Vísbending - 20.03.1998, Blaðsíða 4

ISBENDING
Framhald af síðu 3
Vogun vinnur ...
Starfsmaður fyrirtækis getur misst
vinnuna, mannorðið og hugsanlega
laun (auk þess sem hugsanlegt er að hann
verði lögsóttur ef brögð eru í tafli) ef hon-
um verða á alvarleg mistök í starfi. Þetta
nægir flestum til að hugsa sig um tvisvar
áður en mikil áhætta er tekin í starfi. En
það áekki við um alla. Sumir eru beinlínis
ráðnir til að taka áhættu. Þeim sem eru að
kaupa og selja á flestum s viðum viðskipta
er beinlínis ætlað að taka áhættu. Þeir
eiga í harðri samkeppni og umhverfið er
þeim oft andsnúið. Launin eru miðuð við
að ná árangri og til að ná árangri þarf að
taka áhættu. Sumir grípa reyndar til þess
að leggja helmingi meira undir
næst ef þeir tapa á viðskiptum
í þeirri von að þeir geti
unnið upp tapið. Til að
komast fyrir svona
hegðun þarf að setja
takmörk, fylgjast með
því sem er að gerast,
hafa greiðar boðleiðir,
skilja bakvinnslu frá
sölustarfsemi og
tryggja að tveir ótengd-
ir aðilar komi að frá-
gangi mála. Yfirmaður
ætti til dæmis að vera á
varðbergi ef starfsmað-
ur tekur sér aldrei frí: er
hann að bugast undan
álaginu eða er hann að
fela eitthvað?
Siðferðileg
skylda
Samstarfsmenn leiða
stundum hjá sér grun um vandamál,
oftast vegnaþess að menn viljaekki vera
kjaftaskar. I slíkum fyrirtækjum er eitt-
hvað athugavert við siðferði. Fyrirtækin
geta liðið meir fyrir það að upp kemst um
svik vegna þess að viðskiptavinur hefur
talið sig snuðaðan en það þegar upp kemst
um það innan fyrirtækisins og hægt er að
grípa til viðeigandi ráðstafana í tíma. Yfir-
menn fyrirtækisins bera ábyrgðina og ef
þeir skilja ekki reksturinn til fulls verða
þeir að kynna sér hann betur. Haft var
eftir einum fyrrverandi forstjóra kaup-
hallarinnar í London að „menn skyldu
aldrei taka að sér rekstur sem þeir skildu
ekki til fulls“. Hann var rekinn eftir að í
ljós kom að uppgjörskerfi sem var í smíð-
um yrði ekki nothæft nema meira yrði til
kostað en þá hafði keri'ið kostað kaup-
höllina milljarða króna. Með þessu er ekki
átt við að yfirstjómendur þurfi að kunna
skil á hverju smáatriði í rekstri heldur er
hlutverk þeirra að tryggja að viðeigandi
stýring og eflirlit sé lil staðar innan fyrir-
tækisins. Ef stjórnandi kann ekki skil á
einhverjum þætti á hann að spyrja uns
hann skilur til hlítar. Ef svörin eru loðin
eða hlaðin tæknimáli kann að vera ástæða
til að skoða málin betur. Ef sá sem svarar
sýnir augljósa fyrirlitningu á vanþekk-
ingu stjórnanda er enn frekari ástæða til
að skoða málin betur því að heiðarlegt
fólk sem ræður við starf sitt er yfirleitt
mj ög áhugasamur um að útskýra það fy rir
æðri yfirmönnum því að athygli yfir-
stjómenda sýnir áhuga á gerðum þess og
kann að koma því vel síðar. Ein hættan í
viðskiptum er sú að menn end-
urtaki vafasama hegðun
vegnaþessað hún
skilaði góð-
Aðrir sálmar
árangri einu sinni. Oft er samkeppni svo
hörð að menn grípa til vafasamra aðferða
til að ná forskoti. Þegar kreppir að í þjóð-
félaginu kemur stundum að skuldadögum
og þá (eftir slysin) keppast menn við að
koma í veg fyrir að slík staða konti upp
aftur. En læra menn?
