Dagblaðið Vísir - DV - 04.07.2002, Blaðsíða 8

8
FIMMTUDAGUR 4. JÚLÍ 2002
H> V
Fréttir
Landbúnaðarráðherra svarar gagnrýnendum landbúnaðarkerfisins:
Drífa ekki nógu vel upplýst
- ég er maður breytinga í íslenskum landbúnaði, segir Guðni Ágústsson
Kynna sér máliö
„Mér finnst að formaöur landbúnaðarnefndar verði að setja sig betur inn í þessi mál áöur en hún talar eins og hún gerir, “ segir Guðni Ágústsson.
Fráfarandi kaupfélagsstjóri
KEA, Eiríkur S. Jóhannsson, telur
að íslenskur landbúnaður sitji á
mikilli óinnleystri hagræðingu eins
og hann orðar það. Menn eigi fyrst
að huga að ástandinu hér heima fyr-
ir áður en menn láti sig dreyma um
útflutning.
„Varðandi þessi ummæli Eiríks
vil ég fyrst segja að hann virðist
fara sár frá sínum verkum. Það er
ekki mín sök. Hið rétta er að á síð-
ustu árum hefur náðst gríðarleg
hagræðing i íslenskum landbúnaði
og stendur enn yfir. Við sjáum t.d.
þróunina í mjólkuriðnaði og hún
hefur einnig orðið mikil í kjöt-
vinnslum og sláturhúsum, þótt ef-
laust sé hægt að gera betur í þeim
efnum. Ég hef aldrei staðið gegn
hagræðingu og ég hef alltaf haldið
því fram sem landbúnaðarráðherra
að hlutverk bóndans sé mjög erfitt
og krefjandi og að við verðum að fá
besta og hæfasta fólkið til að vinna
að íslenskum landbúnaði. Mín sýn
beinist ekki síst að því að menn efli
innanlandsmarkað en hafi jafn-
framt í huga hið fjölþætta hlutverk
landbúnaðarins. íslenski hesturinn
er lykilþáttur í ferðaþjónustunni og
dregur flesta ferðamenn til lands-
ins. Hvort sem um ræðir bóndann,
landið eða afurðimar þá eru menn
að viðurkenna það í auknum mæli
að landbúnaðurinn gegnir stærra
hlutverki í þessu en áður.
Það sem átti að gera fyrir löngu
var að leita að dýrum sérmörkuðum
eins og við erum komnir í samband
við í dag og gefa okkur nýja von.
Þess vegna segi ég að þótt útflutn-
ingsuppbætur séu lagðar af hefur
ríkisstjómin og Alþingi séð ávinn-
ing tengdan ferðaþjónustunni sem
fram hefur komið meðal annars i
markaðssókn í gegnum Átak og
landafundaverkefnið. Við erum að
fá gott verð fyrir íslenska fjalla-
lambið á Bandaríkjamarkaði. Þar
eru menn að greiða 2000-3000 krón-
ur fyrir kílóið út úr búð af læri eða
hrygg en það verður að halda utan
um svona markað og það tekur
langan tima að þróa hann. Þess
vegna tel ég mjög mikilvægt að af-
urðastöðvamar vinni miklu meira
saman.
Drífa illa upplýst
- Formaöur landbúnaðarnefndar,
Drífa Hjartardóttir, hyggur, líkt og
Eiríkur, að verulega verði að taka
til í sauðfjárræktinni, menn séu á
villigötum þar. Hún bendir á að
kerfið sé mjög framleiðsluhvetjandi
en þegar útflutningur sé svona lítill
og bændur fái jafnlágt skilaverð og
raun ber vitni séu menn ekki á
réttri leið. Hverju svararðu því?
„Mér finnst að formaður landbún-
aðamefndar verði að setja sig betur
inn í þessi mál áður en hún talar
eins og hún gerir. í fyrsta lagi er
ekki alvarleg birgðastaða hér í
lambakjöti og í öðru lagi hafa bænd-
ur og rikisvaldið gert með sér samn-
ing um nokkuð metnaðarfullt kerfi
sem snýr að gæðastýringu í sauð-
fjárrækt sem Alþingi ásamt for-
manni landbúnaðarnefndar, með
Drifu Hjartadóttur i broddi fylking-
ar, hafa nú staðfest á öllum sviðum
og sem tekur gildi 1. janúar 2004. Sá
samningur miðar að hagræðingu í
búgreininni. Gæðastýringin mun
kalla á meiri fagmennsku, betri
merkingar, upplýsingar um lyfja-
notkun o.s.frv. Neytandinn mun þvi
eiga völ á vöru sem uppfyllir ströng-
ustu upplýsingar um rekjanleika af-
uröanna. Þetta er krafa öflugra
neytendasamtaka um allan heim.
