefur
stækkað án þess þó að gæðin hafi
minnkað.
Hilmar Karlsson
Lelkstjóri: Ken Loach. Handrlt: Paul Lever-
ty. Kvikmyndataka: Barry Ackroyd. Tónlist:
George Fenton. Aóalleikarar: Pilar Padilla,
Elpidia Carrillo og Adrian Brody.
Bíógagnrýni
Regnboginn - Þögnin eftir skotiö
sö 2001:
kvilcmyndahótíö i reykjavik
V.- 18. novimtxr
Hryöjuverkamaður
Rita (Bibiana Beglau), fyrir miðri mynd, vill veröa dyggur þjóöfélagsþegn.
Syndir fortíðarinnar
Rita Vogt (Bibiana Beglau) er
öfgafullur vinstrisinni og meðlim-
ur í hryðjuverkasamtökum i Vest-
ur-Þýskalandi á áttunda áratugn-
um. Rita segir sjálf að hún hafi far-
ið í samtökin vegna ástarsam-
bands en þótt ástin líði undir lok
drepur það ekki trú hennar á hug-
sjónina um kommúnismann. Þeg-
ar hún og félagar hennar eru eftir-
lýst í Vestur-Þýskalandi leita þau
á náðir Stasi í Austur-Þýskalandi
og þrátt fyrir undirritun samninga
um það að Austur-Þýskaland berj-
ist gegn hryðjuverkum hjálpar
leyniþjónustumaðurinn Hull
(Martin Wuttke) félögum Ritu til
Beirút. En hún er sjálf orðin
þreytt á byssuskotum og flótta og
vill verða dyggur þjóðfélagsþegn í
hinu réttláta þjóðfélagi Austur-
Þýskalands. Rita er tilbúin að lifa
því lífi sem hún hefur barist fyrir
- hún vinnur í verksmiðju af sömu
ástríðu og hún rændi banka áður
fyrr. Hull kemur henni fyrir með
nýtt nafn, fortíð o.s.frv. og gerir
það aftur þegar kemst upp um
hana. í lokin hrynur múrinn og
þar með það þjóðfélag og þær hug-
sjónir sem Rita trúði á.
Þögnin eftir skotið er um það
öðru fremur að trúa á hugmynd
eða hugsjón bókstaflega fram í
rauðan dauðann þó að forsenda
þessarar trúar sé algjörlega í mol-
um. Þegar Rita heldur ræöu í
kaffistofu verksmiðjunnar þar sem
hún vinnur, eftir að múrinn er
fallinn, um gildi Austur-Þýska-
lands og hversu heppnir íbúar
þeirrar þjóðar voru að fá að búa í
landi sem laut réttlátari lögum en
önnur, lítur fólk á hana í forundr-
an. Kvikmynd Schlöndorff er ekki
um hetjur. Hópur Ritu beitir of-
beldi þegar þau ræna banka, ná fé-
laga úr fangelsi o.fl. og ekkert er
gert til að fegra aögerðir þeirra
eða gera þær skiljanlegri. Mark-
mið hópsins er að beita ofbeldi til
að neyða kapitalismann til að sýna
sitt rétta andlit. Þau vilja sýna að
um leið og hinu kapítalíska þjóðfé-
lagi er ógnað traðkar það á mann-
réttindum - þegar „fólkið“ áttar
sig á því mun það rísa upp og berj-
ast. Eftir 11. september er erfitt að
hlusta á þessar hugmyndir um
réttlætanlegt ofbeldi.
Annars situr maður merkilega
ósnortinn eftir að hafa horft á Ritu
flýja undan fortíö sinni - þótt hún
afneiti henni aldrei. Bibiana Beg-
lau gerir ágætlega en handritið
býður ekki upp á nein tengsl við
aðalpersónuna og á meðan manni
er sama um hana er manni sama
um myndina.
Sif Gunnarsdóttir
Leikstjórn: Volker Schlondorff. Handrit:
Wolfgang Kohlhaase & Volker Schlönd-
orff. Aöalleikarar: Bibiana Beglau, Mart-
in Wuttke, Nadja Uhl, Harald Schrott o.fl.
Aðalstræti 9, niðri 4m Símí 551 0256
Jólatilboð - 3.900 kr. Frábær morguntíiboð, 2.900 kr.
Pizzur eins
98 Þ?I>—
eiga aö ( , ,
Gnoðavogi 44 2? 520-3500
Smáauglýsingar
atvinna
550 5000

amazon.com
„Sambland Metsölubók um allan heim
af James Bond
oa Harry Potter‘r
vJP / Kðtrín jakobidóttir/DV
Artemis Fowl
er tólf ára. Hann
lendir í vandræðum
þegar hann rænir
álfi. Álfarnir sem
hann þarf að kljást
við eru vopnaðir
og hættulegir.
Bókin hefur farið
sigurför um heiminn.
Lesendur og gagnrýn-
endur hlaða hana lofi
og kvikmynda-
rétturinn hefur þegar
verið seldur.
JPV ÚTGÁFA
Bræðraborgarstig 7
101 Reykjavlk • Simi S7S 5600
A i<T£ Jíl) j i
P' rj \}J i
£aiiJ C s)
..AJÍ4A
„Hasarbók,spennandi og skemmdleg ... gœti orðið vinsœl
jafnt hjd efdri böraum, unglingum og fulforðnum.“
Katiín jakobsdóttir/DV
„Þýðingin d bókinni er hreint frdbœr, enda í öruggum höndum
Guðna Kolbeinssonar. Það er óhœtt að mœla með henni fyrir böra
jafilt sem fullorðna. ]im SnmuI Jótuumsson/Viðduptablaðið
„Sannköiluð skemmtiiesning.“
Ámi Matthíasson/Mb!