Heimild: Financial Times
Vísbendingin
Nú er aðalfundavertíðin á fullu.
Ástæða er til að hvetja hluthafa til að
mæta á fundina. Þótt yfirleitt sé boðið
upp á kaffi og meðlæti eiga þessir fundir
ekki að vera kaffisamsæti. Fundirnir eru
eina tæki hlutahafa til að hafa bein áhrif
á stefnu og stjóm fyrirtækisins. Fundimir
eru einnig vettvangur upplýsingamiðlun-
ar frá stjórnendum félagsins og hluthöfum
gefst tækifæri til að spyrja þá spjörunum
úr. Þótt almennum hluthafa finnist hann
ansi smár innan um stórlaxana, þá gelur
hann látið í sér heyra á aðalfundi.
Má læra af Svíum?
Umræða á sér nú stað urn það hverjir
muni eignast arftaka Verðbréfa-
þings Islands: Kauphöll Islands. Talað
er um að eigið fé Verðbréfaþings sé um
40 milljónir króna og því geti verið um
nokkra hagsmuni að ræða. Verðbréfa-
þing er sjálfseignastofnun sem hefur
aflað sérteknameð aðildargjöldum þing-
aðila, skráningargjöldum útgefenda
verðbréfa og veltugjöldum. Forráða-
menn kauphallarinnar í Stokkhólmi
stóðu í þessum sömu spomrn fyrir nokkr-
um ámm. Þeir leystu það með eftirfar-
andi hætti. Hlutafé var skipt í tvo jafn-
stóra hluta. Öðrum hlutanum var skipt
meðal kauphallaraðila og hinum meðal
útgefenda. Skiptingin var hlutfallsleg
innan hvors hóps rniðað við gjöld sem
greidd voru til kauphallarinnar síðustu
fimm ár. Ekki mátti selja bréf milli hóp-
anna en frjálst var að selja bréfin innan
hvors hóps. Þetta gilti í þrjú ár. Að því
loknu voru þessar hömlur afnumdar og
bréfin skráð á hinni nýju kauphöll. At-
kvæðisréttur var þó takmarkaður við
20% hjá hverjum hluthafa. Þróunin varð
sú að ÖM-gruppen, sem var samkeppn-
isaðili og með leyfi til kauphallarvið-
skipta keypti smátt og smátt töluvert
hlutafé og á síðasta ári sameinuðustþessi
tvö fyrirtæki undir nafninu Stockholm
Exchanges. Þannig má segja að þetta hafi
verið markaðslausn sem féll vel að mark-
aðinum. Upplagt væri að skipta núver-
andi eigin fé Verðbréfaþings með ein-
hverjum svipuðum hætti og að ofan er
lýst, auka hlutaféð um 100% með útboði
til almennings og skrá svo öll hlutabréf
á kauphöllinni. Þannig fengju aðilar á
markaðnum verulega stöðu í hinu nýja
l'yrirtæki og almenningur einnig.
Engin skíma
Ef eitthvað er að marka fréttir virðast
vinnubrögðin við sölu á fyrirtækinu
Skímu-Miðheimum hf. upp spumingar.
Sagt er að santningar hafi verið í höfn
þegar seljandinn samdi í skyndingu og
með leynd við þriðja aðila án þess að
slíta samningunt við þann fyrri. Hafi
menn ekki viljað selja Jóni Ólafssyni
vissu þeir það væntanlega frá upphafi.
^Ftitstjórn: Tómas Örn Kristinsson ritstjóri "ög'
ábyrgðarmaður., Benedikt Jóhannesson.
Útgefandi: Talnakönnun hf., Borgartúni 23,
105 Reykjavík.
Sími: 561-7575. Myndsendir: 561-8646.
Netfang:visbending@talnakonnun.is.
Málfarsráðgjöf: Málvísindastofnun Háskólans.
Prentun: Gutenberg. Upplag: 700 eintök.
Öll réttindi áskilin. © Ritið má ekki afrita án
l^leyfis útgefanda.________________
4