wssmmm;
Björn Þorláksson
blaðamaður
Hitt er annað mál að ég álít að
sauðfjárbændurnir verði að standa
saman eins og einn maður. Þeir
verða að takast á mn sín mál en lúta
vilja meirihlutans. Þeir eiga allt
undir samstöðu, ekki síst þegar
kjúklinga- og svínabúskapur er
kominn á jafn fáar hendur og raun
ber vitni, svo ekki sé talað um smá-
söluverslunina. Þeir verða líka að
standa saman í því að rækta þessa
dýru markaði erlendis. Þeir gefa
nýja von. Svo er það spumingin
hvort útflutningsprósentan, sem
þeir settu sjálfir á sig, sé réttlætan-
leg. Ég skal ekkert um það segja en
ég hef stundum efast um það að þar
meö sé lambakjötið orðiö afgangs-
stærð inn á íslenskan markað.
í Bandaríkjunum geta 45 tonn
orðið að 450 tonnum eða 4500 tonn-
um. Kaupmennimir í Bandaríkjun-
um vilja eiga viðskipti við okkur,
þeir dást að umgjörð okkar og eru
baráttumenn fyrir fjölskyldubúum
en ekki verksmiðum. Það stendur
eftir í mínum huga að menn verði
að marka sér heildarsýn i málinu til
að geta fjallað um það. Ég set mig
ekki á bekk með Drífu Hjartardótt-
ur eða Markúsi Möller og því fólki
sem nú berst gegn þessari þróun
sem bændur gerðu samning um og
Alþingi staðfesti.“
Hár sláturkostnaður
- Telurðu að engra grundvallar-
breytinga sé þörf á því kerfi sem
menn viðhafa nú?
„Það þarf að breyta kerfinu á
margan hátt eins og ég hef sagt,
bæði hvað varðar sláturhús og af-
urðastöðvar. Ég er maður breytinga
í þessum efnum.“
- Sauðfjárbændur kvarta mjög
undan þvi að sláturkostnaður hafi
ekki lækkað þrátt fyrir mikla fækk-
un sláturhúsa, samruna og meinta
hagræðingu. Er það sérstakt athug-
unarefni?
„Auðvitað er það svo en sauðfjár-
bændur verða líka að átta sig á að
sláturhúsin eru þeirra. Þeir eiga
mörg þeirra og reka. Sláturhúsin
eiga að vera þeirra tæki, bæði til að
skapa ódýrari slátrun og betri
markaðsfærslu.
Hér voru aðilar fyrir nokkrum
árum sem töluðu þannig að afurða-
stöðvamar kæmu bóndanum ekkert
viö. Hann átti bara að fá borgað út
en aðrir að reka sláturhúsin. Þetta
er ekki rétta myndin. í flestum lönd-
um sem ég hef heimsótt telja bænd-
umir að afurðastöðvamar séu eign
bóndans og þannig þarf það að vera
hér lika. Mjólkurbúin og sláturhús-
in þurfa að vera framleiðendafyrir-
tæki í sókn og vöm fyrir atvinnu-
greinina. Ég skal ekki fullyrða hvað
hér þarf margar afurðastöðvar en ég
tel það eitt stærsta byggðamálið að
kanna hvemig menn komi því fyrir
að gera slátrun í sauðfjárbúskap
ódýrari en um leið öflugri og að úr-
vinnslan fari fram í byggðunum. Ég
hef séð hvernig Sláturfélag Suður-
lands vinnur á Selfossi og Hvols-
velli og ég hef séö Fjallalamb fyrir
norðan. Þá þekki ég Kf. Skagfirð-
inga og hef fylgst með hvemig þessi
fyrirtæki og reyndar fleiri hafa eflt
starf sitt eftir hrun Goða hf, bænd-
unum til hagsbóta.
- Eiríkur telur að í hvert skipti
sem einhver vogi sér að gagnrýna
kerfið, stígi annar fram og þykist
sjá gífurleg tækifæri í útflutningi.
Þetta sé gert til að dreifa umræð-
unni, þ.e.a.s. þyrla upp moldviöri.
„Ég er hissa á Eiríki. Hann hefur
sjálfsagt komið með góðum huga og
unnið margt ágætt, þótt annað hafi
mistekist. Það er alltaf gott aö vera
vitur eftir á.
Auglýsendur
athugið
Miðvikudaginn 17. júlí
næstkomandi fylgir DV
blaðaukinn Ferðir
innanlands.
Síðasti skiladagur
auglýsinga er
föstudagurinn
12. júlí
Auglýsingadeild
550 5720