Árbók Landsbókasafns Íslands - 01.01.1972, Qupperneq 162

162
ÚTGÁFA ÍSLENDINGABÓKAR í OXFORD
ritverk hafi verið þekkt og útbreidd löngu fyrr. Ég ætla að tilfæra þá hér og á
eftir tilvitnuninni bæta við athugasemdum mínum og hverju því, sem ég kann
að hafa fram að færa málinu til skýringar.
TILVITNUN í BARINGIUS
„Eccardus átti á þeim tíma bókmenntaleg samskipti við ýmsa hina lærðustu
Englendinga, þá Chamberlaine, Halley, Wotton, Pawls o. fl. Tilefni þessara hók-
menntalegu samskipta hefur e. t. v. verið þetta: Árið 1720 afhenti J. G. Eccard
bókasafninu í Oxford aftur þann hluta af Glossarium Anglosaxonicum, þ. e. staf-
ina F. og S., sem fluttur var brott af N. Worm hinum danska og sem ég skrifaði
upp á þeim tíma, og vegna þessa var nafn Eccards ekki aðeins opinberlega sett
á lista velgerðarmanna bókasafns Oxford, að tillögu Dr. Pawls hókavarðar,
heldur var hann einnig tekinn meðal félaga í Hið konunglega vísindafélag í
Lundúnum, eftir að eintak [af listanum] hafði verið sent þangað. En þessi hluti
af Glossarium Junianum var lánaður Worm úr Oxfordbókasafni, en hann skilaði
honum ekki fyrir brottförina. Og er þessi lærði maður fékkst við skýringar á
Islendingabók Ara fróða (þannig hljóðaði titillinn), notaði hann handrit Frans-
iscusar Juniusar. Worm skýrði með latneskri þýðingu og skýringargreinum verk
þessa höfundar, sem fyrstur ritaði hluta af sögu íslands, og eins og mér hefur
verið tjáð, lét hann prenta aðeins sex eintök í átta blaða broti í London, án titil-
blaðs og enda, hvers vegna veit ég ekki. En formáli þýðingar hans á höfundi
þessum hefst þannig: íslendingabók gjörða eg fyrst biskupum vorum Þorláki
og Katli, og sýnda eg bæði þeim og Sæmundi presti“ o. s. frv. Eintak af þessari
sjaldgæfu bók er geymt í Rostock í Bibliotheca Fechtiana, og þaðan var hún léð
mér. Vitneskju þessa á ég einkum að þakka J. G. Eccard, C. Korthold og N.
Hasbergiusi; hinn síðastnefndi var um skeið hirðráð í Wolfenbiittel. Honum
veðsetti Worm, sem síðar varð biskup í Danmörku, handrit sín á leið um Hol-
land, annaðhvort vegna skulda eða fjárskorts, en leysti þau samt aftur árið
1718. En umræddum hluta af Glossarium Junianum hélt Hasbergius eftir, eink-
um að áeggj an Eccards, sem á þeim tíma fékkst við samningu þýzkrar orðsifj a-
bókar, og honum fékk Hasbergius þennan sama hluta verksins, þar sem hann
var mjög vel menntaður í fornfræðum og myntfræði. Hann sá aftur um, að
þessu eiginhandarriti yrði aftur komið fyrir í bókasafninu í Oxford, og þannig
fengu Oxfordbúar aftur heilt Glossarium Junianum, sem þeir höfðu lengi búið
við skert.“
TILVITNUN í DREYER
„Bréfin (Leós X. páfa til Kristjáns II.), sem eitt sinn voru geymd í Bóka-
geymslu Hafnarháskóla, í frumriti, í Capsa Cyprianica og urðu hinum örlaga-
ríka bruna að bráð, skrifaði upp á sínum tíma hinn æðsti meðal guðsmanna á